ბრაზილიაში ცნობილი კარნავალი დაიწყო. გუშინ, რიო-დე-ჟანეიროს მერმა ედუარდუ პაისმა ქალაქის კარნავალის მეფეს, მომოს გასაღები საზეიმოდ გადასცა, რომელმაც პირველი და ერთადერთი ბრძანებას გასცა: "ყველამ იმხიარულეთ!" მომო ბერძნული ირონიის ღმერთს განასახიერებს, თავად მხიარულებისა და კანონდარღვევის მოყვარული, ქვეშევრდომებს წესებს არ უწესებს.
ზეიმი 6 დღე გრძელდება. ამ დროის განმავლობაში არავინ მუშაობს - 12 მილიონიანი ქალაქი მთლიანად "სამბას" რიტმებით ცხოვრობს. არავის ახსოვს ყოველდღიური საზრუნავი და "ცივილიზებული ქცევის" ნორმები - რიო დე ჟანეირო ფანტასტიური ფერებისა და ვნების ალმურში იძირება. შთაბეჭდილება რჩება, რომ ქალაქი "ჭკუიდან შეიშალა." ღამის ცა ფეიერვერკებითა და პროჟექტორების სხივებითაა განათებული, ქუჩები ივსება სხვადასხვა რასისა და კანის ფერის ადამიანებით, ლამაზმანებით, რომელთა სამოსს მხოლოდ რამდენიმე ბუმბულის ღერო და ბრჭყვიალა სამშვენისები წარმოადგენს და კაცებით, რომლებიც სასმელს ეწაფებიან და დოლზე სამბას გიჟური რიტმი გამოჰყავთ. კარნავალიც ხომ ოფიციალურად სამბას სკოლების აღლუმად ითვლება, თუმცა, ეს ბევრად უფრო მეტია, ვიდრე კონკურსი, ანდა საჩვენებელი გამოსვლა. რიოს კარნავალი მისი მოსახლეობის სულის გამოხატულებაა, ქალაქისა, სადაც ტემპერატურა იშვიათად ჩამოდის 30 გრადუსზე დაბლა.
კარნავალი კათოლიკეთა მარხვის დაწყებამდე ერთი კვირით ადრე იწყება და მარხვის დაწყებისას სრულდება. ეს სიტყვა იტალიური ენის ერთ-ერთ დიალექტზე "ხორცთან გამოთხოვებას" ნიშნავს. თუმცა, იმას, რაც კარნავალის დროს რიოსა და ბრაზილიის სხვა ქალაქებში ხდება, ნაკლებად დაჰკრავს რელიგიური ელფერი. სწორედ ამიტომ, ქალაქის არქიეპისკოპოსი, რომელსაც არ ძალუძს ამ მასიური სიგიჟის აღკვეთა, კარნავალის მიმდინარეობისას, ტრადიციულად, განსაკუთრებულ ლოცვებს კითხულობს და ღმერთს თავისი სამწყსოს მიერ კარნავალის დროს ჩადენილი ცოდვების მიტევებას თხოვს.
კარნავალების მოწყობის ტრადიცია ბრაზილიაში ევროპის კონტინენტიდან პორტუგალიელმა კოლონიზატორებმა ჩაიტანეს. წელიწადში ერთხელ, რამდენიმე დღის განმავლობაში, ბრაზილიური ახალშენების ქუჩებში გამოფენილი, უცნაურ ტანისამოსსა და ნიღბებში გამოწყობილი ადამიანები ჩირაღდნებით დარბოდნენ, ერთმანეთს კვერცხებს, ფქვილსა და პუდრას აყრიდნენ, სვამდნენ, ცეკვავდნენ. საინტერესოა, რომ ამ საერთო მხიარულებაში აფრიკიდან ჩაყვანილი მონებიც იღებდნენ მონაწილეობას, ბევრ მათგანს ამ დღეებში თავისუფლებასაც ჩუქნიდნენ.
რიოს თანამედროვე კარნავალის დაბადების თარიღად 1840 წელს მიიჩნევენ. მაშინ ქალაქში სასტუმროს მფლობელმა, იტალიური წარმოშობის ერთმა ქალბატონმა გადაწყვიტა ბოლო მოეღო უკონტროლოდ მიშვებულ ადამიანთა ამგვარი "თვითგამოხატვისათვის," დაარიგა მოსაწვევი ბილეთები და საზოგადოება სასტუმროს დიდ დარბაზში მეჯლისზე მიიწვია. იქ მათ ნიღბები, სერპანტინები, ტკბილეული, სასმელი და ორკესტრი დაახვედრა, რომელიც საცეკვაო მელოდიებს უკრავდა, მათ შორის - "სამბას," რომელმაც მალე ყველა სხვა ცეკვა და მელოდია დაჩრდილა.
