ქართული ღვინის ექსპორტის გამო სომხური ღვინო რუსეთში კვლავინდებურად ფეხის მოკიდებას ვეღარ გააგრძელებს, არადა, ვაპირებდით სამჯერ გაგვეზარდა ჩვენი ღვინის ექსპორტი", - აცხადებს სომეხ მეღვინეთა ასოციაციის თავმჯდომარე ავაგ არუთინიანი. ამ საკითხსა და ქართულ მეღვინეობაში მიმდინარე პროცესებზე ენოლოგი, მეღვინე გიორგი სამანაშვილი გვესაუბრება.
- სომხური ღვინო დიდი ოდენობით მსოფლიო ბაზარზე, მათ შორის რუსულზე, არასოდეს ყოფილა წარმოდგენილი. რუსეთში მისი პოპულარობა ქართულ ღვინოზე გაცილებით ნაკლები იყო და არის; თუმცა, რუსული ბაზარი იმდენად დიდია, იქ ადგილი ქართული ღვინისთვისაც არის და სომხურისთვისაც, რაში უნდა შეუშალონ ხელი ერთმანეთს? ასე რომ, შფოთვა უადგილოა, ქართული ღვინო სომხურ ღვინოს ნამდვილად არ შეავიწროებს. თუ სომხური მხარე ღვინის ექსპორტის 3-ჯერ გაზრდას იმის ხარჯზე აპირებდა, რომ გარკვეული ნიშა თავისუფალი იყო, ახლა ისე თავისუფლად ვეღარ იმოქმედებენ, თუმცა, ვფიქრობ, ბაზარზე ქართულ ღვინოზეც იქნება მოთხოვნა და სავარაუდოდ, სომხურზეც; რუსული ბაზარი მზარდია, პირველ წელს, როცა იქ ქართული ღვინო აღარ შევიდა, ზოგადად მოხმარებაც დაბალი იყო, შემდეგ იმპორტი გაიზარდა და შედარებით იაფი ღვინის სეგმენტი ჩილედან შემოტანილმა სასმელმა დაიკავა.
- ფასების მიხედვით თუ არიან კონკურენტები ქართული და სომხური ღვინოები?
- ქართული ღვინო საშუალო და შედარებით მაღალფასიანია, ანუ ძვირია იაფფასიან ესპანურ და ჩილეს ღვინოსთან შედარებით, თუმცა, ფრანგულ ღვინოზე იაფია. უცნობია, რა საფასო სეგმენტს იკავებს სომხური ღვინო, სავარაუდოდ, მაღალფასიანი ვერ იქნება. სომხეთიდან ღვინის ექსპორტი მცირეა, ის უფრო კონიაკის ექსპორტზეა ორიენტირებული. თუმცა, გადამწყვეტია არა ფასი, არამედ ის, რომ რუსეთში მეტი მოთხოვნაა ქართულ ღვინოზე, სომხური ღვინის მყიდველი კი ნაკლებია.
- სომხური მხარე აცხადებს, რომ მსოფლიო ბაზარზე გარგარისა და ბროწეულის ღვინის შეტანას აპირებს... როგორია ამ ღვინის ხარისხი?
- გარგარის ღვინის შესახებ პირველად მესმის, ბროწეულის ე.წ. ღვინო სომხეთში საკმაოდ პოპულარულია, მას იყიდის ის, ვისაც ბროწეულის ღვინო უყვარს, ჩვეულებრივ, ღვინის მოყვარული ბროწეულის ღვინოს არ ყიდულობს. სომხეთში საკმაოდ კარგი ბროწეული მოდის და მის ღვინოსაც სპეციფიკური გემო აქვს...
- ბოლო ხანს რამდენიმე სომეხმა მეცნიერმა კვლავ განაცხადა, რომ თურმე რამდენიმე დასახელების სომხურ ღვინოს ქართველები თავისად ასაღებენ... იქამდეც კი მივიდა საქმე, რომ ზოგიერთმა ჩვენმა მეზობელმა თქვა - "ხვანჭკარა" სომხური ღვინოაო.
- ხვანჭკარა ადგილის, სოფლის სახელია, როგორ შეიძლება სომხური იყოს? ხომ ვერ ვიტყვით, ერევანი ქართული დასახელებააო?.. რაც შეეხება "საფერავს", ეს უფრო ქართულ-სომხური ხუმრობის, შეჯიბრის სფეროა და სხვა არაფერი. რა თქმა უნდა, "საფერავი" წმინდა ქართული ჯიშის ღვინოა, მისი წარმომავლობა, გენეტიკა კარგად არის შესწავლილი. ვაზის ჯიში - საფერავი ქართული მეღვინეობის სიამაყეა, მსოფლიო დონის ბრენდი. კარგად დაყენებული საფერავი ყველა ენოლოგს მოსწონს და ფრანგული "კაბერნე-სოვინიონის", "შარდონეს" გვერდით აყენებენ... საფერავის სომხური წარმოშობა ჭორის დონეზეც კი ღიმილისმომგვრელია, ალბათ, ხუმრობით ითქვა, ან შესაძლოა, იგულისხმეს, ყველა ღვინო სომხეთიდან, არარატის მთიდან იღებს სათავესო. ამას მხოლოდ იუმორით თუ შეხედავ...
- სომეხი მეცნიერები აქცენტს ამ ტერიტორიაზე აღმოჩენილ სამარხზე აკეთებენ, სადაც მარნის ნაშთსაც მიაგნეს...
- სომხეთის ტერიტორიაზე აღმოაჩინეს ჩვ. წ. აღ-მდე მე-4 ათასწლეულის სამარხი მევენახეობა-მეღვინეობის ნაშთით, მარანი ღვინის ნაშთითა და ვაზის წიპწებით, თუმცა, ეს საფერავთან თუ ვაზის სხვა ქართულ ჯიშებთან არაფერ კავშირშია.
- თქვენი აზრით, დაცულია თუ არა დღეს ქართული ღვინის სავაჭრო ნიშანი, ხოლო მზა პროდუქცია - ფალსიფიცირებისგან?
- ამჟამად 18 ქართული ადგილწარმოშობის დასახელების ღვინო, სამარკო ნიშანია დაცული ევროკავშირის ქვეყნებში, მათ შორის: "ხვანჭკარა", "ქინძმარაული", "მუკუზანი", "ტვიში", "წინანდალი", "ახაშენი". ეს სამარკო ნიშნები დაცულია იმ სახელმწიფოებში, რომლებთანაც საქართველოს ხელშეკრულება აქვს გაფორმებული. რუსეთში კი, ბოლო ხანს ურთიერთობების დაძაბვის გამო, ჯერჯერობით არ არის დაცული. ამჟამად მოლაპარაკება წარმოებს 6 დასახელების ღვინის დაცვა-რეგისტრაციაზე, რომ იქ ვერავინ დაარეგისტრიროს, მაგალითად, სავაჭრო ნიშანი "ქინძმარაული", რადგან ის საქართველოს საკუთრებაა. რაც შეეხება ფალსიფიცირებას, ამის თავიდან ასაცილებლად ორივე მხარემ უნდა იაქტიუროს, რადგან თუ რუსეთის რომელიმე ქალაქში "ხვანჭკარას" ჩამოასხამენ, ამით რუსული კანონმდებლობაც დაირღვევა.
ნინო კვიტაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)