რო­დე­საც ყო­ველ­დღი­უ­რი რუ­ტი­ნა დამ­ღლე­ლი ხდე­ბა, თა­მარ კო­ბა­ხი­ძე თეთრ მიკ­რო­ავ­ტო­ბუს­ში ჯდე­ბა და მოგ­ზა­უ­რო­ბას იწყებს. ქვეყ­ნებს არ ით­ვლის, თუმ­ცა და­ახ­ლო­ე­ბით, 40-მდე ქვე­ყა­ნა აქვს შე­მოვ­ლი­ლი, ზო­გი­ერთ მათ­გან­ში ერთი თვეც რჩე­ბა.

მოგ­ზა­უ­რო­ბა ყო­ველ­თვის უყ­ვარ­და, მაგ­რამ მიკ­რო­ავ­ტო­ბუ­სით მოგ­ზა­უ­რო­ბა პან­დე­მი­ის პე­რი­ოდ­ში და­ი­წყო. ეს არ არის ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი მიკ­რო­ავ­ტო­ბუ­სი, რად­გან მას­ში ერთი ადა­მი­ა­ნის­თვის იდე­ა­ლუ­რი თუ არა, კომ­ფორ­ტუ­ლი გა­რე­მოა. დგას სა­წო­ლი-ტრანსფორ­მე­რი, მა­გი­და, სკა­მი, პა­ტა­რა სამ­ზა­რე­უ­ლოც კი...

ახლა თა­მარს მოგ­ზა­უ­რო­ბის პა­რა­ლე­ლუ­რად კი­დევ ერთი სა­ინ­ტე­რე­სო საქ­მე და­ე­მა­ტა. "ბიბ­ლუ­სის" შე­მოქ­მე­დე­ბით­მა დი­რექ­ტორ­მა, გი­ორ­გი კე­კე­ლი­ძემ "წიგ­ნი­ე­რე­ბის გა­მავ­რცე­ლე­ბე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის“ წევ­რად აირ­ჩია და სპე­ცი­ა­ლუ­რი სი­გე­ლიც გა­დას­ცა.

- "გუ­შინ შემ­თხვე­ვით გი­ორ­გი კე­კე­ლი­ძე გა­ვი­ცა­ნი და ჩემი სურ­ვი­ლი გა­ვუ­ზი­ა­რე. დღეც არ გა­სუ­ლა და უკვე ცე­ცხლი და­ან­თო“ - ეს თქვე­ნი ერთ-ერთი ბოლო სტა­ტუ­სი­დან ამო­ნა­რი­დია, უფრო ვრცლად რომ გვი­თხრათ, თა­მარ, ახლა "წიგ­ნი­ე­რე­ბის გა­მავ­რცე­ლე­ბელ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას“ წარ­მო­ად­გენთ, ეს სტა­ტუ­სი რას შეც­ვლის თქვენს მოგ­ზა­უ­რო­ბა­ში?

- ჩემი მოგ­ზა­უ­რო­ბა ყო­ველ­თვის ადა­მი­ა­ნებს უკავ­შირ­დე­ბა, არა­სო­დეს ვყო­ფილ­ვარ ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი ად­გი­ლე­ბის მო­ნა­ხუ­ლე­ბა­ზე. ჩემ­თვის პირ­ველ ად­გილ­ზე იდ­გნენ ადა­მი­ა­ნე­ბი, რად­გან სხვა­დას­ხვა კულ­ტუ­რე­ბის გაც­ნო­ბის, მათი ცხოვ­რე­ბის წე­სის გა­ზი­ა­რე­ბის დიდი ინ­ტე­რე­სი გა­მაჩ­ნია.

რო­დე­საც სხვა ქვე­ყა­ნა­ში ჩავ­დი­ო­დი ან სა­ქარ­თვე­ლოს რო­მე­ლი­მე რე­გი­ონ­ში, ყო­ველ­თვის ვცდი­ლობ­დი ადა­მი­ა­ნებ­თან და­მე­გობ­რე­ბას. რად­გან ქალი ვარ, უფრო ახლო ურ­თი­ერ­თო­ბას ვამ­ყა­რებ­დი ქა­ლებ­თან ან ახალ­გაზ­რდებ­თან, რომ­ლე­ბიც ოც­ნე­ბას იწყე­ბენ, მიზ­ნებს ისა­ხა­ვენ, მათ­თვის ჩემი ცხოვ­რე­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბის გა­ზი­ა­რე­ბა ყო­ველ­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო იყო.