თანდათან საკარნავალო და საცეკვაო კლუბები მთელ ქალაქს მოედო. კარნავალის რეალურ წარმომავლობასა და სულზე ყველაზე შეუმცდარად სწორედ "სამბას" "წარმომავლობა" მიანიშნებს: როგორც ვარაუდობენ, ხუთი ლათინოამერიკული ცეკვიდან ბრაზილიელთა უსაყვარლესი "სამბა" კონტინენტზე მონებად შეყვანილ ანგოლელთა სარიტუალო და პორტუგალიური და ესპანური ცეკვების შერწყმის შედეგად შეიქმნა. ბუნებრივია, ასეთი "ჰიბრიდი" რესპექტაბელურ
დარბაზებსა და მოზომილ მანერებს ვერ იგუებდა. ასეც მოხდა - იტალიელი ქალბატონის მონდომების მიუხედავად, რომელიც ცდილობდა, ჩარჩოებში მოექცია ბრაზილიელთა ტემპერამენტი, კარნავალმა კვლავ რიო დე ჟანეიროს ქუჩებში გადაინაცვლა, თუმცა მეჯლისებიდან გამოყოლილი ერთი მნიშვნელოვანი ნიშანი მაინც შეინარჩუნა - ყველაფერს, რაც იქ ხდება, წარმართავს სამბას განუმეორებელი რიტმი და ენერგია.
გამოუცდელ თვალს რიოს კარნავალი ქაოტურ და მოუწესრიგებელ სანახაობად მოეჩვენება, არადა, ამ არაჩვეულებრივ სიჭრელესა და ხმაურში ყველაფერი მკაცრად გაწერილ წესსა და რიგს ემორჩილება. აღლუმზე, სადაც "სამბას" სხვადასხვა სკოლები ერთმანეთს პირველობაში ეჯიბრებიან, ჯერ კიდევ 1928 წელს მიღებული კანონები მოქმედებს, რომელთა უმნიშვნელო დარღვევასაც არავის პატიობენ.
პირველი ოფიციალური კარნავალი რიო დე ჟანეიროს ქუჩებში 1935 წელს გაიმართა. ზეიმი პარასკევს იწყება. ამ დღეს, ზუსტად შვიდ საათზე დოლებისა და სატკაცუნოების გამაყრუებელ ხმაურში დაჩოქილი რიო დე ჟანეიროს მერი ქალაქის გასაღებს და მასთან ერთად "სრულ ძალაუფლებას" კარნავალის მბრძანებელს, "მეფე მიმოს", გადასცემს, რომელიც არა მხოლოდ რეპუტაციით, არამედ გარეგნულადაც უნდა შეეფერებოდეს კარნავალის მბრძანებლის პოსტს (140 კგ-ს მაინც უნდა იწონიდეს და "სამბასაც" უნაკლოდ ცეკვავდეს). ხელისუფლების ჩაბარების შემდეგ მიმო, რომელსაც დედოფალი და 2 პრინცესაც ჰყავს, გამოსცემს თავის პირველ და უკანასკნელ ბრძანებას: "ყველამ იმხიარულოს!"
ღამის 9 საათზე იწყება აღლუმი. ის სამბადრომზე მიმდინარეობს, რომელიც 1984 წელს ააგეს სპეციალურად კარნავალისათვის. მას სტადიონის მსგავსი ტრიბუნები აქვს, რომელთა სიგრძე 700 მეტრია და 80 ათასამდე მაყურებელს იტევს. ტრიბუნებს შორის გადის მაგისტრალი, სადაც მონაწილეები ჩაივლიან. სწორედ ამ 700-მეტრიანი მონაკვეთის გავლისას უნდა წარმოაჩინონ მთელი თავიანთი ოსტატობა და სილამაზე კარნავალის მონაწილეებმა. ამისათვის 80 წუთი ეძლევათ. ერთი წუთიც რომ გადააცილონ, საჯარიმო ქულებს მიიღებენ. მათ შესაძლებლობებს 40 არბიტრი აფასებეს.
