თედო ჯაფარიძე: "საზოგადოება გამადიდებელი შუშით გვაკვირდება და არაფერს გვაპატიებს"

ქართული პოლიტიკისა და დიპლომატიის პრობლემებზე, ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე საგარეო ურთიერთობების საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარე თედო ჯაფარიძე გვესაუბრება.

- ქვეყანაში ჯერ კიდევ გარდამავალი პერიოდია, ახალშექმნილი სტრუქტურები ერთმანეთთან ურთიერთობას ემოციურად არკვევენ, აქედან გამომდინარე, იქმნება დაძაბულობა: შეხლა-შემოხლა ხდება პარლამენტში, სადაც დეპუტატები ერთმანეთისაკენ იწევენ, ტელედებატებისას პირდაპირ ეთერში გაიმართა ჩხუბი, ეროვნულ ბიბლიოთეკასთან ძალიან არასასიამოვნო რამ მოხდა და ა.შ. დღეს პოლიტიკური ინსტიტუტები თავიდან ყალიბდება, ქვეყანაში თანდათან რეალური და არა ფასადური დემოკრატია იკიდებს ფეხს. ძალას იკრებს სამოქალაქო საზოგადოება, რომელიც "ვარდების რევოლუციის" შემდეგ თითქმის გაქრა. საზოგადოებაში ვნებები ჭარბობს, მაგრამ დღევანდელ ოპოზიციას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ ეს ის ხალხია, ვისი უფლებებიც ცხრა წლის განმავლობაში ფეხქვეშ ითელებოდა. გარედან ეს ყველაფერი უფრო ტურბულენტურად, ქაოსურად ჩანს, მაგრამ მივიჩნევ, ეს მაინც ევოლუციური და არა რევოლუციური პროცესია. ზრდა-განვითარება, ბავშვისა არ იყოს, მარტივი პროცესი არასოდეს არის, ამიტომ ვითარების დრამატიზება საჭირო არ არის, მაგრამ თუ ბავშვი შეცდომას დაუშვებს, უყურადღებოდ არ უნდა დავტოვოთ. დახურულიდან ღია საზოგადოებისკენ სვლა მარტივი არ არის; ჩავლილი არჩევნების მთავარი მონაპოვარი მაინც ის არის, რომ ადამიანებში თავისუფლების განცდა გაჩნდა და ეს, უპირველესად, საპარლამენტო უმრავლესობის, მთავრობის წევრებმა უნდა გავითვალისწინოთ; დიდი სიფრთხილით უნდა მივიღოთ ნებისმიერი გადაწყვეტილება, როგორც საგარეო, ისე საშინაო საკითხებში. საზოგადოება დიდი ყურადღებით, გამადიდებელი შუშით გვაკვირდება და არაფერს გვაპატიებს; არც უნდა გვაპატიოს, როცა დემოკრატიასა და დემოკრატიულ მმართველობაზე გვაქვს პრეტენზია.

- როგორ შეაფასებთ ევროპარლამენტარების ნაწილის საკმაოდ მკვეთრ განცხადებებს ქვეყანაში პოლიტიკური უმცირესობის უფლებების მდგომარეობის თაობაზე?

- ძალზე ნორმალურად. თუ ჩვენი რომელიმე ნაბიჯი, მათი აზრით, კრიტიკას იმსახურებს, გაგვაკრიტიკონ. "ნაციონალური მოძრაობისგან" განსხვავებით, თავს არ მივიჩნევთ უშეცდომო, განსაკუთრებულ კასტად, რომელიც ყველაფერს კარგად აკეთებს; ჩვენ ვართ პოლიტიკოსები, რომლებმაც პოლიტიკური ბრძოლის შედეგად მოვიპოვეთ გამარჯვება, დავიკავეთ თანამდებობე ბი პარლამენტსა და მთავრობაში, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ფრთიანი ანგელოზები ვართ. თუმცა სხვა საკითხია, როცა კრიტიკული შეფასებები ინსპირირებულია და როცა ჩვენს დასავლელ პარტნიორებს არაადეკვატური, დამახინჯებული ინფორმაცია მიეწოდება. 8 თებერვლიდან რამდენიმე დღის შემდეგ დივანზე მწოლიარე "ავადმყოფი" ჩიორა თაქთაქიშვილი, რა თქმა უნდა, ღიმილის მომგვრელია, თუმცა, ასევე მიუღებელია ცხვირგატეხილი დეპუტატი, მით უმეტეს ქალი. ასევე მიუღებელია, როცა ხდება დასავლეთის რეაქციის გაფეტიშება, მათი აზრი, ცხადია, მნიშვნელოვანია, მაგრამ ჩვენი მუშაობის მთავარი შემფასებელი, ინდიკატორი მაინც ქართველი საზოგადოებაა. საქართველოს ისტორია მართლა 2003 წელს ხომ არ დაწყებულა! დასავლური ორიენტაცია ჩვენი ისტორიული არჩევანია და ოპონენტებმა ღია კარის მტვრევას თავი უნდა დაანებონ.