ახ­ლაც, რო­დე­საც გი­ორ­გი კე­კე­ლი­ძე გა­ვი­ცა­ნი და ამ სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ნა­წი­ლი გავ­ხდი, რა თქმა უნდა, კი­დევ უფრო მეტი მო­ტი­ვა­ცია მო­მე­ცა იმის­თვის, რომ ეს საქ­მე ვა­კე­თო. მე და გი­ორ­გის ბევ­რი კარ­გი იდეა გვაქვს, რომ­ლის გა­ერ­თი­ა­ნე­ბას შევ­ძლებთ და სა­ერ­თო ძა­ლე­ბით კი­დევ უფრო მეტ საქ­მეს გა­ვა­კე­თებთ.

- სულ რამ­დენ ქვე­ყა­ნა­ში ხართ ნამ­ყო­ფი და ახლა ქარ­თვე­ლი ავ­ტო­რე­ბის წიგ­ნებს თუ წა­ი­ღებთ უცხო­ეთ­შიც.

- არც და­მით­ვლია, ალ­ბათ 40-მდე. ჩემი მოგ­ზა­უ­რო­ბის მი­ზა­ნი არა­სო­დეს ყო­ფი­ლა რა­ო­დე­ნო­ბა, უფრო გა­მოც­დი­ლე­ბა­ზე და შეგ­რძნე­ბებ­ზეა დამ­ყა­რე­ბუ­ლი. სი­ა­მოვ­ნე­ბით წა­ვი­ღებ­დი ქარ­თვე­ლი ავ­ტო­რე­ბის წიგ­ნებ­საც, თუმ­ცა ამა­ზე ჯერ არ გვი­სა­უბ­რია.

- თა­მარ, ვის­თან ერ­თად მოგ­ზა­უ­რობთ ხოლ­მე. პირ­ვე­ლად მოგ­ზა­უ­რო­ბა მე­გო­ბარ­თან ერ­თად და­ი­წყეთ, რო­მე­ლიც მა­ლე­ვე "გა­იქ­ცა...“

- ძი­რი­თა­დად, მარ­ტო ვმოგ­ზა­უ­რობ. ჩემი პირ­ვე­ლი რვათ­ვი­ა­ნი ტურ­ნე ბალ­კა­ნეთ­ში მე­გო­ბარ­თან ერ­თად და­ვი­წყე. შემ­დეგ ჩვე­ნი გზე­ბი გა­ი­ყო და მარ­ტომ გა­ვაგ­რძე­ლე. პირ­ვე­ლად 17 წლის ასაკ­ში ვი­მოგ­ზა­უ­რე, თუმ­ცა ხან­გრძლი­ვი ტურ­ნე­ე­ბი ბოლო სამი წე­ლია და­ვი­წყე, პლუს მიკ­რო­ავ­ტო­ბუ­სით. პე­რი­ო­დუ­ლად დედა ჩა­მო­დის, ერ­თმა­ნე­თი გვე­ნატ­რე­ბა ხოლ­მე. ჩემს სა­ნა­ხა­ვად იყო მონ­ტე­ნეგ­რო­ში, თურ­ქეთ­ში, ინ­დო­ეთ­ში, უზ­ბე­კეთ­ში.

- მოგ­ზა­უ­რობთ მან­ქა­ნით, რაც თით­ქოს არც ისე უსაფრ­თხო უნდა იყოს, ალ­ბათ, ამ თვალ­საზ­რი­სით არა­ერ­თი სა­ინ­ტე­რე­სო ის­ტო­რია გექ­ნე­ბათ.

