ბავ­შვო­ბა­ში წა­სა­კითხ ლი­ტე­რა­ტუ­რას დედა ურ­ჩევ­და, აქ­ტი­უ­რი მკი­თხვე­ლიც იყო, მერე ბა­ლეტ­ზე სი­ა­რუ­ლი და­ი­წყო და ახა­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბის გა­საც­ნო­ბად იმ­დე­ნი დრო აღარ ჰქონ­და. ბოლო პე­რი­ოდ­ში, ენ­ციკ­ლო­პე­დი­ე­ბი და შე­მეც­ნე­ბი­თი ჟან­რის ლი­ტე­რა­ტუ­რა შე­უყ­ვარ­და. მხატ­ვრულ ნა­წარ­მო­ე­ბებ­ზე მე­ტად, ცნო­ბილ ადა­მი­ან­თა ბი­ოგ­რა­ფი­ე­ბი იზი­დავს. ტე­ლე­წამ­ყვან­მა ლიკა ლა­ბა­ძემ ჩემი შე­თა­ვა­ზე­ბა, "ერუ­დი­ტის" სტუ­მა­რი ყო­ფი­ლი­ყო, სი­ა­მოვ­ნე­ბით მი­ი­ღო და ინ­ტერ­ვი­უს ჩა­სა­წე­რად შინ მი­მი­პა­ტი­ჟა.

პრე­ამ­ბუ­ლის მა­გი­ერ

- ლიკა, შენი საყ­ვა­რე­ლი ავ­ტო­რე­ბი ვინ არი­ან?

- არა­ერ­თი საყ­ვა­რე­ლი ავ­ტო­რი მყავს, მათი ჩა­მოთ­ვლა შორს წაგ­ვიყ­ვანს. ხში­რად წა­სა­კითხ წიგ­ნებს ხა­სი­ა­თის მი­ხედ­ვით ვირ­ჩევ.

- წიგ­ნის კი­თხვის დროს გი­ტი­რია?

- ასე­თი რამ არა­ერ­თხელ მომ­ხდა­რა. ჩვე­ვად მაქვს, კი­თხვას რომ და­ვი­წყებ, რაც უნდა სქელ­ტა­ნი­ა­ნი ნა­წარ­მო­ე­ბი იყოს, 3 დღე­ში უნდა და­ვამ­თავ­რო.

- რო­მელ პერ­სო­ნაჟ­თან იმე­გობ­რებ­დი?

- ორ­ჰან ფა­მუ­ქის "უმან­კო­ე­ბის მუ­ზე­უ­მი­დან" ფუ­სუ­ნი შე­მიყ­ვარ­და. მის­გან ბევრ რა­მეს ვის­წავ­ლი­დი.

- ფუ­სუნს ჰგავ­ხარ?

- კი, სიყ­ვა­რულ­ში თავ­და­დე­ბა მეც შე­მიძ­ლია. სი­მარ­თლე გი­თხრა, ამ წიგ­ნის კი­თხვის დრო­საც ვი­ტი­რე.

- ვიცი, რომ ძვე­ლი ცი­ვი­ლი­ზა­ცია გა­ინ­ტე­რე­სებს...

- ძა­ლი­ან. სამ­ხრეთ ამე­რი­კა­ში პე­რუს ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მოგ­ზა­უ­რო­ბა­ზე ვოც­ნე­ბობ. მინ­და ვნა­ხო მაჩუ პიქჩუ. პირ­ვე­ლად ეგ­ვიპ­ტე­ში რომ მოვ­ხვდი, გა­ვოც­დი, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ამ ქვეყ­ნის შე­სა­ხებ უამ­რა­ვი ლი­ტე­რა­ტუ­რა მქონ­და წა­კი­თხუ­ლი. ტუ­ტან­ხა­მო­ნის აკ­ლდა­მამ და სა­ერ­თოდ, ამ ქვე­ყა­ნა­ში ნა­ნახ­მა ბევ­რმა რა­მემ, მო­ლო­დინს გა­და­ა­ჭარ­ბა. ეგ­ვიპ­ტე სა­ოც­რე­ბაა.

