ქარ­თუ­ლი პო­ლი­ტი­კი­სა და დიპ­ლო­მა­ტი­ის პრობ­ლე­მებ­ზე, ქვე­ყა­ნა­ში მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სებ­ზე სა­გა­რეო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის სა­პარ­ლა­მენ­ტო კო­მი­ტე­ტის თავ­მჯდო­მა­რე თედო ჯა­ფა­რი­ძე გვე­სა­უბ­რე­ბა.

- ქვე­ყა­ნა­ში ჯერ კი­დევ გარ­და­მა­ვა­ლი პე­რი­ო­დია, ახალ­შექ­მნი­ლი სტრუქ­ტუ­რე­ბი ერ­თმა­ნეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბას ემო­ცი­უ­რად არ­კვე­ვენ, აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, იქ­მნე­ბა და­ძა­ბუ­ლო­ბა: შეხ­ლა-შე­მოხ­ლა ხდე­ბა პარ­ლა­მენ­ტში, სა­დაც დე­პუ­ტა­ტე­ბი ერ­თმა­ნე­თი­სა­კენ იწე­ვენ, ტე­ლე­დე­ბა­ტე­ბი­სას პირ­და­პირ ეთერ­ში გა­ი­მარ­თა ჩხუ­ბი, ეროვ­ნულ ბიბ­ლი­ო­თე­კას­თან ძა­ლი­ან არა­ს­ა­სი­ა­მოვ­ნო რამ მოხ­და და ა.შ. დღეს პო­ლი­ტი­კუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტე­ბი თა­ვი­დან ყა­ლიბ­დე­ბა, ქვე­ყა­ნა­ში თან­და­თან რე­ა­ლუ­რი და არა ფა­სა­დუ­რი დე­მოკ­რა­ტია იკი­დებს ფეხს. ძა­ლას იკ­რებს სა­მო­ქა­ლა­ქო სა­ზო­გა­დო­ე­ბა, რო­მე­ლიც "ვარ­დე­ბის რე­ვო­ლუ­ცი­ის" შემ­დეგ თით­ქმის გაქ­რა. სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში ვნე­ბე­ბი ჭარ­ბობს, მაგ­რამ დღე­ვან­დელ ოპო­ზი­ცი­ას არ უნდა და­ა­ვი­წყდეს, რომ ეს ის ხალ­ხია, ვისი უფ­ლე­ბე­ბიც ცხრა წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ფეხ­ქვეშ ითე­ლე­ბო­და. გა­რე­დან ეს ყვე­ლა­ფე­რი უფრო ტურ­ბუ­ლენ­ტუ­რად, ქა­ო­სუ­რად ჩანს, მაგ­რამ მი­ვიჩ­ნევ, ეს მა­ინც ევო­ლუ­ცი­უ­რი და არა რე­ვო­ლუ­ცი­უ­რი პრო­ცე­სია. ზრდა-გან­ვი­თა­რე­ბა, ბავ­შვი­სა არ იყოს, მარ­ტი­ვი პრო­ცე­სი არა­სო­დეს არის, ამი­ტომ ვი­თა­რე­ბის დრა­მა­ტი­ზე­ბა სა­ჭი­რო არ არის, მაგ­რამ თუ ბავ­შვი შეც­დო­მას და­უშ­ვებს, უყუ­რა­დღე­ბოდ არ უნდა დავ­ტო­ვოთ. და­ხუ­რუ­ლი­დან ღია სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­კენ სვლა მარ­ტი­ვი არ არის; ჩავ­ლი­ლი არ­ჩევ­ნე­ბის მთა­ვა­რი მო­ნა­პო­ვა­რი მა­ინც ის არის, რომ ადა­მი­ა­ნებ­ში თა­ვი­სუფ­ლე­ბის გან­ცდა გაჩ­ნდა და ეს, უპირ­ვე­ლე­სად, სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­რავ­ლე­სო­ბის, მთავ­რო­ბის წევ­რებ­მა უნდა გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ; დიდი სიფრ­თხი­ლით უნდა მი­ვი­ღოთ ნე­ბის­მი­ე­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა, რო­გორც სა­გა­რეო, ისე სა­ში­ნაო სა­კი­თხებ­ში. სა­ზო­გა­დო­ე­ბა დიდი ყუ­რა­დღე­ბით, გა­მა­დი­დე­ბე­ლი შუ­შით გვაკ­ვირ­დე­ბა და არა­ფერს გვა­პა­ტი­ებს; არც უნდა გვა­პა­ტი­ოს, როცა დე­მოკ­რა­ტი­ა­სა და დე­მოკ­რა­ტი­ულ მმარ­თვე­ლო­ბა­ზე გვაქვს პრე­ტენ­ზია.

