"მახსოვს, როგორ გვიმტკიცებდნენ ნიკა რურუა და ნინო კალანდაძე, რა ვქნათ, ეს აზერბაიჯანის ტერიტორიააო" - ისტორიკოსები დავით გარეჯის საქმეზე

პროკურატურის მიერ აზერბაიჯანთან საზღვრის შეთანხმების საქმეზე სახელმწიფო კომისიის ყოფილი წევრების, ივერი მელაშვილისა და ნატალია ილიჩოვას დაკავებას ისტორიკოსები ეხმაურებიან.

გიორგი ოთხმეზური Ambebi.ge -სთან საუბარში კომისიის მუშაობის საეჭვო გარემოებებზე საუბრობს და მიიჩნევს, რომ მათი დაკავება საფუძველს მოკლებული არ არის.

"ძალიან საეჭვო გარემოებებში მუშაობდა ეს კომისია. დაზუსტებით არ ვიცი ვინ რა დააშავა, გამოძიება დაადგენს ამას, მაგრამ ერთი რამ შემიძლია დანამდვილებით გითხრათ - ამ კომისის მუშაობის ფარგლებში, 2011 წელს, აზერბაიჯანელმა მესაზღვრეებმა გადაკეტეს უდაბნოსკენ მიმავალი გზა.

თუ ვინმეს არ ახსოვს, შემიძლია გავახსენო - როგორ იდგნენ ბატონი ნიკა რურუა და ქალბატონი ნინო კალანდაძე და როგორ გვიმტკიცებდნენ, რა ვქნათ ბატონო, ეს არის აზერბაიჯანის ტერიტორია, როგორც ტაო-კლარჯეთია თურქეთის, ისე უდაბნოს მონასტერი არის აზერბაიჯანის შემადგენლობაშიო, რაც არის ყოვლად დაუშვებელი.

სახელმწიფოებრივი შეთანხმება მაშინ ამაზე ვერ შედგა, რადგან გარეჯის მონასტრის ბერებმა ერთი ამბავი ატახეს. ამ კომისიის დიდი დანაშაული იქნება, თუ მან გამოიყენა ისეთი რუკები, სადაც უდაბნოს მონასტერი აზერბაიჯანის ტერიტორიაზეა მოქცეული. წინა ხელისუფლების დროს რასაც ეტყოდნენ, არ გააკეთებდნენ და რაც მოუვიდოდათ, კარგად მოგეხსენებათ.

ეჭვი მაქვს, რომ მათ წინა ხელისუფლებამ უბრძანა ამის გაკეთება და ისინიც დათანხმდნენ. რაც შეეხება ამ სადაო ტერიტორიას, ყველა ასპექტში, ისტორიული იქნება, კულტურული, რელიგიური თუ პოლიტიკური, დავით გარეჯი არის საქართველოს ტერიტორია", - ამბობს ისტორიკოსი.

პროკურატურა დაკავებულებს ედავება, რომ მათ რუკის ალბომებში სახელმწიფო საზღვრის გავლებისას განზრახ გამოიყენეს ისეთი კარტოგრაფიული მასალა, რომელიც ისტორიულად და სამართლებრივად არ ემყარებოდა და არ ასახავდა საქართველოს სახელმწიფოს რეალურ პოზიციას მის კუთვნილ ტერიტორიებთან დაკავშირებით.

უწყების მტკიცებით, მიუხედავად იმისა, რომ დაკავებულებს მთელი საქმიანობის პერიოდში, გააჩნდათ 1937-1938 წლების 1:200 000-იანი მასშტაბის ტოპოგრაფიული რუკის დედანი, საქართველოს სამთავრობო კომისიის წევრებს უმალავდნენ ინფორმაციას აღნიშნულის თაობაზე, რათა არ მოეხდინათ მისი გამოყენება საზღვრების დელიმიტაციის პროცესში.

პროკურატურაში აცხადებენ, რომ აღნიშნული რუკის დედანი გამოძიების მიერ სასამართლოს განჩინების საფუძველზე ნატალია ილიჩოვას სამუშაო კაბინეტში იპოვეს. კიდევ ერთი ბრალდება საქმეში კარტოგრაფების ჩართვას შეეხება. პროკურატურის ვერსიით: ბრალდებულები ვალდებული იყვნენ ჩაეტარებინათ გეოდეზიური და კარტოგრაფიული სამუშაოები, მოეძიებინათ შესაბამისი რუკები და სხვა მასალები, ამის საფუძველზე კი საქართველოს საზღვრის ამსახველი რუკის ალბომები შეედგინათ. ამის საწინააღმდეგო კი მათ არ ჩაატარეს აუცილებელი კვლევები და პროცესში არ ჩართეს კარტოგრაფიის დარგის სპეციალისტები.

ისტორიკოსი მიხეილ ბახტაძე ამბობს, რომ მისი ინფორმაციით, კვლევების პროცესში არც ისტორიკოსები იყვნენ ჩართულები, რაც დაუშვებელი იყო.

"კარტოგრაფებმა უნდა შეაფასონ, რომელი რუკა უნდა გამოვიყენოთ, 1938 წლის, თუ უფრო გვიანდელი. თუ ამ კომისიას კარტოგრაფები არ ჰყავდა ჩართული ამ საკითხებში, ეს არის ძალიან დიდი შეცდომა. ამ საკითხებს კარტოგრაფის გარდა ვერავინ გაარკვევს.

როგორ შეიძლება ისაუბრო საზღვრის დემარკაციაზე, თუ არ ჰკითხე აზრი კარტოგრაფებს, რომლებიც ამ რუკას შეაფასებენ. მე ვიცი, რომ კომისიის წევრებს ისტორიკოსები არ ჰყავდათ ჩართული ამ სამუშაოებში და თუ კარტოგრაფებიც არ იყვნენ, ეს წარმოუდგენელია. ამ სპეციალისტების გარეშე როგორ შეიძლება იმუშაო რუკაზე“ - აცხადებს AMBEBI.GE -სთან მიხეილ ბახტაძე.