“ძა­ლი­ან მიყ­ვარს ჩემი საქ­მე. რო­გორც სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე, ვგრძნობ ჩემს პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას ჩვე­ნი ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის წი­ნა­შე და ვცდი­ლობ, წვლი­ლი შე­ვი­ტა­ნო სა­ქარ­თვე­ლოს დე­მოკ­რა­ტი­ულ გან­ვი­თა­რე­ბა­ში“, - ამ­ბობს ambebi.ge - სთან სა­ქარ­თვე­ლოს ცენ­ტრა­ლუ­რი სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ის სტრა­ტე­გი­უ­ლი და­გეგ­მვი­სა და ან­გა­რიშ­გე­ბის დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სი სოფო სი­ჭი­ნა­ვა, რო­მე­ლიც ამ ცოტა ხნის წინ, სა­ქარ­თვე­ლოს პრე­ზი­დენ­ტმა ღირ­სე­ბის მედ­ლით და­ა­ჯილ­დო­ვა.

სოფო სი­ჭი­ნა­ვა:

- ცენ­ტრა­ლურ სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ა­ში 2006 წლი­დან ვმუ­შა­ობ. თა­ვი­დან კად­რე­ბის უფ­რო­სი გახ­ლდით, შემ­დეგ ადა­მი­ა­ნუ­რი რე­სურ­სე­ბის მარ­თვის დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სი. ახლა სტრა­ტე­გი­უ­ლი და­გეგ­მვი­სა და ან­გა­რიშ­გე­ბის დე­პარ­ტა­მენ­ტი მა­ბა­რია. ასე­ვე “ცეს­კო­ში“ ვხელ­მძღვა­ნე­ლობ შე­ზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის მქო­ნე პირ­თა და ეთ­ნი­კუ­რი უმ­ცი­რე­სო­ბე­ბის სა­კი­თხებ­ზე მო­მუ­შა­ვე ჯგუ­ფებს.

სა­მუ­შაო ჯგუ­ფე­ბი 2010 წლი­დან შე­იქ­მნა და მათი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბაა, რომ ამ მო­წყვლად ჯგუ­ფებს სა­არ­ჩევ­ნო უფ­ლე­ბის რე­ა­ლი­ზე­ბა და­უბ­რკო­ლებ­ლად შეს­ძლე­ბო­დათ.

- სა­ქარ­თვე­ლოს პრე­ზი­დენ­ტმა ღირ­სე­ბის მედ­ლით და­გა­ჯილ­დო­ვათ. რის­თვის მო­გე­ნი­ჭათ ეს მე­და­ლი?

- ამ ჯილ­დოს გან­ვი­ხი­ლავ, რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლოს სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ის მიერ, მრა­ვა­ლი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ინ­კლუ­ზი­უ­რი სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­მოს გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის გა­წე­უ­ლი თავ­და­უ­ზო­გა­ვი შრო­მის შე­დე­გე­ბის აღი­ა­რე­ბას. ამ ორ სა­მუ­შაო ჯგუფ­თან ერ­თად ბევ­რი პრო­ექ­ტი მაქვს გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი. ჯგუ­ფე­ბი შედ­გე­ბა სა­ერ­თა­შო­რი­სო და შე­ზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის, ეთ­ნი­კუ­რი უმ­ცი­რე­სო­ბე­ბის სა­კი­თხებ­ზე მო­მუ­შა­ვე ად­გი­ლობ­რი­ვი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის­გან.