- რო­გორ შე­ა­ფა­სებთ ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტა­რე­ბის ნა­წი­ლის საკ­მა­ოდ მკვეთრ გან­ცხა­დე­ბებს ქვე­ყა­ნა­ში პო­ლი­ტი­კუ­რი უმ­ცი­რე­სო­ბის უფ­ლე­ბე­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბის თა­ო­ბა­ზე?

- ძალ­ზე ნორ­მა­ლუ­რად. თუ ჩვე­ნი რო­მე­ლი­მე ნა­ბი­ჯი, მათი აზ­რით, კრი­ტი­კას იმ­სა­ხუ­რებს, გაგ­ვაკ­რი­ტი­კონ. "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის­გან" გან­სხვა­ვე­ბით, თავს არ მი­ვიჩ­ნევთ უშეც­დო­მო, გან­სა­კუთ­რე­ბულ კას­ტად, რო­მე­ლიც ყვე­ლა­ფერს კარ­გად აკე­თებს; ჩვენ ვართ პო­ლი­ტი­კო­სე­ბი, რომ­ლებ­მაც პო­ლი­ტი­კუ­რი ბრძო­ლის შე­დე­გად მო­ვი­პო­ვეთ გა­მარ­ჯვე­ბა, და­ვი­კა­ვეთ თა­ნამ­დე­ბო­ბე ბი პარ­ლა­მენ­ტსა და მთავ­რო­ბა­ში, მაგ­რამ ეს არ ნიშ­ნავს, რომ ფრთი­ა­ნი ან­გე­ლო­ზე­ბი ვართ. თუმ­ცა სხვა სა­კი­თხია, როცა კრი­ტი­კუ­ლი შე­ფა­სე­ბე­ბი ინ­სპი­რი­რე­ბუ­ლია და როცა ჩვენს და­სავ­ლელ პარტნი­ო­რებს არა­ა­დეკ­ვა­ტუ­რი, და­მა­ხინ­ჯე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია მი­ე­წო­დე­ბა. 8 თე­ბერ­ვლი­დან რამ­დე­ნი­მე დღის შემ­დეგ დი­ვან­ზე მწო­ლი­ა­რე "ავად­მყო­ფი" ჩი­ო­რა თაქთა­ქიშ­ვი­ლი, რა თქმა უნდა, ღი­მი­ლის მომ­გვრე­ლია, თუმ­ცა, ასე­ვე მი­უ­ღე­ბე­ლია ცხვირ­გა­ტე­ხი­ლი დე­პუ­ტა­ტი, მით უმე­ტეს ქალი. ასე­ვე მი­უ­ღე­ბე­ლია, როცა ხდე­ბა და­სავ­ლე­თის რე­აქ­ცი­ის გა­ფე­ტი­შე­ბა, მათი აზრი, ცხა­დია, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, მაგ­რამ ჩვე­ნი მუ­შა­ო­ბის მთა­ვა­რი შემ­ფა­სე­ბე­ლი, ინ­დი­კა­ტო­რი მა­ინც ქარ­თვე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბაა. სა­ქარ­თვე­ლოს ის­ტო­რია მარ­თლა 2003 წელს ხომ არ და­წყე­ბუ­ლა! და­სავ­ლუ­რი ორი­ენ­ტა­ცია ჩვე­ნი ის­ტო­რი­უ­ლი არ­ჩე­ვა­ნია და ოპო­ნენ­ტებ­მა ღია კა­რის მტვრე­ვას თავი უნდა და­ა­ნე­ბონ.

