"რუსები აღმოჩნდებიან იმ ნადირის პოზიციაში, რომლის მონადირებაც ნებისმიერ კუთხეში იქნება შესაძლებელი" - როგორ აფასებს გენშტაბის ყოფილი უფროსი რუსეთ-უკრაინის ომის მიმდინარეობას
თითქმის ერთი თვე გავიდა უკრაინაში რუსეთის შეჭრიდან. მიუხედავად ქალაქებისა და სხვა დასახლებული პუნქტების ყოველდღიური, სასტიკი დაბომბვისა, აგრესორს წინსვლა და წარმატების მიღწევა ძალიან უჭირს. "თავიდანვე ვამბობდი, რომ ეს ომი საკმაოდ ხანგრძლივი იქნებოდა, დღესაც ვფიქრობ, რომ მინიმუმ 1 წელი გაგრძელდება“, - გვეუბნება საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს გენშტაბის ყოფილი უფროსი, გენერალი ზაზა გოგავა, რომელიც რუსეთ-უკრაინის ომის სტრატეგია-ტაქტიკაზე გვესაუბრება:
- თავიდან იყო რუსეთის, ანუ ოკუპანტი მხარის უპირატესობა, მაგრამ ამჟამად მათ ის დაკარგეს, ასე რომ ვთქვათ, გაანიავეს ეს უპირატესობა. მათ ვერც ერთი ჩანაფიქრი, რომელიც ბრძოლის დაწყებისას ჰქონდათ, ვერ განახორციელეს. რუსებს ჰქონდათ გათვლა, რომ სწრაფად მიაღწევდნენ წარმატებას, ასევე, იმედი ჰქონდათ, რომ ზოგიერთ ქალაქში, მათ შორის ხარკოვში, სიხარულით დახვდებოდნენ, მათ მხარეს მოიაზრებდნენ, მაგრამ ესეც ვერ შეასრულეს. რაც შეეხება შიგნით ბრძოლის ტაქტიკას, რუსებმა, პრაქტიკულად, ვერაფერი განახორციელეს იმიტომ, რომ თავიდანვე ბუნებრივი პირობები ძალიან უშლიდათ ხელს - ის კოლონები, რომელსაც გადაადგილების მომენტში ვხედავდით, ყველა განწირული იყო იმ ნადავლის ვარიანტში, რასაც წარმატებით ახორციელებდა უკრაინის თავდაცვის ძალები. ის ტაქტიკა, რაც უკრაინის თავდაცვის ძალებმა თავიდანვე აირჩია, სწორი იყო და დღემდე სწორად უმკლავდებიან მოწინააღმდეგეს. მათ აირჩიეს ქალაქები და დასახლებულ პუნქტებში გამაგრდნენ.
21-ე საუკუნეში, ძირითადად იხმარება ურბანული ბრძოლის და არა კონვენციური ბრძოლის მეთოდები. რუსეთის შეიარაღებული ძალები ყველაზე ცუდად გაწვრთნილი სამხედრო ძალებია, რომლებმაც ურბანული ოპერაციების წარმოება არ იციან. ამიტომ სწორი იყო უკრაინელების ტაქტიკა და ჩვენ პირველი კვირების სიტუაციაში ვხედავთ მოწინააღმდეგის ძალიან ბევრ დანაკარგს, როგორც ტექნიკის, ასევე ცოცხალი ძალის სახით. ისტორიას თუ გადავხედავთ და ვიტყვით, რომ რუსეთის შეიარაღებული ძალები წითელი არმიის სამართალმემკვიდრეა, პრაქტიკულად, მათ უკვე იმდენი დანაკარგი აქვთ, რამდენიც ერთბაშად ჰქონდათ ათწლიან ომში ავღანეთში (ამას ჩეჩნეთის კომპანიაც მივუმატოთ). რუსებს ასევე, დიდი დანაკარგი აქვთ ტექნიკის სახით და რაც ქვეყნდება, საფრენი აპარატების რიცხვმა 100-ს მიაღწია, ვერტმფრენების რიცხვი 100-ს გადასცდა, ტანკებზე აღარ მაქვს ლაპარაკი, დაახლოებით 2 დივიზიის ტანკების რაოდენობაა განადგურებული. ამის შემდეგ ჩვენ ვნახეთ, რომ რუსეთის შეიარაღებული ძალები შეეცადნენ ტაქტიკის შეცვლას და ისინი მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვაზე გადავიდნენ, მათი რიცხვი გაიზარდა და ამას პირდაპირ შეგვიძლია ომის დანაშაული დავარქვათ. თავიდან მათ განახორციელეს სარაკეტო დარტყმები და ყველა, ვინც კი სამხედრო საქმეში გამოცდილია, ვამბობდით, რომ სარაკეტო დარტყმებს ქალაქზე არ შეუძლია ეფექტის მოხდენა. მათ კიდევაც განაცხადეს, რომ პირველი სამი დღის განმავლობაში ცდილობდნენ გაენადგურებინათ კრიტიკული ინფრასტრუქტურა, საწყობები და ა.შ. რომ გავითვალისწინოთ რა სიზუსტით ხასიათდება რუსეთის შეიარაღებაში მყოფი რაკეტები, ჩვენ ვნახეთ, რომ მათი 70% მიზანსაც ასცდა. ამის შემდეგ რომ ვერ მიაღწიეს წარმატებას, ძირითადად გადავიდნენ საარტილერიო დარტყმებზე და ისინი მიმართულია ქალაქების ინფრასტრუქტურებზე - ვხედავთ, როგორ ბომბავენ საცხოვრებელ სახლებს, საავადმყოფოებს, თავშესაფრებს და ა.შ.
