"ოღონდ პო­ლი­ტი­კა­ზე ნუ ვი­სა­უბ­რებთ და სხვა ნე­ბის­მი­ე­რი თემა მი­სა­ღე­ბია ჩემ­თვის, თუმ­ცა სხვა თემა მე­ო­რე­ხა­რის­ხო­ვა­ნია. სა­ზო­გა­დო­ე­ბას მხო­ლოდ პო­ლი­ტი­კა აინ­ტე­რე­სებს, ყველ­გან და ყვე­ლა­ფერ­ში პო­ლი­ტი­კაა გა­რე­უ­ლი - მხატ­ვრო­ბა­ში, კი­ნო­ში, მუ­სი­კა­ში, სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ ტრან­სპორ­ტში, დი­ა­სახ­ლი­სე­ბი სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში ყა­ვას რომ სვა­მენ, პო­ლი­ტი­კო­სებ­ზე სა­უბ­რო­ბენ. მიკ­ვირს, რა­ტომ გახ­და ეს თემა ასე­თი ამო­უ­წუ­რა­ვი. იქ­ნებ, ვინ­მე და­ინ­ტე­რეს­დეს, სად გა­დის ზღვა­რი სხვა ქვეყ­ნებ­ში ნორ­მა­ლურ ცხოვ­რე­ბა­სა და პო­ლი­ტი­კას შო­რის? რა­ტომ არ იღ­ლე­ბა ხალ­ხი, მე კი და­ვი­ღა­ლე, აღარ მინ­და ამ­დე­ნი პო­ლი­ტი­კა..." - ამ­ბობს სამ­ხატ­ვრო აკა­დე­მი­ის ყო­ფი­ლი რექ­ტო­რი, მხატ­ვა­რი გია ბუ­ღა­ძე... შუა ლა­პა­რაკ­ში ტე­ლე­ფო­ნი გა­მე­თი­შა, რის გა­მოც გა­და­ვუ­რე­კე და ბო­დი­ში მო­ვუ­ხა­დე. ჩემ­და გა­საკ­ვი­რად, ის ჩემი ზა­რით ძა­ლი­ან გა­ოც­და: "მე­გო­ნა, ჩემი უარ­ყო­ფი­თი პა­სუ­ხის გამო გა­მი­თი­შეთ ტე­ლე­ფო­ნი, ბო­დი­შის მო­სახ­დე­ლად თუ და­მი­რე­კავ­დით, არ მე­გო­ნა. ახლა კი, ეს გუ­ლა­ჩუ­ყე­ბუ­ლი ბე­რი­კა­ცი მზად არის, ნე­ბის­მი­ერ კი­თხვას გას­ცეს პა­სუ­ხი," - გამ­ხი­ა­რულ­და ჩემი რეს­პონ­დენ­ტი და ჩვე­ნი სა­უ­ბა­რიც შედ­გა...