- უსაფრ­თხო დღეს აღარ­სად არის ყოფ­ნა. დიდ ქა­ლა­ქებ­ში უფრო მეტი ხი­ფა­თია, მე ძი­რი­თა­დად სოფ­ლებ­ში დავ­დი­ვარ, მთა­ში თუ ზღვა­ზე... ვცდი­ლობ, თვალს მო­ვე­ფა­რო და არ მი­ვიქ­ციო ზედ­მე­ტი ყუ­რა­დღე­ბა. ად­გილ­ზე ჩას­ვლი­სას ხალ­ხს ვხვდე­ბი, ვე­სა­უბ­რე­ბი, ვუყ­ვე­ბი ჩემი მოგ­ზა­უ­რო­ბის მიზ­ნებს, რომ სა­ეჭ­ვო არ იყოს ჩემი იქ ყოფ­ნა. ბო­ლოს ისე და­ვახ­ლოვ­დე­ბით ხოლ­მე, რომ არ მა­ნე­ბე­ბენ მან­ქა­ნა­ში ძილს და სახ­ლებ­ში მე­პა­ტი­ჟე­ბი­ან. ამ ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში არც სა­ქარ­თვე­ლო­ში და არც ფარ­გლებს გა­რეთ არ მქო­ნია სა­ხი­ფა­თო შემ­თხვე­ვა. ღამე ისე მძი­ნავს, არც ვიცი, ჩემს გარ­შე­მო რა ხდე­ბა.

ხი­ფათ­თან და­კავ­ში­რე­ბით, ერთ სა­ინ­ტე­რე­სო ის­ტო­რი­ას მო­გიყ­ვე­ბით, რო­მე­ლიც ჩრდი­ლო­ეთ მა­კე­დო­ნი­ა­ში გა­დამ­ხდა. ერთ-ერთ მი­ტო­ვე­ბულ სო­ფელ­ში ავე­დი, რო­გორც მი­თხრეს, არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლად იყო სა­ინ­ტე­რე­სო, თუმ­ცა ღამე დარ­ჩე­ნას არ ვა­პი­რებ­დი. ად­გილ­ზე კან­ტი­კუნ­ტად იდგა სახ­ლე­ბი, სულ ერთი ბებო ვნა­ხე და რამ­დე­ნი­მე კატა. უცებ და­ვი­ნა­ხე ერ­თგან ბევ­რი კაცი იდგა, მუ­შა­ობ­დნენ, ქვა­ფე­ნილს აგებ­დნენ. არ ვიცი, რა­ტომ, მაგ­რამ ცოტა შე­მე­შინ­და. გა­დავ­წყვი­ტე არ გავ­ჩე­რე­ბუ­ლი­ყა­ვი. მოვ­ბრუნ­დი, ჩავ­ჯე­ქი მიკ­რო­ავ­ტო­ბუს­ში და კარი შიგ­ნი­დან ჩავ­კე­ტე. სოფ­ლი­დან რომ ჩა­მო­ვე­დი, 40 კი­ლო­მეტ­რით იყო და­შო­რე­ბუ­ლი ქა­ლაქს და იქამ­დე ტყე უნდა გა­მევ­ლო. ულა­მა­ზე­სი ტყე იყო, გავ­ჩერ­დი, ფო­ტოს გა­და­ღე­ბა მინ­დო­და. მან­ქა­ნის კარი რომ მივ­ხუ­რე, მივ­ხვდი რომ ჩა­ი­კე­ტა. იმ მო­მენ­ტში ძა­ლი­ან ცუ­დად ვიგ­რძე­ნი თავი, ტე­ლე­ფო­ნი მან­ქა­ნა­ში იყო, თხლად მეც­ვა, მცი­ო­და, ხელ­ში მხო­ლოდ ფო­ტო­ა­პა­რა­ტი მქონ­და.

ისე აე­წყო ყვე­ლა­ფე­რი, რომ მივ­ხვდი, შვე­ლის სა­თხოვ­ნე­ლად ისევ იმ სო­ფელ­ში უნდა ავ­სუ­ლი­ყა­ვი. სხვა გზა არ მქონ­და, მი­ვე­დი იმ კა­ცებ­თან და ჩემი დამ­ტვრე­უ­ლი ალ­ბა­ნუ­რით ავუხ­სე­ნი, რაც მჭირ­და. და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ და­ყა­რეს ია­რა­ღი, გა­მომ­ყვნენ, თა­ვი­სი მან­ქა­ნით ხე­ლო­სა­ნიც წა­მო­იყ­ვა­ნეს და ისე და­მეხ­მარ­ნენ, თან­ხაც არ გა­და­მახ­დე­ვი­ნეს. ბო­ლოს გზა­ზე და­მა­ყე­ნეს და დაბ­რუნ­დნენ. ისე შემ­რცხვა ჩემი ში­შის...ეს ჩემ­თვის იყო კარ­გი გაკ­ვე­თი­ლი, რად­გან რო­გორც შიში, ისე ყვე­ლა­ფე­რი მო­დის ჩვე­ნი ქვეც­ნო­ბი­ე­რი­დან.

