მისი ბავშვობის წლებს უდარდელი ნამდვილად არ ეთქმის. ცხრა თვის იყო, მისი მშობლები რომ დაშორდნენ და ცალ-ცალკე, სხვადასხვა ქალაქისკენ აიღეს გეზი, ის კი ბორჯომში ბებია-ბაბუასთან დატოვეს. ეს ზურა ხაჩიძის ცხოვრების დასაწყისია. ის უკეთ გიამბობთ იმ ეკლიანი გზის სირთულეებზე, რომელიც ბორჯომიდან თბილისამდე გაირა. დღეს მომღერალს ცხოვრებისეულ გამოცდილებაზე ვესაუბრეთ.
- ქალაქ ბორჯომში დავიბადე. მამა, შუქრი ხაჩიძე, ავტობუსის მძღოლი გახლდათ და საბჭოთა კავშირის მასშტაბით მუშაობდა. იშვიათად ვნახულობდი. დედა, ლალი ვეფხვიაშვილი, სასწავლო ნაწილის გამგე იყო სპორტსკოლაში. ცხრა თვის ვიყავი, ჩემი მშობლები რომ დაშორდნენ. ასე რომ, დედმამიშვილები არ მყავს, თუ არ ჩავთვლით მამიდაშვილს, რომელიც საბერძნეთში ცხოვრობს და რომელსაც ყოველთვის ამ ამპლუაში განვიხილავ. დედა ათი წლით უმცროსი იყო მამაზე. მოუტაცებია მამას დედა, მაგრამ ვერ შეეწყვნენ ერთმანეთს. დედა თბილისში წავიდა. ექვსი წლის ვიქნებოდი ალბათ, რომ გათხოვდა და შვილი ეყოლა, მამა რუსეთში წავიდა. მე მამის მშობლებმა გამზარდეს. შვიდი წლის ასაკიდან გამოჩნდა მამა ჩემს ცხოვრებაში.
- რა ასაკში დაინტერესდი, სად იყო მამა?
- ვიცოდი, მამა სადაც იყო, უფრო დედას ვკითხულობდი. მამიდა და ბებია მზრდიდნენ 14 წლამდე, სანამ დედას გავიცნობდი. დედა ბორჯომში ისვენებდა ხშირად, მეორე სახლი გვქონდა იქ. ერთხელ მეგობარმა მოტყუებით გადამიყვანა, რომ მენახა. ეს იყო ჩვენი პირველი შეხვედრა.
- თვითონ რომ ენახე, ამის სურვილი არ ჰქონდა თუ მამის მშობლები არ აძლევდნენ ამის საშუალებას?
- ძალიან მკაცრი ბაბუა მყავდა, არ ვიცი, ბაბუა უშლიდა თუ არა ხელს. არ მახსოვს ის პერიოდი, ძალიან პატარა ვიყავი. როგორც მეუბნებიან, რამდენჯერმე მოვიდა დედა ჩემ წასაყვანად და მერე ისევ დავუბრუნებივარ უკან. 14 წლის ასაკში გამიჩნდა სურვილი, დედა მომეძებნა.
- როგორი იყო თქვენი შეხვედრა?
- მძიმე. შეკითხვები არ დაგვისვამს, უბრალოდ, ჩავეხუტეთ ერთმანეთს. ორივეს გვინდოდა ურთიერთობა აგვეწყო და დაიწყო კიდეც ჩვენი ურთიერთობა, ჯერ თქვენობით ველაპარაკებოდით ერთმანეთს, რამდენიმე წლის მერე - შენობით. მერე დედა დავუძახე და მერე დაიღუპა კიდეც, მეგობართან იყო და გაზით გაიგუდა. ეს ამბავი ექვსი წლის წინ მოხდა. ძალიან რთული ბავშვობა მქონდა, მძიმე წლები გავიარე. პერიოდიც მძიმე იყო. 90-იანი წლების საქართველო, მოგეხსენებათ, რა მძიმე იყო, მით უმეტეს, ბორჯომში.
- შენი გამზრდელებისგან, ბებიასა და ბაბუასგან რა გახსოვს, განსაკუთრებული დარიგება თუ გახსენდება?
- სულ მაკონტროლებდნენ. ბებია განსაკუთრებით. სამშობიაროში მუშაობდა, ბავშვების ექთანი იყო და ხშირად თან დავყავდი. მორიგე როცა იყო, შინ ვერ მტოვებდა და იქ ვრჩებოდი ხოლმე, მის სამსახურში... სულ მარიგებდნენ, მიმართულებას მაძლევდნენ, თუმცაღა, მე მაინც სულ დამოუკიდებლობისკენ მივილტვოდი, მინდოდა თავად დამემკვიდრებინა ჩემი ადგილი. 13-14 წლის ასაკიდან სახლში ფულსაც არ ვთხოვდი ჩემებს. მუშაობა ადრეულ ასაკში დავიწყე.