- რამ­დე­ნი­მე წლის წინ, ერთ-ერთ ბრი­ტა­ნულ გა­ზეთ­ში შემ­დე­გი ში­ნა­არ­სის გან­ცხა­დე­ბა გა­მოქ­ვეყ­ნდა: "20 წლის გო­გო­ნა კარ­გი ოჯა­ხი­დან, რო­მელ­საც აქვს 2 მი­ლი­ო­ნი გირ­ვან­ქა სტერ­ლინ­გი, ოჯა­ხის შექ­მნის მიზ­ნით გა­იც­ნობს წე­სი­ერ ყმაწ­ვილს". რო­გორც მოგ­ვი­ა­ნე­ბით გა­ირ­კვა, გან­ცხა­დე­ბის ავ­ტო­რი გო­გო­ნა უბ­რა­ლო კო­ლექ­ცი­ო­ნე­რი იყო. რას აგ­რო­ვებ­და ის?

- ალ­ბათ წე­რი­ლე­ბის შემგრო­ვე­ბე­ლი იყო, ასე­თი ში­ნა­არ­სის გან­ცხა­დე­ბას, არა­ერ­თი ადა­მი­ა­ნი გა­მო­ეხ­მა­უ­რე­ბო­და.

- გან­ცხა­დე­ბით გაც­ნო­ბა­ზე თა­ვად რა აზ­რის ხარ?

- ჩემ­თვის ეს სა­სა­ცი­ლოა, ვერ წარ­მო­მიდ­გე­ნია.

- ის გო­გო­ნა მარ­კე­ბის შემგრო­ვე­ბე­ლი იყო. გერ­მა­ნუ­ლად ეს სი­ტყვა სამ­კურ­ნა­ლო ად­გილს ნიშ­ნავს, სა­დაც კო­ტე­ჯე­ბია მო­წყო­ბი­ლი...

- (მა­წყვე­ტი­ნებს) სა­ნა­ტო­რი­უმ­ზეა ლა­პა­რა­კი.

- კარ­დი­ნალ რი­შე­ლი­ეს ძა­ლი­ან უყ­ვარ­და ვაშ­ლის სუნი. ის მა­გი­დის უჯ­რა­ში ყო­ველ­თვის ინა­ხავ­და ვაშლს. ერთხელ თა­ვის აფ­თი­ა­ქარს, ვაშ­ლი­სა და ცხი­მის­გან სა­ცხის დამ­ზა­დე­ბა შე­უკ­ვე­თა. და­ა­სა­ხე­ლე სი­ტყვა, რო­მე­ლიც ამ სა­ცხთან ერ­თად გაჩ­ნდა და რო­მელ­საც დღეს ყვე­ლა­ზე ხში­რად ქალ­ბა­ტო­ნე­ბი ამ­ბო­ბენ.

- და­ვი­ბე­ნი, სუ­ნა­მო?

- ცდე­ბი.

- თუ შე­იძ­ლე­ბა, კი­თხვა გა­მი­მე­ო­რე. (გა­მე­ო­რე­ბის შემ­დეგ) ტუჩ­სა­ცხი ანუ პო­მა­და, ასეა?

- გა­მო­ი­ცა­ნი. "პო­მა­და" რო­მე­ლი ფრან­გუ­ლი სი­ტყვის­გან არის წარ­მო­ე­ბუ­ლი?

- არ ვიცი.

- pomme ვაშლს ნიშ­ნავს. ტე­ხა­სე­ლებს ძა­ლი­ან უყ­ვართ თა­ვი­ან­თი თავ­გა­და­სავ­ლე­ბის გაზ­ვი­ა­დე­ბა. ამი­ტო­მაც კოვ­ბოი-მთხრო­ბე­ლის დე­ვი­ზია: "არა­სო­დეს გა­ა­ფუ­ჭო კარ­გი ის­ტო­რია..." რით?

- ცუდი ფი­ნა­ლით.

- "...სი­მარ­თლით". გა­ლი­ა­ში იყო 5 კურ­დღე­ლი. 5 ბიჭი მი­ვი­და, ყვე­ლამ თითო წა­იყ­ვა­ნა, მაგ­რამ გა­ლი­ა­ში ერთი კურ­დღე­ლი მა­ინც დარ­ჩა, რო­გორ?

- მე­ხუ­თე ბიჭ­მა გა­ლი­ი­ა­ნად წა­იყ­ვა­ნა.

- ალექ­სან­დრე მა­კე­დო­ნე­ლის ჟამ­თა აღ­მწერ­თა მიერ, ის აღ­წე­რი­ლია, რო­გორც ფუტკრის გა­რე­შე თაფ­ლის მომ­ცე­მი. რაზე წერ­დნენ ასე?