კარნავალის პირველი დღე "სამბას" ბავშვთა სკოლებს ეთმობა, შაბათს პირველი ლიგის სკოლები ჩაივლიან სამბადრომზე. მთავარი სანახაობა კვირასა და ორშაბათს იმართება. ამ დღეებში "სამბას" უმაღლესი ლიგის, ე.წ. "სპეციალური" სკოლის წარმომადგენლები ავსებენ არენას. ისინი თორმეტნი არიან (მათ შორის ბოლო ადგილზე გასულის ადგილს პირველ ლიგაში გამარჯვებული იკავებს). თითოეული სკოლის მსვლელობაში 3-დან 5 ათასამდე ადამიანი მონაწილეობს.
აღლუმს წინა წლის გამარჯვებული ხსნის. განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება სკოლის ემბლემისა და დროშის მტვირთველი მოცეკვავეების სილამაზესა და ჩაცმულობას. ამისათვის, მეტწილად, ბრაზილიის სილამაზის კონკურსის მონაწილეებს ირჩევენ. ცალკე ფასდება მოცეკვავეების, მომღერლების, მუსიკოსების გუნდების ოსტატობა. ასევე, კოსტუმების მხატვრობა და, რაც ძალზე მნიშვნელოვანია, "ალეგორიები," რომელიც იმ წელს სკოლის მიერ არჩეულ თემას ეძღვნება. თემა კი ათასგვარი შეიძლება იყოს: ბრაზილიის ისტორიის რომელიმე მონაკვეთი, ისტორიული პიროვნებების თავგადასავალი, ნებისმიერი სახის ფანტასტიკური სიუჟეტი.
ზეიმი დილამდე გრძელდება. ბოლო დღე - სამშაბათი - მეორე ლიგის სკოლებს ეთმობა, რომელსაც გეი-აღლუმი ასრულებს. ამით კარნავალი ოფიციალურად სრულდება, თუმცა მთავარი სანახაობა წინ არის. ოთხშაბათს კათოლიკეთა მარხვა იწყება, ხოლო ხუთშაბათს კარნავალი უკანასკნელად "იქნევს კუდს" - იმართება გამარჯვებული ექვსეულის საზეიმო მსვლელობა. პირველ ადგილზე გასულ სკოლას სოლიდურ ფულად ჯილდოს გადასცემენ. ხუთშაბათს ყველაფერი სრულდება. იმ წუთიდანვე იწყება მზადება მომავალი წლის კარნავალისთვის.
კარნავალის მთელი მსვლელობა ბრაზილიის ტელევიზიით პირდაპირ ეთერში გადაიცემა, რომელიც წამდაუწუმ წყდება სარეკლამო რგოლებით, სადაც ახალგაზრდებს შიდსის საშიშროებაზე აფრთხილებენ. ქალაქის მერია, თავის მხრივ, ქალაქის ქუჩებში უფასოდ არიგებს პრეზერვატივებს. ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ, მიუხედავად ასეთი საყოველთაო და სრული "გადარევისა", კარნავალის მიმდინარეობისას ქალაქში დანაშაულის დონე არ მატულობს. ეს მაშინ, როდესაც ბრაზილიაში და, კონკრეტულად, რიო დე ჟანეიროში მოსახლეობის ქონებრივი უთანასწორობის საარაკო მაჩვენებელია.
ულამაზესი და უმდიდრესი ქალაქის ჩრდილოეთ ნაწილში არის უბნები, მათ "ფაველებს" ეძახიან, სადაც ცივილიზაციას არ შეუღწევია (მთლიანად ბრაზილიაში ასეთ "ფაველებში" 65 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს, ანუ, ქვეყნის მოსახლეობის 35%). ასიათასობით ადამიანი მიწურებსა და უფანჯრო ქოხებში ცხოვრობს. აქ ბრაზილიის ოფიციალური ხელისუფლება არ არსებობს, კრიმინალური დაჯგუფებები ბატონობენ. მათსა და ოფიციოზს შორის დადებული არაოფიალური შეთანხმებაც არსებობს, რომ ისინი ქალაქის კეთილმოწყობილ უბნების მაცხოვრებლებს არ დაურღვევენ მყუროებას, სამაგიეროდ, მათთანაც არავინ უნდა შეყოს ცხვირი. რიოს სამბას სკოლების უმრავლესობა სწორედ ასეთ უბნებში იშვა და არსებობს. მათ სკოლებიც პირობითად ჰქვიათ, უფრო გაერთიანებებია, რომლის საშუალებით ადამიანები ყოველ წელს რამდენიმე დღის განმავლობაში არღვევენ ხელოვნურად შექმნილ ყოველგვარ საზღვრებს და თავდავიწყებით ცეკვავენ სამბას გიჟური რიტმებით.
მომზადებულია newsru.com-ის მიხედვით.