"ასეთი მთავრობა ისრაელს არ ახსოვს" - როგორ აისახება ისრაელ - "ჰამასის" დაპირისპირება რუსეთ-უკრაინის ომზე და დგას თუ არა ახლო აღმოსავლეთში შექმნილი ვითარების უკან რუსეთი?
7 ოქტომბერს, დილის 06:30 საათზე, ნეგევის უდაბნოში, კიბუც რე-იმთან ახლოს, ებრაული დღესასწაულის სუკოტის აღსანიშნავად ნოვას მუსიკალური ფესტივალის მიმდინარეობისას, "ჰამასის" შეიარაღებული დაჯგუფება ისრაელს დაესხა თავს.
უკანასკნელი ინფორმაციით, ისრაელში დაღუპულთა რიცხვი 900-ს აჭარბებს, ღაზაში - 560-ს, - ინფორმაციას ისრაელის და პალესტინის ოფიციალური უწყებები ავრცელებენ.
დღეს ანალიტიკოსები ბევრს საუბრობენ და არ გამორიცხავენ იმას, რომ უკრაინიდან ახლო აღმოსავლეთზე მსოფლიოს ყურადღების გადატანის მიზნით, კონფლიქტის ინსპირატორი რუსეთი იყოს. ცნობილია, რომ რუსეთი ირანის მოკავშირეა და მას გარკვეული ტერორისტული ორგანიზაციების დაფინანსებაში წვლილიც შეაქვს. საზოგადოებაში ასევე არის ვარაუდი, რომ ისრაელის ომით უკრაინას დასავლეთიდან დახმარება შეუმცირდება, რისი მოლოდინიც არ აქვს ჯიპას პროფესორს გიორგი კობერიძეს:
"ამ ეტაპზე, ისრაელში დაწყებულ ომს უკრაინაზე ასეთი დიდი ასახვა და ცვლილება არ მოჰყვება. რა თქმა უნდა, ახლა ვაშინგტონის ფოკუსი გადანაწილდება ახლო აღმოსავლეთზეც, რადგან ისრაელის დაცვის საკითხი მისთვისაც კრიტიკულად მნიშვნელოვანია. გააჩნია იმასაც, როგორ განვითარდება მოვლენები, თუკი ვნახეთ, რომ ლიბანიდან იგივე "ჰეზბოლა" ჩაერია, ან ირანის დახმარება უფრო ღია გახდა, ამ შემთხვევაში შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ სიტუაცია უფრო ფართომასშტაბიანი იქნება და დასავლეთის ფოკუსიც უფრო აქეთკენ გადმონაწილდება. არ გამოვა ისე, რომ უკრაინას დახმარება მოაკლდეს, ეს ხომ არ არის რაღაც ერთი ფორმის ჯგუფი, ჩვენ საუბარი გვაქვს უზარმაზარ ინსტიტუციაზე დასავლეთში, რომელსაც შეუძლია აწარმოოს სხვადასხვა სამხედრო და პოლიტიკური კამპანიები, დახმარებები, თუ აქტივობები. ეს არ არის ერთი საზოგადოება და ხუთკაციანი ჯგუფი, რომელიც მარტო უკრაინაზე მუშაობს და მერე ახლო აღმოსავლეთზე გადმოერთვება, ყველას თავისი საქმე აქვს. ლენდლიზს რაც შეეხება, ახლა საუბარია იმაზე, რომ უკრაინის მხარდასაჭერად დიდი სამხედრო პაკეტი გამოიყოფა, რომელიც იქნება ერთწლიანი და მასში ბოლომდე იქნება ათვისებული ყველანაირი დახმარება, რაც კი შეიძლება იყოს. ჯერ არ არის გადაწყვეტილი, მაგრამ, სავარაუდოდ, ეს იქნება ამერიკიდან ასმილიარდიანი დახმარება, რომელიც ერთიანად იქნება სწორედაც ვაშინგტონის მთავარი პრიორიტეტი, ეს დახმარება ერთი წლის განმავლობაში უნდა იქნას ათვისებული ვაშინგტონის მიერ. ჩვენ ვიხილეთ, რომ ლენდლიზით გამოყოფილი თანხის ათვისება არ მომხდარა და აშშ დამოუკიდებელი თანხებით დაეხმარა უკრაინას. რაც შეეხება ახლო აღმოსავლეთს, აშშ ყოველწლიურად ისედაც ეხმარება ისრაელს 3-დან 10 მილიარდამდე დოლარის შეიარაღებით.
