უსაფრ­თხო­ე­ბა ადა­მი­ა­ნის ნო­მერ პირ­ვე­ლი პრი­ო­რი­ტე­ტი უნდა იყოს, მაგ­რამ არის ხოლ­მე შემ­თხვე­ვე­ბი, რო­დე­საც უსაფრ­თხო­ე­ბა­ზე წინ ფი­ნან­სურ სარ­გე­ბელს ვა­ყე­ნებთ. გახ­ში­რე­ბუ­ლი ავ­ტო­საგ­ზაო შემ­თხვე­ვე­ბი გვა­ფიქ­რე­ბი­ნებს, რომ გა­მარ­თუ­ლი ავ­ტო­მო­ბი­ლი უსაფრ­თხო­ე­ბის ერთ-ერთი წი­ნა­პი­რო­ბაა. ავ­ტო­მო­ბი­ლის გა­მარ­თუ­ლო­ბას კი დიდ­წი­ლად სა­ბუ­რა­ვე­ბი გა­ნა­პი­რო­ბებს. რად­გან სა­ბუ­რა­ვით ხდე­ბა ავ­ტო­მობ­ლის მო­ჭი­დე­ბა გზის სა­ფარ­თან. სა­ბუ­რა­ვე­ბის შერ­ჩე­ვა მარ­ტი­ვი ნამ­დვი­ლად არაა და ამ დროს უამ­რა­ვი ფაქ­ტო­რის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბაა აუ­ცი­ლე­ბე­ლი.

სა­ბუ­რა­ვის ხა­რისხს გა­ნა­პი­რო­ბებს ის, თუ რამ­დე­ნად ხა­რის­ხი­ა­ნად ეჭი­დე­ბა სა­ბუ­რა­ვი გზას, რამ­დე­ნად ემორ­ჩი­ლე­ბა ის მძღო­ლის მარ­თვის მა­ნევ­რი­რე­ბას, რო­გორ ხდე­ბა და­მუხ­რუ­ჭე­ბა. ამ ყვე­ლა­ფერს გან­სა­ზღვრავს ის, თუ რა რა­ო­დე­ნო­ბით და რა ხა­რის­ხის ბუ­ნებ­რივ კა­უ­ჩუკს შე­ი­ცავს სა­ბუ­რა­ვი. სწო­რედ ბუ­ნებ­რი­ვი კა­უ­ჩუ­კის შე­მად­გენ­ლო­ბით გან­სხვავ­დე­ბა ბი­უ­ჯე­ტუ­რი და პრე­მი­ა­ლუ­რი ხა­ზის სა­ბუ­რა­ვე­ბი. პრე­მი­უმ ბრენ­დე­ბი უხ­ვად მო­იხ­მა­რენ ბუ­ნებ­რივ კუ­ა­ჩუკს, ბი­უ­ჯე­ტუ­რე­ბი კი შე­ზღუ­დუ­ლი ფი­ნან­სე­ბის გამო ხე­ლოვ­ნურ კა­უ­ჩუკს იყე­ნე­ბენ, რის გა­მოც სა­ბუ­რავს და­ბა­ლი შე­დე­გი აქვს რო­გორც გარ­ბენ­ში ასე­ვე, მო­ჭი­დე­ბა­ში, მა­ნევ­რი­რე­ბა­სა და მდგრა­დო­ბა­ში. შე­სა­ბა­მი­სად, სა­ბუ­რა­ვე­ბის დი­ფე­რენ­ცი­რე­ბა რო­გორც რე­ზი­ნის ან კაპ­რო­ნის არის შეც­დო­მა. სა­ბუ­რა­ვე­ბი გან­სხვავ­დე­ბა იმით, თუ რამ­დენ ბუ­ნებ­რივ კა­უ­ჩუკს შე­ი­ცა­ვენ და რამ­დე­ნად მა­ღალ­ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რად არის და­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი ეს პრო­დუქ­ტი.

