ქართულ-რუსული ურთიერთობების სირთულეებსა და პერსპექტივებზე პრემიერ- მინისტრის სპეციალური წარმომადგენელი რუსეთთან ურთიერთობის საკითხებში ზურაბ აბაშიძე გვესაუბრება.
- რატომ დაიგეგმა თქვენი შეხვედრა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე გრიგორი კარასინთან თებერვლის ბოლოს, სოჭის ოლიმპიადის დასრულების შემდეგ?
- თავიდანვე ასე იყო განსაზღვრული, ჩვენ გარკვეული შუალედით, დაახლოებით, 2-3 თვეში ერთხელ ვხვდებით ერთმანეთს, ბოლო შეხვედრა ნოემბრის ბოლოს გვქონდა, ოლიმპიადაც ჩაივლის და მორიგი მოლაპარაკება პრაღაში თებერვლის ბოლოს გაიმართება.
- შესაძლებელია, რომ ამ დაგეგმილი შეხვედრის დღის წესრიგში ოლიმპიადის მიმდინარეობამ გარკვეული კორექტივები შეიტანოს სოჭის სიახლოვის გამო საქართველოს საზღვართან?
- ვიმედოვნებთ, ოლიმპიადა მშვიდობიანად ჩაივლის. ქართულმა მხარემ გამოთქვა მზადყოფნა, რუსეთთან ოლიმპიური თამაშების უსაფრთხოების თემაზეც გვესაუბრა. იმის გათვალისწინებით, რომ რეგიონი ჩვენს საზღვართან ახლოა, ჩვენი ოლიმპიური გუნდი მიდის იქ, ცხადია, ჩვენს ინტერესშიცაა, რომ ყველაფერმა ექსცესების, უსიამოვნო სიურპრიზების გარეშე ჩაიაროს. რუსული მხარე დაგვპირდა, რომ ოლიმპიურ თამაშებზე მხოლოდ იმ ქვეყნების გუნდები და წარმომადგენლები იქნებიან, რომლებსაც საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტი აღიარებს, აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი კი, ბუნებრივია, მათ შორის არ არის.
- ბოლო ხანს რუსეთმა გაამარტივა სავიზო რეჟიმი ქართველი გადამზიდავებისთვის, თუმცა მრავალჯერადი ვიზა საკმაოდ ძვირი - 160 დოლარი ღირს; აპირებთ თუ არა შეხვედრაზე საქართველოს სხვა მოქალაქეებისთვის ვიზების გამარტივების საკითხის დასმას?
- როგორც რუსი კოლეგები გვეუბნებიან, საქართველოს მოქალაქეების გარკვეული კატეგორიისთვის - ბიზნესმენებისთვის, ჟურნალისტებისთვის, მეცნიერებისთვის - ვიზები ნაწილობრივ გამარტივდა. ადრე საქართველოდან მარტო უახლოესი ნათესავის მიწვევა იყო შესაძლებელი, ახლა მათი წრე გაფართოვდა. მათივე სტატისტიკით, შარშან, წინა წელთან შედარებით, ქართველებისთვის გაცემული ვიზების რაოდენობა 40-50 %-ით გაიზარდა, თუმცა, ვიზის მიღება ჯერ კიდევ საკმაოდ რთულია. ვიზების საერთოდ გაუქმებაზე აქამდე საუბარი არ ყოფილა, რადგან რუსული მხარე ამას დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის საკითხს უკავშირებს, რაც ჩვენთვის ამ ეტაპზე მიუღებელია. შეხვედრაზე ალბათ ვისაუბრებთ პუტინის ცნობილ განცხადებაზე ვიზების შესაძლო გაუქმების თაობაზე, უფრო დაკონკრეტდება, რას გულისხმობდა რუსული მხარე. საქართველოს, თავის მხრივ, რუსეთთან უვიზო რეჟიმი აქვს, რაც დისბალანსია.
- თქვენი აზრით, რამ გამოიწვია პუტინის ეს განცხადება მაშინ, როცა საგარეო საქმეთა მინისტრი ლავროვი საპირისპირო პოზიციას გამოხატავდა?
- პუტინმა მსგავსი შინაარსის განცხადება ადრეც გააკეთა, რომ თუ ოლიმპიური თამაშების საკითხზე საქართველო მათთან ითანამშრომლებდა, სავიზო რეჟიმს გადახედავდა.
- რუსეთში ასიათასობით ქართველი ცხოვრობს და მუშაობს, ბოლო დროს მოსკოვსა და სხვა ქალაქებში გახშირდა სამუშაოდ ჩასულ უცხოელებზე ძალადობა; იქ მყოფი ჩვენი თანამემამულეების უფლებების დაცვაზე თუ საუბრობთ რუსეთის დელეგაციასთან შეხვედრისას?
- რუსეთში მცხოვრები ქართველების აბსოლუტური უმრავლესობა რუსეთის მოქალაქეა. არალეგალურად ჩასულების უფლებების დაცვაზე ზრუნვა ამ ეტაპზე ჩვენთვის ძნელია, არც საელჩო გვაქვს; ამგვარ საკითხებს შეძლებისდაგვარად მეურვეობს საქართველოს ინტერესთა სექცია, რომელიც მოსკოვში, შვეიცარიის საელჩოში ფუნქციობს.
- უახლოეს მომავალში შესაძლებლად მიიჩნევთ ორ ქვეყანას შორის დიპლომატიური ურთიერთობის აღდგენას?
- უახლოეს პერსპექტივაში ეს ძნელი წარმოსადგენია, მაგრამ თუ კონფლიქტურ რეგიონებთან დაკავშირებით ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობაში სერიოზული პროგრესის მიღწევა შევძელით, შესაძლოა, დღის წესრიგში ეს საკითხიც დადგეს.
- რუსეთის ფედერაცია აგრძელებს ფინანსურ დახმარებას აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის რეჟიმებისადმი, ამ საკითხზე თუ გექნებათ პრაღაში საუბარი?
- ეს პირველად არ ხდება. ფინანსურ, მატერიალურ, სამხედრო და სხვა სახის დახმარებას რუსეთი ამ რეგიონებს 1990-იანი წლებიდან უწევს, ეს ჩვენს ურთიერთობაში ყოველთვის ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა იყო, ხოლო ახლა, მას შემდეგ, რაც რუსეთმა ამ ორი რეგიონის ე.წ. დამოუკიდებლობა აღიარა, მიიჩნევენ, რომ ამის ლეგალური უფლება აქვთ, რაც, რა თქმა უნდა, საერთაშორისო სამართლის დარღვევაა. აფხაზეთის ბიუჯეტის ორი მესამედი რუსეთიდან მიღებული ტრანსფერისგან შედგება, კიდევ უფრო დიდია სამხრეთ ოსეთისადმი გაწეული დახმარება. ამგვარ საკითხებზე საუბარი უფრო ჟენევის მოლაპარაკებების პრეროგატივაა, მაგრამ, შესაძლოა, ჩვენც შევეხოთ ამ თემას.
ნინო კვიტაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)