- ვერ გი­პა­სუ­ხებ.

- შაქ­რის ლერ­წამ­ზე. მა­ნამ, სა­ნამ მას მო­და­ში კოკო შა­ნე­ლი შე­მო­ი­ტან­და, ბევ­რის­თვის სა­სურ­ვე­ლი არ იყო. პი­რი­ქით, ადა­მი­ა­ნის და­ბალ წარ­მო­მავ­ლო­ბა­სა და მის შეს­რუ­ლე­ბულ მძი­მე სა­მუ­შა­ო­ზე მი­უ­თი­თებ­და. სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი ამ­ბო­ბენ, რომ ეს ჯან­მრთე­ლო­ბის­თვის მავ­ნე­ბე­ლია, მაგ­რამ მისი მსურ­ვე­ლი დღე­საც მრავ­ლა­დაა. რა­ზეა ლა­პა­რა­კი?

- გა­რუ­ჯვა­ზე.

- მისი ნახ­ტო­მის სიგ­რძე, სხე­უ­ლის სიგ­რძე­ზე 200-ჯერ მე­ტია.

- კა­ლია.

- ცდე­ბი.

- მა­შინ ვერ გი­პა­სუ­ხებ.

- მი­გა­ნიშ­ნებ, ის ერთ-ერთი პო­პუ­ლა­რუ­ლი ზღაპ­რის პერ­სო­ნა­ჟია.

- (იცი­ნის) მივ­ხვდი, რწყილ­ზეა ლა­პა­რა­კი.

- ისი­ნი წყალ­ში ბი­ნად­რო­ბენ და ერ­თმა­ნეთ­თან "ლა­პა­რა­კი" შე­უძ­ლი­ათ. გარ­და ამი­სა, სივ­რცუ­ლი ორი­ენ­ტა­ცი­ის­თვის ულტრაბ­გე­რი­თი სიხ­ში­რე­ე­ბის ცვა­ლე­ბა­დო­ბას იყე­ნე­ბენ.

- დელ­ფი­ნე­ბი.

- რო­მელ მდი­ნა­რე­ზეა გა­შე­ნე­ბუ­ლი ავ­სტრი­ის დე­და­ქა­ლა­ქი ვენა?

- დუ­ნა­ი­ზე.

- "ბუ­ნე­ბის წე­სია ასე­თი: მა­ხინ­ჯი ლა­მაზ­თან ყოფ­ნას მი­ელტვის მუ­დამ, მან­კი­ე­რი - უმან­კოს­თან, რეგ­ვე­ნი ბრძენს აე­კი­დე­ბა, ყბე­დი - მდუ­მა­რეს, ხოლო ლა­ჩა­რი - გმირს", რო­მე­ლი ცნო­ბი­ლი ქარ­თვე­ლი კლა­სი­კო­სი მწე­რა­ლია ამ სი­ტყვე­ბის ავ­ტო­რი?

- კონ­სტან­ტი­ნე გამ­სა­ხურ­დია.

- რო­მელ სრუ­ტეს არ გა­ივ­ლის ბა­თუ­მი­დან მარ­სელ­ში გე­მით მი­მა­ვა­ლი მოგ­ზა­უ­რი: ბოს­ფო­რის, დარ­და­ნე­ლის თუ გიბ­რალ­ტა­რის?

- გიბ­რალ­ტა­რის სრუ­ტეს არ გა­ივ­ლის.

- ბერ­ძნულ მი­თო­ლო­გი­ა­ში კარ­გად ერ­კვე­ვი?

- ნაკ­ლე­ბად.

- რისი ღმერ­თია ბრმა?

- სა­ვა­რა­უ­დო პა­სუ­ხებს ვერ მე­ტყვი?

- სიყ­ვა­რუ­ლის, სიმ­დიდ­რის თუ ჯან­მრთე­ლო­ბის?

- სიმ­დიდ­რის მგო­ნია.

- ნამ­დვი­ლად ასეა. ახალ­გაზ­რდა ტი­ბე­ტე­ლი ბი­ჭე­ბი მო­წო­ნე­ბულ გო­გო­ნას ქუდს ჰპა­რა­ვენ. რისი მი­მა­ნიშ­ნე­ბე­ლია, თუ გო­გო­ნა ქუ­დის დაბ­რუ­ნე­ბას მო­ი­თხოვს?