- რა­ღა­ცე­ბი კარ­გი ხდე­ბა ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში, რა­ღა­ცე­ბი - ცუდი. ყო­ველ­თვის ასე იყო, ხან სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბი­სა და ნი­ჭის ზე­ო­ბა იყო, ხა­ნაც შავ­ბნე­ლი ძა­ლე­ბი ზე­ი­მობ­დნენ. მაგ­რამ გა­ვუ­ძე­ლით და მო­ვე­დით აქამ­დე, ამის იქი­თაც წა­ვალთ. იცით, რა­ტომ? იმი­ტომ, რომ ქარ­თვე­ლებს სხვა­ნა­ი­რი ადა­მი­ა­ნუ­რი, თბი­ლი და ხე­ლოვ­ნე­ბის დო­ნე­ზე აყ­ვა­ნი­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი გვაქვს. ჩვენ­თან უფ­როს-უმ­ცრო­სო­ბის ტრა­დი­ცია ეროვ­ნულ მა­ხა­სი­ა­თებ­ლად არის ქცე­უ­ლი და ვე­რა­ნა­ი­რი ევ­რო­პა და ამე­რი­კა ვერ შეგვცვლის ძი­რი­ა­ნად, იმი­ტომ, რომ ქარ­თუ­ლი გენი ძლი­ე­რია და ეს ის­ტო­რი­ი­და­ნაც კარ­გად ჩანს. ჩვე­ნი სტუ­მარ­თმოყ­ვა­რე­ო­ბა, რო­მე­ლიც ვა­ჟას შე­მოქ­მე­დე­ბა­ში გე­ნი­ა­ლუ­რად არის წარ­მოდ­გე­ნი­ლი, მსოფ­ლი­ო­ში კლა­სი­კად არის აღი­ა­რე­ბუ­ლი. ქარ­თულ ოჯახ­ში მა­მაშ­ვი­ლუ­რი, დე­დაშ­ვი­ლუ­რი, დედ­მა­მიშ­ვი­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი მთე­ლი შე­მოქ­მე­დე­ბაა. ეს უცხო­ე­ლე­ბის­თვის წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია, ჩვენ­თვის კი ცხოვ­რე­ბის წე­სია. ამით ვართ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ერი.

ვა­მა­ყობ, რომ გვყავს ნიკო ფი­როს­მა­ნი, ლადო გუ­დი­აშ­ვი­ლი, და­ვით კა­კა­ბა­ძე, სი­მარ­თლეს გა­ვუს­წო­როთ თვა­ლე­ბი, მათ გამო უცხო­ე­ლე­ბი სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ ჩა­მოვ­ლენ. შე­საძ­ლოა, ამ სი­ტყვე­ბის გამო ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის ვი­თომ ქო­მა­გებ­მა ჩამ­ქო­ლონ, მაგ­რამ ასეა. არც ვარ­ძი­ის სა­ნა­ხა­ვად მი­ა­წყდე­ბი­ან ტუ­რის­ტე­ბი, რად­გან კა­ბა­დო­კი­ას­თან შე­და­რე­ბით მა­ინც მოკ­რძა­ლე­ბუ­ლია. ამი­ტო­მაც, რამე ისე­თი, გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი უნდა გა­ვაბ­რენ­დოთ, რაც მხო­ლოდ ჩვენ გვაქვს, თუნ­დაც მად­ლი­ა­ნი ქარ­თუ­ლი სუფ­რა, სა­დღეგ­რძე­ლო­ე­ბი, სუფ­რა­ზე ქცე­ვის წე­სე­ბი, თა­მა­დის არ­ტის­ტიზ­მი და მჭევ­რმე­ტყვე­ლე­ბა. ერთხელ შე­ვეს­წა­რი, რო­გო­რი პირ­და­ღე­ბუ­ლი უს­მენ­და ვი­ღაც უცხო­ე­ლი თა­მა­დის სი­ტყვას, რო­მელ­საც თარ­ჯი­მა­ნი უთარ­გმინ­და. ბო­ლოს მი­ვი­და და იმ კაცს ხელი ჩა­მო­არ­თვა, თქვენ რომ გის­მენ­დით, ამ გა­დამ­თი­ელ კაცს ბევ­რჯერ მო­მინ­და ქარ­თვე­ლო­ბაო... ეს ნი­ჭია, რო­მე­ლიც ყვე­ლას არ აქვს, მაგ­რამ ქარ­თვე­ლი კაცი უფალ­მა და­ა­ჯილ­დო­ვა ამ ნი­ჭით.

- თან­და­თან წარ­სულს ბარ­დე­ბა გა­და­ყო­ლი­ლი სა­დღეგ­რძე­ლო­ე­ბი და უსაშ­ვე­ლოდ გა­წე­ლი­ლი სუფ­რა...

- რამე საქ­მე გა­გი­გი­ათ, რო­მე­ლიც ჭი­ქის აწე­ვის გა­რე­შე წარ­მა­ტე­ბით დას­რულ­და? ეს ხომ ჩვე­ნი წარ­სუ­ლია, რა­ტომ ვამ­ბობთ უარს?.. სუფ­რის კულ­ტუ­რა ქარ­თვე­ლი ერის უდი­დე­სი მო­ნა­პო­ვა­რია და ამას ვერც "ა-ლა-ფურ­შე­ტი" ჩა­ა­ნაც­ვლებს და ვერც სა­ი­დან­ღაც მო­ტა­ნი­ლი სი­ახ­ლე­ე­ბი. მსოფ­ლი­ოს ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში ვარ ნამ­ყო­ფი და მსგავ­სი არ­სად შემ­ხვედ­რია.

ამი­ტომ, როცა მე­კი­თხე­ბი­ან, რა მოგ­წონთ დღეს და რა არაო? სულ ვე­უბ­ნე­ბი, მომ­წონს, ტუ­რის­ტე­ბის მო­სა­ზი­დად ქარ­თუ­ლი ტრა­დი­ცი­ე­ბის აღ­დგე­ნა-შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა რომ მიმ­დი­ნა­რე­ობს. მთა­ვა­რია, ძა­ლი­ან მკაც­რად და­ვიც­ვათ ტრა­დი­ცი­ე­ბი. ჩემს სტუ­დენ­ტებს ყო­ველ­თვის ვე­უბ­ნე­ბი, მოკ­რძა­ლე­ბუ­ლი და ზრდი­ლო­ბი­ა­ნე­ბი იყ­ვნენ, ტრან­სპორ­ტში ამო­სულ ქალ­სა და უფ­როსს ად­გი­ლი და­უთ­მონ, უფ­როს-უმ­ცრო­სო­ბის ტრა­დი­ცია ქარ­თვე­ლი კა­ცის ში­ნა­გა­ნი თა­ვი­სუფ­ლე­ბის გა­მო­ხა­ტუ­ლე­ბაა. კარ­გი იქ­ნე­ბა, თუ ამას ახალ­გაზ­რდე­ბი გა­ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ.

- ბა­ტო­ნო გია, ქა­ლაქ­ში მიმ­დი­ნა­რე სი­ახ­ლე­ებ­ზეც გკი­თხავთ, რომ­ლის პა­რა­ლე­ლუ­რა­დაც უძ­ვე­ლე­სი აღ­მო­ჩე­ნე­ბი მიმ­დი­ნა­რე­ობს...

- ამ თე­მა­ზე ემო­ცი­ის გა­რე­შე ლა­პა­რა­კი არ შე­მიძ­ლია, რად­გან გული მიკ­ვდე­ბა, როცა ვუ­ყუ­რებ, რა ხდე­ბა ქა­ლაქ­ში. სა­უ­კუ­ნე­ობ­რი­ვად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი სივ­რცის გე­ნი­ა­ლუ­რი გან­ცდა ქარ­თვე­ლებ­მა უკვე კარ­გა ხა­ნია და­კარ­გეს და ახა­ლი ნა­გე­ბო­ბე­ბი ისე შენ­დე­ბა, მისი ად­გილმდე­ბა­რე­ო­ბა, კონ­ტექ­სტი და ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, მნიშ­ვნე­ლო­ბაც არ აინ­ტე­რე­სებთ. არა­და, ის­ტო­რი­უ­ლად, როცა ჩვე­ნი ერი ჯვარს აშე­ნებ­და, სივ­რცობ­რივ-არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის გე­ნი­ას ავ­ლენ­და. ეს ნიჭი კი დღეს გამ­ქრა­ლია...

ამათ იმ­დე­ნად მო­უნ­დათ თა­ნა­მედ­რო­ვე­ო­ბის­თვის აყო­ლა, რომ ახა­ლი ქა­ლა­ქის აშე­ნე­ბა­საც კი შე­ე­ჭიდ­ნენ. ეს არ არის საღი აზრი. რბი­ლად რომ ვთქვათ, ეს არა­სე­რი­ო­ზუ­ლია.