- დღეის მონაცემებით, ვის რა შანსები აქვს, რაშია უკრაინის და რუსეთის უპირატესობა შეიარაღების მხრივ
- რაც შეეხება შეიარაღებას, თავდაპირველად, ეს ორივე შეიარაღებული ძალები თითქმის ერთი და იმავე იარაღს ფლობდნენ, რომ არ განვიხილოთ ტაქტიკურ-ოპერატიული და სტრატეგიული ფრთოსანი რაკეტები, რომელიც გააჩნია რუსეთის შეიარაღებულ ძალებს. დანარჩენი, პრაქტიკულად, ერთი შეიარაღებაა ბრძოლის ველზე. მაგრამ ის, რასაც უკვე უკრაინას თავისი მოკავშირეები აწვდიან - გადასატანი ჯავშანსატანკო, ანტისატანკო და ჯავშანმანქანების წინააღმდეგ მიმართული გადასატანი მოწყობილობები ( ჯაველინები, სტინგერები საფრენი აპარატებისთვის) არის ის უპირატესობა, რაც გააჩნია უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს იმიტომ, რომ რუსეთის შეიარაღებული ძალები ძალიან ჩამორჩება თანამედროვე ტექნოლოგიას და უკვე ითქვა ისიც, რომ უკრაინა მიიღებს ანტისარაკეტო ჰაერსაწინააღმდეგო საშუალებებს. რომ დავთვალოთ, რამდენი გადასატანი რაკეტაცაა მიწოდებული უკრაინისთვის, ჩათვალეთ, იმდენი რუსული არმიის ჯავშანტექნიკა იქნება მწყობრიდან გამოსული. ერთადერთი, დარჩა რაკეტსაწინააღმდეგო საშუალებები, ამასაც ალბათ ძალინ მალე მიაწვდიან. როგორც მოკავშირეების წარმომადგენელმა განაცხადა და როგორც ამას უკრაინის პრეზიდენტი აცხადებს, შეეცდებიან, რომ სწრაფად შეიტანონ ეს შეიარაღება ბრძოლის ველზე.
- რუსეთის მიზანია მთელი დნეპრისპირეთის, შავი და აზოვის ზღვაზე გასასვლელების ხელში ჩაგდება. ის ამ მარშრუტით მოძრაობს და ანადგურებს ყველაფერს, ამასთანავე, ცდილობს უკრაინის აღმოსავლეთის ფრონტის ჯარი მოაქციოს ალყაში, შეძლებს ის მიზნის სისრულეში მოყვანას?
- ამიტომაც მიმდინარეობს მარიუპოლზე გააფთრებული შეტევა. რუსეთი ცდილობს, რომ ხაზი გააერთიანოს - ლუგანსკი-დონეცკის თვითგამოცხადებული რესპუბლიკები გააერთიანოს რუსეთის საზღვართან და პირდაპირ მივიდეს ყირიმის ნახევრაკუნძულთან, ანუ სახმელეთო ხაზი გაასწოროს. ამით პრაქტიკულად, აზოვის ზღვა მთლიანად მისი შიდა ზღვა იქნება. ორი დღეა, რაც დაიწყეს ზღვიდან შეტევა ოდესაზე, რათა უკრაინას გასასვლელი ჩაუკეტოს შავ ზღვაზე და, პრაქტიკულად, რუსეთი ცდილობს, უკრაინა მოწყვიტოს შავ ზღვას, მისთვის სტრატეგიული უფრო შავი ზღვაა და იქიდან შეეცდება დარტყმის განხორციელებას. რუსები კიევს ვერ აიღებენ, ეს გამორიცხულია - ამ შეიარაღებული ძალებით, ამ რაოდენობით, ამ რესურსებით ფანტასტიკის სფეროა აიღო ქალაქი ისეთი ინფრასტრუქტურით, როგორიც კიევია. ამიტომ ახლა რუსეთი შეეცდება, რაც შეიძლება მეტი ტერიტორია ჩაიგდოს ხელში. ისინი დარწმუნებულნი არიან, რომ შემდეგ მოლაპარაკების მაგიდასთან ამით ივაჭრებენ. ჩემი პროგნოზი თუ გაინტერესებთ, ისინი მოლაპარაკების მაგიდასთან ტერიტორიებით ვეღარ ივაჭრებენ, უკვე გამორიცხულია, მათ ერთი გოჯი მიწა შეინარჩუნონ უკრაინაში.
