"გაქცეული პრინცესები" - როგორ ცდილობენ ქალები დუბაის მმართველისგან თავის დაღწევას - პატიმრობა, წამება და დამცირება თავისუფლებისკენ მიმავალ გზაზე
"გაქცეული პრინცესები“ - ამ სათაურით გამოაქვეყნა გამოცემა New Yorker-მა საგამოძიებო სტატია დუბაის მმართველის, მუჰამედ ალ მაკტუმის ქალიშვილების შესახებ.
ჟურნალისტი ჰეიდი ბლეიკი დეტალურად აღწერს, თუ როგორ ცდილობდნენ რამდენიმე წლის განმავლობაში პრინცესები შამსა და ლატიფა გაქცეულიყვნენ მამისა და ოჯახისგან, სადაც ისინი ფაქტობრივად, პატიმრობაში ცხოვრობდნენ.
სტატიაში განხილულია გაქცევის მცდელობები და გოგონების ხანგრძლივი მზადება თავისუფლებისთვის. ეს ყველაფერი თითქოს ჰოლივუდის ფილმის სიუჟეტს ჰგავს. წამება, შეურაცხყოფა, აღზრდის უმკაცრესი მეთოდები, საუბარია შეიხის ერთ-ერთ ცოლზეც, პრინცესა ჰაიაზე, რომელმაც გაქცევა შეძლო. ჟურნალისტი ესაუბრა დუბაის ემირის ოჯახთან დაახლოებულ ადამიანებს და შეეცადა გაეგო, რა ხდება ახლა ლატიფასა და შამსასთან დაკავშირებით.
მმართველი, მუჰამედ ბინ რაშიდ ალ მაკტუმი არაბეთის გაერთიანებული საემიროების პრემიერ-მინისტრისა და თავდაცვის მინისტრის პოსტებს იკავებს. ის საჯარო სივრცეში ყოველთვის ცდილობდა დაემკვიდრებინა თავი, როგორც პროგრესულ პოლიტიკოსს. თანამშრომლობს დასავლეთის ქვეყნებთან, მხარს უჭერს თანამედროვე ტენდენციებს, ქალთა უფლებებსა და გენდერულ თანასწორობას. მაგრამ სინამდვილეში, ყველაფერი არც ისე იდეალურად არის მაშინ, როცა კამერები გამორთულია.
ის სასტიკად ექცევა ქალებს, ერთგულია კონსერვატიული შეხედულებების, ხოლო ქალიშვილები და ცოლი, რომლებიც მისგან თავის დაღწევას ცდილობდნენ, ბრალს სდებენ ძალადობაში.
მუჰამედ ბინ რაშიდ ალ მაკტუმის დამსახურება და კავშირი დედოფალ ელისაბედ II-თან
მუჰამედ ბინ რაშიდ ალ მაკტუმი ნამდვილად არის ადამიანი, რომელმაც დუბაი მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე თანამედროვე მეტროპოლისად აქცია. მისი ხელმძღვანელობით შეიქმნა ხელოვნური პალმის ცნობილი კუნძულები, აშენდა ცათამბჯენები, მათ შორის მსოფლიოში ყველაზე მაღალი შენობა, ბურჯ ხალიფა (თავდაპირველად დაგეგმილი იყო 80 სართული, მაგრამ ემირი ამტკიცებდა, რომ ცათამბჯენი ორჯერ მაღალი უნდა ყოფილიყო - 163 სართული). მუჰამედმა დააარსა ავიაკომპანია Fly Emirates. მის მიერ გატარებულმა რეფორმებმა საბოლოო ჯამში, დუბაი გადააქცია მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე დატვირთულ გადაზიდვის ცენტრად და ნულოვანი გადასახადების მქონე ზონად, რომელმაც მიიზიდა საერთაშორისო ბანკები და ბიზნესი.
არაბთა გაერთიანებული საემიროების მთავრობამ "მილიარდობით დოლარის ინვესტიცია ჩადო ამერიკასა და დიდ ბრიტანეთში, შეიხმა მუჰამედმა შეაგროვა უძრავი ქონების დიდი პორტფელი მთელ მსოფლიოში და შთამბეჭდავი კავშირები“, - ნათქვამია სტატიაში. მას თბილი ურთიერთობა ჰქონდა ელისაბედ II-თან. მაკმუტმა ასობით მილიონი ფუნტის ინვესტიცია ჩადო ბრიტანულ დოღში, რომლის ფანიც დედოფალი იყო. ის ხშირად ჩნდებოდა დედოფლის გვერდით, ესწრებოდა მასთან ერთად ღონისძიებებს, სადაც დედოფლის ეტლითაც კი გადაადგილდებოდა.
