თბი­ლი­სის უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა­შე­ჩე­რე­ბუ­ლი მერი გიგი უგუ­ლა­ვა თა­ნა­ინ­ვეს­ტი­რე­ბის ფონ­დის მიერ ინი­ცი­რე­ბულ პრო­ექტ "პა­ნო­რა­მა თბი­ლისს" აკ­რი­ტი­კებს.

უგუ­ლა­ვას გან­ცხა­დე­ბით, პრო­ექტს არ აქვს არც ერთი პო­ზი­ტი­უ­რი მხა­რე - არც ის­ტო­რი­უ­ლი, არც არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლი, არც სო­ცი­ალ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი და არც სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი თვალ­საზ­რი­სით. ამას­თან და­კავ­ში­რე­ბით გიგი უგუ­ლა­ვას გან­ცხა­დე­ბას Ambebi.ge უც­ვლე­ლად გთა­ვა­ზობთ.

"მინ­და, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას ჩემი კერ­ძო მო­საზ­რე­ბა გა­ვუ­ზი­ა­რო ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლი­სა და თა­ნა­ინ­ვეს­ტი­რე­ბის ფონ­დის მიერ ინი­ცი­რე­ბულ პრო­ექტთან - "პა­ნო­რა­მა თბი­ლი­სი" - და­კავ­ში­რე­ბით. სა­ჯა­როდ პო­ზი­ცი­ის გა­მო­ხატ­ვის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბას ვგრძნობ, რო­გორც თბი­ლი­სე­ლი, რო­გორც თბი­ლი­სის მერი (2005-2013) და რო­გორც ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­საც გარ­კვე­უ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბა აქვს ამ სფე­რო­ში.

პირ­ველ რიგ­ში, მი­ვე­სალ­მე­ბი ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის სა­ქარ­თვე­ლოს ეკო­ნო­მი­კა­ში ინ­ვეს­ტი­რე­ბის დაგ­ვი­ა­ნე­ბულ მცდე­ლო­ბას. ხალ­ხი სწო­რედ ამას ითხოვს მის­გან. სხვა სა­კი­თხია, რა სფე­რო­ში, რა და­ნიშ­ნუ­ლე­ბით და სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის რა სარ­გებ­ლით. შე­ვეც­დე­ბი, პუნ­ქტობ­რი­ვად ჩა­მო­ვა­ყა­ლი­ბო, თუ რა­ტომ არის პრო­ექ­ტი "პა­ნო­რა­მა თბი­ლი­სი" ყო­ველ­მხრივ მი­უ­ღე­ბე­ლი.

მას არ აქვს არ­ცერ­თი პო­ზი­ტი­უ­რი მხა­რე. არც ის­ტო­რი­უ­ლი, არც არ­ქი­ტექ­ტო­რუ­ლი, არც სო­ცი­ალ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი და არც სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი თვალ­საზ­რი­სით. ეს არ ჯდე­ბა არც თა­მამ ურ­ბა­ნულ გა­და­წყვე­ტა­თა რიგ­ში, რომ­ლის მომ­ხრეც ვარ.

