გენო ნადირაშვილი: "მგონი, არ არის შეცდომა, ამდენი ცოლი რომ მყავდა"

თბილისში, ჩუღურეთში, მრავალშვილიან ოჯახში გაიზარდა. 40 წლის დედისთვის მისი გაჩენა უფროს ქალიშვილს დაუძალებია. ოჯახში ნაბოლარა იყო და ყველა ათამამებდა. ხულიგანი ვიყავიო, ამბობს თავად. სითამამე და პოპულარობა არც თინეიჯერობის ასაკში აკლდა. სკოლაში მუსიკალურობის წყალობით იყო პოპულარული. თბილისის თითქმის ყველა უმაღლეს სასწავლებელში ჩააბარა, სადაც ორკესტრი ფუნქციონირებდა. ასე გაიკვალა გზა "ორერამდე", რომლის ხელმძღვანელიც უკვე მრავალი წელია თავად გახლავთ. შარშან ამ ანსამბლს 50 წელი შეუსრულდა. გენო ნადირაშვილი უკვე 75 წლისაა, მას ცხოვრებისეულ გამოცდილებაზე ვესაუბრეთ.

-  ბატონო გენო, მოდით იმ გამოცდილებით დავიწყოთ, რომელიც მიიღეთ ოჯახიდან, მშობლებისგან. უდარდელ წლებზე გვიამბეთ...

-  თბილისელი ვარ. ჩუღურეთში დავიბადე. მამაჩემი, კაკო ნადირაშვილი, ეკონომისტი იყო, დედა, სოფიკო ოქიტაშვილი - დიასახლისი. ჩემმა მშობლებმა ოთხი შვილი გაზარდეს, ორი ვაჟი და ორი ქალიშვილი. ყველაზე უმცროსი მე ვიყავი. ჩემმა დებმა უცხო ენები დაამთავრეს, ჩემი ძმა ინჟინერი გახლდათ. მე კონსერვატორია დავამთავრე. დედაჩემს გვიან ვეყოლე. წინააღმდეგი იყო თურმე ჩემი დაბადების, 40 წლის ვარ და უხერხულიაო. ჩემს უფროს დას უთქვამს, გააჩინე და მე მოვუვლიო. ასე გავჩნდი ნაბოლარა და მათამამებდნენ კიდეც მშობლებიც და დედმამიშვილებიც.

-  განსაკუთრებული დარიგება თუ გახსენდებათ მშობლების მხრიდან?

-  ისეთი უბანი იყო ჩუღურეთი, ვაჟკაცი რომ არ ყოფილიყავი, არ შეიძლებოდა. ეს დარიგებაზე მეტი იყო. უცნაური მისამართი ჰქონდა ჩვენს სახლს - დოქის შესახვევი. სამი ეზო იყო ერთმანეთზე გადაბმული. აბრა, რომლითაც ჩემი სახლი იყო დანომრილი დაჭეჭყილი გახლდათ. მაშინ ახალი გამოსული იყო ინდური ფილმი "ავარა" და მისი ეშხით დასარტყამ ინსტრუმენტად გავიხადე აბრა. ვუბრახუნებდი და ვმღეროდი. იტალიური ეზო გვქონდა. ეზოს შემოსასვლელში ხის სანაგვე ურნა იდგა. ეს არ მომწონდა და ცეცხლს ვუკიდებდი ხოლმე. ერთხელ ხანძარიც გავაჩინე. კიდევ კარგი, ონკანი იყო ეზოში და ჩააქრეს უფროსებმა. მაშინ 5 წლის ვიყავი. მერე ცოტა დავჭკვიანდი... ოჯახში ერთი დიდი გუნდი ვიყავით. მრავალჟამიერიდან მოყოლებული, ყველაფერს ვმღეროდით. სახლში გრამოფონი გვქონდა, ჩემმა მამიდაშვილმა ომიდან ფირფიტები ჩამოიტანა და ვუკრავდით. ჩემი დები რომ ცეკვავდნენ, მე ფეხებში ვებლანდებოდი.

-  მაშინ რა მუსიკას უსმენდით?

-  ლუი არმსტრონგს. მაშინ ფირფიტებიც ძნელად იშოვებოდა და გრამოფონიც არ ჰქონდა ყველას. მერე რატომღაც გადავაგდეთ.

-  სკოლის პერიოდზეც ვისაუბროთ, განსაკუთრებით თუ დაგამახსოვრდათ რომელიმე მასწავლებელი, ვისგანაც დიდი გამოცდილება მიიღეთ?

-  პლეხანოვზე, კიევის ქუჩაზე მე-19 სკოლაში ვსწავლობდი. რუსულის პედაგოგი გვყავდა თამარ ჩხენკელი. აქცენტის გამო ხშირად ვკამათობდით. მერე 35-ე სპორტულ სკოლაში გადავედი. ბოლოს ეს სკოლა დავამთავრე. საშუალოდ ვსწავლობდი სკოლაში, ფრიადოსანი არ ვყოფილვარ. თან სპორტით, მუსიკით ვიყავი გატაცებული. სკოლაში ყველა ღონისძიებაზე გამოვდიოდი, ვუყვარდი მასწავლებლებს, ამაყობდნენ ჩემით.

