"კორონავირუსიდან დემოკრატიის კრიტიკულ გამოცდამდე" - რისთვის აკრიტიკებენ საქართველოს ხელისუფლებას აშშ-ის ყოფილი ელჩები: იალოვეცი, ტეფტი და კორტნი

აშშ-ის ჟურნალ "ნეშენელ ინთერესთში" («The National Interest») გამოქვეყნებულია ვრცელი სტატია სათაურით "საქართველო: კორონავირუსიდან დემოკრატიის კრიტიკულ გამოცდამდე // საქართველოს ბევრი დასავლელი მეგობარი შეშფოთებულია ქვეყანაში გატარებული რეფორმების ტრაექტორიით".

პუბლიკაციის ავტორები არიან ამერიკელი დიპლომატები, რომლებიც სხვადასხვა დროს საქართველოში აშშ-ის ელჩები იყვნენ: კენეტ იალოვიცი, ჯონ ტეფტი და უილიამ კორტნი.

როგორც ავტორები აღნიშნავენ სტატიის დასაწყისში, "საქართველო წარმატებით უმკლავდება კორონავირუსის აფეთქებას, მაგრამ ახლა თბილისმა საპარლამენტო არჩევნების თავისუფლად, გამჭვირვალედ და სამართლიანად ჩატარების საკითხიც უნდა გადაწყვიტოს, ასევე წარმატებით უნდა ებრძოლოს პანდემიით გამოწვეულ ეკონომიკურ სიძნელეებს. თითოეული ჩვენთაგანი საქართველოში ელჩად მუშაობდა და ამიტომ შეგვიძლია დამოწმება იმისა, რომ ქვეყანამ 1991 წლის შემდეგ დამოუკიდებლობისა და დემოკრატიული რეფორმების დიდი გზა გაიარა. ჩვენ ყველა დაგვაიმედა საარჩევნო სისტემის კომპრომისულმა კანონის მიღებამ, მაგრამ არსებობს კიდევ რამდენიმე პრობლემა, რომელიც ხელს უშლის საარჩევნო პროცესის ნორმალურად, დემოკრატიულად ჩატარებას".

დიპლომატი ავტორები ამ პრობლემებიდან მიუთითებენ რუსეთის შესაძლო ჩარევაზე საარჩევნო პროცესში, ასევე ხაზს უსვამენ საქართველოს ხელისუფლების მიერ გატარებული რეფორმების ტრაექტორიას, აგრეთვე იმ გადაწყვეტილებებს, რომლებსაც საქართველოს მთავრობა იღებს დემოკრატიის დაცვისა და ეკონომიკის სფეროში. ავტორები იხსენებენ 2018 და 2019 წელს მომხდარ დემოკრატიის დარღვევის ფაქტებს - ჯერ საპრეზიდენტო არჩევნების დროს, შემდეგ კი პარლამენტის წინ მიმდინარე საპროტესტო აქციის დარბევას. ავტორები დადებითად მიიჩნევენ, კომპრომისული საარჩევნო კანონის მიღებას, ასევე პატიმრების გათავისუფლებას საპყრობილედან.

თუმცა იქვე აღნიშნულია:

"საარჩევნო კამპანია უკვე დაიწყო და საჩივრებიც უკვე არის, ორგანიზაცია "რეპორტიორები საზღვრებსგარეშე" შეშფოთებულია ქართულ მასმედიაში შექმნილი მდგომარეობით, როცა კანონის შესწორებით შესაძლებელი ხდება რადიოსადგურებისა და ტელეარხების გაკონტროლება. მოკლედ, საქართველოს მეგობრები დასავლეთში საარჩევნო კამპანიას ყურადღებით აკვირდებიან.

კორონავირუსთან ბრძოლა ქვეყნის მთავრობამ წარმატებით დაიწყო. ხელისუფლება ყურადღებით ეკიდება სპეციალისტ-ეპიდემიოლოგების რჩევა-რეკომენდაციებს, რაც სიტუაციაზე დადებითად არის ასახული - მცირეა გარდაცვლილთა რაოდენობა. გამოკითხვები ადასტურებს, რომ მოსახლეობა ვირუსთან ბრძოლაში მთავრობასა და ექსპერტებს ენდობა, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სისტემა ჯერჯერობით წარმატებით უმკლავდება ვირუსს და გამოქვეყნებული ინფორმაციებიც სიტუაციას რეალურად ასახავს.

რაც შეეხება ეკონომიკურ მდგომარეობას, აქ მდგომარეობა ნაკლებად პოზიტიურია: კორონავირუსმა ძალიან არასახარბიელო გავლენა მოახდინა საქართველოს ეკონომიკაზე. დაეცა მთლიანი შიდა პროდუქციის მოცულობა, მატულობს უმუშევრობა, რაც ქვეყნის "აქილევსის ქუსლს" წარმოადგენს. მიუხედავად იმისა, რომ თბილისი კვლავ ინარჩუნებს წამყვან პოზიციებს ბიზნესის კეთების სფეროში (მე-7 ადგილი მსოფლიოში), ამას წინათ უცხოელმა ინვესტორებმა საქართველოს ორი წითელი ალამი აუწიეს: პირველი ეხება ანაკლიის პორტის მშენებლობის პროექტთან დაკავშირებულ პრობლემებს, როცა ხელისუფლებას არ სურს საერთაშორისო კრედიტორებისათვის გარანტიების მიცემა და მეორე - იმ საერთაშორისო კონსორციუმისადმი საქართველოს ხელისუფლების ნეგატიურ დამოკიდებილებას, რომელიც პროექტ "ციფრული აბრეშუმის გზის" მეშვეობით, ევროპას აზიასთან შავი ზღვის ინტერნეტ-კაბელის დახმარებით დააკავშირებს. კონსორციუმმა ქართული ტელესაკომუნიკაციო კომპანიის ["კაუკაზუს ონლაინის"] აქციათა 49% შეიძინა, საქართველოს მთავრობა კი, კანონის ცვლილების ძალით, ცდილობს ხელი შეუშალოს პროექტის რეალიზებას.

ორივე შემთხვევაში არის დიდი რისკი იმისა, რომ კომპანიები საქართველოს მთავრობას საერთაშორისო არბიტრაჟში უჩივლებენ (ანაკლიის შემთხვევაში უკვე სარჩელი გადაცემულია), რასაც ზოგიერთი საერთაშორისო პოტენციური ინვესტორის დაფრთხობა შეუძლია. არადა, მოლაპარაკების მეშვეობით ამ რისკების შესუსტება სავსებით შესაძლებელი იქნებოდა", - ასეთი თვალსაზრისი აქვთ პუბლიკაციის ავტორებს.

"ბოლო სამი ათეული წლის განმავლობაში საქართველოს, თავისი სუვერენიტეტის დაცვის, დემოკრატიული განვითარებისა და ეკონომიკური ზრდის პროცესში, ომებისა და სერიოზული გამოწვევების გადატანა მოუხდა. ჩვენ სავსებით დარწმუნებულნი ვართ, რომ საქართველო ასევე გაუმკლავდება და წარმატებით ჩააბარებს სამომავლო გამოცდებსაც", - ოპტიმისტურად აღნიშნავენ ავტორები სტატიის დასასრულს. წყარო

ავტორი: სიმონ კილაძე