მნიშვნელოვანი ინფორმაცია
26
აპრილიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
კვირა, მთვარის ოცდამეცხრე დღე დაიწყება 05:27-ზე; ხოლო მთვარის პირველი დღე 23:30-ზე, მთვარე 11:16-ზე ესტუმრება კუროს
საკმაოდ რთული დღეა. არ დაიწყოთ ახალი საქმეები. მოერიდეთ ფინანსურ ოპერაციებს, ყოველგვარ ვაჭრობასა და სასამართლო საქმეს. სხვა დღისთვის გადადეთ უფროსთან შეხვედრა და საქმეებზე საუბარს. არ გირჩევთ მგზავრობას, საქმეების გარჩევას. მეტად დაისვენეთ. კარგია მსუბუქი ვარჯიში. დღეს ქორწინება დაუშვებელია. განქორწინების მიზეზი ერთ-ერთი მეუღლის ღალატი ან ტყუილი გახდება. სასურველია ამ დღეს დაიცვათ მარხვა. ნებადართულია რძის პროდუქტები. ხორცი არა. დაგეგმეთ ახალი საქმეები, მაგრამ მათი დაწყებისგან თავი შეიკავეთ. მოერიდეთ ყველა მნიშვნელოვან საქმეს, გადაწყვეტილებას. კონფლიქტისგან თავი შეიკავეთ. დღეს ადამიანი მეტად მგრძნობიარეა საკვების მიმართ. ნუ გადატვირთავ კუჭს, მაგრამ ნურც იშიმშილებთ. მიიღეთ ჯანსაღი საკვები.
მნიშვნელოვანი ინფორმაცია
მკითხველის რჩევით
ასევე დაგაინტერესებთ
ქართველი მეცნიერი შვედეთში ინსულტის დასამარცხებლად იბრძვის
23:12 / 10-08-2013
შვედეთში მოღვაწე ქართველი მეცნიერი, ბიოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი ირაკლი დარსალია თავის საქმიანობასა და განათლებისა და მეცნიერების სფეროში მიმდინარე პროცესებზე გვესაუბრება.
- შვედეთში 2001 წელს ჩამოვედი სადოქტორო ხარისხის სამეცნიერო ნაშრომის გასაკეთებლად. ლუნდის უნივერსიტეტში დავიცავი სადოქტორო დისერტაცია ნეირობიოლოგიის დარგში. ამჟამად სტოკჰოლმის სამხრეთ ჰოსპიტალში ვმუშაობ კაროლინსკა ინსტიტუტთან არსებულ კვლევით ცენტრში. ჩვენი ჯგუფი ინსულტის მკურნალობის მეთოდებზე მუშაობს და ძირითადი მიმართულება ფარმაცევტული პრეპარატების განვითარებაა ინსულტის დროს თავის ტვინის დაზიანების შემცირების ან ინსულტის პრევენციის მიზნით მაღალი რისკის მქონე პაციენტებისათვის. კვლევის ნაწილი ასევე ეთმობა ღეროვანი უჯრედების თერაპიის განვითარებას, ნეიროგენეზის (ახალი ნერვული უჯრედების წარმოქმნა) შესწავლასა და მისით მანიპულაციას. ნეირობიოლოგია საკმაოდ მაღალ დონეზეა განვითარებული შვედეთში და თითქმის ყოველწლიურად ხდება ახალი მეთოდების დანერგვა, რაც თავის მხრივ ძალიან უწყობს ხელს პაციენტების მდგომარეობის გაუმჯობესებას, მათ სწრაფ გამოჯანმრთელებას და შესაბამისად, სამედიცინო ხარჯების შემცირებას, რაც თავის მხრივ, სამეცნიერო კვლევებისათვის დაფინანსების გაზრდის საშუალებას იძლევა.
- ევროპაში, განსაკუთრებით სამეცნიერო სფეროში, რთულია თვითდამკვიდრება...
- თვითდამკვიდრების სირთულე ზოგადად მეცნიერებისათვის დამახასიათებელი თვისებაა. თანამედროვე მეცნიერება ძალზე კონკურენტული დარგია. მსოფლიოს ისტორიაში არასოდეს ყოფილა ამდენი მეცნიერი, რამდენიც ახლაა. ამ მხრივ შვედეთი გამონაკლისი არ არის. რეალობა საკმაოდ შორსაა საზოგადოებაში გავრცელებული წარმოდგენისგან, რომ მნიშვნელოვან აღმოჩენებს გენიოსები აკეთებენ. განსაკუთრებით სამედიცინო და ბიოლოგიურ მეცნიერებებში, წარმატების მთავარი ფორმულა დაუღალავი შრომა და გუნდური მუშაობაა. თანამედროვე სამეცნიერო სამყაროში ისეთი მოცულობის ინფორმაციაა დაგროვილი, შეუძლებელია ყველაფერი ერთმა პიროვნებამ გააანალიზოს და ღირებულ აღმოჩენამდე მივიდეს. ამიტომ დღეს ჩვეულებრივი მოვლენაა რამდენიმე სამეცნიერო ჯგუფისაგან შექმნილი დროებითი საერთაშორისო კოლაბორაციები კონკრეტული სამეცნიერო პრობლემის გადასაჭრელად. რაც შეეხება შვედურ საზოგადოებას, ის საკმაოდ გახსნილია და თუ საკმარისი მოტივაცია, დაუღალავი შრომის სურვილი გაქვს, მაშინ უცხოელისათვის აქ თვითდამკვიდრება არ წარმოადგენს იმაზე უფრო დიდ სირთულეს, ვიდრე თუნდაც შვედეთის მოქალაქისათვის.