• ერეკ­ლეს მო­ე­დან­ზე წარ­მოდ­გე­ნი­ლი პრო­ექ­ტი: 1. შენ­დე­ბა ის­ტო­რი­უ­ლი ძეგლის ნაც­ვლად, რო­მე­ლიც უკვე გა­მაგ­რე­ბუ­ლია და დღე­ვან­დე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბით უკვე კონ­სტრუქ­ცი­უ­ლად მდგრა­დია. 2. ვი­ზუ­ა­ლუ­რად უვარ­გი­სია, ამო­ვარ­დნი­ლია არ­სე­ბუ­ლი გა­ნა­შე­ნი­ა­ნე­ბის მას­შტა­ბი­დან. 3. ჩა­ნაც­ვლე­ბა არც მსოფ­ლი­ო­ში აღი­ა­რე­ბუ­ლი რო­მე­ლი­მე თა­ნა­მედ­რო­ვე არ­ქი­ტექ­ტო­რის ნა­მუ­შევ­რით ხდე­ბა (თა­ვის­თა­ვად, მსოფ­ლი­ო­ში აღი­ა­რე­ბუ­ლი არ­ქი­ტექ­ტო­რის ნა­მუ­შე­ვა­რი, რო­გორც წესი, დრო­ით პერ­სპექ­ტი­ვა­ში ის­ტო­რი­ულ მნიშ­ვნე­ლო­ბას იძენს ქა­ლა­ქის­თვის და, ამ­დე­ნად, პო­ზი­ტი­უ­რია). თუმ­ცა ამ მას­შტა­ბის ძეგლის დან­გრე­ვა არც ამ არ­გუ­მენ­ტით იქ­ნე­ბო­და მი­სა­ღე­ბი. ამ მშე­ნებ­ლო­ბით, პრაქ­ტი­კუ­ლად, ნად­გურ­დე­ბა მთა­ვა­რი ტუ­რის­ტუ­ლი არ­ტე­რია, სა­დაც ერეკ­ლეს მო­ე­და­ნი საკ­ვან­ძო ად­გილს წარ­მო­ად­გენს.

• თა­ვი­სუფ­ლე­ბის მო­ე­დან­ზე მდე­ბა­რე ყო­ფი­ლი ცე­კავ­ში­რის შე­ნო­ბა არ წარ­მო­ად­გენს ის­ტო­რი­ულ შე­ნო­ბას, თუმ­ცა მის ნაც­ვლად უმ­ჯო­ბე­სია ე.წ. ფო­ნუ­რი არ­ქი­ტექ­ტუ­რის გა­მო­ყე­ნე­ბა. შე­ნო­ბა, რო­გორც რენ­დე­რი­დან ჩანს, უხე­შად გა­მო­დის წინ და იკა­ვებს არ­სე­ბულ სა­მან­ქა­ნო სად­გომს, შე­სა­ბა­მი­სად, იქ­ცე­ვა დო­მი­ნან­ტად და მთლი­ა­ნად ცვლის არ­სე­ბულ იერ­სა­ხეს. წინ გა­მო­წე­ვის ნაც­ვლად, სა­სურ­ვე­ლია რამ­დე­ნი­მე შე­წე­უ­ლი სარ­თუ­ლით აწე­ვა (ბიზ­ნე­სინ­ტე­რე­სის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბის გამო), რაც გარ­შე­მო არ­ქი­ტექ­ტუ­რის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, ასა­ტა­ნია.

• სო­ლო­ლა­კის ქე­დის ხე­ლოვ­ნუ­რი, ტე­რა­სუ­ლი გა­ნა­შე­ნი­ა­ნე­ბა (ეს ად­გი­ლი ისე­დაც უკვე ოკუ­პი­რე­ბუ­ლია ივა­ნიშ­ვი­ლის სა­ცხოვ­რე­ბე­ლი სა­სახ­ლით). ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა სა­ერ­თოდ გა­უ­გე­ბა­რი და მავ­ნებ­ლუ­რია - იმ­დე­ნად, რამ­დე­ნა­დაც პრაქ­ტი­კუ­ლად, სო­ლო­ლა­კის ქე­დის მოჭ­რას გუ­ლის­ხმობს. ასე­თი ტი­პის ჩა­რე­ვე­ბი არ­სე­ბულ ლან­დშაფ­ტურ-რეკ­რე­ა­ცი­ულ ზო­ნა­ში და­უშ­ვე­ბე­ლია. ასე­თი ჩა­რე­ვა მთლი­ა­ნად არ­ღვევს უკვე არ­სე­ბულ, ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბულ ლან­დშაფტს და თბი­ლი­სის ამ საკ­ვან­ძო მნიშ­ვნე­ლო­ბის არე­ალს უკარ­გავს ავ­თენ­ტუ­რო­ბას. მე­ტიც, თა­ვის დრო­ზე კონ­ფლიქ­ტი ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­სა და თა­მა­რა ტი­ფა­ნის შო­რის (იქ არ­სე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ის ყო­ფი­ლი დე­ვე­ლო­პე­რი) სწო­რედ ამ ტე­რი­ტო­რი­ის გა­მო­ყე­ნე­ბის რე­გუ­ლი­რე­ბის სა­კი­თხზე მოხ­და. ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­მა ეს ტე­რი­ტო­რი­ე­ბი სა­ბო­ლო­ოდ შე­ი­ძი­ნა რო­გორც ლან­დშაფ­ტურ- რეკ­რე­ა­ცი­უ­ლი ფუნ­ქცი­ის მქო­ნე და მან კარ­გად უწყის, რომ იქ მშე­ნებ­ლო­ბის უფ­ლე­ბა კა­ნო­ნით არ აქვს. მე­რია ან სხვა რო­მე­ლი­მე უწყე­ბა მოკ­ლე­ბუ­ლია კა­ნო­ნი­ერ უფ­ლე­ბას - გას­ცეს მშე­ნებ­ლო­ბის ნე­ბარ­თვა ამ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე.