- არ გჯე­რათ ლა­ზი­კის აშე­ნე­ბის?

- ლა­ზი­კის მშე­ნებ­ლო­ბა არა­რე­ა­ლუ­რად მეჩ­ვე­ნე­ბა და, სა­ერ­თოდ, მი­მაჩ­ნია, რომ ეს ვი­თომ გრან­დი­ო­ზუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბი გა­და­სა­ხე­დი და შე­სას­წავ­ლია. მე სხვე­ბი­ვით და­ბოღ­მი­ლის პო­ზი­ცი­ი­დან არ ვლა­პა­რა­კობ, მაგ­რამ ამ შემ­თხვე­ვა­ში მათ არ იცი­ან, რა უნ­დათ. სამ­წუ­ხა­როდ, თით­ქმის არც ერთ ასეთ გრან­დი­ო­ზულ პრო­ექ­ტში კონ­ტექ­სტი არ არის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი. და­ნარ­ჩენ­ზე, მის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა­სა და სა­ჭი­რო­ე­ბა­ზე სა­უბ­რის­გან თავს შე­ვი­კა­ვებ, რად­გან ეს ჩემი კომ­პე­ტენ­ცია არ არის.

- თბი­ლის­ში მიმ­დი­ნა­რე ცვლი­ლე­ბებს და­ვუბ­რუნ­დეთ.

- ძა­ლი­ან მძი­მე აღ­საქ­მე­ლია ის სა­ინ­ჟინ­რო ცვლი­ლე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც ძველ თბი­ლის­ში მიმ­დი­ნა­რე­ობს. გან­სა­კუთ­რე­ბით თბი­ლი­სის ძველ ნა­წილ­ში, რო­მე­ლიც თა­ვის ის­ტო­რი­ულ სა­ხეს თან­და­თან კარ­გავს.

- რო­გორ ფიქ­რობთ, თუკი არას­წო­რია ეს, რა­ტომ კეთ­დე­ბა?

- ვერ გე­ტყვით, ეს ალ­ბათ პო­ლი­ტი­კუ­რი პი­ა­რის ნა­წი­ლია. ამ შემ­თხვე­ვა­ში საქ­მე გვაქვს მა­ხინჯ ცვლი­ლე­ბებ­თან. იცით, როცა ევ­რო­პი­დან ჩა­მო­სულ მე­გობ­რებს ქა­ლაქს ვათ­ვა­ლი­ე­რე­ბი­ნებ, ისი­ნი ჩემ­თან ერ­თად ტი­რი­ან იმ მა­სობ­რივ ნგრე­ვა­ზე, რაც ქა­ლაქ­ში ხდე­ბა. ცხა­დია, იმათ­ზე მაქვს ლა­პა­რა­კი, ვინც ად­რეც ყო­ფი­ლა ჩვენ­თან. ჩვენ ვკარ­გავთ მას­შტაბს, ქა­ლა­ქის მთა­ვარ ხიბლს - ძვე­ლი­სა და თა­ნა­მედ­რო­ვე­ო­ბის ჰარ­მო­ნი­უ­ლო­ბას. ეს არ არის ის თბი­ლი­სი, რო­მე­ლიც უნდა იყოს. ქა­ლაქ­მა უკვე და­კარ­გა გა­ნუ­მე­ო­რებ­ლო­ბა... თუკი მათ ამის ფი­ნან­სუ­რი სა­შუ­ა­ლე­ბა მი­ე­ცათ, ასე­თი­ვე ჭრე­ლაჭ­რუ­ლა და უგე­მოვ­ნო, შუ­ა­ში გა­ჩხე­რი­ლი იქ­ნე­ბა ლა­ზი­კაც. ისიც პი­ა­რის ნა­წი­ლია. არ ვიცი, რა და­ვარ­ქვა, ეს არის არა­ა­დეკ­ვა­ტუ­რი ქმე­დე­ბის ნა­წი­ლიც. სამ­წუ­ხა­როა, რომ ასე ხდე­ბა. რე­ა­ლუ­რად, სულ სხვა რა­მეა გა­სა­კე­თე­ბე­ლი და სე­რი­ო­ზუ­ლად მო­საფრ­თხი­ლე­ბე­ლია ჩვე­ნი წარ­სუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბა, გან­ცდა წარ­სუ­ლი­სა, უნდა შე­ვი­ნარ­ჩუ­ნოთ ის კო­ლო­რი­ტი, რომ­ლი­თაც ჩვენ გან­ვსხვავ­დე­ბით სხვა ქვეყ­ნე­ბის­გან. გული მტკი­ვა, ამ გა­და­ჩიჩ­ქნილ ქა­ლაქს რომ ვუ­ყუ­რებ, ეს არ არის აღმშე­ნე­ბე­ლო­ბა და ამის მიხ­ვედ­რას დიდი სპე­ცი­ა­ლის­ტო­ბა სუ­ლაც არ სჭირ­დე­ბა.

