14
აპრილიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
რუბრიკის სტუმარია ფილოსოფოსი ზაზა შათირიშვილი. ინტერვიუდან შეიტყობთ, რას ფიქრობს ის განათლების სფეროში არსებულ პრობლემებზე, რატომ აგონებს მიხეილ სააკაშვილის რეჟიმი მიხაილ ზოშჩენკოს მოთხრობებს და რა საერთოს ხედავს ჩვენს უახლოეს წარსულსა და მიხეილ ბულგაკოვის "ოსტატი და მარგარიტას" სიუჟეტს შორის.
- ისეთი პროფესია მაქვს, წიგნის კითხვა ჩემთვის თითქმის კვების ტოლფასია, თუმცა კარგი მკითხველი ჩვენში უკვე იშვიათია და ეს ბოლო ოცი წლის ტენდენციაა. ნათქვამია, უწიგნოდ თვალთახედვის ისარი მოკლეა და არც წიგნის კითხვით არისო მაინცდამაინც დიდი. მთავარია, წაკითხული სათანადოდ გაიაზრო და გაატარო ცხოვრებაში.
- საქართველოს ამჟამინდელ ყოფას ხშირად უწიგნურობას აბრალებენ...
- წიგნის კითხვა სულიერი ვარჯიშის ერთგვარი ფორმაა. მკითხველს კავშირი აქვს ტექსტთან, რაც წიგნთან ურთიერთობის ყველაზე მაღალი მდგომარეობაა. ეს ყოველივე კულტურის ნაწილია და რაც უფრო შორდება ადამიანი წიგნს, მით მეტად უახლოვდება ბარბაროსობას. უწიგნურობამ საზოგადოება სწორედ ბარბაროსობამდე მიიყვანა და ეს ბარბაროსები გარედან კი არა, შიგნიდან გვიტევენ.
- წიგნიერება დღეს დაფასებულია?
- განათლების ყოფილი მინისტრი კახა ლომაია ამბობდა, ბევრი კითხვა ისევე ცუდია, როგორც ბევრი ჭამაო. ამ ფრაზაში ძალიან კარგად ჩანს წინა ხელისუფლების დამოკიდებულება წიგნის, განათლებისა და ინტელიგენციის მიმართ... თანამედროვე ევროპაში ყველაზე წიგნიერი საზოგადოება ფინეთშია.
- ჩვენი დღევანდელობა რომელ ნაწარმოებს გაგონებთ?
- მოდი, ასე ვთქვათ: ჩვენი გუშინდელობა, ანუ სააკაშვილის რეჟიმი ერთდროულად მიხაილ ზოშჩენკოს მოთხრობებსა და "ოსტატი და მარგარიტას" მაგონებს, რადგან ძალიან ჰგავდა საბჭოთა პერიოდის 30-იან წლებს... პოლიკარპე კაკაბაძის "ყვარყვარე თუთაბერიც" გამახსენდა...
- თანამედროვე ქართულ ლიტერატურას თუ ეცნობით?
- ძალიან მომწონს აკა მორჩილაძე, მხოლოდ მისი ბოლო ნაწარმოები არ წამიკითხავს... ვცდილობ, დასავლურ ლიტერატურასაც მივადევნო თვალი. ძალიან მომწონს თომას ტრანსტრომერი, 80 წლის შვედი პოეტი რომელსაც შარშან ნობელის პრემია მიენიჭა. ძალიან საინტერესო პოეტია მარკ სტენდი. ცოცხალი კლასიკოსია მიშელ ტურნიე. ასევე ძალიან საინტერესო ავტორად მიმაჩნია ვიქტორ პელევინი.
- განათლების სფეროში მიმდინარე პროცესს როგორ შეაფასებთ?
- ძალიან სერიოზული პრობლემა გვაქვს როგორც სკოლებში, ისე უმაღლეს სასწავლებლებში. მთავარია, მომავალ თაობას რას ვასწავლით, რას გადავცემთ. დღეს სახელმძღვანელოებს შინაარსი სრულიად დაკარგული აქვს. მთავარი ღირებულებები ამოძირკვულია. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს პიროვნულ მაგალითსაც, ანუ, ვინ არის მასწავლებელი. როგორც წესი, ადამიანები ღირსეული მაგალითებით სწავლობენ. წიგნი მხოლოდ დამხმარე საშუალებაა. პიროვნება პიროვნებამ უნდა აღზარდოს და არა კომპიუტერმა. რთულია, როცა საზოგადოება მხოლოდ ფულზე, კარიერასა და კეთილდღეობაზეა ორიენტირებული. მარადიული ღირებულებები ყოველთვის უპირისპირდება ეფემერულს, წარმავალს, სწორი ორიენტირების ჩამოყალიბებაში კი უდიდესი მნიშვნელობა სწორედ განათლებასა და წიგნიერებას ენიჭება.
- ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება თქვენზე რომელმა ავტორმა მოახდინა?
- ასეთი ბევრია: თომას მანი, ბორის პასტერნაკი, ოსებ მანდელშტამი. ძალიან მიყვარს "ვეფხისტყაოსანი", დანტე ალიგიერი, პლატონი... ჩემთვის უმნიშვნელოვანესი წიგნია ბიბლია, რომელსაც ყოველდღე ვკითხულობ. ძალიან მიყვარს დოსტოევსკი, ტოლსტოი, გოგოლი, ფრანც კაფკა...
- ბავშვობისას რომელ პერსონაჟს ბაძავდით?
- ჩემი უსაყვარლესი მწერალია ალექსანდრე დიუმა, მიტაცებდა მისი "სამი მუშკეტერი". 10-11 წლის ვიქნებოდი, ეს ნაწარმოები პირველად რომ წავიკითხე და მას შემდეგ ჩემს ერთ-ერთ საყვარელ ნაწარმოებად ვთვლი. ვინმესთან გაიგივების სურვილი არ გამჩენია, მაგრამ ვისურვებდი, ათოსი ვყოფილიყავი - ყველაზე ღირსეული, კეთილშობილი და მახვილგონიერი პერსონაჟი. თუმცა, პატარაობისას დ"არტანიანი უფრო მომწონდა.
- რის წაკითხვას გვირჩევს ზაზა შათირიშვილი?
- უკვდავ კლასიკოსებს დაუბრუნდით. იკითხეთ შექსპირი, დანტე, რუსთაველი, ვაჟა... შემდეგ - დოსტოევსკი, ჩეხოვი და აუცილებლად - ბალზაკი...
დავით ოქრუაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
_2019-10-07_pcZAK5dDPSlBIBs.jpg)
