როგორ მოვუაროთ კანს ზამთარში

ზამთრის სეზონზე კანთან დაკავშირებული პრობლემები უფრო მეტად იჩენს თავსს სეზონზე კანთან დაკავშირებული პრობლემები უფრო მეტად იჩენს თავს - არასასურველი ტემპერატურა მასზე სხვაგვარად ზემოქმედებს და გამოშრობას იწვევს, რასაც თავის მხრივ, სხვა გართულებები მოსდევს, თუ სათანადო ყურადღებას არ მივაქცევთ. დერმატო-ვენეროლოგი, მედიცინის დოქტორი, თამარ ებანოიძე კანის პრობლემებზე, მათ გამომწვევ მიზეზებზე გვესაუბრება და გარკვეულ რჩევებსაც გვაძლევს.

ყინვისა და მზის ზემოქმედება ზამთარში

- კანის დაავადებებს სეზონურობა ახასიათებს და ზოგიერთი მათგანი ზამთარში განსაკუთრებულად მწვავდება. ამის ერთ-ერთი გამომწვევი მიზეზი, შესაძლოა კლიმატური პირობები იყოს. კანი ხომ ორგანიზმის გარეგანი საფარველია, რომელიც მას გარემოს არახელსაყრელი პირობებისგან, მექანიკური, ქიმიური თუ ფიზიკური ზემოქმედებისაგან იცავს, მონაწილეობს ნივთიერებათა ცვლაში, სითბო-რეგულაციის პროცესში და ა.შ. კანმა თავისი ფუნქცია ნორმალურად რომ შეასრულოს, საჭიროა, ის მავნე ზემოქმედებისგან დავიცვათ. ზოგს ჰგონია, რომ კანს მოვლა, მზის ულტრაიისფერი სხივებისგან დაცვა, მხოლოდ ზაფხულში სჭირდება, მაგრამ ასე არ არის. ხშირად, ზამთრის კურორტებზე არანაკლებ დამწვრობას იღებენ, ვიდრე ზაფხულში, მით უმეტეს, როდესაც 1-2 დღით მიდიან და მთელ დღეს მზეზე ატარებენ. თქვენ წარმოიდგინეთ, ამ დროს მზის სხივების ზემოქმედება უფრო ძლიერია, რადგან მისი არეკვლა თოვლიდანაც ხდება და ულტრაიისფერ სხივებს ორმაგი ეფექტი აქვს.

კანის დატენიანება

- თუ ზაფხულში ვურჩევთ, რომ ნამზეური ან მშრალი კანი დატენიანებულ მდგომარეობაში იქონიონ, კანმა რომ თავისი ფუნქცია ნორმალურად შეასრულოს, ზამთარში კიდევ უფრო მეტი ინტენსივობით უნდა დავატენიანოთ, რადგან დაბალი ტემპერატურა ასევე ცუდ ზეგავლენას ახდენს კანზე, მის ნორმალურ ფუნქციონირებაზე, განსაკუთრებით იმ ადამიანებში, ვისაც კანის სიმშრალისკენ აქვს მიდრეკილება. თუმცა, ჩვეულებრივ, ჯანმრთელი კანის მქონე ადამიანების შემთხვევაშიც კი, ზამთარში იმაზე მეტად ცხიმიანი საცხი უნდა გამოვიყენოთ, ვიდრე წელიწადის სხვა დროსაა საჭირო და ეს აუცილებლად გარეთ გასვლამდე 15-20 წუთით ადრე უნდა მოხდეს, რათა კანისთვის საცხთან შეგუება სითბოში მოხდეს. თუ საცხს პირდაპირ გარეთ გასვლის წინ წავისვამთ, სიცივეში კანი ალაგ-ალაგ გაწითლდება და აჭრელდება, შემდგომ აიქერცლება და დაზიანებული კანის გამო დერმატოლოგთან ვიზიტი გარდაუვალი გახდება. თუ ექიმს დაგვიანებით მივაკითხავთ, სახეზე გვექნება კანის ერთ-ერთი დაავადება - კლიმატური ფაქტორით გამოწვეული მშრალი ეგზემა - კანის ანთებითი პროცესი, პროვოცირებული უარყოფითი ტემპერატურის მიერ. ეს ყველაფერი კი თავიდან შეიძლება ავიცილოთ, თუ კანს ნორმალურად მოვუვლით.