- თუმ­ცა, არა­ერ­თხელ გით­ქვამთ, რომ სი­ახ­ლე­ე­ბი სა­ჭი­როა...

- დიახ, მაგ­რამ სი­ახ­ლე სხვა არის და ძვე­ლის გა­დაშ­ლი­სა და აღ­მო­ფხვრის მცდე­ლო­ბა - სხვა. თუ ამას დავ­კარ­გავთ და თა­ნა­მედ­რო­ვე არ­ქი­ტექ­ტორ­თა სა­ინ­ჟინ­რო მიღ­წე­ვე­ბის დამ­კვიდ­რე­ბის მიზ­ნით, ე.წ. ყბა­და­ღე­ბულ თა­ნა­მედ­რო­ვე შე­ნო­ბებს მი­ვე­ძა­ლე­ბით, ჩვე­ნი თვითმყო­ფა­დო­ბის­თვის ცუდი იქ­ნე­ბა. ჩვენ ის­ტო­რი­ა­ში უნდა შე­ვი­დეთ, რო­გორც მცი­რე­რი­ცხო­ვა­ნი, მაგ­რამ ძა­ლი­ან დიდი კულ­ტუ­რუ­ლი ტრა­დი­ცი­ე­ბის მქო­ნე ერი, რო­მელ­საც თა­ნა­მედ­რო­ვე­დაც შე­უძ­ლია აზ­როვ­ნე­ბა, მაგ­რამ ამ თა­ნა­მედ­რო­ვე­ო­ბით წარ­სუ­ლის მოს­პო­ბა არ სურს.

- ლა­ზი­კის პრო­ექ­ტი ნა­ნა­ხი გაქვთ?

- არა, არას­დროს მი­ნა­ხავს, არც და­ვინ­ტე­რე­სე­ბულ­ვარ, რად­გან ვხე­დავ, რაც ძვე­ლია, ის მე­კარ­გე­ბა. რო­გორც ქარ­თვე­ლი, ჩემს თავს ვე­კი­თხე­ბი, ჩვენს წი­ნა­პარს სივ­რცის გე­ნი­ა­ლუ­რი გან­ცდა ჰქონ­და. ასე რომ არ ყო­ფი­ლი­ყო, დი­დე­ბულ ჯვარს ხომ ვერ ავა­შე­ნებ­დით-მეთ­ქი. ჰოდა, ახლა სად და­ი­კარ­გა ეს გან­ცდა? როცა ჯვრის მო­ნას­ტე­რი ავა­შე­ნეთ, ხომ ვი­ყა­ვით სივ­რცობ­რივ-არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის გე­ნი­ო­სე­ბი?! ეს ნიჭი სად გაგ­ვიქ­რა?.. მეს­მის, რომ ჩვენ რა­ღაც­ნა­ი­რად გვინ­და, ულტრა­თა­ნა­მედ­რო­ვე ფორ­მე­ბით ვი­აზ­როვ­ნოთ. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას ამ­ბი­ცია აქვს, სი­ახ­ლე­ე­ბი და­ნერ­გოს, მაგ­რამ ეს ნი­ა­დაგ­მო­წყვე­ტი­ლად არ უნდა ხდე­ბო­დეს.

