სა­ი­დუმ­ლო სა­კე­ტი, რომ­ლის გა­ტეხა შე­უძ­ლე­ბე­ლია

პირ­ვე­ლი სა­კე­ტი ჩვენს წელ­თაღ­რიცხ­ვამ­დე 550 წელს და­ამ­ზა­დეს, იე­რუ­სა­ლი­მის ძვე­ლი ჭიშ­კრის სა­კე­ტი ხის იყო, დი­დი და მარ­ტი­ვი კონ­სტრუქ­ცი­ის. მას შემ­დეგ ადა­მი­ა­ნი ცდი­ლობს, კა­რი ისე და­კე­ტოს, ქურ­დმა ვერ გა­ა­ღოს. ახ­ლა­ხან ქარ­თველ­მა მძარ­ცვე­ლებ­მა მრავ­ლის­მნახ­ვე­ლი იტა­ლი­ე­ლი კა­რა­ბი­ნე­რე­ბიც კი გა­აკ­ვირ­ვეს: კარს ისე­თი ხელ­საწყ­ო­თი აღებ­დნენ, რო­მე­ლიც სა­კეტს არც კი აზი­ა­ნებ­და. ტექ­ნი­კურ მეც­ნიე­რე­ბა­თა კან­დი­და­ტის, გა­მომ­გო­ნე­ბელ თა­მაზ მუშ­კუ­დი­ა­ნის მი­ერ შექ­მნი­ლი სა­ი­დუმ­ლო სა­კე­ტი მრა­ვალ­მხრივ სა­ინ­ტე­რე­სო­ა... მი­სი შექ­მნის ის­ტო­რი­ა­სა და პრაქ­ტი­კულ და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა­ზე თვი­თონ ავ­ტო­რი გვე­სა­უბ­რე­ბა:

- ეს სა­კე­ტი სხვა ჩამ­კე­ტი სის­ტე­მე­ბი­სა­გან იმით გან­სხვავ­დე­ბა, რომ საკ­ლი­ტულ­ში გა­სა­ღე­ბი თავ­სდე­ბა პერ­პენ­დი­კუ­ლა­რუ­ლად და არა ჰო­რი­ზონ­ტა­ლუ­რად, რო­გორც ტრა­დი­ცი­ულ სა­კე­ტებ­ში­ა. გა­სა­ღე­ბი საკ­ლი­ტუ­ლის ხვრე­ლი­დან გერ­მა­ნუ­ლი წარ­მო­ე­ბის მოქ­ნი­ლი ბა­გი­რით, მიმ­მარ­თვე­ლის გავ­ლით, ეშ­ვე­ბა მე­ქა­ნიზ­მში. ხე­ლის ერ­თი მოძ­რა­ო­ბა და, სა­კე­ტი ირა­ზე­ბა ან იღე­ბა! სა­ი­დუმ­ლო ლი­თო­ნის ღე­როს­გან დამ­ზა­დე­ბულ გა­სა­ღებ­ში­ა. მას­ზე მაგ­რდე­ბა ერ­თმა­ნე­თის­გან მკაც­რად გან­საზღ­ვრუ­ლი მან­ძი­ლით (რაც კო­დი­რე­ბის ერ­თ-ერ­თი ელე­მენ­ტი­ა) და­შო­რე­ბუ­ლი რგო­ლე­ბი, რო­მელ­თა დი­ა­მეტ­რიც ასე­ვე კო­დი­რე­ბუ­ლი­ა. სა­კე­ტის მე­ქა­ნიზ­მში რგო­ლებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფირ­ფი­ტე­ბი სწო­რედ გა­სა­ღე­ბის კო­დის შე­სა­ბა­მი­სად მონ­ტაჟ­დე­ბა; სხვა­დას­ხვა დი­ა­მეტ­რის რამ­დე­ნი­მე რგო­ლის ერ­თმა­ნე­თი­სა­გან 0,1 მმ სი­ზუს­ტით და­ყე­ნე­ბა კი ურ­თუ­ლე­სი­ა, თით­ქმის შე­უძ­ლე­ბე­ლი. სწო­რედ ამა­შია სა­კე­ტის სა­ი­დუმ­ლო.

- რა და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა აქვს თქვენს გა­მო­გო­ნე­ბას ყო­ველ­დღი­ურ ცხოვ­რე­ბა­ში?

