რუსული მასმედიის გავრცელებულ სენსაციურ ინფორმაციას, რომ სავარაუდოდ, ინგუშეთში თამარ მეფის საფლავი იპოვეს, ქართველი საზოგადოების (და არა მარტო) დიდი ინტერესი მოჰყვა. ინგუშეთის მთიანეთში, მდინარე ასას ხეობაში მეწყრის ჩამოწოლის შემდეგ უძველესი გამოქვაბული გამოჩნდა, რომელშიც, სავარაუდოდ, ან ალანიის დედაქალაქ მაგასის ძვირფასეულობაა დამალული, ან თამარ მეფის საფლავია. ამ მოსაზრებას ინგუში არქეოლოგები იზიარებენ, მათი მტკიცებით, სამარხი ქართული წარმომავლობისაა.
"კვირის პალიტრა" ინგუშეთის რესპუბლიკაში კრუპნოვის სახელობის არქეოლოგიური ცენტრის დირექტორის მოადგილეს, უმალატ გადიევს დაუკავშირდა.
- ბატონო უმალატ, რა გაძლევთ იმის თქმის საფუძველს, რომ ასას ხეობაში, სავარაუდოდ, თამარ მეფის საფლავია?..
- გაწმენდითი სამუშაოებისას გამოჩნდა გამოქვაბული, რომლის შესასვლელშიც განლაგებულია მასიური ქვები ძველ ქართულ ენაზე შესრულებული წარწერებით. ყველაფერი მიუთითებს იმაზე, რომ აქ დიდგვაროვანია დაკრძალული. თუმცა, არქეოლოგიური და ანთროპოლოგიური კვლევების დაწყებამდე რაიმეზე გადაჭრით და დადასტურებულად საუბარი ძნელია.
- რატომ მაინცდამაინც თამარ მეფის საფლავი?
- ქართველი ისტორიკოსების დიდი ნაწილის მტკიცებით წმინდა მეფე გელათშია დაკრძალული, მაგრამ არსებობს სხვა ვერსიებიც. მაგალითად, უძველესი ინგუშური გადმოცემის მიხედვითაც თამარი მდინარე ასას ხეობაში დაკრძალეს, რასაც თავისებური ახსნა აქვს: ალანიამ თვითმყოფადობა მონღოლ-თათრების შემოსევების შემდეგ, 1238-1239 წლებში დაკარგა. ოდნავ ადრე, საქართველოში მეფობდა დიდი თამარი, რომელიც როგორც საშინაო, ისე საგარეო პოლიტიკას უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებდა და იმიერკავკასიაც საქართველოს სახელმწიფოს საზღვრებში მოაქცია. თამარ მეფე თავისი საზღვრების გაფართოების გარდა, მოსახლეობის სულიერების განმტკიცებაზეც ზრუნავდა და აგებდა ეკლესია-მონასტრებს. ამის გამოხატულებაა ინგუშეთში, თხაბა-იერდის (ტყობა-ერდის) ქართული მონასტერი, რომლის მიდამოებშიც არის ზემონახსენები გამოქვაბული.
იხილეთ სრულად kvirispalitra.ge-ზე