თბი­ლისს გრძნობ­და და გა­ნიც­დი­და ელე­ნე ახვლე­დი­ა­ნი და ამი­ტო­მაც ხა­ტავ­და ძვე­ლი თბი­ლი­სის უბ­ნებს ასე გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ენ­თუ­ზი­აზ­მით, იქ­ნებ, ნა­ხა­ტებ­ში მა­ინც გა­და­ვარ­ჩი­ნო და შე­ვუ­ნა­ხო მო­მა­ვალ თა­ო­ბა­სო. ამ თა­ნა­მედ­რო­ვე­ო­ბით და­ფა­რეს ყვე­ლა­ფე­რი ძვე­ლი და მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი. ის კი არა, პრე­ზი­დენ­ტის სა­სახ­ლეც კი და­ფა­რა ამ­ხე­ლა მას­შტა­ბის მუ­სი­კა­ლუ­რი თე­ატ­რის შე­ნო­ბის კონ­სტრუქ­ცი­ამ. ერთი მხრი­დან სა­ერ­თოდ აღარ ჩანს მე­ტე­ხი, აღარც და­რე­ჯა­ნის სა­სახ­ლე. ერთი რამ მინ­და აღ­ვნიშ­ნო, - მე ძვე­ლი ის­ტო­რი­უ­ლი შე­ნო­ბე­ბის თა­ვი­დან აშე­ნე­ბის მომ­ხრე კი არა, მათი კონ­სერ­ვა­ცი­ის მომ­ხრე ვარ. სტრა­ტე­გი­უ­ლად გან­სხვა­ვე­ბულ ფი­ლო­სო­ფი­ას ვე­რაფ­რით მი­ვი­ღებ.

მე-20 სა­უ­კუ­ნის მე­ო­რე ნა­ხე­ვარ­ში და­ი­წყო დიდი ჭი­და­ო­ბა ორ კონ­ცეფ­ცი­ას შო­რის - კონ­სერ­ვა­ცია თუ რეს­ტავ­რა­ცია?! ამის შე­სა­ხებ მსჯე­ლობ­დნენ მთელ მსოფ­ლი­ო­ში და სწო­რედ კონ­სერ­ვა­ცი­ის ფი­ლო­სო­ფი­ამ გა­ი­მარ­ჯვა. ანუ, რაც გვაქვს, იმას ვი­ნარ­ჩუ­ნებთ. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, ჯვა­რი სწე­რია და, ყინ­წვი­სის ან­გე­ლოზს ფრთა რომ და­უ­ზი­ან­დეს და ამ დროს რო­მე­ლი­ღაც თა­ნა­მედ­რო­ვე იკო­ნოგ­რა­ფი მი­ვი­დეს და ხელი ჩა­ა­ხა­ტოს, ხომ სა­ში­ნე­ლე­ბა იქ­ნე­ბა?

- და­ახ­ლო­ე­ბით იმა­ვეს ვუ­პი­რებ­დით ბაგ­რა­ტის ტა­ძარს, ლიფ­ტის და­მონ­ტა­ჟე­ბით...

- დიახ, ეს ცალ­კე ტრა­გე­დი­აა ჩემ­თვის... ეს იგი­ვეა, ვთქვათ, წილკ­ნის ღვთის­მშობ­ლის გე­ნი­ა­ლურ ხატს რა­ღაც ნა­წი­ლი და­უ­ზი­ან­დეს და თა­ნა­მედ­რო­ვე რეს­ტავ­რა­ტორ­მა ჩა­ა­ხა­ტოს.

- ფაქ­ტია, რომ ასეც ხდე­ბა...