ქალების პოზიცია და დუბაის მმართველი ოჯახში
მაკტუმის მთავრობამ მიიღო კანონი, რომელიც ქალებს შრომის თანაბარი ანაზღაურების გარანტიას აძლევდა და კაბინეტში თანამდებობაზე ცხრა ქალი ლიდერი დანიშნა. მან ქალებს "ქვეყნის სული და გული უწოდა", - წერს ჟურნალისტი. თუმცა, ექპერტები ცვლილებებს ფასადურს უწოდებენ. სინამდვილეში, ქალები აგრძელებენ ცხოვრებას მამაკაცების "მზრუნველობის ქვეშ", არ შეუძლიათ მუშაობა, ან ქორწინება მათი ნებართვის გარეშე. მამაკაცებს შეუძლიათ დაქორწინდნენ რამდენიმე ქალზე და ცალმხრივად გაშორდნენ ცოლებს, მაგრამ ქალებს სასამართლოს გადაწყვეტილება სჭირდებათ ქორწინების გასაუქმებლად.
"მოქმედებს წესი, რომლის მიხედვითაც შესაძლებელია, მამაკაცები, რომლებიც ქალებს კლავენ, მსხვერპლის ნათესავებმა შეიწყალონ, რაც მკვლელობის დაუსჯელად დარჩენის საშუალებას იძლევა", - წერს ჟურნალისტი.
პრინცესები ლატიფა და შამსა
სტატიის მთავარი გმირი შეიხ მუჰამედის ერთ-ერთი ქალიშვილი, 37 წლის პრინცესა ლატიფაა, რომელმაც "გაბედა მამის გამოწვევა“. მისი ისტორია ნამდვილ სენსაციად იქცა ჯერ კიდევ 2018 წელს, როდესაც გამოქვეყნდა მისი ვიდეოები, სადაც ლატიფა საუბრობდა, თუ როგორ ემზადებოდა შვიდი წელი არაბეთის გაერთიანებული საემიროებიდან გასაქცევად.
ლატიფა ათი წლის ისე გახდა, რომ არ იცოდა, თუ დები ჰყავდა. დედამისი, ჰურია აჰმედ ალ მააში, ალჟირელი ლამაზმანი იყო, რომელმაც შეიხ მუჰამედზე იქორწინა და ოთხი შვილი შეეძინა. მაგრამ ლატიფა საკუთარ ოჯახში არ გაზრდილა. ის და მისი უმცროსი ძმა ჯერ კიდევ ჩვილები წაიყვანეს და "მამის უშვილო დას საჩუქრად გადასცეს“. მოგვიანებით, ლატიფამ თქვა, რომ მამიდის სასახლეში ცხოვრება "საშინელება იყო". მას ათეულობით სხვა ბავშვთან ერთად უვლიდნენ აღმზრდელები, რომლებიც ყურანის დაზეპირებას აიძულებდნენ და თითქმის არასოდეს უშვებდნენ ოთახებიდან.
მამიდა იშვიათად სტუმრობდა მათ და როცა მიდიოდა, სასტიკად ექცეოდა. ქალი იხსენებს, რომ ერთ დღეს მამიდა საბავშვო ბაღში შეიჭრა და ბავშვებს იქამდე სცემდა, სანამ "მათი სხეულები ჭრილობებით არ დაიფარა". ხანდახან გამოჩნდებოდნენ ხოლმე ფოტოგრაფები, ამ დრო მას თოჯინასავით აცმევდნენ და ფოტოებს უღებდნენ. მოგვიანებით გაიგო, რომ ამ სურათებს დედას უგზავნიდნენ.
ლატიფას საკუთარი და, შამსა, რომელიც მასზე ოთხი წლით უფროსი გახლდათ, ბიძაშვილი ეგონა და ათი წლის ასაკში გაიგო სიმართლე. ერთ დღეს შამსა მამიდის სასახლეში შეიჭრა და უმცროსი დის და ძმის სახლში გაგზავნა მოითხოვა. "შამსა ერთადერთი ადამიანი იყო, ვინც ჩვენთვის იბრძოდა და სურდა ჩვენი ნახვა. მე მასში დედას და საუკეთესო მეგობარს ვხედავდი", - ამბობდა ლატიფა.