- "ევროპის სახალხო პარტიის" განცხადებაში, რომლის წარმომადგენელმაც დეპუტატი ჩიორა თაქთაქიშვილი მოინახულა, აღნიშნულია, რომ საქართველოს შესაძლოა, პრობლემები შეექმნას ევროკავშირთან... თქვენი აზრით, შესაძლებელია მოვლენათა ამგვარი განვითარება?

- ამ პარტიის შეფასებები ყოველთვის მკვეთრია, "ნაციონალური მოძრაობა" და "ევროპის სახალხო პარტია" პარტნიორები არიან და ეს პარტია ყოველთვის "ნაციონალური მოძრაობის" ხისტ დამცველად გვევლინება. მათგან კიდევ უფრო ხისტი შეფასებებიც მოგვისმენია, ჩემი მისამართითაც. ამის დრამატიზება საჭირო არ არის. არა მგონია, ამან გავლენა მოახდინოს საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობებზე, ვილნიუსის სამიტის შედეგებზე. თუმცა, ნებისმიერი კრიტიკული შეფასება სათანადოდ უნდა გავიგოთ.

- თქვენ მიერ შექმნილ ფრაქციათაშორის დოკუმენტს, რომელიც ქვეყნის საგარეო პოლიტიკურ კურსს ეხება, საპარლამენტო უმცირესობის წევრები, მათ შორის, ზურაბ ჯაფარიძე აკრიტიკებს. განსაკუთრებით იმ მონაკვეთს, სადაც საუბარია, რომ საქართველო აღარ უნდა იყოს დასავლეთსა და რუსეთს შორის დაპირისპირების საგანი. აცხადებენ, რომ ამ შემთხვევაში რუსეთთან პირისპირ დავრჩებით.

- დოკუმენტი კოლეგებს საკმაო ხანია გავუგზავნეთ. ეს არის პროექტი და არა მზა დოკუმენტი. ეს ჩვენი გამონაგონი არ არის, - ამგვარი შეთანხმება ქვეყნის საგარეო კურსის თაობაზე მიღწეული იყო ბალტიის ქვეყნების პარლამენტებში მოქმედ ფრაქციებს შორის და არა მარტო იქ... ჩვენმა ოპონენტებმა გადაწყვიტეს, ამ დოკუმენტზე მედიით გვესაუბრონ, პიარს მიმართეს...