- ალ­ბათ თან­ხმო­ბის. ქუდი რომ და­იბ­რუ­ნოს, ხომ უნდა შეხ­ვდეს, ასე არ არის?

- გა­მო­ი­ცა­ნი. ძვე­ლი რო­მა­ე­ლე­ბი ყვე­ლა­ზე მოკ­ლე თითს უწო­დებ­დნენ "აუ­რი­კუ­ლა­რის", ყვე­ლა­ზე გრძელ თითს - "იმ­პუ­დი­კუს". რო­მელ თითს უწო­დებ­დნენ "დე­მონ­სტრა­ტუს"?

- (ფიქ­რობს) ალ­ბათ, საჩ­ვე­ნე­ბელ თითს. გა­მო­ვი­ცა­ნი?

- დიახ. სად მდე­ბა­რე­ობს ევ­რო­პის გე­ოგ­რა­ფი­უ­ლი ცენ­ტრი?

- არ ვიცი.

- უკ­რა­ი­ნა­ში. კლას­ში 45 მოს­წავ­ლეა, ვა­ჟე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა გო­გო­ნე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბის 50%-ს შე­ად­გენს. რამ­დე­ნი ვა­ჟია კლას­ში?

- კი­თხვა გა­მი­მე­ო­რე და და­ვი­ან­გა­რი­შებ. (გა­მე­ო­რე­ბის შემ­დეგ) 15 არ გა­მო­დის?

- დიახ. რა ჰქვია თე­ატ­რის მოყ­ვა­რულ ადა­მი­ანს?

- თე­ატ­რა­ლი. ადრე რუს­თა­ვე­ლის თე­ატ­რში ხში­რად დავ­დი­ო­დი. ოპე­რაც ძა­ლი­ან მიყ­ვარს.

- მისი ფე­რე­ბი ყო­ველ­თვის ერთი თა­ნა­მიმ­დევ­რო­ბით ლაგ­დე­ბა: წი­თე­ლი, ნა­რინ­ჯის­ფე­რი, ყვი­თე­ლი, მწვა­ნე, ცის­ფე­რი, ლურ­ჯი და იის­ფე­რი. რა­ზეა ლა­პა­რა­კი?

- ცი­სარ­ტყე­ლა­ზე.

- ამ ცხო­ვე­ლის სმე­ნა ადა­მი­ა­ნის სმე­ნას 4-ჯერ აღე­მა­ტე­ბა, ხოლო ყნოს­ვა - 37-ჯერ. რო­მელ ცხო­ველ­ზეა ლა­პა­რა­კი?

- ძაღ­ლი იქ­ნე­ბა.

- იმ დღეს, როცა მწე­რალ­თა სახ­ლი­დან შალ­ვა და­დი­ა­ნის ცხე­და­რი გა­მო­ას­ვე­ნეს, ერთი პო­ე­ტის ცხე­და­რი და­ას­ვე­ნეს. და­ა­სა­ხე­ლე ეს პო­ე­ტი.

- ვერ და­ვა­სა­ხე­ლებ.

- გა­ლა­კტი­ონ ტა­ბი­ძე. თავ­და­პირ­ვე­ლი მნიშ­ვნე­ლო­ბით ეს ტერ­მი­ნი ტყა­ვის ტო­მა­რას ნიშ­ნავ­და. ინ­გლი­სის ხა­ზი­ნის კან­ცლე­რი ქვეყ­ნის პარ­ლა­მენ­ტის წი­ნა­შე, მო­სა­ლოდ­ნე­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი­სა და ხარ­ჯე­ბის შე­სა­ხებ მოხ­სე­ნე­ბის დროს, ამ ტყა­ვის ტომ­რით ხელ­ში წარ­დგე­ბო­და. მას­ში სა­ფი­ნან­სო დო­კუ­მენ­ტე­ბი ეწყო. დრო­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში, ამ სი­ტყვამ თა­ვი­სი თავ­და­პირ­ვე­ლი მნიშ­ვნე­ლო­ბა და­კარ­გა და რო­გორც ქვეყ­ნის მთა­ვა­რი სა­ფი­ნან­სო დო­კუ­მენ­ტის აღმნიშ­ვნე­ლი ტერ­მი­ნი, ისე დამ­კვიდ­რდა. რო­მელ ტერ­მინ­ზეა ლა­პა­რა­კი?

- ბი­უ­ჯე­ტი.

