2012 წლის 18 დეკემბერს პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის მიერ გამოცხადებულ კონკურსში - "სამოქალაქო სექტორისა და თავისუფალი მედიის განვითარების ხელშეწყობის მიზნით განსახორციელებელი ღონისძიებების შესახებ" - გაიმარჯვა ორმა ორგანიზაციამ: "მშვიდობის, დემოკრატიისა და განვითარების კავკასიურმა ინსტიტუტმა" (დირექტორი ექსპერტი და განათლების ექს-მინისტრი გია ნოდია) და "ზაზა დარასელის სახელობის ჟურნალისტიკის განვითარების ფონდმა" (ხელმძღვანელი ნინო დარასელი). პროექტის დასაფინანსებლად პრეზიდენტის სარეზერვო ფონდიდან ერთი მილიონი ლარი გამოიყო. ამ თანხიდან 800 ათასი ლარი "მშვიდობის, დემოკრატიისა და განვითარების კვლევითმა ინსტიტუტმა" მიიღო, დანარჩენი თანხა კი - ზაზა დარასელის სახელობის ფონდმა. კონკურსის შედეგების გამოცხადებისთანავე საზოგადოებაში გაჩნდა ბუნებრივი და ლოგიკური კითხვები - წარიმართა კი კონკურსი გამჭვირვალედ და კომისია კომპეტენტური და მიუკერძოებელი იყო?
სამოქალაქო საზოგადოებისა და მედიის საკითხებში კომისიის კომპეტენციასა და ობიექტურობაზე თვითონ მკითხველს შეუძლია იმსჯელოს, როდესაც მის შემადგენლობას გაეცნობა:
კომისიის თავმჯდომარეა პრეზიდენტის მრჩეველი და საგარეო საქმეთა მინისტრის ყოფილი მოადგილე ნინო კალანდაძე, წევრები: პრეზიდენტის სხვა მრჩევლები - ვან ბაიბურთი, მუბარის კარაევი, ვერა ქობალია და ნატალია ყანჩელი. თუმცა მოგვიანებით ნატალია ყანჩელი რატომღაც საკონკურსო კომისიის შემადგენლობიდან გამოიყვანეს.
პრეზიდენტის ბრძანების თანახმად, საკონკურსო კომისიას უნდა უზრუნველეყო "კონკურსის გამოცხადება, საკონკურსო პირობებისა და კონკურსის ჩატარების ვადების, აგრეთვე, კონკურსში მონაწილეობის მისაღებად საჭირო დოკუმენტების განსაზღვრა".
თუმცა ზემოხსენებული ინფორმაცია მედიასაშუალებებში არ გამოქვეყნებულა და არც ის არის ცნობილი, რომელმა ორგანიზაციებმა მიიღეს კონკურსში მონაწილეობა ან რა კრიტერიუმით შეარჩიეს გამარჯვებულნი.
კონკურსის გამოცხადება წინასაახალწლო დღეებში და 10-დღიანი ვადა საკონკურსო განაცხადების მოსამზადებლად ერთობ მცირე დროა სრულყოფილი განაცხადის დასაწერად. კომისიის ამგვარი შემადგენლობა კი იმის გარანტია იქნებოდა, რომ გრანტს ვერ მიიღებდა ისეთი ორგანიზაცია, რომელსაც "ნაციონალური მოძრაობა" ვერ გააკონტროლებდა და რომელიც მისი თუნდაც იდეური მომხრე არ იქნებოდა. მაგალითად, გია ნოდიას ორგანიზაცია "ნაციონალურ მოძრაობას" საქმეში ჰყავს გამოცდილი. 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე ამ ორგანიზაციამ, სხვა პროსახელისუფლებო "ენჯეოებთან" ერთად, ეგზიტპოლები ჩაატარა და გამოაქვეყნა სააკაშვილისთვის სასურველი შედეგები, რომლის მიმართაც ექსპერტებს დღემდე ბევრი კითხვა აქვთ.
სამოქალაქო სექტორის დაფინანსების, უფრო ზუსტად კი, მოსყიდვის მცდელობა "ნაციონალურ" ხელისუფლებას ადრეც ჰქონია. 2009 წელს, მას შემდეგ, რაც დასავლეთმა სააკაშვილის მთავრობა ქვეყანაში დემოკრატიის დეფიციტის გამო მძაფრად გააკრიტიკა, ნაციონალებმა დასავლეთის თვალის ასახვევად დემოკრატიული რეფორმების მეორე ტალღა (?!) გამოაცხადეს და მის ფარგლებში სააკაშვილის ინიციატივით "სამოქალაქო ინსტიტუციონალიზმის განვითარების ფონდი" შეიქმნა. ფონდის შექმნაში უცნაური იყო ის, რომ თავდაპირველად იგი ფორმალურად სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტროს ექვემდებარებოდა, რომელსაც დიმიტრი შაშკინი ხელმძღვანელობდა. სააკაშვილმა იგი "ენჯეოწარსულის" გამო სამოქალაქო სექტორთან ურთიერთობების მომგვარებლად დანიშნა. ფონდის მუშაობა და გრანტების გაცემის პროცედურა გამჭვირვალობით არ გამოირჩეოდა. ფონდის სამეთვალყურეო საბჭო ძირითადად ნაციონალებით და მათი "ჯიბის ოპოზიციით" იყო წარმოდგენილი. ე.წ. სახეებიდან მასში შედიოდნენ ჩიორა თაქთაქიშვილი და ქრისტიან-დემოკრატი მაგდა ანიკაშვილი. ბოროტი ენები ამბობდნენ, რომ გრანტები, ძირითადად, ნაციონალებთან დაახლოებულ პირებსა და ორგანიზაციებზე გაიცემოდა, რომლებიც შემდეგ უკვე მმართველი პარტიის მიმართ დავალებულნი ხდებოდნენ. დღესდღეობით ამ ფონდს მუშაობა შეჩერებული აქვს.
პრეზიდენტის ახალი ინიციატივა, მცირე მოდიფიკაციით, ფაქტობრივად, ძველის გამეორებაა, იმ განსხვავებით, რომ გრანტების გამცემად გვევლინებიან ორგანიზაციები, რომელნიც საზოგადოების თვალში "ნაციონალურ მოძრაობასთან" არიან დაახლოებულნი. გრანტების გაცემის დროც შესაბამისად შეირჩა - ქვეყანაში მძაფრი პოლიტიკური ბატალიებია და ნაციონალები რევანშისთვის ემზადებიან, 2013 კი საპრეზიდენტო არჩევნების წელია და ამ არჩევნების შედეგებზე დამოკიდებულია "ნაციონალური მოძრაობის", როგორც პოლიტიკური ორგანიზაციის არსებობა. შესაბამისად, მათ მოკავშირეები სჭირდებათ, განსაკუთრებით - სამოქალაქო სექტორსა და მედიასფეროში. მართალია, სოციოლოგიური კვლევების მიხედვით, არასამთავრობო სექტორისადმი მოსახლეობის ნდობა საკმაოდ დაბალია, მაგრამ რეალობა გვიჩვენებს, რომ მათ მაინც წარმატებით შეუძლიათ კონკრეტულ აქტუალურ თემებზე საზოგადოების მობილიზება, მით უმეტეს - ამაში მედიაც თუ დაეხმარებათ.
ვინ ისარგებლებს პრეზიდენტის მიერ გულუხვად გაცემული მილიონით, უახლოეს ხანში გახდება ცნობილი.
ზაზა შანიძე
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)