- რა მოგ­ცათ ამ წლებ­მა, რო­მე­ლიც ძი­რი­თა­დად გზა­ში გა­ა­ტა­რეთ...

- დიდი ემო­ცია, მე­გობ­რე­ბი, გა­ნათ­ლე­ბა, ინ­ფორ­მა­ცია, რაც ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. მე ამ ქვეყ­ნებ­ში, რომ­ლე­ბიც შეგ­ნე­ბუ­ლად ავარ­ჩიე, შევ­ძე­ლი, რომ ჩემი თა­ვის­თვის ბევ­რი რამ და­მემ­ტკი­ცე­ბი­ნა. ბევ­რი რა­ღაც არ ვი­ცით სწო­რად, გად­მო­ცე­მებ­ში კი ბევ­რი დე­ტა­ლი იკარ­გე­ბა ან გა­დას­ხვა­ფერ­დე­ბა და ჩვე­ნამ­დე და­მა­ხინ­ჯე­ბუ­ლი ფორ­მით აღ­წევს. ამ ქვეყ­ნებ­ში ბევ­რი რამ იყო სი­ურპრი­ზი, ასე­ვე ჩემ­თვი­საც კარ­გი ტეს­ტი იყო. მოგ­ზა­უ­რო­ბამ მომ­ცა დრო ფიქ­რის­თვის, სა­კუ­თა­რი თა­ვის გა­საც­ნო­ბად, ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბის გა­და­სა­ფა­სებ­ლად, გე­ოგ­რა­ფი­ის და ის­ტო­რი­ის შე­სას­წავ­ლად და მომ­ცა ასე­ვე დრო იმის­თვის, რომ ვყო­ფი­ლი­ყა­ვი თა­ვი­სუ­ფა­ლი.

- მოგ­ზა­უ­რო­ბი­სას ალ­ბათ ბევ­რს კი­თხუ­ლობთ?

- ის, რაც შევ­ძე­ლი და­მებ­რუ­ნე­ბი­ნა ჩემი თა­ვის­თვის ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ეს არის წიგ­ნე­ბის კი­თხვის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა - მა­შინ, რო­დე­საც წლე­ბი რუ­ტი­ნუ­ლი ცხოვ­რე­ბით ვცხოვ­რობ­დი, დატ­ვირ­თუ­ლი სა­მუ­შაო რე­ჟი­მის გამო, სტან­დარ­ტუ­ლად ვამ­ბობ­დი, რომ ვერ ვას­წრებ­დი წიგ­ნე­ბის კი­თხვას. ძი­რი­თა­დად პრო­ფე­სი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ წიგ­ნებს ვეც­ნო­ბო­დი, მხატ­ვრუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის­თვის დრო არ მრჩე­ბო­და.

- ალ­ბათ, თქვენს დრო­ე­ბით სა­ცხოვ­რე­ბელ­ში ად­გილს წიგ­ნე­ბიც იკა­ვებს, თუ გაქვთ სა­მა­გი­დო წიგ­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც მუდ­მი­ვად თქვენ­თან არის..