- შვედეთი განათლებისა და მეცნიერების დონით ერთ-ერთი მოწინავეა მსოფლიოში. ამჟამად საქართველოში უმაღლესი განათლებისა და მეცნიერების სფეროში რადიკალური რეფორმა იგეგმება. თქვენი აზრით, კონკრეტულად, შვედეთის განათლებისა და მეცნიერების სისტემის რა გამოცდილების გაზიარება იქნებოდა სასარგებლო ქართული მხარისთვის? რა უნდა გაკეთდეს საქართველოდან "ტვინების გადინების" შესაჩერებლად?
- საქართველოში განათლებისა და მეცნიერების რეფორმის შესახებ ნაკლებად მაქვს ინფორმაცია, ამიტომ კომენტარისგან თავს შევიკავებ. რაც შეეხება შვედეთისა და ზოგადად დასავლური სისტემის მაგალითს, აქ უმაღლესი განათლება და მეცნიერება სახელმწიფოსგან დამოუკიდებელია, უნივერსიტეტებს მაღალი ავტონომია აქვთ. შვედეთში უნივერსიტეტებს 80 პროცენტით სახელმწიფო აფინანსებს, მაგრამ ეს მხოლოდ საგანმანათლებლო მხარეს ეხება. რაც შეეხება მეცნიერებას, ის ნაკლებად ფინანსდება პირდაპირი გზით, თუმცა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ სახელმწიფო მეცნიერებას არ აფინანსებს. სახელმწიფო საკმაოდ სოლიდურ გრანტებს გამოყოფს მეცნიერების დასაფინანსებლად, მაგრამ მისი მიზანია, მხოლოდ წარმატებული პროექტები და მეცნიერები დაფინანსდეს. მუდმივი სამსახური, როგორც ასეთი, მეცნიერისათვის არ არსებობს. რა თქმა უნდა, თუ ის ჩართულია საგანმანათლებლო მუშაობაში, მისი ხელფასის გარკვეულ ნაწილს ფარავს უნივერსიტეტი და ეს ნაწილი შეიძლება მუდმივ სამსახურადაც იქცეს, მაგრამ ამ დროსაც უნივერსიტეტი მხოლოდ საგანმანათლებლო საქმიანობის ხარჯებს ფარავს. სამეცნიერო საქმიანობისთვის საჭირო თანხა კი მეცნიერმა თვითონ უნდა მოიპოვოს გრანტის სახით უნივერსიტეტის, სახელმწიფო ან კერძო ფონდიდან. ასეთ მიდგომას, რა თქმა უნდა, აქვს დადებითი და უარყოფითი მხარეები. ერთი მხრივ, მუდმივი ბრძოლა გრანტებისათვის ნაკლებ დროს უტოვებს მეცნიერს უშუალოდ სამეცნიერო საქმიანობისათვის, მაგრამ მეორე მხრივ, ძლიერი კონკურენცია ხელს უწყობს მაღალი ხარისხის სამეცნიერო კვლევების ჩატარებას. ფაქტია, რომ ეს მიდგომა ამართლებს, რადგან მეცნიერება საკმაოდ სწრაფი ტემპით ვითარდება.
- გამოითქმება მოსაზრება, რომ ფუნდამენტური მეცნიერების, მათ შორის, ბიოლოგიის განვითარება საქართველოსნაირი ღარიბი ქვეყნისთვის ზედმეტი ფუფუნებაა. როგორია თქვენი აზრი ამ საკითხზე?
- ძნელია ამის აღიარება, მაგრამ სამწუხაროდ, ასეა. მეცნიერება საკმაოდ "ძვირი სიამოვნებაა" და ღარიბი და არამდგრადი ეკონომიკის პირობებში მისი განვითარება ძალზე რთულია, თუნდაც იმიტომ, რომ გლობალიზაციის პირობებში ქართველმა მეცნიერებმა კონკურენცია უნდა გაუწიონ მრავალმილიონიანი ამერიკისა და ევროპის დიდ სამეცნიერო ცენტრებს. ამიტომ არ არსებობს ლოკალური მეცნიერება ან მეცნიერების "მოყვარულთა ლიგა", უნდათ თუ არა, ქართველ მეცნიერებს "მსოფლიო თასზე" მოუწევთ "თამაში", სადაც თავის გამოჩენა სათანადო დაფინანსების გარეშე შეუძლებელია. ჩემი აზრით, შეზღუდული სამეცნიერო ბიუჯეტის პირობებში ერთადერთი გამოსავალი მცირე რაოდენობის, მაგრამ მაღალი ხარისხის კვლევების და გამორჩეული მეცნიერების სოლიდური თანხით დაფინანსებაა. რა თქმა უნდა, ამგვარი კონკურენციის პირობებში ბევრი კარგი მეცნიერი იძულებული გახდება, კვლევას თავი დაანებოს, მაგრამ დღეს სხვა გამოსავალს ვერ ვხედავ.
ნინო კვიტაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
გააკეთეთ კომენტარი
sponsored by
ContentRoom
რუბრიკის სხვა სიახლეები
დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
მსოფლიო ლიდერები, სამეფო ოჯახი და ათასობით ადამიანი ვატიკანში - კადრები რომის პაპის დაკრძალვის ცერემონიიდან
კვირის კითხვადი სტატიები
მნიშვნელოვანი ინფორმაცია
მკითხველის რჩევით