ჩვენს პოზიციას რუსეთ-დასავლეთის ურთიერთობის თაობაზე მათ სხვაგვარი ინტერპრეტაცია მისცეს. ჩემი აზრით, რაც უფრო კარგი ურთიერთობები ექნებათ დასავლეთსა და რუსეთს, მით უკეთესი საქართველოსთვის. ჩვენი ქვეყნის მთავარ პრობლემას - ტერიტორიული მთლიანობის საკითხს დასავლეთის გარეშე ვერ ვაგვარებთ, ვაღიარებთ იმასაც, რომ ამ პრობლემის მოგვარების გასაღები რუსეთშია; მოსკოვთან პირისპირ ამ პრობლემას ვერ გადავჭრით, გვინდა, დასავლეთმა გაგვიწიოს პარტნიორობა; ჩნდება კითხვა: რა უფრო მისაღები და ადვილია დასავლეთისთვის: საქართველოს პრობლემებზე ნაკლებ გაღიზიანებულ რუსეთს ესაუბროს, თუ უკიდურესად უკმაყოფილოსა და განრისხებულს? რაც უნდა იყვირონ ჩვენმა ოპონენტებმა, დასავლეთი თავისი ცხოვრებით, პრობლემებით არის დაკავებული, რუსეთი კი ძალზე სჭირდება, თუნდაც მერკანტილური მიზნებიდან გამომდინარე, ენერგორესურსები იქნება თუ სხვა; ამიტომ ჩვენ დასავლეთს რუსეთთან ურთიერთობა კი არ უნდა გავურთულოთ, პირიქით... არ უნდა განვაგრძოთ ის პოლიტიკა, რომელმაც 2008 წლის კატასტროფამდე მიგვიყვანა; განა ჩვენს გამო დასავლეთმა რუსეთთან ომი დაიწყო, ან ოდესმე დაიწყებს? ან რატომ ფიქრობენ, რომ თუ გამაღიზიანებელი წითელი ნაჭერი არ ვიქნებით, დასავლეთი ჩვენდამი ინტერესს დაკარგავს? რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებზე საუბრისას აშშ-ის ყოფილმა სახელმწიფო მდივანმა კოლინ პაუელმა ნახევრად ხუმრობით მკითხა: არ შეიძლება, რუსეთს კვირაში ერთხელ გაუკეთოთ ის, რასაც ყოველდღე უკეთებთო? ნუ გვექნება ილუზია, რომ ობამა, მერკელი თუ სხვანი საქართველოზე ფიქრით ათენ-აღამებენ... ფრაქციათაშორის დოკუმენტში მკაფიოდ არის ნათქვამი, რომ საქართველოს დასავლური კურსი, ევროატლანტიკური არჩევანი უალტერნატივოა.

- თქვენ დიდ ბრიტანეთში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩობის კანდიდატად წარგადგინეს; თუმცა, არ აღმოჩნდით იმათ შორის, ვის ელჩობაზეც პრეზიდენტმა სააკაშვილმა თანხმობა უკვე განაცხადა. ფიქრობთ, რომ ეს შემთხვევითობაა?

- შემთხვევითი, ალბათ, არ არის... თუმცა მიმდინარეობს პოლიტიკური პროცესი - მოლაპარაკებები უმრავლესობასა და ოპოზიციას შორის გრძელდება.

- დამაკმაყოფილებლად მიიჩნევთ საქართველო-ბრიტანეთს შორის ამჟამინდელ ურთიერთობებს, თუნდაც სხვა ევროპულ ქვეყნებთან შედარებით?

- ვერ ვიტყვი, რომ ბრიტანეთი ნაკლებ ყურადღებას უთმობდა და უთმობს საქართველოს. ამ ქვეყანაში მეტად საინტერესო ელჩები გვყავდა: თემურ მამაცაშვილი, გელა ჩარკვიანი... ბრიტანეთი ჩვენთვის და, საერთოდ, მთელი მსოფლიოსთვის მრავალმხრივ მისაბაძი ქვეყანაა, დემოკრატია იქნება თუ ოპონენტ პარტიებს შორის ურთიერთობები, პარლამენტში მიმ­დინარე დებატები კი ორატორობის ნიმუშია. ეს ქვეყანა ჩვენთვის მნიშვნელოვანია, როგორც საკომუნიკაციო არხი ნატოსთან, საინტერესოა მისი დამოკიდებულება ევროკავშირთან, რომელიც ბოლო ხანს გართულდა, პრობლემებმა იჩინა თავი. დასასრულ - ბრიტანეთი არის ოლივერ და მარჯორი უორდროპების სამშობლო, რომლებმაც უდიდესი როლი შეასრულეს ქართული კულტურის პროპაგანდაში. მცდელობას არ დავაკლებ, ჩემი დიპლომატიური საქმიანობა მსოფლიოს ამ ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ქვეყანაში წარმატებული იყოს.

ნინო კვიტაშვილი

ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"

(გამოდის ოთხშაბათობით)