თავ­და­პირ­ვე­ლად ჩემი კან­დი­და­ტუ­რა “ყრუ­თა კავ­შირ­მა“ და “სა­მო­ქა­ლა­ქო ინ­ტეგ­რა­ცი­ის ფონდმა“ წა­რად­გი­ნეს. შემ­დეგ გან­ხილ­ვა სხვა­დას­ხვა ჯგუ­ფის წარ­მო­მად­გენ­ლებ­თან გა­ი­მარ­თა. სწო­რედ მათ­თან კონ­სულ­ტა­ცი­ის სა­ფუძ­ველ­ზე მი­ი­ღო სა­ქარ­თვე­ლოს პრე­ზი­დენ­ტმა გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა. ეს სა­მო­ქა­ლა­ქო სექ­ტო­რის მხრი­დან დიდი ნდო­ბაა, რად­გან სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ე­ბი სა­მო­ქა­ლა­ქო სექ­ტო­რის მხრი­დან დი­დად გა­ნე­ბივ­რე­ბუ­ლე­ბი არ არი­ან. მად­ლო­ბე­ლი ვარ, ყვე­ლა იმ ადა­მი­ა­ნის, ვინც ამ პრო­ცეს­ში თა­ვი­სი სი­ტყვა თქვა.

- 2018 წელს სა­ქარ­თვე­ლო­ში ტო­ლე­რან­ტო­ბის, კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში შე­ტა­ნი­ლი გა­მორ­ჩე­უ­ლი წვლი­ლის­თვის “ტო­ლე­რან­ტო­ბის ქო­მა­გის“ წო­დე­ბაც მი­გი­ღი­ათ...

- დიახ, ეს ჯილ­დო გად­მო­მე­ცა სა­ხალ­ხო დამ­ცველ­თან არ­სე­ბუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი უმ­ცი­რე­სო­ბა­თა საბ­ჭოს მიერ. ეს იყო პირ­ვე­ლი სე­რი­ო­ზუ­ლი ჯილ­დო, თუმ­ცა მა­ნამ­დე არა­ერთ არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას გად­მო­უ­ცია მად­ლო­ბის სი­გე­ლი. მათ შო­რის არი­ან: “აზერ­ბა­ი­ჯა­ნელ ქალ­თა კავ­ში­რი“, “სა­მო­ქა­ლა­ქო ინ­ტეგ­რა­ცი­ის ფონ­დი“, “სო­ცი­ა­ლუ­რი დაც­ვის ლიგა“ და კო­ა­ლი­ცია “და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ცხოვ­რე­ბის­თვის“. ასე­ვე აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია ასო­ცი­ა­ცია “ანი­კა“, რო­მელ­მაც ჯილ­დო შე­ზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის მქო­ნე პირ­თა და­საქ­მე­ბის­თვის გად­მომ­ცა...

- სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ა­ში შშმ პი­რებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით რა გა­კეთ­და? ამ ადა­მი­ა­ნებს მარ­თლაც სჭირ­დე­ბათ გა­მორ­ჩე­უ­ლი ყუ­რა­დღე­ბა...

- მოხ­და 2 სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბის ინი­ცი­ი­რე­ბა. კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა­ში გაჩ­ნდა ჩა­ნა­წე­რი, რომ­ლის თა­ნახ­მა­დაც პო­ლი­ტი­კურ პარ­ტი­ებს გა­უჩ­ნდათ სა­არ­ჩევ­ნო რეკ­ლა­მე­ბის სურ­დო თარ­გმა­ნით უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა. შე­დე­გად, ყვე­ლა ვი­დეო რგო­ლი ყრუ პი­რე­ბის­თვის მი­საწ­ვდო­მი გახ­და ჟეს­ტურ ენა­ზე.

კი­დევ ერთი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ინი­ცი­ა­ტი­ვის შე­დე­გია ის, რომ ეტ­ლით მო­სარ­გებ­ლე პი­რე­ბის­თვის გავ­ზარ­დეთ სა­არ­ჩევ­ნო უბ­ნე­ბის ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბა. მათ შე­ვუქ­მე­ნით შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, თა­ვი­ან­თი ოლ­ქის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე აირ­ჩი­ონ ადაპ­ტი­რე­ბუ­ლი/მი­საწ­ვდო­მი სა­არ­ჩევ­ნო უბა­ნი და იქ მი­ვიდ­ნენ არ­ჩევ­ნებ­ზე. მოქ­მე­დი რე­გუ­ლა­ცი­ით, თუ მათ სა­არ­ჩევ­ნო უბანს არ აქვს პან­დუ­სი ან მარ­ტი­ვი ადაპ­ტა­ცია, შე­უძ­ლი­ათ მი­მარ­თონ სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ას ზე­პი­რი ან წე­რი­ლო­ბი­თი გან­ცხა­დე­ბით.

