22
აპრილიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
"ქართული ავტოწარმოება" - ეს ფრაზა დღეს შეიძლება, ხმამაღლა (თუ ღიმილისმომგვრელადაც კი) ჟღერს, მაგრამ გასული საუკუნის 40-50-იანი წლებისთვის, როდესაც ორჯონიკიძის სახელობის КАЗ-ი ანუ Кутаиский Авто Завод-ი ძალებს იკრებდა, სახუმაროდ არავის ეცალა. 18 აგვისტო სწორედაც რომ პირველი სამამულო ავტომობილის დღეა, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, საქართველოში ამ თარიღის შესახებ არავის არაფერი ეცოდინება. სწორედ 1951 წლის ამ დღეს გადმოვიდა კონვეიერიდან პირველი ქართული სატვირთო მანქანა, რომელიც, მერე რა რომ ცოტაოდენი ხუმრობის თემად იქცა, მით უმეტეს ქუთაისელებისთვის. ამის მიუხედავად, როგორც ამბობენ, თავის დანიშნულებას მაინც ასრულებდა. ქართულად მას "შინმოუსვლელიც" კი დაარქვეს, ალბათ, იმის გარანტიის არარსებობის გამო, რომ მასში მჯდომი ადამიანი შინ უსაფრთხოდ დაბრუნდებოდა ან მანქანა სადმე არ ჩარჩებოდა. მაგრამ ამას ხელი არ შეუშლია მეავტომობილეებისთვის, 8 მოდელის ავტომობილი და მისაბმელის სამი მოდელი გამოეშვათ. პირველი ქართული ავტომობილის მოდელად მოსკოვის სტალინის სახელობის ქარხნის მიერ გამოშვებული (ЗИС-ის) სატვირთო გამოიყენეს და პირველი ქართული КАЗ-150-ის შექმნამაც არ დააყოვნა. ქართული ავტოწარმოება აქ არ შეჩერებულა და მას მოჰყვა КАЗ 585 Б, ცემენტმზიდი КАЗ-601; თვითმცლელი КАЗ 600. როგორც ისტორია გვამცნობს, არც ერთი მათგანი მოსკოვური პროტოტიპის ასლი არ ყოფილა. იყო მათში რაღაც ქართულიც. დროთა განმავლობაში ეს ავტომანქანები იხვეწებოდა, რაც ფოტოებზეც კარგად ჩანს.
ფაქტობრივად, ახალი წარმოების დასაწყისად იქცა КАЗ-605, რომელიც "კოლხიდას" სახელწოდებით არის ცნობილი. საბჭოთა ხელისუფლების მიერ მოწონებული, 1958 წელს გამოშვებული ეს 5-ტონიანი სატვირთო ავტომანქანა მაშინვე პოპულარული გახდა, რადგან იმ დროის კვალობაზე, ე.წ. "ნავაროტკებით" გამოირჩეოდა. თუმცა, თავისი დაბალი ტექნიკური მახასიათებლების, კონკრეტულად კი სიჩქარის გამო, "ცირკის ცხენიც" კი შეარქვეს "მადლიერმა" მძღოლებმა. ქუთაისური წარმოების ყველაზე საინტერესო მანქანა 70-იანი წლების ბოლოს აეწყო, რომელსაც КАЗ-4540 ეწოდა. ის იყო პირველი სატრანსპორტო-ტექნოლოგიური მანქანების კატეგორიიდან, მაგრამ მხოლოდ 1984 წლიდან მოიპოვა სერიული წარმოების უფლება. თუ ისტორიულ წყაროებს ვენდობით, სულ ბოლოს ქუთაისურმა ქარხანამ ბოლო 5 ათასი ГКБ-8535-01 გამოუშვა, საიდანაც რუსეთმა მხოლოდ 40 ერთეული შეიძინა. აი, აქ მთავრდება მსხვილი პროდუქციის წარმოების ისტორია ქუთაისის ავტოქარხანაში. თუმცა, ეს მაინც არ ყოფილა დასასრული. მემატიანემ უახლესი ისტორიაც შემოგვინახა, რომლის თანახმად, ქუთაისელმა მეავტომობილეებმა ინდური კომპანიის დაკვეთით, მათივე შექმნილი ნაწილებით, ინდური ჯიპის "მაჰინდრას" აწყობა დაიწყეს. ეს იყო არცთუ შორეული 2002 წელი. ამ ექსპერიმენტმაც ვერ გაამართლა და მალევე დასრულდა. სხვათა შორის, ქუთაისურ ფოლკლორში ამ ავტომობილთან დაკავშირებითაც მოიძებნება სხარტი გამონათქვამი, მაგალითად, ასეთი: "მაჰინდრას" თუ ყიდულობ, ორი უნდა აიღო - ერთი, როგორც მანქანა, მეორე სათადარიგო ნაწილებადო".
აქ სიამოვნებით დავწერდით, რომ ამ დღემ დაუდო საფუძველი ცნობილი ქართული საავტომობილო კონცერნის შექმნას, რომელიც მსოფლიო ბაზრის მოთხოვნის 80%-ს აკმაყოფილებს და მსოფლიო ბრენდების სამეულში შედის, რომ დღეისთვის ეს ავტოქარხანაა ქართული ეკონომიკის სტაბილურობის ზურგი, მაგრამ, როგორც იტყვიან, ნურას უკაცრავად! ქართულ ავტოწარმოებას თავისი არსებობის განმავლობაში მსგავსი არაფერი "დამუქრებია" და სამწუხაროდ, არც უახლოეს წლებში უნდა ველოდოთ მსოფლიო ბაზარზე ქართული ბრენდის გამოჩენას.
ზურაბ თვაური
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