- "ევ­რო­პის სა­ხალ­ხო პარ­ტი­ის" გან­ცხა­დე­ბა­ში, რომ­ლის წარ­მო­მად­გე­ნელ­მაც დე­პუ­ტა­ტი ჩი­ო­რა თაქთა­ქიშ­ვი­ლი მო­ი­ნა­ხუ­ლა, აღ­ნიშ­ნუ­ლია, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს შე­საძ­ლოა, პრობ­ლე­მე­ბი შე­ექ­მნას ევ­რო­კავ­შირ­თან... თქვე­ნი აზ­რით, შე­საძ­ლე­ბე­ლია მოვ­ლე­ნა­თა ამ­გვა­რი გან­ვი­თა­რე­ბა?

- ამ პარ­ტი­ის შე­ფა­სე­ბე­ბი ყო­ველ­თვის მკვეთ­რია, "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბა" და "ევ­რო­პის სა­ხალ­ხო პარ­ტია" პარტნი­ო­რე­ბი არი­ან და ეს პარ­ტია ყო­ველ­თვის "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" ხისტ დამ­ცვე­ლად გვევ­ლი­ნე­ბა. მათ­გან კი­დევ უფრო ხის­ტი შე­ფა­სე­ბე­ბიც მოგ­ვის­მე­ნია, ჩემი მი­სა­მარ­თი­თაც. ამის დრა­მა­ტი­ზე­ბა სა­ჭი­რო არ არის. არა მგო­ნია, ამან გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნოს სა­ქარ­თვე­ლო-ევ­რო­კავ­ში­რის ურ­თი­ერ­თო­ბებ­ზე, ვილ­ნი­უ­სის სა­მი­ტის შე­დე­გებ­ზე. თუმ­ცა, ნე­ბის­მი­ე­რი კრი­ტი­კუ­ლი შე­ფა­სე­ბა სა­თა­ნა­დოდ უნდა გა­ვი­გოთ.

- თქვენ მიერ შექ­მნილ ფრაქ­ცი­ა­თა­შო­რის დო­კუ­მენტს, რო­მე­ლიც ქვეყ­ნის სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კურ კურსს ეხე­ბა, სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­ცი­რე­სო­ბის წევ­რე­ბი, მათ შო­რის, ზუ­რაბ ჯა­ფა­რი­ძე აკ­რი­ტი­კებს. გან­სა­კუთ­რე­ბით იმ მო­ნაკ­ვეთს, სა­დაც სა­უ­ბა­რია, რომ სა­ქარ­თვე­ლო აღარ უნდა იყოს და­სავ­ლეთ­სა და რუ­სეთს შო­რის და­პი­რის­პი­რე­ბის სა­გა­ნი. აცხა­დე­ბენ, რომ ამ შემ­თხვე­ვა­ში რუ­სეთ­თან პი­რის­პირ დავ­რჩე­ბით.

- დო­კუ­მენ­ტი კო­ლე­გებს საკ­მაო ხა­ნია გა­ვუგ­ზავ­ნეთ. ეს არის პრო­ექ­ტი და არა მზა დო­კუ­მენ­ტი. ეს ჩვე­ნი გა­მო­ნა­გო­ნი არ არის, - ამ­გვა­რი შე­თან­ხმე­ბა ქვეყ­ნის სა­გა­რეო კურ­სის თა­ო­ბა­ზე მიღ­წე­უ­ლი იყო ბალ­ტი­ის ქვეყ­ნე­ბის პარ­ლა­მენ­ტებ­ში მოქ­მედ ფრაქ­ცი­ებს შო­რის და არა მარ­ტო იქ... ჩვენ­მა ოპო­ნენ­ტებ­მა გა­და­წყვი­ტეს, ამ დო­კუ­მენტზე მე­დი­ით გვე­სა­უბ­რონ, პი­არს მი­მარ­თეს...