- სწო­რედ მა­გას ვტი­რი ამ­დე­ნი ხა­ნია. სულ ახ­ლა­ხან ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი გა­თხრე­ბის შე­დე­გად ძვე­ლი თბი­ლი­სის გა­ლავ­ნის ნაშ­თე­ბი აღ­მოჩ­ნდა. აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა შე­ნარ­ჩუნ­დეს ძვე­ლი, მაგ­რამ ამ ტე­რი­ტო­რი­ის ბო­ლოდ­რო­ინ­დე­ლი დატ­ვირ­თვი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე რო­გორ მო­ხერ­ხდე­ბა ძვე­ლის კონ­სერ­ვა­ცია, გა­ურ­კვე­ვე­ლია. არა­და, ჩვენ გვაქვს ის­ტო­რი­უ­ლი ფაქ­ტე­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­სა და გა­დარ­ჩე­ნის დიდი გა­მოც­დი­ლე­ბა და ტრა­დი­ცია. ისე კი, ეს არის გა­და­უჭ­რე­ლი პრობ­ლე­მა არა მარ­ტო სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის, არა­მედ მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს­თვის. რომ­ში რა­ღა­ცას რომ ამო­თხრი­ან, იქვე ჩნდე­ბა უნი­კა­ლუ­რი არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი ფაქ­ტე­ბი. ყვე­ლა ქუ­ჩის გაჭ­რი­სა და ყვე­ლა სა­ძირ­კვლის ამოჭ­რი­სას უცებ ის­ტო­რი­უ­ლი სა­ოც­რე­ბა ამო­დის - მო­ზა­ი­კა ან კე­დე­ლი, ფრეს­კა... წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, რა ხდე­ბა რომ­ში ან სა­ბერ­ძნეთ­ში, მაგ­რამ ისი­ნი კი არ ცვლი­ან, ამ არ­ქე­ო­ლო­გი­ურ მა­სა­ლას თვა­ლის­ჩი­ნი­ვით ინა­ხა­ვენ. თუ შე­საძ­ლე­ბე­ლია, თა­ღის ან კედ­ლის ნა­წი­ლი და­კონ­სერვდეს, ამას ხელ­შე­უ­ხებ­ლად ტო­ვე­ბენ, მაგ­რამ, ძი­რი­თა­დად, ეს ურ­თუ­ლე­სი სა­კი­თხია, რა­ზეც დიდი გან­ხილ­ვა მიმ­დი­ნა­რე­ობს, თუ რო­მე­ლი ნი­მუ­ში შე­ი­ნარ­ჩუ­ნონ. ესაა რე­ვი­ტა­ლი­ზა­ცია - ის­ტო­რი­უ­ლი ობი­ექ­ტის გა­ცო­ცხლე­ბა.

- ბა­ტო­ნო გია, ნიკა რუ­რუ­ამ გა­ნა­ცხა­და, ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­მა რაც აღად­გი­ნა, ხე­ლახ­ლა უნდა გა­ვა­კე­თო­თო...

- რუ­რუ­ას მი­მართ ჩემი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ყვე­ლას­თვის ცნო­ბი­ლია და მო­დით ამ თე­მა­ზე ნუ­ღარ ვი­სა­უბ­რებთ. პო­ლი­ტი­კურ გან­ცხა­დე­ბას არ გა­ვა­კე­თებ. სა­კუ­თა­რი სურ­ვი­ლით წა­მო­ვე­დი ყვე­ლა კო­მი­სი­ი­დან. სა­მი­ნის­ტროს­თან არ­სე­ბუ­ლი ჯგუ­ფე­ბიც სა­კუ­თა­რი სურ­ვი­ლით დავ­ტო­ვე, რად­გან ჩავ­თვა­ლე, რომ ამ ეტაპ­ზე ამ სა­მი­ნის­ტროს­თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა ამო­წუ­რუ­ლი მქონ­და.

ლალი პა­პას­კი­რი

ჟურ­ნა­ლი "რე­ი­ტინ­გი"

(გა­მო­დის ორ­შა­ბა­თო­ბით)