"გსურთ, შე­ი­ძი­ნოთ გა­ზის გა­მათ­ბობ­ლე­ბი ან სხვა ტექ­ნი­კა თქვენ­თვის სა­სურ­ველ ფა­სად? იჩ­ქა­რეთ, ფას­დაკ­ლე­ბა მოქ­მე­დებს 17 დე­კემ­ბრამ­დე (იან­ვრამ­დე, თე­ბერ­ვლამ­დე და ასე შემ­დეგ)", - ამ და სხვა მსგავ­სი ში­ნა­არ­სის "სპამ" SMS რეკ­ლა­მას, ალ­ბათ, დღე­ში რამ­დენ­ჯერ­მე იღებთ. მომ­ხმა­რებ­ლე­ბის და­ინ­ტე­რე­სე­ბის მიზ­ნით კომ­პა­ნი­ე­ბი აგ­რე­სი­ულ სა­რეკ­ლა­მო კამ­პა­ნი­ას უკვე აღარ ერი­დე­ბი­ან, რაც არ­ცთუ უსა­ფუძ­ვლოდ, მო­ქა­ლა­ქე­თა გუ­ლის­წყრო­მას იწ­ვევს. ირ­კვე­ვა, რომ "სპამ" SMS რეკ­ლა­მე­ბის გაგ­ზავ­ნით, კომ­პა­ნი­ე­ბი პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის შე­სა­ხებ კა­ნონს არ­ღვე­ვენ. სა­ქარ­თვე­ლო­ში პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის ინ­სპექ­ტო­რის თა­ნამ­დე­ბო­ბაც კი არ­სე­ბობს, მაგ­რამ სამ­წუ­ხა­როდ, 2016 წლამ­დე, მას უფ­ლე­ბა არ აქვს, კომ­პა­ნი­ებს პა­სუ­ხი მოს­თხო­ვოს. პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის შე­სა­ხებ კა­ნო­ნი სწო­რედ 2016 წლი­დან ამოქ­მედ­დე­ბა. პა­რა­ლე­ლუ­რად, "სა­ერ­თა­შო­რი­სო გამჭვირ­ვა­ლო­ბა - სა­ქარ­თვე­ლო" იმ კომ­პა­ნი­ე­ბის სიას აქ­ვეყ­ნებს, რომ­ლე­ბიც სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ნორ­მებს უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფენ და მომ­ხმა­რებ­ლებს დღე­ში რამ­დენ­ჯერ­მე, "სპამ" SMS რეკ­ლა­მე­ბით თავს აბეზ­რე­ბენ.

პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის შე­სა­ხებ კა­ნო­ნის მე-5 და მე-8 მუხ­ლე­ბის მი­ხედ­ვით, SMS-ების გამ­გზავ­ნი პირი ვლა­დე­ბუ­ლია, მო­ი­პო­ვოს მომ­ხმა­რებ­ლის თან­ხმო­ბა მისი პერ­სო­ნა­ლუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბის (სა­ხე­ლი, მი­სა­მარ­თი, ტე­ლე­ფო­ნის ნო­მე­რი, ფაქ­სის ნო­მე­რი და ელექტრო­ნუ­ლი ფოს­ტის მი­სა­მარ­თი) და­მუ­შა­ვე­ბა­ზე. წი­ნა­აღ­მდეგ შემ­თხვე­ვა­ში, მო­ნა­ცე­მე­ბი სა­ჯა­რო წყა­რო­ე­ბი­დან უნდა მო­ი­პო­ვონ. არა­და, "სა­ჯა­რო წყა­როს" ქარ­თუ­ლი კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა არ გან­მარ­ტავს, ამი­ტომ SMS-ების გამ­გზავ­ნი პირი ვალ­დე­ბუ­ლია, მომ­ხმა­რე­ბელს შე­ა­ტყო­ბი­ნოს, რომ მას აქვს უფ­ლე­ბა, უარი თქვას შე­ტყო­ბი­ნე­ბე­ბის მი­ღე­ბა­ზე, რა­საც სამ­წუ­ხა­როდ, კომ­პა­ნი­ე­ბი არ აკე­თე­ბენ.

