„ეს წიგნი არის იმაზე, თუ როგორ უნდა შევიყვაროთ საკუთარი თავი“ - ამ მთისა და იმ ბარის ამბები

სიყვარულში იმედგაცრუებული ახალგაზრდა ქალი დიდ ტკივილსა და დიდი ქალაქის აურზაურს მთაში გაურბის, სადაც უჩვეულო სიწყნარეს, სილამაზეს და მიტოვებული სოფლის ლანდებს აფარებს თავს. სწორედ აქ, მითებისა და ლეგენდების საუფლოში, მისტიკისა და რეალობის, წარსულისა და აწმყოს მიჯნაზე, აღათოს ამბებში პოულობს შვებას, საკუთარ თავს და დიდ სიყვარულს... - სწორედ ეს ამბებია თავმოყრილი რომანში „ამ მთისა და იმ ბარისა", რომელიც კონკურსის „გახდი ბესტსელერის ავტორი“ გამარჯვებულის ელის დოჯსონის რიგით მესამე წიგნია. იგი სავსეა მოულოდნელი, ეგზოტიკური პასაჟებით და ავტორის მდიდარი ფანტაზიით.

ელის დოჯსონი წიგნში ხევსურულ დიალექტს იყენებს, ტექსტი გამართა და დაამუშავა ლიტერატორმა ამირან არაბულმა. წიგნის ყდაზე იმუშავა მხატვარმა თედო რეხვიაშვილმა.

- რომანი - ,,ამ მთისა და იმ ბარისა" ხევსურულ დიალექტზეა დაწერილი. რამ განაპირობა თქვენი დაინტერესება და რატომ გადაწყვიტეთ, სწორედ ეს დიალექტი აგერჩიათ?

- ასეთი მისტიკური ადგილები და ამბები ყოველთვის მიზიდავდა. დედა მყავს ხევსური, თუმცა, იქ არც სოფელი გვაქვს, არც ნამყოფი ვარ და რამდენჯერაც გადავწყვიტე, ხევსურეთში მოვხვედრილიყავი, რატომღაც, სულ ჩაიშალა. ანუ, ის, რაც წიგნში დავწერე, მხოლოდ ჩემი ფანტაზიის ნაყოფი და წარმოსახვის შედეგია. თუმცა, თიანეთის რაიონის სოფელ ბაგრანეთში ვისვენებდით-ხოლმე, იქ ხევსურები ცხოვრობენ და ამ მხრივ, შეხება მქონდა. სხვათა შორის, იქ ვაჟა-ფშაველას და იყო გათხოვილი და მისი ქალიშვილი ცხოვრობდა, ჩვენი მეზობლები ყოფილან, მაგრამ მე, სამწუხაროდ, არ მოვსწრებივარ მათ. ის ტრადიციები, ლეგენდები, მითები, იქაური ხალხისგან მოსმენილი მქონდა.

ბარისა და ნამდვილი მთის ხევსურული დიალექტი ძალიან განსხვავებულია. ბავშვობიდან იმდენად მქონდა ჩალექილი ეს ამბები, სულ მინდოდა, დამეწერა. ერთხელ, მეგობარმა მაჩუქა ეთერ თათარაიძის წიგნი - „დემონოლოგიური თქმულებები“, დიდი, სქელი ლექსიკონი და როგორც კი გადავშალე, მივხვდი, რომ ასეთ თემაზე წიგნის წერა უნდა დამეწყო! საკმარისია, რამდენიმე გვერდი წაიკითხო, რომ დიალექტის აღება მარტივია, თუმცა, ამავე დროს, ხევსურული დიალექტი საკმაოდ რთულია.

დაახლოებით 16 წლის ვიყავი, როდესაც მიხეილ ჯავახიშვილის „თეთრი საყელო“ წავიკითხე, რამაც ჩემზე წარუშლელი შთაბეჭდილება მოახდინა და მერეც არაერთხელ გადავიკითხე. თუმცა, როცა წერა დავიწყე, ამ ნაწარმოებს განგებ აღარ მივუბრუნდი, რადგან მისი გავლენის ქვეშ არ მოვქცეულიყავი გაუცნობიერებლად. თუმცა, მკითხველი რაღაც კავშირს, პარალელებს მაინც იპოვის, რადგან ჩემი პერსონაჟი გოგონაც ტოვებს ქალაქს და მიდის ხევსურეთში, მიტოვებულ, უკვე დაცარიელებულ სოფელში. მიუხედავად იმისა, რომ ნამყოფი არ ვარ, ინფორმაციას ხომ ვეცნობი და ეს ძალიან მაწუხებს, გული მტკივა, რომ იქაურობა ცარიელდება.

_ როგორი ამბებია მოთხრობილი ნაწარმოებში?

_ არის მისტიკა, ლეგენდები, ტრადიციები, სიყვარული... მთავარ გმირს პირველ სიყვარულში არ გაუმართლებს, „ტოქსიკურ“ ურთიერთობაშია. ეს ყველაფერი ყელში ამოუვა, ტოვებს და მიდის. სოფელში მას 90 წლის მოხუცი ქალი - აღათო შეიფარებს. მკითხველი რომ არ დაიღალოს, შევეცადე, სიუჟეტი მრავალფეროვანი ყოფილიყო და თბილისური ამბებიც ჩავრთე.

ეს წიგნი არის იმაზე, თუ როგორ უნდა შევიყვაროთ საკუთარი თავი. დარწმუნებული ვარ, ბევრ ადამიანს სხვა თვალით დაანახვებს, თუნდაც, მის „ტოქსიკურ“ ურთიერთობებსა და საკუთარ თავს.

იმის შიში არ მაქვს, რომ მკითხველი ხევსურულ დიალექტს ვერ გაიგებს, იმიტომ, რომ ბატონი ამირან არაბული და ეთერ თათარაიძე დამეხმარნენ.

ამირან არაბული, ლიტერატორი:

- ელის დოჯსონის ამ ნაწარმოებმა ჩემს ხელში გაიარა და შესანიშნავი წიგნია. ავტორის წერის მანერა და აზროვნება აბსოლუტურად განსხვავებულია, ორიგინალურია, არ არის მასობრივი და ჩვეულებრივი, ყოველდღიური. ეს არის სამყარო, რომელიც რაღაცით ირეალურ სამყაროს ჰგავს და ამავდროულად, ძალიან რეალისტურია თავისი პერსონაჟებით, მთიელებით, რომელთა მეტყველება ცალკე საკვლევია. როცა დიალექტზეა საუბარი, დიდი სიფრთხილეა საჭირო და ავტორი ძალიან კარგად ხვდება ნიუანსებს.

ჩვენ ძალიან კარგ ნაწარმოებთან გველის შეხვედრა, წიგნთან, რომელიც ბევრ რამეს შეგვახსენებს და ახლებურად, სხვანაირად ჩაგვახედებს. გმირების თავგადასავლები დამაჯერებელიც არის და დაუჯერებელიც, დემონური ამბებიცაა და ღვთაებრივიც, ბევრ რამეს მოიცავს და ჩანს, რომ ავტორმა ძალიან კარგად იცის მთის სამყარო. ამ ყველაფრის ჩვენამდე მოტანა კი ძალიან კარგად შეძლო. ვფიქრობ, ელის დოჯსონის ამ წიგნსაც ბევრი მკითხველი ეყოლება.