• თა­ვის­თა­ვად სა­ბა­გი­როს წი­ნა­აღ­მდე­გი, რა თქმა უნდა, არ ვარ. მათ შო­რის, ის­ტო­რი­ულ უბ­ნებ­ში. პი­რი­ქით, ეს აუ­ცი­ლებ­ლად მი­მაჩ­ნია, რად­გან ამით შე­ვამ­ცი­რებთ სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი თუ კერ­ძო ტრან­სპორ­ტის მოძ­რა­ო­ბას ის­ტო­რი­ულ არე­ალ­ში, რაც მისი და­ზი­ა­ნე­ბის ერთ-ერთ მი­ზე­ზია. თუმ­ცა მარ­შრუტ­ზე - ერეკ­ლეს მო­ე­და­ნი-თა­ვი­სუფ­ლე­ბა-სო­ლო­ლა­კის ქედი, ბიზ­ნეს­ცენ­ტრე­ბის და სას­ტუმ­როს და­მა­კავ­ში­რე­ბე­ლი სა­ბა­გი­რო გზე­ბი სრუ­ლი­ად უფუნ­ქცი­ოა. რა მას­შტა­ბი­საც არ უნდა იყოს ხსე­ნე­ბუ­ლი ბიზ­ნეს­ცენ­ტრე­ბი, მათი თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი და ვი­ზი­ტო­რე­ბი ვერ იქ­ნე­ბი­ან იმ ოდე­ნო­ბის, რომ სა­ბა­გი­რო გა­და­ზიდ­ვას სა­ჭი­რო­ებ­დეს. შიდა სა­ქა­ლა­ქო და ტუ­რის­ტუ­ლი სატ­რან­სპორ­ტო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა მას ვერ ექ­ნე­ბა, რად­გან ის არა­ტუ­რის­ტულ წერ­ტი­ლებს აერ­თი­ა­ნებს. (და­მე­თან­ხმე­ბით, ალ­ბათ, სა­სა­ცი­ლო და წა­მო­უდ­გე­ნე­ლია, აე­რო­პორ­ტი­დან ჩა­მო­სუ­ლი, ბარ­გით დატ­ვირ­თუ­ლი სტუ­მა­რი ტაქ­სით ჩა­მო­დის ერეკ­ლეს მო­ე­დან­ზე და და­სა­ბი­ნა­ვებ­ლად სა­ბა­გი­რო­თი მი­ე­მარ­თე­ბა სო­ლო­ლა­კის ქედ­ზე გან­თავ­სე­ბუ­ლი სას­ტუმ­რო­სა­კენ). ხოლო ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი მო­ქა­ლა­ქის­თვის (თუ ასე­თი იქ მი­უშ­ვეს), ის ვერ იქ­ნე­ბა ქა­ლაქ­ში ხელ­საყ­რე­ლი გა­და­ად­გი­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა, რად­გან სრუ­ლი­ად მო­უ­ხერ­ხე­ბელ დის­ლო­კა­ცი­ის ად­გი­ლებს სთა­ვა­ზობს მომ­ხმა­რე­ბელს. ცალ­კე აღე­ბუ­ლი, სას­ტუმ­როც არ წარ­მო­ად­გენს ისეთ მიმ­ზიდ­ველ იდე­ას, რომ იქ ტუ­რისტს ას­ვლა მო­უნ­დეს. და­მე­თან­ხმე­ბით, მხო­ლოდ თბი­ლი­სის ხე­დით ტკბო­ბის­თვის გა­ცი­ლე­ბით მიმ­ზიდ­ვე­ლი და იაფი ად­გი­ლე­ბია იმა­ვე მთა­ზე. ამ­დე­ნად, გა­ცი­ლე­ბით გო­ნივ­რუ­ლი იქ­ნე­ბო­და რიყე-ნა­რი­ყა­ლას (ცნო­ბის­თვის, რი­ყი­სა და ერეკ­ლეს მო­ედ­ნის სა­ვა­რა­უ­დო სა­ბა­გი­როს ქვე­და სად­გუ­რე­ბი 2 წუ­თის სა­ვალ­ზეა ერ­თმა­ნე­თის­გან. ის ზა­ფხუ­ლის სე­ზონ­ზე ყო­ველ­დღი­უ­რად 8-9 ათას მგზავრს ემ­სა­ხუ­რე­ბა) უკვე არ­სე­ბუ­ლი სა­ბა­გი­რო ნა­რი­ყა­ლას გა­ყო­ლე­ბა­ზე ქარ­თლის დე­დის­კენ გაგ­რძელ­დეს ქვე­და სად­გუ­რით და ბო­ტა­ნი­კუ­რი ბაღი მთაწ­მინ­დის პარკს და­უ­კავ­შირ­დეს. ამით ადა­მი­ანს შე­ეძ­ლე­ბა რი­ყი­დან ნა­რი­ყა­ლა­ზე ას­ვლა, ფე­ხით ნა­რი­ყა­ლა­სა და სო­ლო­ლა­კის ქე­დის გავ­ლა ქარ­თლის დე­დამ­დე და შემ­დეგ მთაწ­მინ­დის პარკში სა­ბა­გი­რო­თი ას­ვლა. ბუ­ნებ­რი­ვია, რი­ყის და მთაწ­მინ­დის პარ­კე­ბის ამ­გვა­რი და­კავ­ში­რე­ბა ქა­ლა­ქის ტუ­რის­ტულ მიმ­ზიდ­ვე­ლო­ბას ზრდის და ასე­ვე გან­მუხ­ტავს სო­ლო­ლაკს მთაწ­მინ­დის პარ­კის­კენ მი­მა­ვა­ლი მან­ქა­ნე­ბის ნა­კა­დის­გან (რი­ყის პარკში უკვე ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს 350 მან­ქა­ნა­ზე გათ­ვლი­ლი მი­წის­ქვე­შა სად­გო­მი). ერთი სი­ტყვით, "თა­ნა­ინ­ვეს­ტი­რე­ბის ფონ­დის" მიერ წარ­მოდ­გე­ნი­ლი სა­ჰა­ე­რო სა­ბა­გი­რო და­კავ­ში­რე­ბის სქე­მა სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სა და თვი­თონ ბიზ­ნეს­ცენ­ტრის­თვის სრუ­ლი­ად უფუნ­ქცი­ოა. "პა­ნო­რა­მა თბი­ლი­სის" მსგავს პრო­ექ­ტებს არ­ქი­ტექ­ტუ­რა­ში "დუ­ბა­ინგს" უწო­დე­ბენ, რაც ბევრ ფულს და, შე­სა­ბა­მი­სად, ბევრ უაზ­რო გა­და­წყვე­ტას/და­ნა­ხარჯს გუ­ლის­ხმობს.