ჩვენს პო­ზი­ცი­ას რუ­სეთ-და­სავ­ლე­თის ურ­თი­ერ­თო­ბის თა­ო­ბა­ზე მათ სხვაგ­ვა­რი ინ­ტერპრე­ტა­ცია მის­ცეს. ჩემი აზ­რით, რაც უფრო კარ­გი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი ექ­ნე­ბათ და­სავ­ლეთ­სა და რუ­სეთს, მით უკე­თე­სი სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის. ჩვე­ნი ქვეყ­ნის მთა­ვარ პრობ­ლე­მას - ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბის სა­კითხს და­სავ­ლე­თის გა­რე­შე ვერ ვაგ­ვა­რებთ, ვა­ღი­ა­რებთ იმა­საც, რომ ამ პრობ­ლე­მის მოგ­ვა­რე­ბის გა­სა­ღე­ბი რუ­სეთ­შია; მოს­კოვ­თან პი­რის­პირ ამ პრობ­ლე­მას ვერ გა­დავ­ჭრით, გვინ­და, და­სავ­ლეთ­მა გაგ­ვი­წი­ოს პარტნი­ო­რო­ბა; ჩნდე­ბა კი­თხვა: რა უფრო მი­სა­ღე­ბი და ად­ვი­ლია და­სავ­ლე­თის­თვის: სა­ქარ­თვე­ლოს პრობ­ლე­მებ­ზე ნაკ­ლებ გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბულ რუ­სეთს ესა­უბ­როს, თუ უკი­დუ­რე­სად უკ­მა­ყო­ფი­ლო­სა და გან­რის­ხე­ბულს? რაც უნდა იყ­ვი­რონ ჩვენ­მა ოპო­ნენ­ტებ­მა, და­სავ­ლე­თი თა­ვი­სი ცხოვ­რე­ბით, პრობ­ლე­მე­ბით არის და­კა­ვე­ბუ­ლი, რუ­სე­თი კი ძალ­ზე სჭირ­დე­ბა, თუნ­დაც მერ­კან­ტი­ლუ­რი მიზ­ნე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ენერ­გო­რე­სურ­სე­ბი იქ­ნე­ბა თუ სხვა; ამი­ტომ ჩვენ და­სავ­ლეთს რუ­სეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა კი არ უნდა გა­ვურ­თუ­ლოთ, პი­რი­ქით... არ უნდა გან­ვაგ­რძოთ ის პო­ლი­ტი­კა, რო­მელ­მაც 2008 წლის კა­ტას­ტრო­ფამ­დე მიგ­ვიყ­ვა­ნა; განა ჩვენს გამო და­სავ­ლეთ­მა რუ­სეთ­თან ომი და­ი­წყო, ან ოდეს­მე და­ი­წყებს? ან რა­ტომ ფიქ­რო­ბენ, რომ თუ გა­მა­ღი­ზი­ა­ნე­ბე­ლი წი­თე­ლი ნა­ჭე­რი არ ვიქ­ნე­ბით, და­სავ­ლე­თი ჩვენ­და­მი ინ­ტე­რესს და­კარ­გავს? რუ­სეთ-სა­ქარ­თვე­ლოს ურ­თი­ერ­თო­ბებ­ზე სა­უბ­რი­სას აშშ-ის ყო­ფილ­მა სა­ხელ­მწი­ფო მდი­ვან­მა კო­ლინ პა­უ­ელ­მა ნა­ხევ­რად ხუმ­რო­ბით მკი­თხა: არ შე­იძ­ლე­ბა, რუ­სეთს კვი­რა­ში ერთხელ გა­უ­კე­თოთ ის, რა­საც ყო­ველ­დღე უკე­თებ­თო? ნუ გვექ­ნე­ბა ილუ­ზია, რომ ობა­მა, მერ­კე­ლი თუ სხვა­ნი სა­ქარ­თვე­ლო­ზე ფიქ­რით ათენ-აღა­მე­ბენ... ფრაქ­ცი­ა­თა­შო­რის დო­კუ­მენ­ტში მკა­ფი­ოდ არის ნათ­ქვა­მი, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს და­სავ­ლუ­რი კურ­სი, ევ­რო­ატ­ლან­ტი­კუ­რი არ­ჩე­ვა­ნი უალ­ტერ­ნა­ტი­ვოა.