სა­ბუ­რა­ვის შერ­ჩე­ვა

სა­ბუ­რა­ვის შე­ძე­ნი­სას კონ­სულ­ტანტს არა რე­ზი­ნის ან კაპ­რო­ნის სა­ბუ­რა­ვის შერ­ჩე­ვა უნდა სთხო­ვოთ, რაც თა­ვის­თა­ვად დიდი შეც­დო­მაა, არა­მედ მას უნდა აუხ­სნათ, თუ რა სე­ზონ­ზე, რა ტი­პის გზის სა­ფარ­ზე, რა ინ­ტენ­სი­ვო­ბით, რა დატ­ვირ­თვა­ზე, რა სიჩ­ქა­რე­ზე ან რა დის­ტან­ცი­ა­ზე აპი­რებთ მის მოხ­მა­რე­ბას.

ეს ყვე­ლა­ფე­რი მარ­ტი­ვად გა­სა­აზ­რე­ბე­ლი რომ იყოს, შეგ­ვიძ­ლია შე­ვა­და­როთ ტაქ­სე­ბი­სა და სპორ­ტუ­ლი ავ­ტო­მო­ბი­ლე­ბის მძღო­ლე­ბის მო­თხოვ­ნე­ბი. ტაქ­სის­ტის, რო­მე­ლიც მთე­ლი დღეს 60-70 კმ/სთ სიჩ­ქა­რით მოძ­რა­ობს, მთა­ვა­რი მი­ზა­ნია, რომ სა­ბუ­რავ­მა მაქ­სი­მა­ლუ­რად ბევ­რი გა­ა­ტა­როს. სპორ­ტუ­ლი მან­ქა­ნის მფლო­ბელს კი, რო­მელ­საც სწრა­ფად სი­ა­რუ­ლი უყ­ვარს, უნდა მო­სახ­ვევ­ში მა­ღა­ლი სიჩ­ქა­რით ისე შე­ვი­დეს, რომ მან­ქა­ნა არ მო­ცურ­დეს. შე­იძ­ლე­ბა ორი­ვეს ერთი და იმა­ვე სე­ზო­ნი­სა და ზო­მის სა­ბუ­რა­ვე­ბი უნ­დო­დეს, მაგ­რამ მათ აუ­ცი­ლებ­ლად სხვა­დას­ხვა ტი­პის სა­ბუ­რა­ვე­ბი უნდა იყი­დონ. სხვა პი­რად კრი­ტე­რი­უ­მებს თუ არ გა­ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ, შე­ძე­ნი­ლი პრო­დუქ­ტით უკ­მა­ყო­ფი­ლო დარ­ჩე­ბი­ან და ეს ბრენ­დის ან მწარ­მო­ებ­ლის ბრა­ლი სუ­ლაც არ იქ­ნე­ბა. უბ­რა­ლოდ მძღოლ­მა არა­მიზ­ნობ­რი­ვად გა­მო­ი­ყე­ნა კონ­კრე­ტუ­ლი სა­ბუ­რა­ვი. სწო­რედ ამი­ტომ სა­ბუ­რა­ვის შე­ძე­ნი­სას ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია კვა­ლი­ფი­ცუ­რი კონ­სულ­ტა­ცი­ის გა­წე­ვა.

თუ მძღო­ლის მო­თხოვ­ნაა, რომ სა­ბუ­რავს დიდი გარ­ბე­ნა ჰქონ­დეს, მას მა­ღალ სიჩ­ქა­რე­ზე კარ­გი მო­ჭი­დე­ბა ვერ ექ­ნე­ბა. თუ სურს, რომ სა­ბუ­რა­ვებს უგ­ზო­ო­ბა­სა და ტა­ლახ­ში კარ­გი გა­მავ­ლო­ბა ჰქონ­დეს, მას აუ­ცი­ლებ­ლად ხმა ექ­ნე­ბა ტრა­სა­ზე. მი­ზე­ზი კი ისევ და ისევ სა­ბუ­რა­ვის მიზ­ნობ­რი­ვად შერ­ჩე­ვაა.