- რო­მე­ლი კომ­პო­ზი­ტო­რის მუ­სი­კა და­ე­დო სა­ფუძ­ვლად სა­ქარ­თვე­ლოს ჰიმნს?

- ზა­ქა­რია ფა­ლი­აშ­ვი­ლის.

- ზო­გი­ერთ ქვე­ყა­ნა­ში, რო­მელ­თა სა­სა­მარ­თლო სის­ტე­მაც შა­რი­ა­თის ნორ­მებ­ზეა და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი, ქა­ლებს აქვთ მან­ქა­ნის მარ­თვის უფ­ლე­ბა, მაგ­რამ ავა­რი­ულ შემ­თხვე­ვა­ში არც ერთ მა­მა­კაცს არ აქვს უფ­ლე­ბა, და­ეხ­მა­როს. ამ კა­ნო­ნით, მათ აქვთ ერთი უპი­რა­ტე­სო­ბა... და­ა­სა­ხე­ლე, რა­ზეა ლა­პა­რა­კი?

- არ ვიცი.

- მძღოლ ქა­ლებს პო­ლი­ცია არ აჩე­რებს. არ­გენ­ტი­ნა, ბრა­ზი­ლია, დიდი ბრი­ტა­ნე­თი, ეკ­ვა­დო­რი. ჩა­მოთ­ვლილ­თა­გან ტე­რი­ტო­რი­უ­ლად რო­მე­ლია ყვე­ლა­ზე დიდი?

- (ფიქ­რობს) ბრა­ზი­ლია.

- ის მე­ტა­ლებს შო­რის ყვე­ლა­ზე უფრო წელ­ვა­დი და ჭე­და­დია. 0,1 გრა­მი შე­იძ­ლე­ბა და­ი­ჭი­მოს 261 მეტ­რი სიგ­რძის უწ­ვრი­ლეს მავ­თუ­ლად, ბუ­ნე­ბა­ში უმე­ტე­სად თვით­ნა­ბა­დი სა­ხით გვხვდე­ბა. რო­მელ მე­ტალ­ზეა ლა­პა­რა­კი?

- ოქ­რო­ზე ხომ არა?

- გა­მო­ი­ცა­ნი. როცა აინშტა­ი­ნი 72 წლის გახ­და, ამ დღის აღ­სა­ნიშ­ნა­ვად ფოტო გა­და­უ­ღეს. რა გა­ა­კე­თა მან კადრში მოხ­ვედ­რი­სას?

- ენა გა­მო­ყო, ეს ცნო­ბი­ლი ფო­ტოა.

- იო­ჰან სე­ბას­ტი­ან ბახს, რო­გორც კომ­პო­ზი­ტორს, ქვე­ყა­ნა იც­ნობს. ის არა მარ­ტო ქმნი­და მუ­სი­კას, კარ­გი შემ­სრუ­ლე­ბე­ლიც იყო. მაგ­რამ არა­ნაკ­ლებ სა­ხელ­გან­თქმუ­ლი იყო სხვა სფე­რო­შიც და ამ გა­ტა­ცე­ბის შე­სა­ხებ წიგ­ნიც კი და­წე­რა. რით იყო ბახი გა­ტა­ცე­ბუ­ლი?

- არ ვიცი.

- ბან­ქოს თა­მა­შით. რო­მე­ლი ცხო­ვე­ლის ჯი­შია ჰუ­სა­რი?

- მა­ი­მუ­ნის.

- ეს ბერ­ძე­ნი პო­ე­ტი ფა­ონ­თან უი­მე­დო სიყ­ვა­რუ­ლის ნი­ა­დაგ­ზე ლევ­კა­დი­ის კლდი­დან აქა­ფე­ბულ ზღვა­ში გა­და­ვარ­და. და­ა­სა­ხე­ლე იგი.

- მას საფო ერ­ქვა.

- და­ბო­ლოს, და­ას­რუ­ლე რუ­სოს ცნო­ბი­ლი გა­მო­ნათ­ქვა­მი: "მად­ლი­ე­რე­ბა მო­ვა­ლე­ო­ბაა, რო­მე­ლიც უნდა შეს­რულ­დეს, მაგ­რამ იმის უფ­ლე­ბა კი არა­ვის აქვს, რომ..."

- ვერ და­ვას­რუ­ლებ.

- "...რომ მას და­ე­ლო­დოს".

თა­მუ­ნა კვი­ნი­კა­ძე

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)