როდესაც შამსა გაიზარდა, მან უარი თქვა იმ შეზღუდვებზე, რომლებსაც არაბეთში ქალები აწყდებიან. მას სურდა ავტომობილის მართვა, მოგზაურობა და სწავლა და "სძულდა ტრადიციული აბაიას ტარება“.
პრინცესა შამსას გაქცევა
შამსამ მამასთან იმის გამო იჩხუბა, რომ მან კოლეჯში სწავლაზე უარი უთხრა. ზაფხულში, როდესაც დუბაიში აუტანლად ცხელა, შეიხი მუჰამედი ინგლისს ესტუმრა, სადაც მისი ერთ-ერთი ცოლი და შვილები ცხოვრობდნენ. სწორედ მაშინ გაიქცა გოგონა, მოძებნა ადვოკატი, სახელად პოლ საიმონი, რომელსაც უთხრა, რომ დუბაის სამეფო ოჯახიდან გაქცეული იყო და თავშესაფრის თხოვნა სურდა, მაგრამ მამამ მოახერხა და ის სახლში დააბრუნა.
ექვსი თვის შემდეგ საიმონმა წერილი მიიღო შამსასგან. "მე მუდმივად მაკვირდებიან, ამიტომ პირდაპირ საქმეზე გადავალ. დამაკავეს. პოლ, მე ვიცნობ ამ ხალხს, მათ აქვთ ბევრი ფული, ძალაუფლება, ჰგონიათ, რომ ყველაფერი შეუძლიათ", - ამბობდა პრინცესა.
მან სთხოვა თავის ადვოკატს, ბრიტანეთის ხელისუფლება საქმის კურსში ჩაეყენებინა. გამოძიება არ შედგა და შამსა სახლში ჩაკეტილი დარჩა.
პრინცესა ლატიფას გაქცევა
ლატიფამ პირველად გაქცევა 2002 წელს სცადა. მაშინ 16 წლის იყო, მაგრამ გოგონა საზღვრიდან სახლში დააბრუნეს. შემდეგ კი უდაბნოში მდებარე ციხეში გადაიყვანეს. საკანში ფეხებზე მძიმე ჯოხებით სცემეს. წამება ხუთ საათს გაგრძელდა, მას სიარული არ შეეძლო, საპირფარეშოს გვერდით მდებარე ონკანიდან წყლის დასალევად იატაკზე ხოხვით უნდა მისულიყო. ლატიფამ ტყვეობაში ცამეტი თვე გაატარა: "თხელ, სისხლიან ლეიბზე მეძინა იმავე ტანსაცმლით, რაც გაქცევისას მეცვა. არც საპონი მქონდა და არც კბილის ჯაგრისი. ხანდახან რამდენიმე დღე შუქი ქრებოდა. მე უფრო ცუდად მექცეოდნენ, ვიდრე ნებისმიერ ცხოველს,” - თქვა ქალმა.
2003 წლის ივლისში საკნიდან გამოათრიეს, მანქანაში ჩასვეს და სახლში მიიყვანეს, სადაც "დედა ისე შეხვდა, თითქოს არაფერი მომხდარა“. გამოცემა წერს, რომ სახლში დაბრუნების შემდეგ, ლატიფა "დღეში ხუთჯერ იღებდა შხაპს“, ბოლოს "აფეთქდა“ და სკანდალი მოაწყო, რადგან ოჯახს ასეთ მოპყრობას ვერ აპატიებდა. პრინცესას დამამშვიდებელი საშუალება მისცეს და წაიყვანეს. ამის შემდეგ ის კიდევ ორი წელი იყო ჩაკეტილი. გოგონა 2005 წლის ოქტომბერში გაათავისუფლეს, 20 წლის იუბილემდე რამდენიმე თვით ადრე, სანამ მისი მამა დუბაის ოფიციალური მმართველი გახდებოდა.
პატიმრობაში იმყოფებოდა შამსაც, რომელიც ლატიფას გათავისუფლებიდან სამ წელიწადში გაათავისუფლეს. გავრცელებული ინფორმაციით, შამსამ სამჯერ სცადა თვითმკვლელობა: ერთხელ ვენები გადაიჭრა, მეორედ წამლის საშიში დოზა მიიღო და მესამედ საკანში ცეცხლის გაჩენა სცადა. ის შიმშილობის შემდეგ გაათავისუფლეს. როცა პატიმრობაში არ იყო, მას აძლევდნენ დამამშვიდებლებს და ანტიდეპრესანტებს, რამაც იგი "ზომბს დაამსგავსა". თავიდან, როგორც ლატიფა წერდა, შამსასთვის თვალების გახელაც კი არასასიამოვნო იყო, რადგან "დიდი ხანი იწვა სიბნელეში...“
ლატიფა მეორედ 2010 წელს გაიქცა. მან დუბაიში ფინეთიდან ჩასული თინა ჯაუჰიაინენი გაიცნო, რომელიც დუბაიში საბრძოლო ხელოვნების სკოლაში მუშაობდა. მან მწვრთნელს გაქცევის გეგმები გაუმხილა და ისაუბრა იმაზე, თუ როგორ ექცეოდნენ მას ახლობლები, ჯაუჰიაინენი დახმარებას დაჰპირდა.