შე­იძ­ლე­ბა ზო­გი­ერ­თი სა­ბუ­რა­ვის მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი იყოს დიდი დის­ტან­ცი­ის და­ფარ­ვა, ზო­გი­ერ­თის - მა­ღა­ლი სიჩ­ქა­რით სი­ა­რუ­ლი, ზო­გის­თვის - ნაკ­ლე­ბი საწ­ვა­ვის მოხ­მა­რე­ბა ან მა­ღალტვირ­თა­მე­წო­ბა­ზე მუ­შა­ო­ბა. მიზ­ნის შე­სა­ბა­მი­სად ყიდ­ვა არის იმის გა­რან­ტი, რომ სა­ბუ­რა­ვი და­დებს კარგ შე­დეგს. თუ მან­ქა­ნა 60-80 კმ/სთ სა­შუ­ა­ლო სიჩ­ქა­რით მოძ­რა­ობს, შე­საძ­ლოა 100 ლა­რი­ა­ნი სა­ბუ­რა­ვით უკე­თე­სი გარ­ბე­ნი ჰქოდ­ნეს, ვიდ­რე მა­ღალძ­რა­ვი­ან ავ­ტო­მო­ბი­ლის 500 ლა­რი­ან სა­ბუ­რავს, რო­მე­ლიც მუდ­მი­ვად მა­ღა­ლი სიჩ­ქა­რით მოძ­რა­ობს. ამ შემ­თხვე­ვა­ში გა­დამ­წყვე­ტი სი­ა­რუ­ლის ხა­რის­ხია.

ამ ყვე­ლაფ­რი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე სა­ბუ­რა­ვი არ უნდა შე­ვარ­ჩი­ოთ იმ კრი­ტე­რი­უ­მით, თუ რამ­დენს გა­ივ­ლის და ეს კი­თხვა არც უნდა დავ­სვათ სა­ერ­თოდ, რად­გან მსოფ­ლი­ო­ში არც ერთ მწარ­მო­ე­ბელს მას­ზე პა­სუ­ხი არ აქვს. გარ­ბე­ნი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია მძღოლ­ზე, მან­ქა­ნა­ზე, გარ­ბე­ნის სტილ­ზე, ძრა­ვის კუ­ბა­ტუ­რა­ზე, გზის სა­ფარ­ზე...

სა­ბუ­რა­ვე­ბი და სე­ზო­ნუ­რო­ბა

ზამ­თრი­სა და ზა­ფხუ­ლის სა­ბუ­რა­ვე­ბი გან­სხვავ­დე­ბა შე­მად­გენ­ლო­ბით. ზამ­თრის სა­ბუ­რა­ვე­ბის შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში არ­სე­ბუ­ლი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბი აქ­ტი­ურ­დე­ბა და­ბალ ტემ­პე­რა­ტუ­რა­ზე. ზა­ფხუ­ლის სა­ბუ­რა­ვის შე­მად­გენ­ლო­ბა აქ­ტი­ურ­დე­ბა მა­ღალ ტემ­პე­რა­ტუ­რა­ზე, რო­დე­საც ხა­ხუ­ნის ძალა იმა­ტებს. რო­დე­საც მა­ღალ ტემ­პე­რა­ტუ­რა­ზე გათ­ვლილ სა­ბუ­რავს მო­უ­წევს სი­ცი­ვე­ში სი­ა­რუ­ლი, სა­ბუ­რა­ვი ვერ გა­ცხელ­დე­ბა შე­სა­ბა­მის ტემ­პე­რა­ტუ­რამ­დე, მას და­ე­კარ­გე­ბა ფუნ­ქცია და ვერ მო­ე­ჭი­დე­ბაგ­ზის სა­ფარს, რაც სე­რი­ო­ზუ­ლი საფრ­თხის სა­წინ­და­რია. მე­ო­რე მხრივ, რო­დე­საც სა­ბუ­რა­ვი და­ბალ ტემ­პე­რა­ტუ­რა­ზეა გათ­ვლი­ლი და ის ხურ­დე­ბა, სა­მუხ­რუ­ჭე მან­ძი­ლი ძა­ლი­ან იზ­რდე­ბა. ის 2 მეტ­რის ნაც­ვლად შე­იძ­ლე­ბა 12 მეტ­რიც კი იყოს. სა­ბუ­რა­ვი შე­იძ­ლე­ბა დად­ნეს კი­დეც.