- ეს რაც შე­ე­ხე­ბა სა­კა­ნონ­მდებ­ლო მხა­რეს. ინ­ფორ­მი­რე­ბის­თვის რა მე­ქა­ნიზ­მე­ბი და სტან­დარ­ტი და­ამ­კვიდ­რეთ?

- ჩვენ ვართ ერ­თა­დერ­თი სა­ხელ­მწი­ფო უწყე­ბა, რო­მე­ლიც სა­ინ­ფორ­მა­ციო ბრი­ფინ­გებს სა­არ­ჩევ­ნო პე­რი­ოდ­ში პირ­და­პირ ეთერ­ში ჟეს­ტურ ენა­ზე აშუ­ქებს. პირ­ვე­ლი სა­ხელ­მწი­ფო ინ­სტი­ტუ­ცია ვი­ყა­ვით, რო­მელ­საც ჰქონ­და ადაპ­ტი­რე­ბუ­ლი ვებგ­ვერ­დი, რო­გორც უსი­ნათ­ლო, ისე მცი­რედმხედ­ვე­ლი პი­რე­ბის­თვის. შევ­ქმე­ნით სა­არ­ჩევ­ნო რუკა, სა­დაც და­ვა­სუ­რა­თეთ ადაპ­ტი­რე­ბუ­ლი უბ­ნე­ბი. ამ­დე­ნად, ამომ­რჩე­ველს შე­უძ­ლია რუ­კა­ზე თა­ვად მო­ი­ძი­ოს ინ­ფორ­მა­ცია მის­თვის სა­სურ­ვე­ლი უბ­ნის შე­სა­ხებ და იქ მი­ი­ღოს არ­ჩევ­ნებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა. გარ­და ამი­სა, ჩვე­ნი ყვე­ლა სა­ინ­ფორ­მა­ციო რგო­ლი მი­საწ­ვდო­მია ჟეს­ტურ ენა­ზე, გვაქვს კონ­ტაქტ-ჰაბი, სა­დაც სა­არ­ჩევ­ნო პე­რი­ოდ­ში ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს ვი­დეო ზარი ყრუ პი­რე­ბის­თვის.

2024 წლის არ­ჩევ­ნე­ბის სი­ახ­ლე სა­ინ­ფორ­მა­ციო ფლა­ე­რია, რო­მე­ლიც QR წამ­კი­თხვე­ლით აღვჭურ­ვეთ. კო­დის სა­შუ­ა­ლე­ბით, ფლა­ერ­ზე ინ­ფორ­მა­ცია უსი­ნათ­ლო პი­რე­ბის­თვის და­ტა­ნი­ლია აუ­დიო-ფორ­მატ­ში, ხოლო ყრუ პი­რე­ბის­თვის - ჟეს­ტურ ენა­ზე.

კი­დევ ერთი სი­ახ­ლე რო­მე­ლიც შევ­ქმე­ნით მარ­ტი­ვად წა­სა­კითხ ფორ­მატ­ში - ეს არის არ­ჩევ­ნე­ბის გზამ­კვლე­ვი მხარ­და­ჭე­რის მიმ­ღე­ბი პი­რე­ბის­თვის. იმ პი­რებს, რომ­ლე­ბიც სტა­ცი­ო­ნარ­ში არი­ან მო­თავ­სე­ბუ­ლი, აქვთ არ­ჩევ­ნებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის მი­ღე­ბის უფ­ლე­ბა. მათ სა­სა­მარ­თლოს მიერ და­ნიშ­ნუ­ლი ჰყავთ მხარ­დამ­ჭე­რი და სწო­რედ მათი ინ­ფორ­მი­რე­ბის მიზ­ნით შევ­ქმე­ნით ეს სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო.