- თქვენ დიდ ბრი­ტა­ნეთ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს სა­გან­გე­ბო და სრუ­ლუფ­ლე­ბი­ან ელ­ჩო­ბის კან­დი­და­ტად წარ­გად­გი­ნეს; თუმ­ცა, არ აღ­მოჩ­ნდით იმათ შო­რის, ვის ელ­ჩო­ბა­ზეც პრე­ზი­დენ­ტმა სა­ა­კაშ­ვილ­მა თან­ხმო­ბა უკვე გა­ნა­ცხა­და. ფიქ­რობთ, რომ ეს შემ­თხვე­ვი­თო­ბაა?

- შემ­თხვე­ვი­თი, ალ­ბათ, არ არის... თუმ­ცა მიმ­დი­ნა­რე­ობს პო­ლი­ტი­კუ­რი პრო­ცე­სი - მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბი უმ­რავ­ლე­სო­ბა­სა და ოპო­ზი­ცი­ას შო­რის გრძელ­დე­ბა.

- და­მაკ­მა­ყო­ფი­ლებ­ლად მი­იჩ­ნევთ სა­ქარ­თვე­ლო-ბრი­ტა­ნეთს შო­რის ამ­ჟა­მინ­დელ ურ­თი­ერ­თო­ბებს, თუნ­დაც სხვა ევ­რო­პულ ქვეყ­ნებ­თან შე­და­რე­ბით?

- ვერ ვი­ტყვი, რომ ბრი­ტა­ნე­თი ნაკ­ლებ ყუ­რა­დღე­ბას უთ­მობ­და და უთ­მობს სა­ქარ­თვე­ლოს. ამ ქვე­ყა­ნა­ში მე­ტად სა­ინ­ტე­რე­სო ელ­ჩე­ბი გვყავ­და: თე­მურ მა­მა­ცაშ­ვი­ლი, გელა ჩარ­კვი­ა­ნი... ბრი­ტა­ნე­თი ჩვენ­თვის და, სა­ერ­თოდ, მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს­თვის მრა­ვალ­მხრივ მი­სა­ბა­ძი ქვე­ყა­ნაა, დე­მოკ­რა­ტია იქ­ნე­ბა თუ ოპო­ნენტ პარ­ტი­ებს შო­რის ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი, პარ­ლა­მენ­ტში მიმ­დი­ნა­რე დე­ბა­ტე­ბი კი ორა­ტო­რო­ბის ნი­მუ­შია. ეს ქვე­ყა­ნა ჩვენ­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რო­გორც სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო არხი ნა­ტოს­თან, სა­ინ­ტე­რე­სოა მისი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ევ­რო­კავ­შირ­თან, რო­მე­ლიც ბოლო ხანს გარ­თულ­და, პრობ­ლე­მებ­მა იჩი­ნა თავი. და­სას­რულ - ბრი­ტა­ნე­თი არის ოლი­ვერ და მარ­ჯო­რი უორდრო­პე­ბის სამ­შობ­ლო, რომ­ლებ­მაც უდი­დე­სი როლი შე­ას­რუ­ლეს ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის პრო­პა­გან­და­ში. მცდე­ლო­ბას არ და­ვაკ­ლებ, ჩემი დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბა მსოფ­ლი­ოს ამ ერთ-ერთ უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნეს ქვე­ყა­ნა­ში წარ­მა­ტე­ბუ­ლი იყოს.

ნინო კვი­ტაშ­ვი­ლი

ყო­ველკ­ვი­რე­უ­ლი გა­ზე­თი "ყვე­ლა სი­ახ­ლე"

(გა­მო­დის ოთხშა­ბა­თო­ბით)