სწო­რედ ამი­ტომ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ სა­ბუ­რა­ვე­ბი სე­ზო­ნუ­რად მო­იხ­მა­როთ. ამ პრო­ცე­სის მარ­თვა­ში სა­ბუ­რა­ვებ­ზე არ­სე­ბუ­ლი ნიშ­ნე­ბიც და­გეხ­მა­რე­ბათ. ზამ­თრის სა­ბუ­რავს აქვს M+S (ტა­ლა­ხი და თოვ­ლი)და ფიფ­ქის ნი­შა­ნი. ზა­ფხუ­ლის სა­ბუ­რავსსე­ზო­ნის აღმნიშ­ვნე­ლი წარ­წე­რა არ აქვს. რაც შე­ე­ხე­ბა ყვე­ლა სე­ზო­ნის სა­ბუ­რავს, იგი აღი­ნიშ­ნე­ბა ALL Season, 4season, All Weather წარ­წე­რე­ბით.თუმ­ცა ნე­ბის­მი­ერ სა­ბუ­რავს სე­ზო­ნის გა­მომ­ხატ­ვე­ლი სიმ­ბო­ლო ახა­ტია, მა­გა­ლი­თად, ფიფ­ქი, მზე და სხვა. სამ­წუ­ხა­როდ,დღეს ბევ­რს ჰგო­ნია, რომ M+S ყვე­ლა სე­ზო­ნის სა­ბუ­რავს ნიშ­ნავს, რაც დიდი შეც­დო­მაა.

როცა ტემ­პე­რა­ტუ­რა 5-7 გრა­დუს­ზე დაბ­ლა ჩა­მო­დის, უკვე ზამ­თრის სა­ბუ­რა­ვე­ბი უნდა და­ა­ყე­ნოთ. თოვ­ლის მოს­ვლას არ უნდა და­უ­წყოთ ლო­დი­ნი, რად­გან ზამ­თრის სა­ბუ­რა­ვი მხო­ლოდ თოვლში სი­ა­რუ­ლის­თვის არაა გათ­ვლი­ლი.

სა­ბუ­რა­ვე­ბის მოვ­ლა

მას შემ­დეგ რაც თქვე­ნი ყვე­ლა მო­თხოვ­ნის შე­სა­ბა­მი­სად შე­არ­ჩევთ სა­ბუ­რავს, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია მისი მა­ღალკ­ვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი მონ­ტა­ჟი და ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ის დროს კარ­გი მოვ­ლა. მოვ­ლის ერთ-ერთი მთა­ვა­რი კრი­ტე­რი­უ­მი სა­ბუ­რავ­ში წნე­ვის მუდ­მი­ვი კონ­ტრო­ლია. თი­თო­ე­ულ ავ­ტო­მო­ბილს აქვს მი­თი­თე­ბუ­ლი, თუ რა პი­რო­ბებ­ში რამ­დენ­ზე უნდა იყოს და­ბე­რი­ლი სა­ბუ­რა­ვე­ბი. სა­სურ­ვე­ლია, რომ პე­რი­ო­დუ­ლად ვცვა­ლოთ წინა და უკა­ნა სა­ბუ­რა­ვე­ბი. ასე სა­ბუ­რა­ვის სი­ცო­ცხლი­სუ­ნა­რი­ა­ნო­ბა შე­იძ­ლე­ბა 20%-ით გავ­ზარ­დოთ.

