მსოფლიო ყველაზე ცხელი ზაფხულის მოლოდინში - "ასეთი პროგნოზი აქამდე არასდროს მინახავს"
გაეროს მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაციის ბოლო ხუთწლიანი პროგნოზი, რომელიც ამ ცოტა ხნის წინ გამოქვეყნდა, წინაზე უფრო პესიმისტური გამოვიდა. 98%-იანი ალბათობით, ის გვპირდება, რომ 2023-2027 წლებში საშუალო ტემპერატურა გასული ხუთი წლის მაჩვენებელზე მკვეთრად მაღალი იქნება და 2016 წლის რეკორდი - რეკორდულად ყველაზე ცხელი წელი - მოიხსნება.
Skynews-ი ვრცელ სტატიას აქვეყნებს ამ თემაზე და აღნიშნავს, რომ განსაკუთრებულად მაღალი ტემპერატურა ამჟამად ესპანეთში იგრძნობა, სადაც უახლოეს კვირებში შესაძლოა 40 გრადუსიც კი დაფიქსირდეს, ამ შემთხვევაში კი 2011 წლის რეკორდი - 37.4 გრადუსი მოიხსნება.
ისეთი სანაპირო ზონები, როგორიც არის, მაგალითად, გიბრალტარი, ნორმაზე 10 გრადუსით თბილი იქნება.
Euronews travel-ი წერს, რომ უჩვეულოდ თბილი იყო ევროპაში ზამთარიც. მაგალითად, ბილბაოში იანვარში 29 გრადუსიც კი დაფიქსირდა.
უთოვლობის გამო იძულებული გახდნენ თოვლის სპორტის მიმართულებები დაეხურათ საფრანგეთსა და შვეიცარიაში, რადგან მთის ფერდობებზე, ფაქტობრივად, თოვლი არ იდო.
ახალ წელს რეკორდულად მაღალი ტემპერატურით შეხვდნენ ჩეხეთი, დანია, გერმანია, ლატვია, ლიტვა, პოლონეთი, ნიდერლანდები, ესპანეთი და შვეიცარია.
როგორც 2022 წელს, ეს ზამთარიც მცირე თოვლიანი და მშრალი აღმოჩნდა. არც მაშინ და არც ამჯერად წვიმა თითქმის არ იყო. ალპებში თოვლი ისტორიულ ნორმებს ჩამოცდა, რაც აუცილებლად გამოიწვევს გვალვას.
"ასეთი პროგნოზი აქამდე არასდროს მინახავს. არასოდეს“, - დაწერა NASA-ს კლიმატოლოგმა რაიან სტაუფერმა და დასძინა, რომ კლიმატის შედეგების იგნორირება შეუძლებელია.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">I have never seen a forecast like this. Ever. <a href="https://t.co/j2aFjayiGA">pic.twitter.com/j2aFjayiGA</a></p>— Ryan Stauffer (@ryans_wx) <a href="https://twitter.com/ryans_wx/status/1608676351585980417?ref_src=twsrc%5Etfw">December 30, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
გვალვის შედეგად გამოწვეულმა წყლის დაბალმა დონემ უარყოფითი გავლენა მოახდინა ტურიზმზე. მოქცევამ და ნალექის ნაკლებობამ ხელი შეუწყო ვენეციის არხების სიმშრალესაც.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს მოვლენა ერთი შეხედვით საგანგაშო არ არის და ის ყოველწლიურად გარკვეული პერიოდი ფიქსირდება, მაღალი ტემპერატურის ხანგრძლივმა პერიოდმა ეს ფენომენი ნამდვილ პრობლემად აქცია: გონდოლებით გასეირნება რიგ შემთხვევაში შეუძლებელი იყო და ტურისტები იძულებულნი გახდნენ, ადგილობრივების რჩევები გაეთვალისწინებინათ დაბალ წყლებში ნავიგაციისთვის.
Bloomberg-ი წერს, რომ ევროპისა და ამერიკის ჩრდილო-აღმოსავლეთი ნაწილის ტემპერატურა ისტორიულ ნორმებს აჭარბებს, რაც საფრთხეს უქმნის მოსავალს და ენერგეტიკულ მოთხოვნილებებს.
კოპერნიკის კლიმატის ცვლილების სამსახურის მეცნიერები ხედავენ 60%-ზე მეტ ალბათობას, რომ ტემპერატურა ჩრდილო-აღმოსავლეთ ამერიკაში, ესპანეთში, საფრანგეთსა და იტალიაში საშუალოზე მაღალი იქნება ივნისიდან აგვისტომდე.
არანორმალურად მაღალმა ტემპერატურამ შესაძლოა, გაზარდოს მოთხოვნა ბუნებრივ აირზე კონდიციონერებისთვის, ისევე, როგორც კომუნალური კომპანიები ცდილობენ მარაგების შევსებას ზამთრის წინ. რუსეთის ომმა უკრაინაში, გაზის ფასები ევროპაში რეკორდულად გაზარდა, რამაც ხელი შეუწყო ცხოვრების ხარჯების კრიზისს, რომელიც ამ დრომდე მთელს კონტინენტზე გრძელდება.
მუდმივი გვალვა კი საფრთხეს უქმნის ისეთი კულტურების წარმოებას, როგორიცაა ხორბალი და სიმინდი. მშრალი პერიოდი აჭკნობს მოსავალს და აჭიანურებს თესვას ევროპის ზოგიერთ უმსხვილეს მწარმოებელში, რაც საფრთხეს უქმნის საკვების დეფიციტის შემდგომ ზრდას.
ევროპის ობსერვატორიის EDO-ს უკანასკნელი მონაცემებით, გვალვის გაფრთხილება უკვე ვრცელდება ევროკავშირის 27 ქვეყნის ტერიტორიის მეოთხედზე. განსაკუთრებით მძიმე მდგომარეობაა სამხრეთში: ესპანეთის უმეტეს ნაწილში და პორტუგალიისა და იტალიის ბევრ ნაწილში.
მეცნიერები დიდი ხანია აფრთხილებდნენ, რომ პლანეტის დათბობა არღვევს კლიმატის ბალანსს და იწვევს ამინდის "რყევებს" - წყალდიდობა, ქარიშხალი და ყინვები სულ უფრო ხშირია ზამთარში, ხოლო ზაფხულში გვალვა და სიცხე.
ტყის ხანძრები მშრალი და ცხელი ამინდის კიდევ ერთი დამანგრეველი შედეგია, რომელიც საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას. ისინი ანადგურებენ სახლებს, მინდვრებს, ტყეებს, გზებსა და ხიდებს, ამცირებს ეკონომიკურ ზრდას და ზრდის სათბურის გაზების გამოყოფას ატმოსფეროში.
ტემპერატურის გამუდმებული ცვალებადობის გამო, 2100 წლისთვის დედამიწის ნახევარზე მეტი მშრალი იქნება. ამის შესახებ დასკვნა ვირჯინიის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა გამოაქვეყნეს.
მათი მტკიცებით, კლიმატური ცვლილებები იმდენად სერიოზული იქნება, რომ 1880-იან წლებში შექმნილი კლიმატური რუკების გადაწერის აუცილებლობა დღის წესრიგში დადგება.
- ავტორი: ეკა დარჩიაშვილი