რაც შეეხება რუსეთის როლს, კონფლიქტი პირდაპირ რუსეთის ინსპირაცია არ მგონია, ამას თითქმის გამოვრიცხავ, მაგრამ ბევრჯერ ვიხილეთ ისრაელის წინააღმდეგ რუსეთის განცხადებები, როცა საქმე იმავე ღაზაზე, "ჰამასზე", ლიბანსა და "ჰეზბოლაზე" მიდგა. კარგად გვახსოვს, რომ სირიის სამოქალაქო ომში რუსეთი და "ჰეზბოლა", პრაქტიკულად, ერთ მხარეს წარმოადგენდა, ირანი რუსეთის უმთავრესი მოკავშირეა, ხოლო რუსეთი ახლა ირანის პირდაპირი დამფინანსებელი. რუსეთს ამ ომში არაპირდაპირი მონაწილეობა, რა თქმა უნდა, აქვს. ჰიპოტეტურად რომ აღვნიშნოთ, რუსეთი ირანის სასარგებლოდ სრულიად გვერდზე გადგეს და მშვიდად უყუროს მოვლენებს (ამას ვხედავთ კიდეც), უკვე ნათელია, რომ ის არაპირდაპირ მონაწილეობს, მაგრამ ამ ეტაპზე პირდაპირი დაგეგმვა-აღსრულება, მე პირადად, არ მგონია. რუსეთს, რა თქმა უნდა, აწყობს ეს კონფლიქტი და საერთოდ, რაც მეტი კონფლიქტი იქნება მსოფლიოში, მით უკეთესი მისთვის - არა მარტო უკრაინიდან გადაიტანოს ყურადღება, არამედ თვითონაც აჩვენოს მსოფლიოს, რომ რუსეთი ერთ-ერთი მთავარი წამყვანი ძალაა, რომელსაც შეუძლია სიტუაციების არევა, ან პირიქით - დასტაბილურება. ამით რუსეთი ყოველთვის ცდილობდა თავისი თავის პოზიციონირებას, რომ მას შეუძლია ომების დაწყება და ომების დასრულება.
ჩემს პროგნოზს რაც შეეხება, საბოლოო ჯამში, ისრაელს დიდი არჩევანი არ აქვს, მან ღაზის სექტორზე კონტროლი უნდა აიღოს ან "ჰამასი" გაანეიტრალოს იმიტომ, რომ, პრაქტიკულად, მათ რამდენი ომიც იომეს - 2014, 2021, ახლა 2023-ში, ყველა ომში ვხედავთ, რომ წარმატება ისრაელის მხრიდანაა იმიტირებული და ამ პროცესის საბოლოო გადაწყვეტა ვერ მოხდა. ახლა ისრაელსთვის უკიდურესად კრიტიკულია, რომ ეს საკითხი გადაწყვიტოს, მით უფრო, რომ ისრაელს ჰყავს ძალიან რელიგიური და უკიდურესად მემარჯვენე მთავრობა, რაც პირველი შემთხვევაა - ასეთი მთავარობა ისრაელის არ ახსოვს. ამ რელიგიურ მთავრობას ახლა აქვს ნება და სურვილი, ღაზის სექტორის საკითხი ერთხელ და სამუდამოდ გადაჭრას. ამოცანა ძალზე რთული შესასრულებელი იქნება იმიტომ, რომ ურბანული ბრძოლა, ქვეითი ნაწილებით შეტევა იქნება ურთულესი, ვინაიდან "ჰამასს" ასეულობით ადამიანი ჰყავს გატაცებული და მათი უსაფრთხოება კიდევ ცალკე სირთულეს წარმოადგენს.
აქ მნიშვნელოვანია ირანის საკითხიც, რომელიც პირდაპირ არ ჩაერთვება ომში, მაგრამ შესაძლოა მისი ირიბი მონაწილეობა ვიხილოთ. ირანს ჰყავს თავისი წარმომადგენლობა - "ჰეზბოლა" ლიბანში, რომელმაც ცეცხლი გაუხსნა ისრაელის სამხედრო დანაყოფებს და არ არის გამორიცხული, რომ ისრაელის სამხედრო ძალებმა ღაზას ოპერაცია თუ ქვეითი დანაყოფებით განახორციელა, ამ პროცესში ჩრდილოეთიდან, ლიბანის ტერიტორიიდან "ჰეზბოლა" ჩაერთოს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ისრაელის არმიას ორი მიმართულებით მოუწევს ძალების გადასროლა. ამას გარდა, ჩვენ ისიც არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ "ჰეზბოლას" აღჭურვა-მომარაგება და შევსება, ისევე, როგორც "ჰამასის", ხშირად ირანიდანაც ხდება, ასე რომ, ირანის საკითხი განყენებულად არ დგას“.
იხილეთ ასევე: