"ბავშვის შენჯღრევის სინდრომს შესაძლოა მოჰყვეს ტვინში სისხლჩაქცევა, მისი შეშუპება" - რა რისკებს ხედავს პედიატრი "მაუგლის მეთოდში", რომელსაც "გაკაჟებისთვის" იყენებენ
"მაუგლის მეთოდი“ პირველად 90-იანი წლების საქართველოში გამოჩნდა. მას დიდი მიმდევრები არ ჰოლია, რადგან ბევრი მშობელი ჩვილს ასეთი სასტიკად მოპყრობისთვის ვერ იმეტებდა და დიდად არც სჯეროდათ, რომ ამით პატარა მეტად ჯანსაღდებოდა.
თუმცა ვიღაცებს მიაჩნდათ, რომ ბავშვის ჯანმრთელობისთვის ეს აუცილებელიც კი იყო, რომ ასე ''გაწვრთნილი'' ჩვილი დაავადებების მიმართ მდგრადი იქნებოდა და მას მომავალში ეს თუ ის ავადმყოფობა ნაკლებად ემუქრებოდა...
საინტერესოა, რას ფიქრობს ტრადიციული მედიცინა ამ მეთოდზე. AMBEBI.GE პედიატრს, მედიცინის აკადემიურ დოქტორს, "ავერსის" კლინიკის პედიატრიული სამსაურის უფროსს თამარ ობგაიძეს დაუკავშირდა:
- ვნახე ვიდეოც, ფოტოებიც და იქვე დავაფიქსირე ჩემი მოსაზრება, რომ ეს დაუშვებელია! არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ჩვილთან ასეთი მოპყრობა. ეს არის ბავშვის შენჯღრევის სინდრომი, რაც ძალზე საშიშია და უპირველესად ეს მასზე ძალადობაა!
1946 წელს ამერიკელმა ბავშვთა რადიოლოგმა John Caffey-მ აღწერა რადიოლოგიური სურათი შემთხვევისა, რაც ბავშვის უხეშ შენჯღრევას მოჰყვა - ძვლების მოტეხილობა, თავის ტვინში სისხლჩაქცევა, თვალის ბადურას დაზიანება. სრული კლინიკური სურათი შემდგომ ბრიტანელმა ნეიროქირურგმა Norman Guthkelch-მა აღწერა. დაზიანებებს ბავშვის შენჯღრევის სინდრომი ეწოდა.
როდის ხდება ბავშვის შენჯღრევა? თუ თქვენი პასუხია, რომ მხოლოდ მაშინ, როცა პატარას ფიზიკურად უსწორდებით, ძალადობთ მასზე, პასუხი სწორი არ არის.
პატარები ხშირად ტირიან, ხანდახან მათი ჭირვეულობა ზღვარსაც სცილდება, რასაც, ბუნებრივია, თავისი მიზეზები აქვს. ხანდახან ასე ხდება - ბავშვის დამშვიდების ნაცვლად გაღიზიანებული მომვლელი თუ მშობელი პატარას გაბრაზებით ანჯღრევს, ეჩხუბება და ასე ცდილობს მის დამშვიდებას. სწორედ ამ დროს შესაძლებელია განვითარდეს ბავშვის შენჯღრევის სინდრომი.
იგი განიხილება, როგორც ბავშვზე ძალადობის ერთ-ერთი ფორმა. ეს მდგომარეობა ძირითადად ადრეულ ასაკში გვხვდება, უხშირესად 0-1 წლის ასაკში. ზოგჯერ ტრამვა ისეთმა თითქოს უბრალო გართობამაც შეიძლება გამოიწვიოს, როგორც თამაშის მიზნით ბავშვის ჰაერში აგდება და დაჭერაა (უმეტესად მამებს ახასიათებთ), ეს გასართობი, რასაც ჩვილის მხიარული ჭყლოპინი მოჰვება, ერთნაირად ახალისებთ ბავშვებს და დიდებსაც. მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ბავშვის შენჯღრევის სინდრომი ამ დროსაც შესაძლოა განვითარდეს.