- სად მუშაობდი?
- კერძო დაწესებულებაში დავიწყე მუშაობა. "პიშკები", მრგვალი ორცხობილები ცხვებოდა იქ და მე უნდა წამეღო ყუთით ეს გემრიელი ნუგბარი მაღაზიაში. პატარა ვიყავი, ვერ გავუძელი. ერთი დღე ვიმუშავე, ანაზღაურებაც ავიღე და წამოვედი. მიდგომაც არ მომეწონა, მივხვდი, რომ არ იყო ეს ჩემი საქმე. მერე ბორჯომის ბავშვთა ფედერაციაში დავიწყე მუშაობა. ფედერაციის პრეზიდენტმა ქეთინო ნოზაძემ მიმიწვია. მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ამ ადამიანმა, რომ ფეხზე დავმდგარიყავი. ორი წელი სტაბილურად ვიმუშავე, სამი ასაკობრივი ჯგუფი მყავდა, თანამედროვე ცეკვებს ვასწავლიდი ბავშვებს, რასაც მე თვითონ ტელევიზორიდან ვსწავლობდი.
- სკოლის პერიოდი გამოგვრჩა...
- დიდად არ მახსოვს ეგ პერიოდი, იმიტომ არა, რომ რაიმე პრობლემა მქონდა. საკმაოდ კარგად ვსწავლობდი, სკოლის ღონისძიებებზეც გამოვდიოდი, გუნდშიც ვმღეროდი. მოკლედ, პოპულარული ბავშვი ვიყავი. ცელქიც ვიყავი, მაგრამ არა ხულიგანი. სიგარეტსაც ვეწეოდი, მასწავლებელს ყურიც აუწევია.
- ქუჩის აკადემიამ რა მოგცა?
- ბევრი რამ. ადამიანებთან ურთიერთობის მხრივ, თუ რამ კარგი გამაჩნია, ქუჩამ მომცა. მაშინ სხვა ქუჩა იყო. სამართლიანობას, უფროსების მიმართ პატივისცემას, ქალის პატივისცემას ვსწავლობდით. ქუჩაშიც ბევრი უსამართლობა ვნახე, რასაც ვერსად ვერ ვიტან. ამიტომ მივხვდი, რომ ქუჩა "ჩემი" არ იყო. ეს იყო ადგილი, საიდანაც უნდა ამეღო კარგი და ცუდი დამეტოვებინა. ზუსტად ვიცოდი, რომ ბირჟაზე დგომით ჩემი ცხოვრება არ გაგრძელდებოდა. ამას ხელი შეუწყო იმანაც, რომ ბავშვობაში მილიციასთან მქონდა საქმე.
- რას გულისხმობ?
- კამფეტების ქურდობისთვის გვაყურყუტეს ერთი კვირა. მაღაზია გავტეხეთ. მერე ხელი მოაწერინეს მამას, რომ სანამ ძიებაში იყო საქმე, არსად წავიდოდით და გამომიშვეს. მამის თანადგომა მაშინ კარგად მახსოვს.
- მამას ცოლი არ მოუყვანია?
- მაშინვე არა, 14 წლის რომ გავხდი, მაშინ მოიყვანა. ძალიან კარგი ადამიანი აღმოჩნდა. სათანადოდ დამიდგა გვერდზე.
- დედობა გაგიწია?
- ეგ ძალიან რთულია. დედინაცვალმა კი არა, ბებიამ იმდენი გააკეთა ჩემთვის, მსხვერპლი გაიღო ჩემ გამო, გამზარდა, მაგრამ მანაც ვერ შემიცვალა დედა. დედა რომ გავიცანი და დავუახლოვდი, მივხვდი, რომ მას ვერავინ შეცვლის.
- ყველაფერი აპატიე?
- ყველაფერი. ერთადაც ვიცხოვრეთ გარკვეული პერიოდი, ერთ სახლში. როცა თბილისში ჩამოვედი, პოპულარული გავხდი, დედამ თავისთან მიმიყვანა. მარტო მე არა, პაატაც ჩვენთან ერთად ცხოვრობდა.
- დედას ან მამას შვილები ჰყავთ მეორე ქორწინებიდან?
