!["როცა ადამიანს შეუძლია, პატიმარ ქალს [მზია ამაღლობელს] ცილისწამებით შეეხოს, არაკაცობაა" - ანდრო ჭიჭინაძე ირაკლი კობახიძეზე](https://cdn.ambebi.ge/media/__thumbs__/images/2025/04-24/chichinadze10-51179.webp)
25
აპრილიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
ყოველწლიურად, 15 ოქტომბერს, ბევრ ქვეყანაში თეთრი ხელჯოხის დღეს აღნიშნავენ, რომელიც უსინათლო და მცირემხედველ ადამიანთა დამოუკიდებლობის, თავდაჯერებულობისა და თანაბარი შესაძლებლობების სიმბოლოა. ეს დღე მიზნად ისახავს საზოგადოების ყურადღების მიქცევას ინკლუზიისა და დისკრიმინაციის წინააღმდეგ ბრძოლის მნიშვნელოვან საკითხებზე.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) მონაცემებით, მსოფლიოში დაახლოებით 285 მილიონი მცირემხედველი ადამიანია. მათ შორის 40 მილიონი უსინათლოა. საქართველოში, არაოფიციალური სტატისტიკით, 300 000-ზე მეტი შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოქალაქე ცხოვრობს, რომლებიც სამწუხაროდ, ყველაზე მოწყვლად სოციალურ ჯგუფად რჩებიან და თავიანთი უფლებების რეალიზაციისას გადაულახავ დაბრკოლებებს აწყდებიან. საქართველოში შეზღუდული მხედველობის პრობლემით დაახლოებით 35-40 000 მოქალაქე ცხოვრობს, რომელთაგანაც 5-6 000 უსინათლოა.
ცოტა რამ თეთრი ხელჯოხის მსოფლიო ისტორიიდან
თეთრი ხელჯოხის დღის (International White Cane Safety Day) ისტორია მე-20 საუკუნის დასაწყისიდან, 1921 წლიდან იწყება. ბრიტანეთის ქალაქ ბრისტოლში ცხოვრობდა ახალგაზრდა პროფესიონალი ფოტოგრაფი ჯეიმს ბიგსი, რომელმაც უბედური შემთხვევის შემდეგ მხედველობა დაკარგა. მან ახალი ცხოვრების დაწყება და ქალაქში სიარული ხელჯოხის დახმარებით დაიწყო, მაგრამ მალევე მიხვდა, რომ მის შავ ხელჯოხზე არც გამვლელები რეაგირებდნენ და არც მძღოლები. ჯეიმსმა ჯოხი თეთრად შეღება და ის შესამჩნევი გახდა. ეს ინოვაცია სხვა უსინათლოებმაც აიტაცეს და მედიაც დაინტერესდა, არა მხოლოდ ინგლისში, არამედ მთელ ევროპასა და მოგვიანებით, სხვა ქვეყნებშიც.
შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა და სპეციალური საჭიროებების მქონე პირთა ცხოვრებასთან დაკავშირებული საკითხების შესწავლისა და გარკვევის მიზნით 1950-60-იან წლებში მთელ მსოფლიოში ფართო კამპანია დაიწყო. შედეგად, ამერიკის კონგრესმა გადაწყვიტა 15 ოქტომბერი თეთრი ხელჯოხის დღედ გამოეცხადებინა, რომელიც პირველად ამერიკაში - 1964 წელს აღინიშნა. თეთრი ხელჯოხი უსინათლო ადამიანის სიმბოლოდ იქცა და მთელ მსოფლიოში გავრცელდა. მე-20 საუკუნის 30-იანი წლებიდან, თემისა და სპეციალისტების ერთობლივი მუშაობის შედეგად ჩამოყალიბდა თეთრი ხელჯოხის მოხმარების სისტემა და ტექნიკური სტანდარტები.
შეერთებულ შტატებში გამართული პირველი აქცია საზოგადოებას მოუწოდებდა ეღიარებინათ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებები. მას შემდეგ თეთრი ხელჯოხის დღე ყოველწლიურ საერთაშორისო ღონისძიებად იქცა, რომელიც გვახსენებს თანასწორობისა და ინკლუზიის მნიშვნელობას.
თეთრი ხელჯოხი უსინათლოთა და მცირემხედველთა ცნობადი ატრიბუტი გახდა. ბევრი ადამიანისთვის ის დამოუკიდებლობის სიმბოლოდ იქცა.
თეთრი ხელჯოხის დღე საქართველოში
საქართველოში თეთრი ხელჯოხის დღე 2011 წლიდან აღინიშნება. 15 ოქტომბერი არ არის საზეიმო თარიღი, ეს არის დღე, რომელიც კიდევ ერთხელ გვახსენებს ათეული ათასობით უსინათლო და მცირემხედველი თანამოქალაქის პრობლემებსა და გამოწვევებს.
გია ჯვარშეიშვილი - მოძრაობა "ინკლუზიური საზოგადოება - საქართველო":
- „საქართველოში უსინათლოებამდე ცნება მობილობა-ორიენტაცია, ევროკავშირის პროექტის ფარგლებში მოვიდა. უშუალოდ, სპეციალისტების დამსახურებით. საბჭოთა პერიოდში უსინათლო-მცირემხედველ მოქალაქეებს ფაქტობრივად გეტოებში ასახლებდნენ, რა თქმა უნდა დამოუკიდებელი ცხოვრების ხელშეწყობა არ მოიაზრებოდა. სამწუხაროდ არც დამოუკიდებელი საქართველოს პერიოდში განვითარებულა მობილობა-ორიენტაციის სკოლა. 2000 -იანებიდან სახელმწიფო თეთრი ხელჯოხის საჭიროების მქონე მოქალაქეებს უხარისხო ხელჯოხებს აწვდიდა, ეს მავნე პრაქტიკა 2010 - იანების ბოლომდე გაგრძელდა. დღემდე სახელმწიფო უსინათლო ადამიანებს არ სთავაზობს თეთრი ხელჯოხის გამოყენების შესწავლას. ეს შშმ ადამიანთა უფლებების კონვენცისს, მათ შორის კანონის შშმ პირებზე თუ უკვე მიღებული სხვადასხვა სტანდარტის უგულებელყოფაა.
“15 ოქტომბერს - თეთრი ხელჯოხის საერთაშორისო დღეს” - თავისი ისტორია აქვს საქართველოში - უკვე ათწლეულია ამ დღეს სფეროში მომუშავე ორგანიზაციები მოუწოდებენ საზოგადოებას მხარდაჭერისკენ და სახელმწიფოს მეტი მოქმედებისკენ, ფაქტია რომ ორივე მიმართულებით მუშაობა გასაგრძელებელია.
15 ოქტომბერი უსინათლო და მცირემხედველ პირთა დამოკიდებული ცხოვრებიდან დამოუკიდებელ ცხოვრებაში გადასვლისა და მათი საზოგადოებაში სრულყოფილი ჩართულობის აღიარების სიმბოლური გამოხატულებაა. თეთრი ხელჯოხის საერთაშორისო დღის მიზანი უსინათლობის შესახებ ცნობიერების გაზრდა და იმ წვლილის აღნიშვნაა, რომელიც მათ საზოგადოების განვითარებაში შეაქვთ.
R