- რას გუ­ლის­ხმობთ?

- გა­და­ვამ­ზა­დებთ მხარ­დამ­ჭე­რის სა­ჭი­რო­ე­ბის მქო­ნე პირ­თა სა­კი­თხებ­ზე მო­მუ­შა­ვე ად­გი­ლობ­რივ არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს, რომ­ლე­ბიც შეძ­ლე­ბენ ამ პი­რე­ბის, ინ­ფორ­მი­რე­ბას მათი სა­არ­ჩევ­ნო უფ­ლე­ბის შე­სა­ხებ.

ეს სერ­ვი­სე­ბი არ­ჩევ­ნებ­ში და­მო­უ­კი­დებ­ლად მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. კერ­ძოდ, უსი­ნათ­ლო ამომ­რჩევ­ლე­ბის­თვის იქ­ნე­ბა ხელ­მი­საწ­ვდო­მი სა­არ­ჩევ­ნო ბი­უ­ლე­ტე­ნის შე­სავ­სე­ბი ჩარ­ჩო ფორ­მა, მცი­რედმხედ­ვე­ლე­ბის­თვის - გა­მა­დი­დე­ბე­ლი ლინ­ზა, ხოლო ადაპ­ტი­რე­ბულ უბ­ნებ­ზე იქ­ნე­ბა ხმის მი­ცე­მის სპე­ცი­ა­ლუ­რი კა­ბი­ნა. პოს­ტე­რე­ბი გა­მოკ­რუ­ლი იქ­ნე­ბა QR წამ­კი­თხვე­ლით, სა­დაც ინ­ფორ­მა­ცია იქ­ნე­ბა და­ტა­ნი­ლი რო­გორც აუ­დიო ფორ­მატ­ში, ისე ჟეს­ტურ ენა­ზე.

ჩვე­ნი სწავ­ლე­ბის ცენ­ტრი გა­და­ამ­ზა­დებს სა­უბ­ნო-სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ის წევ­რებს შშმ პი­რებ­თან სა­უბ­რის ეტი­კე­ტი­სა და ქცე­ვის ნორ­მე­ბის დაც­ვის შე­სა­ხებ.

- ქვე­ყა­ნა ნელ-ნელა სა­არ­ჩევ­ნო რე­ჟიმ­ში შე­დის, ალ­ბათ თქვენ­თან აქ­ტი­უ­რი მზა­დე­ბა მი­დის.

- ჩვენ ამის­თვის მზა­დე­ბა 2023 წელს და­ვი­წყეთ. 2022 წელს, რო­გორც კი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბე­ბი გან­ხორ­ცი­ელ­და, შევ­ქმე­ნით ახა­ლი სტრა­ტე­გია, ამის შე­სა­ბა­მი­სად გვაქვს სა­მოქ­მე­დო გეგ­მა.

ზუს­ტად ვი­ცით ის საქ­მი­ა­ნო­ბე­ბი, რაც გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლე­ბე­ლი გვაქვს და მივ­ყვე­ბით გეგ­მას. 2023 წელს პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი იყო ინ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი გაძ­ლი­ე­რე­ბა, ხოლო 2024 წელს ყუ­რა­დღე­ბა მი­მარ­თუ­ლი გვაქვს ამომ­რჩე­ველ­თა და ჩარ­თუ­ლი მხა­რე­ე­ბის სა­არ­ჩევ­ნო ელექტრო­ნუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის ინ­ფორ­მი­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით. ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ეს ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი და მათი სა­არ­ჩევ­ნო პრო­ცეს­ში და­ნერგვა. უბ­ნე­ბის 90%-მდე ამ ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბით იქ­ნე­ბა აღ­ჭურ­ვი­ლი. ამის­თვის შე­ვის­წავ­ლეთ სა­ერ­თა­შო­რი­სო გა­მოც­დი­ლე­ბა და ვა­წყობთ თა­ნა­მედ­რო­ვე ინფრას­ტრუქ­ტუ­რას.