მეორე ასისტენტად ლატიფამ აირჩია წიგნის "გაქცევა დუბაიდან“ ავტორი ერვე ჟაუბერი. მწერალთან ის მეილით კონტაქტობდა. თავიდან ერვე სკეპტიკურად უყურებდა ლატიფას პიროვნებას, მაგრამ წერილების სერიაში მან გაამხილა მისი ცხოვრების დეტალები. საბოლოოდ ის დათანხმდა დახმარებას. ლატიფას და ჟაუბერს შვიდ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ჰქონდათ მიმოწერა. ამ დროის განმავლობაში, ქალმა მას ხუთასი ათას დოლარზე მეტი გაუგზავნა.
საბოლოოდ, ის და ჟაუბერი შეთანხმდნენ, რომ აშშ-ის დროშის ქვეშ მყოფი იახტით გაიქცეოდნენ. 2018 წლის თებერვალში ლატიფამ და თინა ჯაუჰიაინენმა ომანამდე მიაღწიეს და ერთი კვირის განმავლობაში ნავით მიცურავდნენ. ინდოეთის მახლობლად მათ საწვავი ამოეწურათ. როდესაც იახტა გოას სანაპიროსთან აღმოაჩინეს, შეიხი მუჰამედი ესაუბრა ინდოეთის პრემიერ-მინისტრ ნარენდრა მოდის, რომელიც დათანხმდა, რომ დუბაიში მყოფი იარაღის დილერის სანაცვლოდ, მის ქალიშვილს გადასცემდა. ინდოეთის მთავრობამ გაგზავნა ნავები, ვერტმფრენები და შეიარაღებული პოლიციელების გუნდი იახტაზე შტურმისთვის და ლატიფა სახლში დააბრუნეს.
საემიროებში დაბრუნების შემდეგ, ის ისევ ციხეში აღმოჩნდა, საიდანაც დაცულ ვილაში გადაიყვანეს. თავიდან მოახერხა და უფლებადმცველებს დაუკავშირდა, მათ უთხრა, რომ მუდმივად დამამშვიდებელ საშუალებებს აძლევდნენ. თუმცა შემდეგ, წერილების წერა შეწყვიტა, მოგვიანებით მისი ფოტოები გამოჩნდა სოციალურ ქსელებში და მედიაში ისტორიებით, რომ ის კარგად იყო. თუმცა, უფლებადამცველები დარწმუნებულები არიან, რომ ეს ყველაფერი დადგმული იყო.
მუჰამედის ცოლი, პრინცესა ჰაია
წარუმატებელი გაქცევის შემდეგ, პრინცესა ლატიფა ექვსი თვის განმავლობაში მნახველის გარეშე ცხოვრობდა. "ოქროს გალიის" პირველი სტუმარი იყო პრინცესა ჰაია, შეიხ მუჰამედის "უმცროსი ცოლი". მას თან ახლდა მერი რობინსონი, გაეროს ადამიანის უფლებათა ყოფილი უმაღლესი კომისარი და ირლანდიის ყოფილი პრეზიდენტი. პრინცესა ჰაიამ ლატიფას საჩუქრები მოუტანა და დაარწმუნა, რომ მედიისთვის რამდენიმე ფოტო გადაეღო, რათა დაედასტურებინა, რომ კარგად იყო, რის შემდეგაც ლატიფამ თავი "მოტყუებულად" იგრძნო.
ამ ვიზიტიდან მალევე, პრინცესა ჰაიამ თავად გადაწყვიტა მუჰამედისგან გაქცეულიყო. 2019 წლის აპრილში, ქმარმა აღმოაჩინა, რომ ქალს რომანი ჰქონდა დაცვის წევრთან. ამის შემდეგ იგი ლონდონში ორ შვილთან ერთად გაიქცა და იმავე წლის ივლისში წამოიწყო სასამართლო პროცესი შეიხის წინააღმდეგ. სასამართლოში მან დაასახელა შეიხის არასათანადო მოპყრობა შამსას და ლატიფას მიმართ, როგორც მტკიცებულება და ისაუბრა საფრთხეზე, რომელიც მას ემუქრებოდა.