სა­ბუ­რა­ვი დიდ­ხანს რომ გემ­სა­ხუ­როთ, უმ­ჯო­ბე­სია თუ მას ზა­ფხულ­ში აზო­ტით და­ბე­რავთ. ჟანგბა­დის მო­ლე­კუ­ლის ქი­მი­უ­რი თვი­სე­ბაა, რომ გა­ხუ­რე­ბი­სას ფარ­თოვ­დე­ბა და გა­ცი­ე­ბი­სას პა­ტა­რავ­დე­ბა. შე­დე­გად სა­ბუ­რა­ვებ­ში არას­ტა­ბი­ლუ­რი წნე­ვა იქ­მნე­ბა. სა­ბო­ლო­ოდ ზი­ან­დე­ბა სა­ბუ­რა­ვიც და ავ­ტო­მო­ბი­ლიც. აზო­ტი კი არის ცივი აირი, რო­მე­ლიც არ ხურ­დე­ბა, მო­ცუ­ლო­ბას არ იც­ვლის და სა­ბუ­რავ­ში წნე­ვა არ იც­ვლე­ბა. გარ­და ამი­სა, ცივი აირი ხელს უწყობს სა­ბუ­რა­ვის ცივ ტემ­პე­რა­ტუ­რა­ზე მუ­შა­ო­ბას, რაც ამ­ცი­რებს ცვე­თას. ზამ­თარ­ში კი სა­ბუ­რა­ვე­ბის აზო­ტით და­ბერ­ვა კა­ტე­გო­რი­უ­ლად და­უშ­ვე­ბე­ლია.

ახა­ლი სა­ბუ­რა­ვე­ბი vs მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვე­ბი

სა­ბუ­რა­ვე­ბის მოხ­მა­რე­ბის ვადა არის წარ­მო­ე­ბი­დან 5 წელი. ბევ­რს ჰგო­ნია, რომ ეს პე­რი­ო­დი სა­ბუ­რა­ვის და­ყე­ნე­ბი­დან ით­ვლე­ბა, რაც დიდი შეც­დო­მაა. ზო­გა­დად მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვის და­ყე­ნე­ბა ადა­მი­ანს ძა­ლი­ან დიდი რის­კის ქვეშ აყე­ნებს. მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვი შე­იძ­ლე­ბა იყი­დოს მან, ვინც ყო­ველ­დღი­უ­რად ბევ­რს და­დის და სა­ბუ­რა­ვე­ბი მალე უცვდე­ბა. თუმ­ცა თუ სა­ბუ­რა­ვი დიდი ყუ­რა­დღე­ბით არ შე­არ­ჩია, შე­იძ­ლე­ბა ძა­ლი­ან დიდი რის­კის წი­ნა­შე აღ­მოჩ­ნდეს. 2000 მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვი­დან შე­იძ­ლე­ბა მხო­ლოდ 10 იყოს მოხ­მა­რე­ბის­თვის რე­ა­ლუ­რად ვარ­გი­სი, ამი­ტომ ამ რის­კის გა­წე­ვა რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი არ არის ხოლ­მე.

მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვის ერ­თა­დერ­თი უპი­რა­ტე­სო­ბა არის „ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბა“ ყიდ­ვის მო­მენ­ტში. თუმ­ცა თუ გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნებთ, რომ მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვის გა­მოც­ვლა და­ახ­ლო­ე­ბით 6 თვე­ში ერთხელ არის სა­ჭი­რო, მას მეტი მოვ­ლის ხარ­ჯი აქვს, რად­გან შე­იძ­ლე­ბა ხში­რად დას­ჭირ­დეს შე­კე­თე­ბა, გა­მო­დის რომ გრძელ­ვა­დი­ან პერ­სპექ­ტი­ვა­ში მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვი ბი­უ­ჯე­ტუ­რი სუ­ლაც არ არის. თან აუ­ცი­ლებ­ლად გა­სა­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია ის ფაქ­ტიც, რომ მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვით უსაფრ­თხო­ე­ბას ვა­ყე­ნებთ რის­კის ქვეშ.