SMS რეკ­ლა­მე­ბის შე­სა­ხებ გან­ცხა­დე­ბა გა­ავ­რცე­ლა პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის ინ­სპექ­ტორ­მა, თა­მარ ქალ­დან­მაც. მან კომ­პა­ნი­ებს არ­სე­ბუ­ლი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ნორ­მე­ბი შე­ახ­სე­ნა და კა­ნო­ნის დაც­ვის­კენ მო­უ­წო­და. კომ­პა­ნი­ე­ბი "სპამ" SMS რეკ­ლა­მე­ბით მომ­ხმა­რე­ბელ­თა შე­წუ­ხე­ბას მა­ინც გა­ნაგ­რძო­ბენ. "სა­ერ­თა­შო­რი­სო გამჭვირ­ვა­ლო­ბა - სა­ქარ­თვე­ლოს" წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი აცხა­დე­ბენ, რომ კომ­პა­ნი­ებ­მა არ უნდა მო­ა­ბეზ­რონ თავი პო­ტენ­ცი­ურ კლი­ენ­ტებს. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ისიც, რომ მომ­ხმა­რებ­ლებ­მა უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბა სა­ჯა­როდ და­ა­ფიქ­სი­რონ: "ვი­წყებთ იმ კომ­პა­ნი­ე­ბის სიის გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბას, რომ­ლე­ბიც წი­ნას­წა­რი ნე­ბარ­თვის გა­რე­შე, SMS რეკ­ლა­მებს გვიგ­ზავ­ნი­ან. სი­ა­ში არ მოხ­ვდნენ ის კომ­პა­ნი­ე­ბი, რომ­ლებ­მაც SMS-ების დაგ­ზავ­ნა მას შემ­დეგ და­ი­წყეს, რაც მომ­ხმა­რე­ბელ­მა მათ­თან ქუ­ლე­ბის დაგ­რო­ვე­ბის ბა­რა­თი აიღო. SMS რეკ­ლა­მებს გვიგ­ზავ­ნი­ან "ოლ­ტურ­სი", "ალტა", "ამ­ბო­ლი", "არაი თუ­მო­როუ", "ბალ­დი", "ბოში", "კარ­ფუ­რი", "ჩიკ ბებე", "სითი კლუ­ბი", "კლუ­ბი 71", "ელიტ ელექტრო­ნიქ­სი", "გასა", "ჰინ­ტე­რი­ო­რი", "ქეი ეს ბი ბან­კი", "ლო­ტუ­სი", "მედი", "მე­გა­ლა­ი­ნი", "მ ნა­პო­ლე­ო­ნი", "ნი­სა­ნი", "ოქეი", "რაკ კე­რა­მიქ­სი", "სა­ფი­ლო", "სა­ლა­მან­დე­რი", "სამ­სუნ­გი", "სმა­ი­ლი", "ტექ­ნო ბუმი", "ტუ­რის­ტუ­ლი სა­ა­გენ­ტო - სა­ქარ­თვე­ლო", "ვი­ვა­სუ­ნი". გა­ურ­კვე­ვე­ლია, რო­გორ მო­ი­პო­ვეს მო­ბი­ლუ­რი მარ­კე­ტინ­გის კომ­პა­ნი­ებ­მა მო­ქა­ლა­ქე­თა ტე­ლე­ფო­ნის ნომ­რე­ბი და სხვა მო­ნა­ცე­მე­ბი. მო­ბი­ლუ­რი კავ­ში­რის ოპე­რა­ტორ­მა კომ­პა­ნი­ებ­მა გან­გვი­ცხა­დეს, რომ ისი­ნი მომ­ხმა­რე­ბელ­თა შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ას მე­სა­მე მხა­რეს არ უზი­ა­რე­ბენ და არც ყი­დი­ან. ვე­სა­უბ­რეთ GeoSMS-ისა და Paradox Georgia-ს წარ­მო­მად­გენ­ლებს, რად­გან ეს კომ­პა­ნი­ე­ბი მო­ბი­ლურ რეკ­ლა­მებს აგ­ზავ­ნი­ან. დაგ­ვი­დას­ტუ­რეს, რომ მო­ნა­ცე­მე­ბის რამ­დე­ნი­მე­მი­ლი­ო­ნი­ა­ნი ბაზა აქვთ, თუმ­ცა არ და­ა­ზუს­ტეს, რა გზით მო­ი­პო­ვეს ისი­ნი. ამ­ბო­ბენ, რომ კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა არ ავალ­დე­ბუ­ლებს წყა­როს გამ­ხე­ლას, მე­ტიც, ათო­ბით ათა­სი SMS-ის გაგ­ზავ­ნა წი­ნას­წა­რი ნე­ბარ­თვის გა­რე­შე, კა­ნონს არ ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბა".