ჰაია ამბობდა, რომ თავდაპირველად სჯეროდა ქმრის, რომელიც ამბობდა, რომ ლატიფა გადაარჩინა იმ ადამიანებთან ერთად გაქცევისგან, რომლებსაც მისგან მხოლოდ მისი ფული უნდოდათ. ადვოკატები შეეცადნენ შამსა და ლატიფა ჩვენების მისაცემად ბრიტანულ სასამართლოში დაებარებინათ, მაგრამ ოჯახის წარმომადგენლებმა აღნიშნეს, რომ თავად დებს არ სურდათ პროცესში მონაწილეობა და მათი ოჯახისთვის ზიანის მიყენება.
2020 წლის მარტში, ბრიტანულმა სასამართლომ დაადგინა, რომ შეიხმა გამოიყენა "მის ხელთ არსებული ძალიან მნიშვნელოვანი უფლებამოსილება კონკრეტული მიზნების მისაღწევად“, რომ გაიტაცა და დააპატიმრა საკუთარი ქალიშვილები, ხოლო ცოლს მუდმივად ემუქრებოდა და აშინებდა. მუჰამედი ამტკიცებდა, რომ დასკვნები ცალმხრივი იყო.
სასამართლომ შეიხ მუჰამედს ჰაიასთვის 550 მილიონ ფუნტზე მეტის გადახდა დააკისრა, აუკრძალა მას შვილების ნახვა. პრინცესა ჰაიას, სერიოზული მკურნალობა დასჭირდა, რომ მდგომარეობიდან გამოსულიყო. ამ ამბავში, მისი ძმა - იორდანიის მეფე, დის პოზიციას იჭერდა. სასამართლო დავის შემდეგ, დედოფალმა ელისაბედ II-მ დოღზე აღარ მიიწვია შეიხი მუჰამედი, არადა მუჰამედის დასწრება უკვე წლების განმავლობაში ტრადიციად იყო ქცეული.
ნაკლებად იღბლიანი აღმოჩნდა შეიხ მუჰამედის უფროსი ძმის, მაკტუმ იბნ რაშიდ ალ მაკტუმის ცოლი, 34 წლის შეიხა ბუშრა. ის ქმარზე ოცდაათი წლით უმცროსი იყო, ქორწინება მობეზრდა და გადაწყვიტა მხატვარი გამხდარიყო, ამჯობინა დიდი დრო გაეტარებინა ლონდონში და გულწრფელად ისაუბრა თავის ემანსიპირებულ შეხედულებებზე, სურდა ქალები შეზღუდვებისგან გაეთავისუფლებინა არაბეთის გაერთიანებულ საემიროებში. "მინდა, ჩემს ქვეყანაში ქალებს ჰქონდეთ გამბედაობა, აჩვენონ ის, რისი უნარიც აქვთ“, - თქვა მან ჟურნალ Hello!-თან ინტერვიუში. ამ ინტერვიუს შემდეგ, ქალი იძულებით დააბრუნეს დუბაიში, ვილაში ჩაკეტეს და დამამშვიდებლებს აძლევდნენ. როდესაც შეიხას ქმარი გარდაიცვალა, ცნობილი გახდა, რომ ქალიც დაიღუპა - როგორც ლატიფა ამტკიცებდა, შეიხა მამის ბრძანებით ჩაქოლეს. შეიხ მუჰამედის ადვოკატები ამ ბრალდებებს უარყოფენ.
რა ხდება ახლა პრინცესა შამსას თავს, არის თუ არა ის საერთოდ ცოცხალი, უცნობია. სტატიის ავტორი პრინცესა ლატიფას ვერ დაუკავშირდა. "ექთანმა, რომელიც შამსასთან ორი წლის განმავლობაში მუშაობდა, მითხრა, რომ ლატიფა საკუთარ სახლში ცხოვრობს, არ ატარებს ტრადიციულ სამოსს.
"ვფიქრობ, ის რაღაცაზე შეუთანხმდა მამას და ახლა საკუთარ ცხოვრებას მართავს", - თქვა ექთანმა. მისივე თქმით, წარმოდგენა არ აქვს, რა დაემართა პრინცესა შამსას და როგორია მისი მდგომარეობა.