• ჩემი აზ­რით, უმ­ჯო­ბე­სი იქ­ნე­ბო­და, ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილს ეს პრო­ექ­ტი მფლო­ბე­ლო­ბა­ში არ­სე­ბულ სხვა ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე გა­ნე­ხორ­ცი­ე­ლე­ბი­ნა. ივა­ნიშ­ვი­ლი ფლობს ტე­რი­ტო­რი­ას გმირ­თა მო­ე­და­ნი-ლა­გუ­ნა ვე­რეს ჩათ­ვლით. დიდი ბიზ­ნეს­ცენ­ტრი (სა­ცუ­რაო აუ­ზით) აშ­კა­რად მო­უხ­დე­ბო­და ქა­ლა­ქის ამ ნა­წილს და, რაც მთა­ვა­რია, შე­ა­სუს­ტებ­და არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლად აგ­რე­სი­ულ სა­ტი­ვეს. ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის ამ­გვა­რი გა­მო­ყე­ნე­ბა გა­ცი­ლე­ბით ეფექ­ტუ­რი და სარ­გებ­ლის მომ­ტა­ნი იქ­ნე­ბო­და თქვენ­თვი­საც, ბა­ტო­ნო ბი­ძი­ნა, და თბი­ლი­სის­თვი­საც.