2016 წლამ­დე, ვიდ­რე კა­ნო­ნი ამოქ­მედ­დე­ბა და პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის ინ­სპექ­ტო­რი ოფი­ცი­ა­ლუ­რად შეძ­ლებს, კომ­პა­ნი­ებს პა­სუ­ხი მოს­თხო­ვოს, მომ­ჩი­ვან მო­ქა­ლა­ქე­ებს, რომ­ლებ­საც SMS რეკ­ლა­მე­ბის მი­ღე­ბა არ სურთ, შე­უძ­ლი­ათ ელექტრო­ნუ­ლი წე­რი­ლი გაგ­ზავ­ნონ მი­სა­მარ­თზე: office@pdp.ge, ან დარ­ე­კონ ნო­მერ­ზე: (+995 32) 2 14 68 31. "ვერ­სია" პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის ინ­სპექ­ტორს, თა­მარ ქალ­დანს და­უ­კავ­შირ­და: "ბევ­რი მო­ქა­ლა­ქე გვი­რე­კავს და კონ­სულ­ტა­ცი­ებს იღებს ჩვენ­გან, რო­გორ მო­ი­თხო­ვონ SMS რეკ­ლა­მე­ბის მი­ღე­ბის შე­წყვე­ტა. რამ­დე­ნი­მემ გან­ცხა­დე­ბი­თაც მოგ­ვმარ­თა. პერ­სო­ნა­ლურ მო­ნა­ცემ­თა დაც­ვის შე­სა­ხებ კა­ნო­ნი ძა­ლა­ში 2016 წელს შევა, მა­ნამ­დე ეფექ­ტუ­რად რე­ა­გი­რე­ბის უფ­ლე­ბა არ გვაქვს. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, წე­რილს ვამ­ზა­დებთ და მივ­მარ­თავთ კომ­პა­ნი­ას, რო­მელ­მაც კონ­კრე­ტულ პირს SMS რეკ­ლა­მა გა­უგ­ზავ­ნა, და­იც­ვას კა­ნო­ნი და გა­ნუ­მარ­ტოს მო­ქა­ლა­ქეს, სა­ი­დან აქვს ინ­ფორ­მა­ცია. მო­ქა­ლა­ქის მო­თხოვ­ნის სა­ფუძ­ველ­ზე, კომ­პა­ნია ვალ­დე­ბუ­ლია, წე­რი­ლის მი­ღე­ბი­დან, 10-დღი­ან ვა­და­ში, მო­ნა­ცემ­თა და­მუ­შა­ვე­ბა შე­წყვი­ტოს – მისი პერ­სო­ნა­ლუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბი სა­ერ­თო ბა­ზი­დან ამო­ი­ღოს".