ევ­რო­პა­ში კარგ სა­ბუ­რავს ნამ­დვი­ლად არა­ვინ გა­და­აგ­დებს. შე­სა­ბა­მი­სად, შე­მო­ტა­ნი­ლი მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვი ან მოხ­მა­რე­ბის­თვის უკვე აღარ ვარ­გა ან რამე კონ­კრე­ტუ­ლი მი­ზე­ზით არის დაბ­რა­კუ­ლი. ქარ­თვე­ლე­ბი კი მას აღად­გე­ნენ და ალა­მა­ზე­ბენ, თუმ­ცა ეს არ ნიშ­ნავს, რომ ის მოხ­მა­რე­ბის­თვის უსაფრ­თხოა.

მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვე­ბი ინა­ხე­ბა ღია სა­წყო­ბებ­ში, ყრია გა­რეთ, ევ­რო­პის­თვის მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი თოვ­ლი და ყინ­ვა ან აზი­ის­თვის მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი მა­ღა­ლი ტემ­პე­რა­ტუ­რა იწ­ვევს სა­ბუ­რა­ვის სწრა­ფად გაშ­რო­ბას, გახ­მო­ბას. მოხ­მა­რე­ბი­სას ის უბ­რა­ლოდ იფ­შვნე­ბა.

მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვის ყიდ­ვი­სა­სა ასე­ვე რთუ­ლია მისი სე­ზო­ნუ­რო­ბის მი­ხედ­ვით შერ­ჩე­ვა. ზამ­თრის სა­ბუ­რავს უფრო მა­ღა­ლი პრო­ტექ­ტო­რი აქვს, ვიდ­რე ზა­ფხუ­ლი­სას. ამი­ტომ მე­ო­რა­დის გამ­ყიდ­ვე­ლე­ბი ზამ­თრის სა­ბუ­რავს ასა­ღე­ბენ, რო­გორც ყვე­ლა სე­ზო­ნის სა­ბუ­რავს, რაც მიმ­ზიდ­ვე­ლად გა­მო­ი­ყუ­რე­ბა კლი­ენ­ტის­თვის. რე­ა­ლუ­რად კი ორ­მა­გად უარ­ყო­ფი­თი შე­დე­გის მომ­ტა­ნია ასე­თი პრო­დუქ­ტი. პირ­ველ რიგ­ში მას აქვს დიდი სა­მუხ­რუ­ჭე მან­ძი­ლი. მე­ო­რე მხრივ კი უკვე ნა­მუ­შე­ვა­რი ზამ­თრის სა­ბუ­რა­ვის მა­ღალ ტემ­პე­რა­ტუ­რა­ზე გა­ხეთ­ქვის ალ­ბა­თო­ბა 2-3 ჯერ მე­ტია ვიდ­რე ზა­ფხუ­ლის.

პრობ­ლე­მუ­რია მე­ო­რა­დი სა­ბუ­რა­ვე­ბის ტრან­სპორ­ტი­რე­ბის ფორ­მაც. ხარ­ჯე­ბის შე­სამ­ცი­რებ­ლად 3-5 სა­ბუ­რავს გრე­ხენ და ერ­თმა­ნეთ­ში დე­ბენ. დაგ­რეხ­ვი­სას რე­ზინს არა­ფე­რი მოს­დის, მაგ­რამ სა­ბუ­რა­ვის შიგ­ნით არ­სე­ბუ­ლი ფო­ლა­დის რგო­ლე­ბი ზი­ან­დე­ბა და ის შე­იძ­ლე­ბა გვერ­დი­დან გას­კდეს.