-  პროფესია როგორ აირჩიეთ?

-  პარადოქსია, მაგრამ ჯერ "გეპეიში" ვმღეროდი ორკესტრთან, ჩემი კორიფეები იყვნენ "გეპეის" კვარტეტის ბიჭები. იმ პერიოდში სახლში რადიომიმღები "ბალტიკა" გვქონდა. ხშირად გადმოსცემდნენ ფრენკ სინატრას კონცერტს. ავიკვიატე მისი სიმღერები და ინდური მუსიკიდან ცივილიზებულ მუსიკაზე გადავინაცვლე (იცინის). ჯერ საინჟინროზე ვსწავლობდი, "გეპეიში" ვერ გავჩერდი. მერე უნივერსიტეტში ერთი წელიწადი იურიდიულზე ვისწავლე. მერე პედაგოგიურში ვსწავლობდი. ერთი სიტყვით, თითქმის ყველა უმაღლესი სასწავლებელი მოვიარე, სადაც ორკესტრი ჰყავდათ (იცინის). ვეტერინარულ ინსტიტუტშიც ვიყავი და სასოფლოშიც. ბოლოს კონსერვატორიაში დავიდე ბინა. კონტრაბასის განხრით დავამთავრე. 1956 წელს საქართველოში მანჯურიიდან ჩამოვიდა უდიდესი მუსიკოსი გიორგი გაბისკირია. მან ჩამოაყალიბა "ახალგაზრდული ჯაზ-ორკესტრი". სანამ ორკესტრი შეიქმნებოდა, კონკურსი ჩატარდა და გავიმარჯვე. მაშინ კონსერვატორიის მეორე კურსზე ვიყავი. ამ ორკესტრში დავეუფლე საყვირსა და დასარტყამ ინსტრუმენტზე დაკვრას. შემდეგ ნელ-ნელა ეს ორკესტრი დაიშალა. ამასობაში კონსტანტინე პევზნერმა ჩამოაყალიბა "რერო", სადაც მიმიწვიეს. სამი წელი იქაც ვიყავი, სოლისტიც გახლდით და კონტრაბასზეც ვუკრავდი. მერე ჩემს ცხოვრებაში გაჩნდა "ორერა" და დღემდე ამ ანსამბლს მოვყვები. შარშან 50 წლის იუბილე გადავიხადეთ.

-  პირველი ხელფასი, ჰონორარი სად მოგცეს?

-  გაბისკირიასთან 110 მანეთი მქონდა ხელფასი. ეს დიდი ფული იყო ჩემთვის. ჩემი მშობლები გიჟდებოდნენ, რომ ოჯახში მომქონდა ფული. ცოტა რომ წამოვიჩიტე, ძმაკაცობა, პურმარილი, "შმოტკები" გაჩნდა ჩემს ცხოვრებაში და თვითონ ვხარჯავდი საკუთარ ხელფასს. მაშინ "შლაქსების" და ბაკენბარდების მოდა იყო. მერე "ბუტილკა" შარვლები შემოვიდა. ისეთი შარვლები გვეცვა ბიჭებს, წინდებში ჩატანებული გეგონებოდა.

-  ჩუღურეთში გაიზარდეთ. ქუჩა უცხო არ იქნებოდა თქვენთვის. რა მოგცათ ამ აკადემიამ გამოცდილების თვალსაზრისით?

-  ჩემს უბანში ან ყოჩი უნდა ყოფილიყავი, ან დედიკოს ბიჭი. ხულიგანი ვიყავი, არავის არაფერს შევარჩენდი. არავის იმედი არ მქონდა, დამოუკიდებელი გახლდით.

-  სასიყვარულო გამოცდილებაზეც მინდა გკითხოთ...

-  რა გითხრათ, ორი შვილი მყავს, ორი შვილიშვილი და ორი შვილთაშვილი. ჩემს პირველ მეუღლეს ცუცა ერქვა, ალექსანიდი, ბერძენი იყო. ერთ-ერთი კონცერტის შემდეგ გავიცანით ერთმანეთი. 4-5 წელი ვიცხოვრეთ ერთად. გასტროლებზე ეჭვიანობდა. მაშინ უკვე პოპულარობის ზენიტში ვიყავით, ვარსკვლავებს ვერ ვწყვეტდი, მაგრამ კარგი ბიჭი ვიყავი (იღიმის). მქონდა ურთიერთობები აქეთ-იქით გოგონებთან. ცუცამ ვერ აიტანა ეს ამბავი და დავშორდით. ჩემი პირველი ვაჟი 50 წლის არის. ხშირად მოდის ჩემთან. მისგან ერთი შვილიშვილი მყავს, სოფიკო, დედაჩემის სახელი დაარქვეს. სოფიკოს ორი შვილი ჰყავს, ჩემი შვილთაშვილები.

-  მეორე ქორწინებაზე რას მეტყვით?

