თბილისის ყველაზე სახიფათო შენობები - "რომ დაინგრეს, მეორე ასეთი არ გვაქვს..."

ისტორიული თბილისი, მისი უბნები და იქ არსებული შენობა-ნაგებობებიდან უმეტესობა შველას რომ ითხოვს, ეს თვალის ერთი შევლებითაც ჩანს. თუმცა არსებობს ისეთი შენობები, რომლებიც თავისი მონაცემებით, ქალაქისთვის საფრთხეს წარმოადგენს. ამასვე გვიდასტურებს კულტუროლოგი, "თბილისის ჰამქრის" თავმჯდომარე ცირა ელისაშვილი:

"თბილსის მარჯვენა და მარცხენა სანაპირო, ქალაქის ისტორიული ნაწილი, ხანდაზმულობის თვალსაზრისით და ბუნებრივ-გეოლოგიური სურათის მიხედვით, არც ისე სახარბიელო მდგომარეობაშია. თუმცა პრობლემა სადღაც უფრო მეტად არის და სადღაც - ნაკლებად. სოლოლაკის ქვედა ნაწილში, რომელიც კალასკენ არის მიმართული, რთული მდგომარეობაა, სოლოლაკის ზედა ნაწილში - უკეთესი ვითარებაა. მაგალითად, ავლაბარში ძალიან მძიმე სურათია. ვთქვათ, მთაწმინდასა და ვერაზე შედარებით უკეთესობაა". ცირა ელისაშვილის თქმით, გააჩნია ასევე შენობის მდებარეობას, თვითონ შენობების კონსტრუქციულ მდგომარეობას, რაც გამოწვეულია არა მაგალითად, გრუნტის წყლების არსებობით, არამედ წლების განმავლობაში, იმ კომუნიკაციების მოუვლელობით, რომელიც თავის დროზე ჩაიდო და მერე აღარ გამოცვლილა. ამ შემთხვევაში იგულისხმება სადრენაჟე და სანიაღვრე სისტემები, წყალსადენისა და კანალიზაციის მილები. რაც შეეხება კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის მქონე შენობებს, მათაც აქვთ ასეთი პრობლემები და ეს არის, მაგალითად, დიუმას 13 ნომერში არსებული შენობა, რომელიც ძეგლია და თბილისისთვის მნიშვნელოვანი ნაგებობაა. რომ დაინგრეს, მეორე ასეთი არ გვაქვს. სახლს კონსტრუქციული პრობლემა აქვს, ნაწილი დროებითი ბჯენებით არის შემაგრებული, რაც სურათს არ ცვლის. იქ მოსახლეობა დღემდე ცხოვრობს და ძალიან რთული სიტუაციაა (ის ლესელიძის ქვედა ქუჩაა).

ასეთივე მდგომარეობაა ასათიანის 18 და 16 ნომრებში. ასევე უნდა ვახსენოთ ავლაბარში, არმაზისა და არარატის კუთხის სახლიც, სადაც იგივე ხდება".

- დიუმს 13-ში არსებული შენობაზე უფრო ვრცლად რას გვეტყვით?

- მისი ანალოგი, როგორც გითხარით, არ არსებობს, იქ შემორჩენილია მუშარაბიანი ელემენტრები, რომელთა ასევე ნაკლებობაა თბილისში. ეს არის კორნელი ტატიშევის აშენებული ნაგებობა, მისი საცხოვრებელი სახლი. ის თბილისში ძალიან ცნობილი არქიტექტორი იყო, მისი აშენებულია რუსთაველის თეატრის შენობა. როგორც აღვნიშნე, ასათიანის 18 ნომერშიც, ძალიან მძიმე მდგომარეობაა, მის გვერდით, 16 ნომერშიც. იქ საქმე გვაქვს, თბილისური მოდერნის ტიპის შენობასთან. ავლაბარში არარატისა და არმაზის ქუჩის კვეთაზე, 10 წელზე მეტია, შენობა ჩამოშვავებულია, იქ დღემდე ცხოვრობენ ადამიანები და ამ თვალსაზრისით, ძალიან მძიმე მდგომარეობაა. აქამდე არც ერთ ხელისუფლებას ამაზე არ უფიქრია და არ ვიცი, ახლა ფიქრობს თუ არა ვინმე. არც ვიცი პრიორიტეტული სია, პირველ რიგში, რისი რეაბილიტაცია უნდა მოხდეს, როგორ დგება. ფაქტია, ჯერჯერობით არ არის დადგენილი, რა უნდა იყოს მნიშვნელოვანი კრიტერიუმი - ესა თუ ის არეალი, მხოლოდ არქიტექტურული ფასეულობა, შენობის ერთადერთობა, ყველაზე მძიმე ფიზიკური მდგომარეობა. მგავსი კრიტერიუმები გაწერილი არ არის. ასე რომ, რა ფორმით ხდება ამა თუ იმ სარეაბილიტაციო არეალის შერჩევა, ჩემთვის უცნობია. მაგალითად, რატომ ვირჩევთ იგივე აღმაშენებელს, ორბელიანის მოედანს, როცა სხვა არეალებია მოსავლელი. ფაქტია, რომ შერჩევა ხდება, მაგრამ ამას ვინ აკეთებს, კონკრეტული კომისია, დროებითი ჯგუფი, ჩემთვის უცნობია.

- აღმაშენებელი ხომ ტურისტული ზონაა, სადაც ბევრი ტურისტი დადის...

- რაც ჩამოთვალეთ, ყველა ის ადგილი ტურისტული ზონაა და ამ მხრივ ძალიან სადავო თემაა, რადგანაც ძველი თბილისი ზოგადად ტურისტული ზონაა, ყველგან ტურისტი დადის, რატომ კონკრეტულად ის ხაზი, ამაზე ჩამოყალიბებული პასუხი ჩემთვის უცნობია.

- თითოეული უნიკალური ძეგლის დაკარგვა, თუნდაც დიუმას 13-ში არსებული შენობის, რას ნიშნავს?

- ამით ჩვენ ვკარგავთ ისტორიას. ეს ის ისტორია არ არის, რომელსაც წიგნის ფურცლებზე ვკითხულობთ. რეალობაა, რომელიც უნდა გადაეცეს მომავალ თაობას. კულტურულ მემკვიდრეობას ეს თვისება აქვს, რაც აქამდე მოვიდა, ის უნდა გადაეცეს მომავალ თაობას. ამიტომ, თუ ვიტყვით, რომ აქ ასეთი ტიპის არქიტექტურა ერთადერთია, მაშინ ასეთი მიდგომით ამ ერთადერთობას ვუკარგავთ, რისი განმეორებაც შეუძლებელია, რისი ანალოგიც არ არსებობს. ეს ძალიან სამწუხაროა.

ფოტო: გიორგი ჟამერაშვილი