- სა­კე­ტი შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­ვი­ყე­ნოთ სახ­ლის, ავ­ტო­ფა­რე­ხის კა­რის, სე­ი­ფის და­სა­კე­ტად. მას რამ­დე­ნი­მე მი­ლი­ო­ნი, შე­საძ­ლო­ა, რამ­დე­ნი­მე მი­ლი­არ­დი სა­ი­დუმ­ლო კო­დი აქვს, რომ­ლის ამოც­ნო­ბა სა­კე­ტის არა­სან­ქცი­რე­ბუ­ლი გამ­ღე­ბის­თვის ანუ ქურ­დის­თვის შე­უძ­ლე­ბე­ლი­ა. გარ­და ამი­სა, სა­კეტს აქვს სა­სიგ­ნა­ლო სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც გა­ტეხ­ის მცდე­ლო­ბის­თა­ნა­ვე ირ­თვე­ბა, კერ­ძოდ, ჩა­ირ­თვე­ბა სი­რე­ნა და ავ­ტო­დამ­რე­კი სა­კე­ტის მფლო­ბელს მსოფ­ლი­ოს ნე­ბის­მი­ერ წერ­ტილ­ში მი­აწ­ვდის ინ­ფორ­მა­ცი­ას, რომ მი­სი კა­რი იღე­ბა, მის მო­ბი­ლურ­ზე და­ი­რე­კე­ბა ნომ­რი­დან, თუნ­დაც ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ტე­ლე­ფო­ნი­დან, რო­მე­ლიც მას წი­ნას­წარ აქვს ჩა­ნიშ­ნუ­ლი და მიხ­ვდე­ბა, რომ მი­სი სახ­ლის კა­რი საფ­რთხე­ში­ა, შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა, გე­მის სი­რე­ნის ან მო­ციმ­ცი­მე შუ­ქის ჩარ­თვაც. ეს ყვე­ლა­ფე­რი, ცხა­დი­ა, სახ­ლის კა­რის გა­ღე­ბამ­დე ხდე­ბა. შე­საძ­ლო­ა, პრო­ფე­სი­ო­ნალ­მა ქურ­დმა კა­რი ვერც კი გა­ა­ღოს, პატ­რონს კი სიგ­ნა­ლი მი­ე­წო­დე­ბა. და­უ­პა­ტი­ჟე­ბე­ლი სტუმ­რის მი­ერ კა­რის ხელ­ყო­ფის­თა­ნა­ვე, მის გა­ღე­ბამ­დე ბერ­კე­ტი ჩარ­თავს გა­დამ­რთველს, რაც თა­ვის მხრივ, აა­მოქ­მე­დებს სა­სიგ­ნა­ლო სის­ტე­მას; ხმო­ვა­ნი სა­სიგ­ნა­ლო სის­ტე­მის ჩარ­თვი­სას მძარ­ცვე­ლი დაფ­რთხე­ბა, პატ­რონს კი დრო ექ­ნე­ბა ზო­მე­ბის მი­სა­ღე­ბად. ამ სა­სიგ­ნა­ლო სის­ტე­მის უპი­რა­ტე­სო­ბაა ისი­ც, რომ სხვა სის­ტე­მე­ბი მხო­ლოდ კა­რის გა­ღე­ბის შემ­დეგ რე­ა­გი­რებს, ან ვიბ­რა­ცი­ა­ზე, რაც ხში­რად ცრუ გან­გა­შის მი­ზე­ზი ხდე­ბა. ჩე­მი გა­მო­გო­ნე­ბა და­პა­ტენ­ტე­ბუ­ლია რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლო­ში, ისე სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­პა­ტენ­ტო უწყ­ე­ბა­ში, შვე­ი­ცა­რი­ა­ში.

- რამ­დე­ნი ასე­თი სა­კე­ტი გაქვთ და­ყე­ნე­ბუ­ლი?

- რამ­დე­ნი­მე ათე­უ­ლი სა­კე­ტი მაქვს დამ­ზა­დე­ბუ­ლი. ჩე­მი სახ­ლის, აგა­რა­კის, ასე­ვე ჩე­მი ახ­ლო­ბელ­-მე­გობ­რე­ბის სახ­ლის კარ­ზე და­ვა­ყე­ნე. თი­თო­ე­ულს მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი ფუნ­ქცია აქვს და თა­მა­მად შე­იძ­ლე­ბა, გა­უ­ღე­ბე­ლი სა­კე­ტი ეწო­დოს.

- დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ხართ, რომ მის გა­ტეხას ვე­რა­ვინ შეძ­ლებს?

- რაც ადა­მი­ა­ნის გო­ნე­ბამ და ხელ­მა შექ­მნა, სა­პირ­წო­ნე ყო­ველ­თვის მო­ე­ძებ­ნე­ბა, მაგ­რამ შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ ამ სა­კე­ტის გახ­სნა და­უ­ზი­ა­ნებ­ლად ჯერ­ჯე­რო­ბით ვე­რა­ვინ შეძ­ლო! ამი­სათ­ვის სო­ლი­დუ­რი ფუ­ლა­დი ჯილდოც კი და­ვა­წე­სე, მაგ­რამ თან­ხა დღემ­დე ჩემ­თა­ნა­ა.

ნინო კვიტაშვილი

ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"

(გამოდის ოთხშაბათობით)