- მაშინ რაზე შეიძლება შეთანხმდნენ?
- ამ წუთში ისინი ვეღარაფერზე ივაჭრებენ. როდესაც ომი მიმდინარეობს და საქმე შეეხება მოლაპარაკებას, ნებისმიერი მხარე რაღაცას ცდილობს. რუსეთი ცდილობს, რომ დრო მოიგოს, შეივსოს დანაკარგი. რეზერვებზე თუ ვისაუბრებთ, მათ დიდი პრობლემა აქვთ რეზერვებში. ჩვენ ვნახეთ, რომ ნებისმიერ ადგილას, სადაც კი ე.წ. ბრძოლისუნარიანი ჯარი გააჩნდა, ყველა უკრაინაში გადაისროლა - გარკვეული ტექნიკა გაიყვანეს აფხაზეთის, სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიიდან, ასევე გამოიყვანეს სამშვიდობოები ლაჩინის კორიდორიდან, რომელიც აზრბაიჯანის სამხრეთით ჰყავდათ. ანუ ესენი ცდილობენ, რაც შეიძლება მეტ შეიარაღებას მოუყარონ თავი იმიტომ, რომ დანაკარგი ყოველ დღე ეზრდებათ. მათმა გადასროლამ შეიძლება გააჭიანუროს ომი, თორემ გარდატეხას ვერ შეიტანენ. ამ წუთას ომში გარდატეხა უკრაინის მხარესაა. მას, რა თქმა უნდა, დიდი მსხვერპლის ფასად უჯდება ეს ყველაფერი, მაგრამ უკრაინელები ამ ბრძოლაში გამარჯვებულები გამოვლენ.
- სამხედრო ექსპერტების ვარაუდით, უკრაინის წარმატება გარანტირებული იქნება მას შემდეგ, რაც ის თავდაცვითი რეჟიმიდან კონტრშეტევაზე გადავა...
- რაღაც მომენტის შემდეგ უკრაინის შეიარაღებული ძალები გადავლენ შეტევაზე და ისინი დაიწყებენ რუსული შეიარაღებული ძალების განადგურებას. ტაქტიკის დეტალებში ნუ შევალთ, იმიტომ, რომ ამ ინფორმაციას ორივე მხარე კითხულობს. დარწმუნებული ვარ, რომ უკრაინელებს, ერთადერთი, რაც არ უნდა შეეშალოთ, ეს არის კონტრშეტევაზე გადასვლის დრო. ამას დიდი მნიშვნელობა ექნება, მაგრამ მალე ბუნებრივი პირობები შეიცვლება, ტყეც გამწვანდება, ბრძოლის ველზე და იქ, სადაც კი რუსები შეიძლება დღეს გზიდან გადასულიყვნენ და თავისი ძალები გაეშალათ, ამასაც ვერ გააკეთებენ. ჩავთვალოთ, რომ ისინი აღმოჩნდებიან იმ ნადირის პოზიციაში, რომლის მონადირებაც ნებისმიერ კუთხეში იქნება შესაძლებელი.
- თქვენც გაჭიანურებული ომის პერსპექტივას ხედავთ?
- თავიდანვე ვამბობდი, რომ ეს ომი საკმაოდ ხანგრძლივი იქნება, მინიმუმ 1 წელი გაგრძელდება. რუსეთის ყველაზე დიდი ამოცანა ამ წუთას რაც არის ( ამას ამერიკელი სამხედრო ექსპერტებიც ამბობენ), ისინი ცდილობენ კონფლიქტი როგორმე გაყინვამდე მიიყვანონ, რაც ისეთი მდგომარეობაა, სადაც ისინი როგორც თევზი წყალში, ისე იგრძნობენ თავს, მაგრამ არა მგონია, ამას მიაღწიონ.
იხილეთ ასევე:
- უკრაინის ცის ნაწილობრივ ჩაკეტვის ყველაზე სწრაფი საშუალება - "სტინგერები" აშშ-დან და "სამთავიანი“ საზენიტო რაკეტები დიდი ბრიტანეთიდან
- რა ახალი სარაკეტო სისტემა გამოიყენა რუსეთმა უკრაინის წინააღმდეგ და არსებობს თუ არა მათი ჩამოსაგდები ეფექტიანი საშუალება
- "რუსეთს ცოცხალი ძალა არ ჰყოფნის, სირიელი "მებრძოლები" სახორცე მასალაა, კადიროვი "კუკლაა", არ არის მებრძოლი" - გენშტაბის ყოფილი უფროსი