-  მარინა ჩიტაძე გახლდათ ჩემი მეორე მეუღლე. 33 წელიწადი ვიცხოვრეთ ერთად. 14 წელიწადია, რაც გარდაიცვალა. ავადმყოფობდა. ყველაფერი ვიღონე, რისი შესაძლებლობაც მქონდა, მაგრამ ვერაფერი ვუშველე. 51 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

-  მარინა არ ეჭვიანობდა თქვენს გასტროლებზე?

-  ძალიან ეჭვიანობდა, მაგრამ მე რომ დავღვინდი და დავბრძენდი, დამყავდა გასტროლებზე მარინაც და ჩვენი ქალიშვილი ეკაც. ეკა 44 წლის არის. ერთი ქალიშვილი ჰყავს, 6 წლის მარიამი.

-  თავად რამდენი წლის ბრძანდებით?

-  75 წლის ვარ. ხომ არ მეტყობა?

-  არა.

-  მაგიტომ გკითხეთ, ამ პასუხს ველოდი (იცინის).

-  ბატონო გენო, თვითონ რა გამოცდილება გაუზიარეთ შვილებს, როგორი მიდგომა, რა ტიპის აკრძალვა გქონდათ მათთან?

-  დიდი პრაქტიკა მქონდა ამ მხრივ მშობლებისგან, უფროსი და-ძმისგან. მე და ჩემს ძმას შორის 11 წელი იყო სხვაობა. ყველა ჩემი მასწავლებელი იყო. რასაც ჩამძახებდნენ, იმას ამოვძახებდი. ასევე გავზარდე შვილებიც. მაგალითს ჩემგან იღებდნენ. მხედავდნენ, როგორ ვიქცეოდი, რას ვაკეთებდი, რა პასუხისმგებლობა მქონდა... ძალიან მკაცრი იყო მარინა. ეკასთან ის უფრო ახლოს იყო.

-  თქვენს შემთხვევაში როგორ იყო, მამასთან უფრო მეგობრობდით თუ დედასთან?

-  მამა ადრე გარდამეცვალა, 18 წლის ვიყავი. ისედაც არავის არაფერს ვეკითხებოდი. ზედმეტად დამოუკიდებელი ვიყავი ამ მხრივ. ყველაზე ახლო მეგობარი ჩემი ძმა იყო, მას ვენდობოდი.

-  შეცდომებზეც გკითხავთ... უკან რომ დაბრუნებულიყავით, წარსულში, შეცვლიდით რამეს თქვენს ცხოვრებაში?

-  ამაზე არ მიფიქრია. თითქოს კმაყოფილი ვიყავი იმით, რასაც ვაკეთებდი. შეცდომა?.. შეცდომა იყო, პირველ მეუღლეს რომ გავცილდი? - არ ვიცი, ალბათ არ იყო შეცდომა. სხვათა შორის, დღესაც მყავს ცოლი. მოსკოვშია, რუსი ქალბატონია, გალია.

-  მასთანაც გყავთ შვილები?

-  არა. მარინა ცოცხალი იყო, ჩემი და გალიას ურთიერთობა რომ დაიწყო. ესეც გასტროლების ბრალია. შეგვიყვარდა ერთმანეთი. ამ ურთიერთობას მარინას გარდაცვალების მერე დავუსვით ბეჭედი.

-  ცალ-ცალკე ცხოვრება არ გიჭირთ?

-  ხშირად ჩამოდის ჩემთან. ახლა საახალწლოდ აპირებს ჩამოსვლას. გალიას არ ჰყავს შვილები. მთელი ცხოვრება მე მომიძღვნა. ქმარსაც გაშორდა. რა ჩემი ბრალი იყო, მე არ დამიძალებია, გაშორდი-მეთქი.

-  ეტყობა, ძალიან უყვარხართ.

-  ეტყობა. ყოველ ახალ წელს საქართველოში ვხვდებით. უკვე ქართული სამზარეულოც აითვისა.

-  ქართული ენაც ასწავლეთ?

-  კარგად ესმის და დამტვრეული ქართულით წინადადებებსაც ამბობს. ამას წინათ ვუთხარი, კიდევ უნდა მოვიყვანო ცოლი, თან რუსი-მეთქი. "ერთი რუსი, ერთი ოჯახი ეკოფაო", მიპასუხა (იცინის)... რა ვიცი, გამომტყუეთ, ყველაფერი მათქმევინეთ. მგონი, არ არის შეცდომა, ამდენი ცოლი რომ მყავდა...

-  რას ბრძანებთ, ქართველი მამაკაცები ქალებისა თუ ცოლების სიმრავლით ამაყობენ კიდეც... მიხარია, რომ ბედნიერს გხედავთ. ჯანმრთელობას გისურვებთ, გვინდა კიდევ დიდხანს იდგეთ სცენაზე.

-  დიდი მადლობა. ახალ წელს თუ მესტუმრებით, გალიასაც გაგაცნობთ.

-  სიამოვნებით.

ნინო მჭედლიშვილი

ჟურნალი "რეიტინგი"

(გამოდის ორშაბათობით)