სა­არ­ჩევ­ნო პრო­ცე­სი საკ­მა­ოდ მას­შტა­ბუ­რია და მხო­ლოდ სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ა­ზე არ არის და­მო­კი­დე­ბუ­ლი. სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტე­ბით არ­ჩევ­ნე­ბის ჩა­ტა­რე­ბას ყვე­ლამ ერ­თად უნდა შე­ვუ­წყოთ ხელი, რად­გან არ­ჩევ­ნე­ბი სა­ერ­თო საქ­მეა.

- ასე­თი წარ­მა­ტე­ბუ­ლი, აქ­ტი­უ­რი, საქ­მი­ა­ნი ადა­მი­ა­ნი ხართ და თან 4 შვი­ლის დედა. რო­გორ აუ­დი­ხართ ამ­დენ საქ­მეს?

- ვცდი­ლობ, ჩარ­თუ­ლი ვიყო ჩემი შვი­ლე­ბის ცხოვ­რე­ბა­ში. უფ­რო­სი შვი­ლი - სა­ლო­მე, იუ­რი­დი­უ­ლი ფა­კულ­ტე­ტის მე­ო­რე კურ­სე­ლია, დე­დის პრო­ფე­სია აირ­ჩია. ნი­კო­ლო­ზი კო­მა­რო­ვის სკო­ლის მოს­წავ­ლეა, გი­ორ­გი გერ­მა­ნულ სკო­ლა­ში სწავ­ლობს და ერთ-ერთ კლუბ­ში ფეხ­ბურთს თა­მა­შობს. ალექ­სან­დრე 4 წლი­საა და ბაღ­ში და­დის. ჩემი საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, შვი­ლებს მაქ­სი­მა­ლუ­რად მი­ვე­ცი იმის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, რომ და­მო­უ­კი­დებ­ლე­ბი ყო­ფი­ლიყ­ვნენ, თუმ­ცა, ჩემს უკან ჩემი ოჯა­ხი დგას. მე­უღ­ლე, რომ­ლის მხარ­და­ჭე­რის გა­რე­შე ეს ყვე­ლა­ფე­რი შე­უძ­ლე­ბე­ლი იქ­ნე­ბო­და. ასე­ვე, მყავს არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი დე­დამ­თი­ლი და მა­მამ­თი­ლი. მათი დამ­სა­ხუ­რე­ბა­ცაა, რომ დღეს რე­ა­ლი­ზე­ბუ­ლი ვარ.

- რო­გორც გა­ვი­გე, სწავ­ლა­საც ახერ­ხებთ?

- დიახ, მი­უ­ხე­და­ვად ასე­თი დატ­ვირ­თუ­ლი რე­ჟი­მი­სა, სწავ­ლა­საც ვაგ­რძე­ლებ. სულ ახ­ლა­ხან სა­ქარ­თვე­ლოს სტრა­ტე­გი­ი­სა და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის კვლე­ვის ფონდში (რონ­დე­ლის ფონ­დი) გა­ვი­ა­რე სას­წავ­ლო მო­დუ­ლი - პო­ლი­ტი­კის ანა­ლი­ზი და პო­ლი­ტი­კის დო­კუ­მენ­ტის შექ­მნა. შევ­ქმე­ნი პო­ლი­ტი­კის დო­კუ­მენ­ტი, რო­მე­ლიც მალე გა­მოქ­ვეყ­ნდე­ბა. ნაშ­რომ­ში გა­ა­ნა­ლი­ზე­ბუ­ლია სა­ქარ­თვე­ლო­ში შე­ზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის მქო­ნე პირ­თა არ­ჩევ­ნებ­ში თა­ნა­ბა­რი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბის ძი­რი­თა­დი გზე­ბი. ახ­ლაც არ ვჩერ­დე­ბი, სწავ­ლას ვაგ­რძე­ლებ და წინ დიდი გეგ­მე­ბი მაქვს.