- მამას არა, დედას ჰყავდა გოგონა, რომელიც ოთხი წლის ასაკში გულის მანკით გარდაიცვალა, სამწუხაროდ.
- სასიყვარულო გამოცდილებაზე რას გვეტყვი?
- 15 წლის ვიყავი, ჩემში ეს გრძნობა რომ გაჩნდა. სწორედ ამ ასაკში ჩამოვაყალიბე ჯგუფი "ქუჩის ბიჭები". ეკლესიაში დადიოდა გოგონა, რომელიც მომწონდა და იქ სიარული დავიწყე. ეკლესიამ ბევრი რამ მომცა. თუ ქუჩას მოვწყდი, ეს ეკლესიისა და ბორჯომ-ბაკურიანის ეპისკოპოსის, მიტროპოლიტ მეუფე სერაფიმეს დამსახურებაა. მან გამზარდა იმ პერიოდში. ჯერ ვუსმენდი წირვა-ლოცვას. მერე შევატყვე, რომ მხოლოდ გოგოს გამო არ დავდიოდი ეკლესიაში. მერე გალობაც დავიწყეთ... დღეს კმაყოფილიც კი ვარ იმით, რომ ბევრი მძიმე წუთები გადავიტანე. ამან გამოცდილება მომცა. არ ვტრაბახობ, მაგრამ ბევრი რამ მასწავლა ცხოვრებამ, ქუჩამ, ეკლესიამ, ბორჯომმა. იმანაც, რომ დედა ჩემ გვერდით არ იყო, თვითდამკვიდრების სურვილი გამიჩინა.
- პირველი სიყვარული სად წავიდა?
- ნინო არევაძე თბილისში წამოვიდა, აქ სწავლობდა. მე ბორჯომში ვიყავი. ვეღარ ვაქცევდი სათანადო ყურადღებას და გათხოვდა (ეღიმება). მერე უკვე ძალიან მოვინდომე და გავხდი პოპულარული საქართველოში ჩემს ჯგუფთან ერთად და იმდენი ურთიერთობები იყო... ბევრ დროს წაიღებს.
- პოპულარობამ შეგცვალა? თავში ხომ არ აგივარდა?
- იყო, ცოტა ხნით. წარმოიდგინე, ბორჯომიდან ჩამოსულმა ბიჭებმა სამ წელიწადში სპორტის სასახლე გავავსეთ, ცარიელი ადგილი არ იყო. არ შეგვცვლიდა?.. ორი თვე შოკში ვიყავით. ოღონდ "ფანებთან" დამოკიდებულება არ შეგვიცვლია. პირველ კონცერტზე, სანამ ბოლო "ფანი" არ წავიდა, ვიდექით და ავტოგრაფებს ვარიგებდით.
- იმ პერიოდის ნოსტალგია გაქვს?
- მაქვს, იმიტომ, რომ ენთუზიაზმით ხარ, ნაკლები პასუხისმგებლობა გაკისრია, არ გაქვს ოჯახი, დამოუკიდებლად ცხოვრობ. მეტი მოტივაცია გაქვს აკეთო შენი საყვარელი საქმე. მერე, როცა ეს ენთუზიაზმი პროფესიონალიზმში გადადის და სიმღერა შენი პროფესია ხდება, ხვდები, რომ ამით ცხოვრება რთულია.
- ოჯახი ახსენე, ბევრი კრიტიკოსი და ცინიკოსი გამოუჩნდა შენი და ხათუნა ჟორდანიას გადაწყვეტილებას, ოჯახის შეგექმნათ...