თა­მარ ქალ­დან­მა "ვერ­სი­ას" გა­ნუ­ცხა­და, რომ მისი ინი­ცი­ა­ტი­ვით, სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბა მზად­დე­ბა. სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­მუ­შაო ჯგუ­ფიც კი შე­იქ­მნა, პარ­ლა­მენ­ტა­რე­ბის, სამ­თავ­რო­ბო სტრუქ­ტუ­რე­ბი­სა და არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის შე­მად­გენ­ლო­ბით: "ვმუ­შა­ობთ სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბებ­ზე, რაც მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სებს პერ­სო­ნა­ლუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბის დაც­ვას, კა­ნონ­მდებ­ლო­ბას კი ევ­რო­პულ სტან­დარ­ტებს მი­უ­ახ­ლო­ებს. ცვლი­ლე­ბე­ბი პირ­და­პირ მარ­კე­ტინგსაც ეხე­ბა, რად­გან კა­ნო­ნის მოქ­მე­დე­ბის ვადა აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა გა­და­ი­ხე­დოს. ჩემი ინი­ცი­ა­ტი­ვაა, პერ­სო­ნა­ლუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბის დაც­ვის შე­სა­ხებ კა­ნო­ნი 2016 წლამ­დე ამოქ­მედ­დეს. ისე­თი ცვლი­ლე­ბე­ბიც უნდა გან­ხორ­ცი­ელ­დეს, რაც მო­ქა­ლა­ქეს მო­ნა­ცემ­თა და­მუ­შა­ვე­ბის შე­წყვე­ტის მო­თხოვ­ნას გა­უ­ად­ვი­ლებს. გვინ­და მარ­ტი­ვი მე­ქა­ნიზ­მი შე­მო­ვი­ღოთ. მა­გა­ლი­თად, რო­დე­საც კომ­პა­ნია SMS რეკ­ლა­მას აგ­ზავ­ნის, იქვე უნდა იყოს მი­თი­თე­ბუ­ლი ნო­მე­რი, რო­მელ­ზეც და­რეკ­ვის შემ­თხვე­ვა­შიც, რეკ­ლა­მის მი­ღე­ბა შე­წყდე­ბა. თუ სა­რეკ­ლა­მო ტექსტს ელექტრო­ნუ­ლი ფოს­ტით იღებთ, ამა­ვე გზით უნდა შეძ­ლოთ მისი გა­უქ­მე­ბა".

თა­მარ ქალ­დანს მი­აჩ­ნია, რომ კომ­პა­ნი­ებ­მა მომ­ხმა­რებ­ლე­ბის ინ­ტე­რე­სე­ბი უნდა და­იც­ვან და ყვე­ლა­ფე­რი გა­ა­კე­თონ, რათა პო­ტენ­ცი­უ­რი კლი­ენ­ტე­ბი არ გა­ა­ღი­ზი­ა­ნონ.

მარ­კე­ტინ­გუ­ლი თვალ­საზ­რი­სით, რამ­დე­ნად გა­მარ­თლე­ბუ­ლია კომ­პა­ნი­ე­ბის სტრა­ტე­გია, SMS რეკ­ლა­მე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით გა­ყი­დონ პრო­დუქ­ცია? უმ­ჯო­ბე­სი არ არის, კომ­პა­ნი­ებ­მა კლი­ენ­ტე­ბის ის ბაზა შექ­მნან, რომ­ლებ­საც ნამ­დვი­ლად სურთ ამ ტი­პის რეკ­ლა­მე­ბი­სა, თუ სი­ახ­ლე­ე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ღე­ბა? მარ­კე­ტინგ-სა­კონ­სულ­ტა­ციო კომ­პა­ნია TMG-ის დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი ნიკო თევ­დო­რაშ­ვი­ლი ამ­ბობს: "კომ­პა­ნი­ის ინ­ტე­რე­სე­ბიც უნდა გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ და მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი­საც. რო­დე­საც კომ­პა­ნია მომ­ხმა­რე­ბელ­თან შე­უ­თან­ხმებ­ლად, რეკ­ლა­მებს ელექტრო­ნუ­ლი ფოს­ტი­სა, თუ მო­ბი­ლუ­რი ტე­ლე­ფო­ნის სა­შუ­ა­ლე­ბით აგ­ზავ­ნის, გარ­კვე­ულ უხერ­ხუ­ლო­ბას ქმნის. მე­ო­რე მხრივ – კომ­პა­ნია მაქ­სი­მა­ლუ­რად ცდი­ლობს და­ხარ­ჯოს ენერ­გია, რათა მომ­ხმა­რე­ბე­ლი მო­ი­ზი­დოს. შე­საძ­ლე­ბე­ლია, უფრო დახ­ვე­წილ ფორ­მა­საც მი­მარ­თოს. მა­გა­ლი­თად, სა­კუ­თა­რი კლი­ენ­ტე­ბის ბაზა შექ­მნას, რომ­ლებ­საც კონ­კრე­ტუ­ლი კომ­პა­ნი­ის სი­ახ­ლე­ე­ბი აინ­ტე­რე­სებთ. ამ შემ­თხვე­ვა­ში, კომ­პა­ნი­აც და მომ­ხმა­რებ­ლე­ბიც მო­ი­გე­ბენ, მაგ­რამ სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ­სე­ბუ­ლი კომ­პა­ნი­ე­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლებს მი­აჩ­ნი­ათ, რომ მარ­კე­ტინ­გში სტრა­ტე­გი­უ­ლი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბით თან­ხის გა­დახ­და მხო­ლოდ ხარ­ჯია. შე­სა­ბა­მი­სად, ცდი­ლო­ბენ, ფარ­თო აუ­დი­ტო­რია გა­ცი­ლე­ბით ია­ფად მო­ი­ზი­დონ".

