"თიბისი ბანკი" ფიროსმანის ორი ნამუშევრის რესტავრაციას დააფინანსებს

საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ინიციატივით და "თიბისი ბანკის" დაფინანსებით ფიროსმანის ნამუშევრების აღდგენა იწყება. ინიციატივა ფიროსმანის მირზაანის მუზეუმის კოლექციაში დაცული ორი ტილოს - შოთა რუსთაველისა და თამარ მეფის სრულ რესტავრაციას გულისხმობს.

28 სექტემბერს ტილოები მირზაანიდან თბილისში ჩამოიტანეს და მხოლოდ ერთი დღით, ფიროსმანის ქუჩაზე, მისივე საცხოვრებელი ოთახის გვერდით მდებარე საგალერეო სივრცეში გამოფინეს.

გალერეას საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრი, მიხეილ გიორგაძე, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს ხელმძღვანელები და თიბისი ბანკის წარმომადგენლები სტუმრობდნენ. ნამუშევრები იმავე დღეს ეროვნულ მუზეუმში გადაიგზავნა, სადაც შ. ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმის სარესტავრაციო სახელოსნოს სპეციალისტები, - ნანა მანაგაძე და ეველინა კარსელი მათზე სარესტავრაციო სამუშაოებს დაიწყებენ.

ნიკა ანთიძე, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს გენერალური დირექტორი: "მინდა, მადლობა გადავუხადო თიბისი ბანკს ამ მხარდაჭერისათვის. ასევე მინდა მადლობა ვუთხრა "ქართუ ჯგუფს", რომელმაც ეს საგალერეო სივრცე განაახლა. ვფიქრობთ, რომ გვექნება საშუალება, აქ ნიკო ფიროსმანთან დაკავშირებულ ღონისძიებებს ვუმასპინძლოთ. ასევე ვაპირებთ, რომ ნამუშევრების რესტავრაციის პროცესი გავაგრძელოთ და ეს შენობაც ახლებურად დავტვირთოთ.

უფროსი რესტავრატორის, ანა მანაგაძის განმარტებით, ფიროსმანის "რუსთაველსა" და "თამარ მეფეს" მძიმე დაზიანებები აქვს და მათზე ძირეული სამუშაოა ჩასატარებელი:

"ძალიან რთული დაზიანებები აქვს, როგორც ჩანს, ოდესღაც ამ ნახატებს რესტავრაცია საკმაოდ არაკვალიფიციურად ჩაუტარდა, რის გამოც მათზე მუშაობა საკმაოდ საფუძვლიანადაა საჭირო. ახლა ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, სურათებიდან როგორ მოიხსნება ფირფიცარი, ამიტომ მოგვიწევს ფირფიცრის სათითაო ფენის დათხელება და შემდეგ უკვე მუყაოზე მუშაობა. პროცესი ძალიან რთულია, მაგრამ ყველაფერს დავძლევთ" - განმარტავს მანაგაძე

თამარ კირვალიძე, თიბისი ბანკის საგარეო ურთიერთობებისა და მედიაკომუნიკაციების დირექტორი: "როგორც იცით, წლევანდელი წელი იუნესკომ რუსთაველის წლად გამოაცხადა. გადავწყვიტეთ ამ თემას რამდენიმე ინიციატივით გამოვეხმაუროთ. აქედან ერთ-ერთი ამ 2 უნიკაური ნამუშევრის ("თამარ მეფე" და "შოთა რუსთაველი") აღდგენაა. როგორც კი რესტავრაცია დასრულდება, რესტავრირებულ ნამუშევრებთან ერთად, მირზაანის მუზეუმის სრული კოლექცია თიბისი გალერეაში გამოიფინება.

ასევე, რუსთაველის წელთან დაკავშირებით, ჩვენივე ინიციატივაა, წიგნად გამოიცეს ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრში დაცული "ვეფხისტყაოსნის" XVII საუკუნის უნიკალური ხელნაწერი, რომელიც 1680 წელს, გიორგი XI-ის დაკვეთით მეფის მდივანს ბეგთაბეგ თანიაშვილს გადაუწერია. შემდეგ კი ის საქართველოს ფარგლებს გარეთ მოხვდა, საიდანაც ექვთიმე თაყაიშვილმა დააბრუნა. "ბეგთბეგისეული ვეფხისტყაოსანი" "ვეფხისტყაოსნის" ნუსხებს შორის იშვიათი მხატვრულ-დეკორატიული მრავალფეროვნებით გამოირჩევა და ქართული კულტურული მემკვიდრეობის გამორჩეული ნიმუშია. წიგნად გამოცემულ XVII საუკუნის "ვეფხისტყაოსანს" თიბისი ბანკი "ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრს" საჩუქრად გადასცემს, ნაწილს კი საკუთარი პარტნიორებისთვის შემოინახავს.

რუსთაველის წელს ისიც სიმბოლურად დაემთხვა, რომ წლევანდელი ლიტერატურული კონკურსის "საბას" ერთ-ერთ ნომინაციაში - ქართული წიგნის უცხოენოვანი თარგმანი - დაჯილდოვდა "ვეფხისტყაოსნის" მთარგმნელი, ამერიკელი ლინ კოფინი, როემლმაც ეს შედევრი ინგლისურ ენაზე თარგმნა. ეს არის უნიკალური თარგმანი მასში შენარჩუნებული 16 მარცვლიანი რითმის გამო. ლინ კოფინი ჩვენი მოწვევით, სწორედ "საბას" დაჯილდოებისთვის ჩამოვიდა თბილისში. რაც შეეხება ფიროსმანის ნახატების აღდგენას, ვფიქრობ, რომ ეს კერძო სექტორისა და სახელმწიფოს თანამშრომლობის კარგი მაგალითია".

მიხეილ გიორგაძე, საქართველოს კულტურის მინისტრი: "მადლობა თიბისი ბანკს ამ ინიციატივისათვის. დიდი იმედი მაქვს, ეს პროცესი ამ ორი ნამუშევრით არ დასრულდება და მომავალშიც გაგრძელდება. ასევე მადლობა "ქართუს" გალერეის რესტავრაციისთვის. ეს ჩვენი ქევყნის საგანძურია და კარგია, რომ მის დაცვასა და შენარჩუნებაში კერძო ბიზნესიც ჩართულია"

* * *

შოთა რუსთაველისა და თამარის პორტრეტები 1948 წლიდან ფილოლოგის იოსებ მეგრელიძისა და მისი მეუღლის თეატრმცოდნე ნინო შვანგირაძის კერძო კოლექციაში ინახებოდა. 1989 წელს ოჯახმა ეს ნამუშევრები "ხალხთა მეგობრობის მუზეუმს" გადასცა, საიდანაც შემდეგ ნიკო ფიროსმანის მირზაანის მუზეუმში მოხვდა.

შოთა რუსთაველი და თამარ მეფე ფიროსმანისთვის, როგორც ჩანს, საყვარელი თემაა. მათი პორტრეტები ნიკო ფიროსმანს რამდენჯერმე აქვს შესრულებული და ისინი სხვადასხვა კოლექციებში ინახება.

რაც შეეხება რესტავრირებულ ნამუშევრებს, ისინი მირზაანის კოლექციას სავარაუდოდ სამ თვეში დაუბრუნდება. მანამდე კი რესტავრირებულ ნამუშევრებს დამთვალიერებელი თიბისი გალერეაში მირზაანის სრულ კოლექციასთან ერთდ იხილავს.

ლალი ფაცია

AMBEBI.GE

(R)