- არ­სე­ბობს წიგ­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც რამ­დენ­ჯერ­მე მაქვს წა­კი­თხუ­ლი და ჩემი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი რა­ღაც­ნა­ი­რად შეც­ვა­ლა. ასე­თად გა­მოვ­ყოფ­დი ჰა­ლიდ ჰო­სე­ი­ნის წიგნს "ათა­სი მო­ელ­ვა­რე მზე“. მა­შინ პირ­ვე­ლად გა­მიჩ­ნდა სურ­ვი­ლი ავ­ღა­ნეთ­ში ჩას­ვლის, რათა ბა­მი­ა­ნის ბუდა მე­ნა­ხა და სა­კუ­თა­რი ყუ­რით მო­მეს­მი­ნა ყვე­ლა­ფე­რი. შარ­შან პა­კის­ტა­ნი­დან ავ­ღა­ნეთ­ში გა­დას­ვლა ვცა­დე, მაგ­რამ არ გა­მო­მი­ვი­და. თა­ლი­ბა­ნის გარ­და ფი­ნან­სურ თე­მას­თან იყო და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი. აღ­მოჩ­ნდა, რომ გი­დის გა­რე­შე არ გიშ­ვე­ბენ, გიდ­მა კი დიდი თან­ხა მო­ი­თხო­ვა, რა­საც ჩემი ბი­უ­ჯე­ტი ვერ გას­წვდე­ბო­და. ამ წიგნ­მა და ავ­ტორ­მა რე­გი­ო­ნის მი­მართ ჩემი ინ­ტე­რე­სი, გუ­ლის­ტკი­ვი­ლი უფრო გა­ზარ­და. რო­დე­საც ბა­მი­ა­ნის ბუდა აა­ფეთ­ქეს, თით­ქოს იმის შემ­დეგ ავ­ღა­ნეთ­ში ჩას­ვლა­მაც აზრი და­კარ­გა.

არის კი­დევ ერთი წიგ­ნი, რო­მე­ლიც მოგ­ზა­უ­რო­ბას­თან ასო­ცირ­დე­ბა. ეს არის გრე­გო­რი დე­ვიდ რო­ბერტსის "შან­ტა­რა­მი“. ამ წიგ­ნით თა­ვი­დან აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი, მაგ­რამ შემ­დეგ ჩემს ინ­დო­ელ მე­გობ­რებ­თან რომ ვი­სა­უბ­რე, დავ­რწმუნ­დი, რომ იქ დი­დად არ უყ­ვართ და ისე არ უყუ­რე­ბენ ამ წიგნს, რო­გორც ჩვენ. წიგნ­ში მო­თხრო­ბი­ლია გმირ­ზე, რო­მე­ლიც გაქ­ცე­უ­ლი პა­ტი­მა­რია და ყალ­ბი პას­პორ­ტით ინ­დო­ეთ­ში ჩა­დის.

ქარ­თველ ავ­ტო­რებ­ზეც ვი­სა­უბ­რებ, ზუ­რაბ ქა­რუ­მი­ძის Belacqua, რო­მე­ლიც ნამ­დვი­ლად გახ­და ჩემ­თვის თან სა­ტა­რე­ბე­ლი წიგ­ნი, მეტი ად­გი­ლი არ მაქვს მიკ­რო­ავ­ტო­ბუს­ში... სამ­ჯერ წა­ვი­კი­თხე, მრცხვე­ნია, რომ აქამ­დე არ ვიც­ნობ­დი ამ წიგნს. წლე­ბის წინ ჯან­მრთე­ლო­ბის ძა­ლი­ან დიდი პრობ­ლე­მა მქონ­და, ერთი ფილ­ტვი ჩა­მე­ფუ­შა და სიკ­ვდილს ძლივს გა­დავ­რჩი. ეს არის ერთ-ერთი მი­ზე­ზი, რის გა­მოც Belacqua ჩემ­თვის საყ­ვა­რელ წიგ­ნად იქცა. და­სას­რულს გე­ტყვით, რომ ჩემ­თვის მოგ­ზა­უ­რო­ბა, რაც არ უნდა ბა­ნა­ლუ­რად ჟღერ­დეს, თით­ქმის იგი­ვე ფუნ­ქცი­ის მა­ტა­რე­ბე­ლია, რა რო­ლიც წიგნს აქვს ადა­მი­ა­ნის ცხოვ­რე­ბა­ში. ხში­რად რო­დე­საც მე­გობ­რებ­თან ვსა­უბ­რობ, რომ­ლე­ბიც გა­ცი­ლე­ბით ნა­კი­თხე­ბი არი­ან, ვიდ­რე მე, იმათ მა­გა­ლი­თად მოჰ­ყავთ წიგ­ნი და მე ეს ყვე­ლა­ფე­რი ვიცი რე­ა­ლო­ბა­ში, იმ ქვე­ყა­ნა­ში ვყო­ფილ­ვარ და იმ ხალ­ხთან მქო­ნია შეხ­ვედ­რა. ამ­ბო­ბენ, მოგ­ზა­უ­რო­ბაც ერთი დიდი წიგ­ნი­აო და მე ამას ვა­დას­ტუ­რებ...