- რატომ არის საშიში?
- იმიტომ, რომ ბავშვის შენჯღევისას ხდება თავის ტვინის ტრავმა. ტვინსა და თავის ქალას ძვლებს შორის მანძილია, შენჯრევა კი იწვევს თავის ტვინის უხეშ შეხებას ძვლებთან და მის ტრამვირებას, რასაც შესაძლოა მოჰყვეს თავის ტვინში სისხლჩაქცევა, მისი შეშუპების განვითარება, სიკვდილიც.
დამახსიათებელია აგრეთვე ძვლების და რბილი ქსოვილების დაზიანება, ხერხემლის მალების მოტეხილობა, თვალის ბადურაში სისხლჩქევა, რასაც მხედველობის გაუარესება ან მისი დაკარგვა მოჰყვება.
- რა განაპირობებს ამ სინდრომის განვითარებას ადრეულ ასაკში?
- სხეულთან შედარებით ბავშვის თავის დიდი ზომა;
- კისრის კუნთების სისუსტე;
- თავის ტვინის სისხლძაღვების კედელი მოზრდილებთან შედარებით უფრო ნაზია და თხელი, შესაბამისად, ადვილად ზიანდება.
- როგორ შევიტანოთ ეჭვი ბავშვის შენჯღრევის სინდრომზე?
- ეს გახლავთ უეცრად და აუხსნელად განვითარებული საეჭვო ნიშნების ნუსხა:
- გაურკვეველი ძილიანობა;
- სხეულის კანკალი
- სუნთქვის გაძნელება
- ღებინება;
- კრუნჩხვები;
- დამბლა;
- მხედველობის დაკარგვა;
- გაურკვეველი ძილიანობა.
რა თქმა უნდა, ეს ნიშნები სხვა დაავადებების დროსაც შეიძლება შეგხვდეს, თუმცა თუ მათ გამოვლინებას წინ უსწრებდა მშობლის ან მომვლელის მიერ ბავშვზე განხორციელებული ძალადობა, სწორედ ბავშვის შენჯრღევის სინდრომზე უნდა მივიტანოთ პირველ რიგში ეჭვი და დაუყოვნებლად მივმართოთ ექიმს. ამ მეთოდის დამსახურებით, რაც ჩვენ გუშინ ვნახეთ, შესაძლოა, აქამდე არავინ დაშავებულა და ზიანი არ მისდგომია, მაგრამ პატარებთან ასეთი დამოკიდებულება უდაოდ დიდ რისკებს შეიცავს. ბავშვის შენჯღრევის სინდრომმა ახლა თუ არა, მომავალში შესაძლოა გამოიწვიოს:
- მხევდელობის და სემენის დაქვეითება;
- თავის ტვინში სისხლჩაქცევა;
- კრუნჩვები;
- კოორდინაციის დარღვევები;
- მეხსიერების გაუარესება, რაც განსაკუთრებით სწვალის პროცესში იჩენს თავს.
ასე რომ, მშობლებო, ფრთხილად! ნუ იძლადებთ ბავშვზე! თუ ის ტირის, შეეცადეთ მოძებნოთ ტირილის მიზეზი, აღიჭურვეთ მოთმინებით, გადაატანინეთ ყურადღება მისთვის საინტერესო საგანზე, ხოლო თუ გრძნობთ, რომ კონტროლს კარგავთ, ბავშვის მოვლაში დახმარებისათვის სხვა იხმეთ.
აუცილებლად აუხსნით ძიძებს ან სხვა მომვლელებს, ვისთანაც ბავშვს ტოვებთ, რომ არ შეიძლება ბავშვის შენჯღრევა და უხეში მოპყრობა, ეს მასზე ძალადობას ნიშნავს. გასართობად კი ჰაერში აგდება-დაჭერის ნაცვლად რაიმე უფრო სახალისო და სასარგებლო მოძებნეთ. ჯანმრთელობას გისურვებთ თქვენ და თქვენს პატარებს!