ზაფხულობით დასავლეთ საქართველოში, კერძოდ, გურიასა და სამეგრელოში, თხილის სეზონი იწყება. ენაკვიმატი გურულები ამ პროცესს "თხილის ციებ-ცხელებასაც" უწოდებენ. რატომ ციებ-ცხელებას? - ახლავე აგიხსნით: ჩამოცვენილი თხილი სასწრაფოდ უნდა მოგროვდეს იმიტომ, რომ წვიმა მოსავალს აშავებს და აფუჭებს, უხარისხო თხილს კი არც ერთი ქარხანა არ მიიღებს. საქართველოში თხილის წარმოება საკმაოდ პერსპექტიული საქმეა, ქართული თხილიც ძალიან მოსწონთ ევროპაში როგორც გემოს, ასევე მაღალი ცხიმიანობის გამო. თუმცა უხვი მოსავლის მიუხედავად, ფერმერებს უამრავი პრობლემა აქვთ. აი, რას ამბობს ქალბატონი დალი სიხარულიძე, რომელიც შედარებით მცირე მეურნეობის მფლობელია, თუმცა ტექნიკის უქონლობის გამო მისი მოვლა ძალიან უჭირს:
- ვინაიდან მუშახელის დაქირავების საშუალება არა გვაქვს, ოჯახის წევრები დამოუკიდებლად ვაგროვებთ ამხელა მოსავალს. წელს ძალიან კარგი მოსავალი მოვიდა, მაგრამ საკმარისია იწვიმოს და თხილი ფუჭდება. მეორე პრობლემა უკვე აკრეფილი თხილის დარჩევაა, რასაც ასევე დრო სჭირდება. არსებობს თხილის სარჩევი დანადგარი, რომელიც შრომას გაგვიადვილებდა, მაგრამ ის ჩვენს სოფელში მხოლოდ ერთ ოჯახს აქვს. ასე რომ, პრობლემები თავსაყრელად გვაქვს. ერთ კილოგრამ თხილს 1,80 თეთრად ვაბარებთ, რადგან ჩვენი თხილი შედარებით მცირე ზომისაა, თუმცა, გვეუბნებიან, რომ კარგი მოვლის შემთხვევაში უკეთესი მოსავლის მოყვანაც შეიძლება და შემოსავლის გაზრდაც. როგორც ვიცი, ძალიან მაღალი ხარისხის თხილი ზოგან წელს სამი ლარიც კი ღირს.
ბეგლარ სიორიძე - "თხილის საექსპორტო კომპანიის" დამფუძნებელი:
- ჩვენი კომპანია თხილს 2,40 ლარად იბარებს. წელს დიდი მოსავალი მოვიდა და თხილის ფასიც შემცირდა ჭარბი მოსავლის გამო. ქართული თხილი საუკეთესოა, თუმცა ამ მხრივ თურქეთს მაინც ვერ მივედრებით. ჯერ ერთი, იმით გვჯობნიან, რომ უკვე რამდენიმე საუკუნეა თხილი მოჰყავთ და მისი მოვლაც კარგად იციან. ჩვენს გლეხებს კი ჰგონიათ, რომ თხილს მოვლა არ სჭირდება, სინამდვილეში კარგი მოსავალი რომ მიიღო, თხილს დაბარვაც უნდა, გასხვლაც და სასუქის შეტანაც, საქართველოში თხილის წარმოება რომ განვითარდეს, USAID-მა დააფინანსა პროექტი სახელწოდებით - "ეკონომიკური აღმავლობის ინიციატივა". ამ პროექტის ფარგლებში რამდენიმე ათასი ფერმერი უკვე გადამზადდა. მათ ჩაუტარეს ტრენინგები, სადაც ასწავლიდნენ ყველაფერს - ნერგის დარგვას, მოვლას, მის გასხვლასა თუ მოსავლის მოყვანას. ეს მთელი ციკლია, რომელსაც სერიოზული ცოდნა და გამოცდილება სჭირდება - ამბობს პროექტის სოფლის მეურნეობის კომპონენტის ხელმძღვანელი კონსტანტინე კობახიძე:
- თხილის ხარისხის დაქვეითება მოსავლის აღების შემდგომ პერიოდში ხდება, როდესაც თხილი შრობას საჭიროებს. სამწუხაროდ, ჩვენთან საშრობი დანადგარები მხოლოდ გადამმუშავებელ ქარხნებშია. არადა, აუცილებელია, რომ თხილი მოკრეფისთანავე გაშრეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, თუ ტენიან თხილს შეინახავთ, მისი ხარისხი უარესდება, ლპობისა და ობის გაჩენის ალბათობაც მატულობს. აუცილებელია, რომ ქართველმა ფერმერებმა და გლეხებმა მოსავლის აღების შემდგომი ტექნოლოგია დაიცვან.
- დავუშვათ, საქართველოშიც გაუმჯობესდა ტექნოლოგიებიც და წარმოებაც, თხილის ფასი რამდენად შეიძლება გაიზარდოს?
- სამწუხაროდ, თხილის ფასს ჩვენ ვერ ვადგენთ, მას ადგენს თურქეთი, რომელიც მსოფლიოში თხილის ძირითადი მომწოდებელია. რა ფასსაც ის დაადებს, ჩვენც დაახლოებით იმ რადიუსზე ვტრიალებთ.
ხათუნა ჩიგოგიძე
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)