• "თა­ნა­ინ­ვეს­ტი­რე­ბის ფონ­დი" აცხა­დებს, რომ ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლი­სა და სხვა კერ­ძო მფლო­ბე­ლე­ბი­სა­გან მი­წი­სა და შე­ნო­ბე­ბის შეს­ყიდ­ვას გეგ­მავს. "თა­ნა­ინ­ვეს­ტი­რე­ბის ფონ­დი" ისე­დაც ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის კერ­ძო სა­კუთ­რე­ბაა. ამი­ტომ ხსე­ნე­ბუ­ლი ტრან­ზაქ­ცია ბა­დებს ეჭვს, ხომ არ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სა­ხელ­მწი­ფო რე­სურ­სე­ბი/გა­რან­ტია და ასე შემ­დეგ, ამ კერ­ძო მფლო­ბე­ლო­ბა­ში მყო­ფი, კერ­ძო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის პრო­ექ­ტის­თვის. ამა­ზე სა­ზო­გა­დო­ე­ბას მეტი სი­ცხა­დე სჭირ­დე­ბა.

• ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის გან­ცხა­დე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რომ სა­ქარ­თვე­ლო მისი მას­შტა­ბის ბიზ­ნეს­მე­ნის­თვის ინ­ვეს­ტი­რე­ბის­თვის უაზ­როდ პა­ტა­რაა, მი­მაჩ­ნია, რომ ეს პრო­ექ­ტი არის მისი სურ­ვი­ლი, არ­ქი­ტექ­ტო­რუ­ლი კვა­ლი და­ტო­ვოს და ამით გა­და­ფა­როს მე­ტო­ქის, ყო­ფი­ლი პრე­ზი­დენ­ტის, კვა­ლი. ცხა­დია, ამ სრუ­ლი­ად გა­უ­გე­ბარ შე­ჯიბ­რის ფსი­ქო­ლო­გი­ურ კომ­პლექსს არ უნდა შე­ე­წი­როს ძვე­ლი თბი­ლი­სი.

და ბო­ლოს, მინ­და ყვე­ლა შეშ­ფო­თე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნის გუ­ლის გა­სა­ხა­რად (ჩემი ფონდ ქარ­თუს­თან მრა­ვალ­წლი­ა­ნი მუ­შა­ო­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბით) გა­ხა­როთ, რომ მათი მუ­შა­ო­ბის მო­უქ­ნე­ლი სტი­ლის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, ამ პრო­ექტს გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა არ უწე­რია. ცხა­დია, ამის­თვის შე­სა­ბა­მი­სი სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი პრო­ტეს­ტი მა­ინც აუ­ცი­ლე­ბე­ლია.

P.შ. ცხა­დია, მზად ვარ ყვე­ლა­ნა­ი­რი საგ­ნობ­რი­ვი დის­კუ­სი­ის­თვის. მათ შო­რის, მშვი­დო­ბის ხი­დის, რი­ყის თე­ატ­რის და სხვა იმ სა­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ციო პრო­ექ­ტე­ბის გარ­შე­მო, რომ­ლე­ბიც ჩემი მე­რო­ბის პე­რი­ოდ­ში გან­ხორ­ცი­ელ­და თბი­ლის­ში. ოღონდ, არა იმ ხალ­ხთან, რო­მელ­თა არ­გუ­მენ­ტი " 9 წე­ლი­წადს" არ სცდე­ბა",-ნათ­ქვა­მია გან­ცხა­დე­ბა­ში.