- ჰო, სერიები იბეჭდებოდა გაზეთებში ჩვენს სიყვარულთან დაკავშირებით. მაშინ ასეთი რამ არ იყო, თორემ სოციოლოგიურ გამოკითხვებსაც ჩაატარებდნენ, დაშორდებიან თუ არა ზურა და ხათუნა. წერდნენ, რომ მე ხათუნა კი არა, მერაბ ჟორდანია მოვიყვანე ცოლად. არადა, ხათუნა გულწრფელად მიყვარდა და მიყვარს დღემდე. სხვანაირად ამდენ ხანს ვერ გაგრძელდებოდა ჩვენი ურთიერთობა. პრობლემები, რასაკვირველია, გვქონდა, მაგრამ დამისახელეთ ოჯახი, რომელსაც პირველი ხუთი წელი იდილია აქვს ოჯახში და პრობლემები არ ჰქონია. თან რთული პერიოდი დაგვემთხვა. როცა ხათუნა ცოლად მოვიყვანე, მერაბი დაიჭირეს, მერე მეორედ დაიჭირეს. უნდა იცოდეთ, რას ნიშნავს ხათუნასთვის დედმამიშვილი, რომ მიხვდეთ, როგორ შეიცვალა ამ ამბის შემდეგ. მერე მეც შევიცვალე. მერე დაიწყო მიტინგები, რეპრესიები ოჯახზე, მამაჩემიც დაიჭირეს. ყველაფერს გავუძელით და აქამდე მოვედით. გვყავს ანგელოზივით შვილი, გვიყვარს ერთმანეთი და ვცხოვრობთ ერთად. მადლობა ღმერთს, რომ ასეთი ცოლი შემხვდა. სხვა მის ადგილას ასეთი ძლიერი ვერ იქნებოდა. ხშირად მიფიქრია, პატარა ან ჩემი ტოლი გოგო რომ მომეყვანა ცოლად, ალბათ ჩვენი ურთიერთობა ამდენ ხანს ვერ გაგრძელდებოდა. ამის გარდა, ხათუნამ ფანების შემოტევასაც გაუძლო. ათასი ჭორი გადაიტანა და გაატარა. ქალმა ზუსტად უნდა იცოდეს, რა უნდა. თუ ოჯახი უნდა, მის შესანარჩუნებლად ხან კომპრომისზე უნდა წავიდეს, ხან შეტევაზე.
- იყო შეტევა?
- იყო, ძალიან ხშირად. იმდენი თვალი გვიყურებდა. დღესაც მახსოვს, "კურიერი" ჩვენი ქორწილის სიუჟეტით დაიწყო. კამერები დახურული ფარდებიდან, გარედან იღებდნენ ჩვენს ქორწილს რესტორანში, დაცვას გავაყრევინე ოპერატორები. არ ვიქნები თავმდაბალი და ვიტყვი, რომ ბევრი გულშემატკივარი მყავდა. ძალიან "გაუტყდათ" ჩემი ეს ნაბიჯი. ბევრი კეთილისმსურველი არაკეთილმოსურნედ გადაიქცა. ზოგადად ავი თვალის არ მჯერა, მაგრამ ერთ უბრალო ამბავს მოგიყვებით. პირველად ანასტასია ეკრანზე რომ გამოჩნდა და იმღერა, იმ დღიდან ბავშვს ვეღარ ვცნობდით, უცნაურობები დაემართა. მერე ვაზიარე და დამშვიდდა.
- ზურა, პოლიტიკაში რატომ წახვედი?
- 2007 წელს მიტინგზე გამოსვლით დაიწყო პოლიტიკასთან ჩემი ურთიერთობა. ქუჩაში უსამართლობამ და ადამიანების უფლებების შელახვამ გამომიყვანა. ბოლოს გადავწყვიტე, ჩემს ოჯახთან ერთად საბერძნეთში გადავსულიყავი საცხოვრებლად. "ქრისტიან-დემოკრატებმა" თანამშრომლობა რომ შემომთავაზეს, დავრჩი, მინდოდა რაიმე შემეცვალა ჩემი ქვეყნისთვის უკეთესობისკენ. დავმარცხდი, მაგრამ დღევანდელი ხელისუფლების მიმართ სიმპათიები მაქვს. ამისთვის ვიბრძოდი, ხელისუფლების ცვლილება მინდოდა.
- დასასრულ, შეცდომებზეც გკითხავ, უკან რომ დაბრუნებულიყავი, რას შეცვლიდი შენს ცხოვრებაში, რას ნანობ?
- ხშირად ვუშვებ შეცდომას, მაგრამ თუ ვხვდები, რომ დამნაშავე ვარ, გულწრფელად ვაღიარებ. დედასთან შემეშალა ერთხელ. სანამ დაიღუპებოდა, მასთან ცოტა უხეში საუბარი მქონდა. ვუთხარი, თუ შენს ცხოვრებას არ შეცვლი, არ გამოასწორებ იმას, რაც მე არ მომწონს, ხმას არ გაგცემ-მეთქი და ორი კვირა არ ველაპარაკებოდი.
- როგორ ცხოვრობდა დედა, რას საყვედურობდი?
- ამის აფიშირება არ მინდა... ეს საუბარი გარდაცვალებამდე ორი თვით ადრე იყო და დღემდე ცუდად მახსენდება. ესაა ჩემი ცხოვრება ძალიან მოკლედ. ამაზე რომანიც დაიწერება (იღიმება).
ნინო მჭედლიშვილი
(გამოდის ორშაბათობით)