დაავადებები, რომლებიც გამომშრალ კანზე ვითარდება

- ზოგჯერ პაციენტს ჰგონია, რომ კანის დატენიანებას კოსმეტიკური ეფექტისთვის ვურჩევთ, რაც არასწორია. მშრალ კანზე ძალიან ადვილად ვითარდება სხვადასხვა დაავადება და პროვოცირდება ის, რომელიც პაციენტს ქრონიკულად აქვს. მაგალითად: ეგზემა, ატოპიური დერმატიტი, ნეიროდერმიტი, ფსორიაზი და ა.შ. ეს ქრონიკულად მიმდინარე დაავადებებია და მათი მკურნალობისას დიდი მნიშვნელობა აქვს გარემოს არახელსაყრელი ფაქტორების გამორიცხვას, როგორც ერთ-ერთ გამაღიზიანებელ ფაქტორს. თუ ქრონიკული დაავადების მქონე პაციენტი ყურადღებით იქნება, დაავადების მართვა და მოვლა ეცოდინება, მას ეს დაავადება, თავისი გამწვავებებით, შედარებით ნაკლებად შეაწუხებს. მავნე ფაქტორად, სახლში გამომშრალი ჰაერიც შეიძლება ჩაითვალოს. ამიტომ შენობაში ნორმალური ტენიანობის შესანარჩუნებლად ოთახი ხშირად, რეგულარულად გავანიავოთ. ზედმეტად გადახურებული ოთახი, განსაკუთრებით, საძინებელი, ასევე ცუდად მოქმედებს კანზე. ეს ყოველივე თავიდან რომ ავიცილოთ, ზამთარში უნდა გამოვიყენოთ დამატენიანებელი-კანის აღმდგენი კრემები.

კანი და ასაკის მატება

- ასაკში კანის სტრუქტურა იცვლება და ამის გათვალისწინებით, სხვანაირი მოვლა სჭირდება, განსაკუთრებით ზამთარში. ეს შეეხება როგორც სახის, ისე ხელის კანს. კანი ერთიანი წარმონაქმნია და ერთიანად უნდა მოვუაროთ. უბრალოდ, ღია ადგილებს - სახეს, ხელებს განსაკუთრებულად უნდა მივხედოთ.

ბავშვის კანის მოვლა

- ზამთარში გარეთ გა­ყ­ვანისას, ბავშვს ლოყები უწითლდება. მართალია, ზოგს მოსწონს დაბრაწული ლოყები, მაგრამ სიცივეზე გაწითლებული კანი გამოშრობას და დასკდომას იწყებს, ამიტომ ეს რომ თავიდან ავიცილოთ, ყოველი გაყვანის წინ, 15-20 წუთით ადრე, სახეზე საბავშვო დამცავი საცხი უნდა წავუსვათ.

კანის საცხი

- ზამთრისათვის განკუთვნილ საცხებში, რომლებიც ცნობილი, საუკეთესო ფარმაცევტული კომპანიების მიერაა მოწოდებული, თავისთავადაა წყლისა და ცხიმის ბალანსი ისე გადანაწილებული, როგორც ამ დროს კანისთვისაა საჭირო. იგივე შეიძლება ითქვას იმ კოსმეტიკურ საშუალებებზე, რომლებსაც ქალბატონები მოიხმარენ. ძლიერ დამატენიანებელი და მკვებავი კრემები ზამთრის უარყოფით ტემპერატურაზეა გათვლილი. მაღალცხიმიან საცხებს ზაფხულში ვერ გამოვიყენებთ. თვალის ირგვლივ გამოსაყენებელი ნაოჭების საწინააღმდეგო საცხები, ძირითადად, საღამოს უნდა წავისვათ, დღისით უნდა მოვიხმაროთ ჩვეულებრივი დამატენიანებელი საცხი.

დღის და ღამის კრემი

- აუცილებლად განსხვავ­დება ერთმანეთისგან და არაფრით არ შეიძლება ღამის კრემის დღისით წასმა, რადგან ის არ შეიცავს მზის ულტრაიისფერი სხივებისგან დამცავ ფილტრს, ამიტომ როცა გარეთ ასეთი საცხით გავდივართ, ხშირია ლაქების გაჩენის საშიშროება, მათთან ბრძოლა კი შემდგომში რთულია. ყველა ხარისხიან პროდუქციას, რომელიც ბაზარზეა შემოსული, მითითებული აქვს, რომ მზისგან დამცავ ფილტრს შეიცავს. საცხები განსხვავება ცხიმიანობითაც. ამ საცხების შერჩევა კი კანის ტიპის გათვალისწინებით უნდა მოხდეს.

