რა დაავადებები გემუქრებათ, თუ ოფისში მუშაობთ

"საოფისე დაავადებების" შესახებ აქტიური მსჯელობა მედიკოსებმა დაახლოებით 10 წლის წინ დაიწყეს, მას შემდეგ, რაც საოფისე საქმე და კომპიუტერი, ფაქტობრივად, განუყოფელ ცნებებად იქცა.

"მშრალი თვალის სინდრომი", ჰაერის უკმარისობა, მშრალი ხველა, ქრონიკული დაღლილობის სინდრომი, "კომპიუტერული თაგუნას სინდრომი" - ხელის მტევნების დაძაბვა, ნერვული სისტემის დაავადებები, სქოლიოზი და ოსტეოქონდროზი - ეს იმ დაავადებათა მოკლე ჩამონათვალია, რომელთა რისკის ქვეშ წლების მანძილზე ოფისში მომუშავე ადამიანები არიან.

კონკრეტულად რა რისკ ფაქტორები იწვევს ჩამოთვლილ დაავადებებს და როგორ უნდა მოვიქცეთ, რომ ისინი თავიდან ავიცილოთ? - ამ კითხვებით AMBEBI.GE-მ შრომის, მედიცინისა და ეკოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორს, რუსუდან ჯავახაძეს მიმართა.

- რა იწვევს ოფისში მომუშავეთა ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესებას და რომელია ყველაზე მეტად გავრცელებული დაავადებები?

- ოფისებში მუშაობისას მომუშავეთა ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების რისკ ფაქტორებია: მავნე ქიმიური ნივთიერებები (რომელთა ოფისის ჰაერში მოხვედრის წყარო შეიძლება იყოს გარედან შემოღწეული ჰაერი, ოფისში გამოყენებული მოსაპირკეთებელი მასალები, ავეჯი, საწმენდი ქიმიური საშუალებები, აპარატურა - კომპიუტერი, პრინტერი, ასლგადამღები ტექნიკა, თამბაქოს მოწევა, ადამიანი და სხვა), მტვერი, ბიოლოგიური დამაბინძურებლები (ბაქტერიები, სოკოები და ა.შ.), ჰაერის იონიზაცია, არახელსაყრელი მიკროკლიმატი (ჰაერის ტემპერატურა, ფარდობითი ტენიანობა, ჰაერის მოძრაობის სიჩქარე), განათება, ხმაური, საოფისე ტექნიკის ელექტრომაგნიტური გამოსხივება, მაიონებელი გამოსხივება;

ასევე ერგონომიკა - შრომის ინტენსიურობა და დაძაბულობა - იძულებითი მჯდომარე სამუშაო პოზა;

ჰიპოდინამია - მონიტორის წინ მხედველობის მრავალსაათიანი დაძაბვა, კლავიატურაზე მუშაობისას ხელების სტატიკურ-დინამიური დაძაბვა და სხვა;

ფსიქოსოციალური ფაქტორები - სამუშაო ადგილთან დაკავშირებული ისეთი ფაქტორები, როგორიცაა პერსონალური სამუშაო სივრცის მოცულობა, განმარტოების შესაძლებლობა, სამუშაო ადგილის მდებარეობა და დიზაინი, მომუშავეთა რაოდენობა, ერგონომიულად და ესთეტიკურად მისაღები ავეჯი, ინვენტარით უზრუნველყოფა, ხედი ფანჯრიდან და სხვა.

ზოგადი ფაქტორები - სამუშაოთი კმაყოფილება, სტრესის დონე, თანამდებობრივი მდგომარეობა, მოტივაციის და ხელფასის დონე, ხელმძღვანელობისა და კოლექტივის ურთიერთობა, ურთიერთდახმარება, მუშაობის და შვებულების გრაფიკი, სრულყოფილი კვების ხელმისაწვდომობა.

- რას ურჩევდით ოფისში მომუშავე ადამიანებს ამ რისკ-ფაქტორების თავიდან ასაცილებლად?

- ჰაერში არსებული მავნე ნივთიერებების გავლენის შემცირების მიზნით, ოფისის ჰაერი ყოველ ორ საათში ერთხელ, 30 წუთით ფანჯრების გამოყენებით გაანიავეთ.

ვინაიდან ოფისის მუშაკები სამუშაო დროის უმეტეს ნაწილს ატარებენ მჯდომარე მდგომარეობაში კომპიუტერის მონიტორთან, ამიტომ მხედველობის გადაძაბვის მოსახსნელად აუცილებელია სამუშაო დღის განმავლობაში შეასრულოთ თვალის მამოძრავებელი კუნთების გასამაგრებელი კომპლექსური ვარჯიშები. ყოველი 30-40 წუთის შემდეგ ეცადეთ ორი წუთით მზერა კომპიუტერის ეკრანიდან რაც შეიძლება შორ მანძილზე გადაიტანოთ.

ჯდომითი რეჟიმის დროს ყველაზე დიდი დატვირთვა ხერხემალზე მოდის და იზრდება ოსტეოქონდროზის განვითარების რისკი. ეცადეთ, სამსახურის დასრულებამდე არსებული ნებისმიერი თავისუფალი წუთი გამოიყენოთ. თუნდაც უმნიშვნელო მოძრაობა, ოფისის კორიდორში სეირნობაც კი თქვენს დაძაბულ სხეულს შვებას მოჰგვრის. დილით 15 წუთით ადრე გაიღვიძეთ და სხეული გამამხნეველი ვარჯიშით გაიკაჟეთ.

კომპიუტერულ ტექნიკასთან მომუშავეებისთვის რეკომენდებულია წინასწარი (სამუშაოზე მიღებისას) და წელიწადში ერთხელ, პერიოდული სამედიცინო გასინჯვების ჩატარება, თერაპევტის, ნევროპათოლოგის, თვალის ექიმის აუცილებლი მონაწილეობით და სპეციალური ლაბორატორიული და ინსტრუმენტული გამოკვლევების ჩატარებით.

წელიწადში 2-ჯერ, გაზაფხულსა და გვიან შემოდგომაზე, რეკომენდებულია პოლივიტამინო თერაპიის კურსის ჩატარება. არ არის რეკომენდებული ორსული და მეძუძური ქალების კომპიუტერულ ტექნიკასთან მუშაობა.

ამრიგად, თუკი დროის მოკლე მონაკვეთში ვერ შევიცვლით თანამდებობას, ხედს ფანჯრიდან, ხელფასის დონეს ან, თუნდაც, სამუშაო კოლექტივს, სამუშაო არცთუ ისე სტრესული და ჯანმრთელობისთვის სარისკო მოგვეჩვენება, თუკი ამ რჩევებს პერიოდულად მაინც გავითვალისწინებთ ხოლმე.

სალომე შიხაშვილი

Ambebi.ge