ნიკო თევ­დო­რაშ­ვი­ლის თქმით, ამ ტი­პის "სე­ნით" მხო­ლოდ ქარ­თუ­ლი კომ­პა­ნი­ე­ბი არ არი­ან შე­პყრო­ბილ­ნი. ეს საკ­მა­ოდ სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მაა აშშ-ში, ასე­ვე ევ­რო­პის ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში, სა­დაც კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის გამ­კაც­რე­ბა უკვე და­ი­წყეს:

"მომ­ხმა­რებ­ლებ­თან შე­უ­თან­ხმებ­ლად, მისი მო­ბი­ლუ­რის ან ელექტრო­ნუ­ლი ფოს­ტის "დას­პამ­ვა" კა­ნო­ნით და­ის­ჯე­ბა. ამე­რი­კა­ში დიდი ხა­ნია არ­სე­ბობს კომ­პა­ნი­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც ფულს იმა­ში იღე­ბენ, რომ არ­ცერ­თმა კომ­პა­ნი­ამ მო­ქა­ლა­ქე არ "დას­პა­მოს". სხვა­თა შო­რის, ეს სა­ტე­ლე­ვი­ზიო რეკ­ლა­მა­ზეც კი ვრცელ­დე­ბა – ტე­ლე­ვი­ზორ­ზე სპე­ცი­ა­ლურ აპა­რატს ამონ­ტა­ჟე­ბენ, სა­დაც სა­სურ­ვე­ლი ტე­ლე­არ­ხე­ბი შეჰ­ყავთ. ერთ არხზე რეკ­ლა­მის და­წყე­ბის­თა­ნა­ვე, აპა­რა­ტის სა­შუ­ა­ლე­ბით, კომ­პა­ნია ავ­ტო­მა­ტუ­რად გა­დარ­თავს ალ­ტერ­ნა­ტი­ულ არხზე, სა­დაც იმ დროს, რეკ­ლა­მა არ გა­დის. თან­და­თან, სა­ქარ­თვე­ლო­შიც და­იხ­ვე­წე­ბა ეს პრო­ცე­სი. აქაც გაჩ­ნდე­ბა კომ­პა­ნი­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც მო­ქა­ლა­ქე­ებს "სპამ" რეკ­ლა­მე­ბის­გან და­ი­ცა­ვენ. მა­გა­ლი­თად, უკვე გა­მოჩ­ნდა ფა­სი­ა­ნი მომ­სა­ხუ­რე­ბა, რომ­ლი­თაც მო­ბი­ლუ­რი ოპე­რა­ტო­რე­ბის ელექტრო­ნულ ბა­ზებ­ში აღარ მოხ­ვდე­ბით".

მაია მი­შე­ლა­ძე

გა­ზე­თი "ვერ­სია"