თმისა და თავის კანის მოვლა

- თმის მოვლა, პირველ რიგში, თავის კანის მოვლას გულისხმობს. ამიტომ, ზამთარში, როგორც კი ტემპერატურა ეცემა, აუცილებლად უნდა გამოვიყენოთ თავსაბურავი. სამხრეთის ხალხისთვის ეს ცოტა მიუღებელი "სამკაულია", რატომღაც ასე ფიქრობენ, არა და სიცივეში ქუდი უბრალოდ აუცილებელია. თავის კანის მიკროცირკულაცია იცვლება, გარეთ გასვლის დროს სისხლძარღვები ვიწროვდება, თბილ შენობაში შესვლისას კი უცებ ფართოვდება, რეგულარულად ასეთ პირობებში ყოფნა კი სისხლძარღვების დისფუნქციას იწვევს და იწყება თმის ცვენა. ამიტომ, პროცენტული მაჩვენებლის მიხედვით, სამხრეთის ქვეყნებში უფრო მეტი მელოტი მამაკაცია. ახლა კარგი ტენდენცია შემოვიდა ქუდების მოხმარების, ახალგაზრდა გოგონები და ვაჟები მშვენივრად იყენებენ და ეს კარგია, ზამთარში თავის კანი და თმის ბოლქვი დაცული იქნება.

თავის კანის დაავადებები თუ ქერტლი?

- ქერტლის შემთხვევაში საჭიროა გამოკვლეულ იქნეს თავის კანი და მოხდეს იმ დაავადებების გამორიცხვა, რომლებიც თავის კანის აქერცვლადობით მიმდინარეობს. ექიმმა დერმატოლოგმა უნდა მოახდინოს დიფერენცირება - ეს მართლაც კანის სიმშრალეა, თუ საქმე კანის სხვა დაავადებასთან გვაქვს, რომელიც ხშირად მოსახლეობაში როგორც ქერტლი, ისე აღიქმება. ასეთი დაავადებებია, მაგალითად, ფსორიაზი, თავის კანის სოკოვანი დაავადება, სებორეა - მშრალი, ცხიმოვანი და ა.შ. ამის თვითნებურად მოვლა არ შეიძლება, არც ქერტლის საწინააღმდეგო შამპუნების რეკლამებზე აყოლა გვარგებს. არსებობს ნახევრად სამკურნალო საშუალებები, რომლებიც შეგვიძლია გამოვიყენოთ დერმატოლოგის რჩევის შემდეგ, მივხედოთ ან ვუმკურნალოთ თავის კანს, რომ მბზინავი, ჯანსაღი თმა გვქონდეს.

ხელების მოვლა

- როგორც აღვნიშნეთ, კანი ორგანიზმის ერთიანი საფარველია და ხელის კანსაც ანალოგიური მოვლა სჭირდება. ყოველთვის გამოვიყენოთ დამცავი საცხი და აუცილებლად - ხელთათმანი! ზოგიერთი დაავადების დროს, აუცილებელიც კია. არსებობს სიცივის ალერგიაც, ასევე, მიკროცირკულაციის დარღვევა - რეინოს სინდრომი, რომლის დროს ხელთათმანი აუცილებელია, რათა დაავადება, რომელიც ძალიან ძნელი სამკურნალოა, არ გართულდეს.

- რა სიმპტომები აქვს ამ დაავადებას?

- ხელი მუდმივად ცივი აქვთ, ზამთარ-ზაფხულ. თითები უწითლდებათ, ულურჯდებათ, უშუპდებათ, მასზე მოლურჯო, მოიასამნისფრო ლაქები ჩნდება, შემდგომ შეიძლება მათ ადგილას წყლულებიც გაჩნდეს და ა.შ. ამიტომ, ამ ყველაფრის თავიდან ასარიდებლად, აუცილებელია ხელთათმანი და ქუდი მოვიხმაროთ. გასაგებია, რომ ზოგს არ მოსწონს, მაგრამ დამიჯერეთ, აუცილებელია. რეინოს სინდრომის დროს, ხელი ცივი წყლითაც არ უნდა დაიბანონ, აუცილებლად თბილი წყლით. ხელის კანი ერთხელ რომ დასკდება, მერე უკვე მისი სტრუქტურა იცვლება.

დაზიანებული ფრჩხილები

- ფრჩხილის ცვლილება - მტვრევადობა, გათხელებული ფრჩხილი, ესეც უნდა დავადგინოთ, რა დაავადებისგან მოდის. თუ გამოირიცხება ფსორიაზი, წითელი ბრტყელი ლიქენი, ეგზემა, სოკოვანი დაავადება, სხვადასხვა სახის ონიჰოდისტროფია და ა.შ. მაშინ შეიძლება ჩავთვალოთ, რომ ეს ის ცნობილი ავიტამინოზია, რომელზეც ხშირად საუბრობენ. მოკლედ, ჯერ დაავადებები უნდა გამოვრიცხოთ და მერე განვიხილოთ, ფრჩხილის შეცვლა და დაზიანება, ფიზიკური ან ქიმიური საშუალებებისგან მოხდა თუ სხვა რამისგან.

თამთა დადეშელი

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)