ქართული უძრავი ქონების ბაზარი ბოლო ნახევარი ათწლეულია განსაკუთრებით სწრაფ ტრანსფორმაციას განიცდის. პოსტ-პანდემიურ პერიოდში სულ უფრო მეტი ყურადღება ექცევა პროფესიონალურ შეფასებას - ნაწილობრივ სტანდარტების აქტიური ცვლილება განპირობებულია გეოპოლიტიკური გავლენებით, ნაწილობრივ ინვესტორების - როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო - მზარდი ინტერესით, და ნაწილობრივ ადგილობრივი ბაზრის მომწიფებით. ეს ტენდენცია განსაკუთრებით თვალსაჩინო გახდა ბოლო ორი წლის განმავლობაში, როდესაც უძრავი ქონების ფასებმა რამდენჯერმე განიცადა მკვეთრი ცვლილებები.
საქართველოს უძრავი ქონების სექტორის ზრდა ახალ შესაძლებლობებთან ერთად მნიშვნელოვან გამოწვევებსაც ქმნის როგორც დეველოპერებისთვის, ასევე ინვესტორებისთვის. თუ ჯერ კიდევ დეკადის წინ ჩვეულებრივი ამბავი იყო მხოლოდ ორი უშუალოდ ტრანზაქციაში მონაწილე მხარის მიერ გარეშე პირების გარეშე შეთანხმების მიღწევა, თანამედროვე საბაზრო პირობებში უძრავი ქონების შეფასება ექსპერტებისგან არა შესაძლო ბონუსი, არამედ თავდაცვის მექანიზმია. ექსპერტი, რომელიც იყენებს საერთაშორისო სტანდარტებს და თანამედროვე მეთოდოლოგიებს, აქტივის ერთ-ერთი მთავარი დამცავი მექანიზმია უძრავი ქონების მფლობელისთვის. განსაკუთრებით თუ საუბარია მსხვილ საინვესტიციო პროექტზე, სადაც რისკების არასწორი შეფასება შესაძლოა სავალალო ფასი დაჯდეს.
არ უნდა იყოს გასაკვირი, რომ საბანკო სექტორისა და სესხებზე მოთხოვნის გააქტიურებასთან ერთად გაიზარდა პროფესიონალური შეფასების მნიშვნელობაც. სულ უფრო ხშირად არა მხოლოდ მსხვილი ბანკები, არამედ შედარებით წვრილი საფინანსო ინსტიტუტებიც აქცევენ ყურადღებას შეფასების ხარისხსა და სანდოობას, მოითხოვენ RICS და IVS სტანდარტების შესაბამის დოკუმენტაციას. ეს ტენდენცია ბევრი უძრავი ქონების მფლობელისთვის ჯერ კიდევ სიახლეა, მაგრამ აუცილებელია სტაბილური, გამჭვირვალე ბაზრის ჩამოყალიბებისთვისა და ინვესტიციების უსაფრთხოების გაუმჯობესებისთვის.
როდესაც საქმე კომერციული უძრავ ქონებას ეხება, აუცილებელია კომპლექსური მიდგომა. სახსენებია, რომ საქართველოს ბაზარზე კონკრეტულად ამ სეგმენტში კვალიფიციური ექსპერტიზის გარანტიას ჯერჯერობით კომპანიების საკმაოდ მწირი ჩამონათვალი სთავაზობს კლიენტს. ზუსტი და სანდო დასკვნების გამოსატანად პროფესიონალური საშემფასებლო მომსახურებით უნდა ისარგებლოთ.
ბიზნესის შეფასება ერთ-ერთია იმ მომსახურებებისგან, რომელსაც მრავალმხრივი ანალიზი სჭირდება. ბიზნესის შეფასებისას ექსპერტი აწვდის კლიენტს ინფორმაციას არა მხოლოდ ფიზიკური აქტივების საფასურზე, არამედ ბიზნეს პოტენციალსა და სამომავლო პერსპექტივებზეც.
კიდევ უფრო კომპლექსური და რთულია სპეციალიზებული უძრავი ქონების, როგორიცაა სასტუმროები, სავაჭრო ცენტრები და ინდუსტრიული ობიექტების შეფასება. ამ სეგმენტში მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ობიექტის ფიზიკური მახასიათებლების შესწავლა, არამედ ბაზრის დინამიკის, სექტორული ტენდენციების და ეკონომიკური ფაქტორების სიღრმისეული ანალიტიკა.
აღსანიშნავია ისიც, რომ ბოლო ათწლეულის განმავლობაში შეფასების პროცესის ტრანსფორმაციაზე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა სპეციალიზებული ტექნოლოგიების განვითარებამ. თანამედროვე პროგრამული უზრუნველყოფა და მონაცემთა ანალიზის ინსტრუმენტები საშუალებას აძლევს ექსპერტებს უფრო ზუსტად შეაფასონ როგორც არსებული მდგომარეობა, ასევე სამომავლო პერსპექტივები, სადაც მონაცემების სიზუსტე და ანალიზის სიღრმე გადამწყვეტ როლს თამაშობს.
თამამად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ საქართველოში უძრავი ქონების შეფასების ინდუსტრიის პროფესიონალიზაციამ მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა მთლიანად სექტორის განვითარებაზე. მაღალი სტანდარტებისა და საერთაშორისო პრაქტიკის დანერგვა ხელს უწყობს ბაზრის გამჭვირვალობასა და სტაბილურობას, რაც თავის მხრივ ზრდის ინვესტორების მხრიდან ნდობასა და ინტერესს. ყველა ეს ფაქტორი ერთად კი დადებითად აისახება მთლიანად ეკონომიკის განვითარებაზე და საინვესტიციო გარემოს გაუმჯობესებაზე.
R