ელდა იყო ჩემ­თვის "ფე­ის­ბუქ­ში“ ამო­კი­თხუ­ლი დიდი რე­ჟი­სო­რი­სა და დიდი ადა­მი­ა­ნის, ჩემი ძვირ­ფა­სი ბა­ტო­ნი თე­მურ ჩხე­ი­ძის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის ამ­ბა­ვი. არა­და, სულ რა­ღაც 2 თვის წინ თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში შემ­თხვე­ვით შევ­ხვდით, მშვე­ნივ­რად გა­მო­ი­ყუ­რე­ბო­და. დიდი ხნის უნა­ხა­ვი გვყავ­და ერ­თმა­ნე­თი და ძა­ლი­ან გა­ვი­ხა­რეთ. გა­ვი­სა­უბ­რეთ, მისი მე­უღ­ლე, ქალ­ბა­ტო­ნი ნანი ჩიქ­ვი­ნი­ძეც მო­ვი­კი­თხე, - კარ­გად არი­სო, მი­თხრა და... უცებ აჩ­ქარ­და - მგო­ნი, იფიქ­რა, ინ­ტერ­ვი­უს ჩა­წე­რა არ მთხო­ვო­სო და ჩქარ-ჩქა­რა და­ა­ყო­ლა, ნა­ნის აუ­ცი­ლებ­ლად გა­დავ­ცემ მო­კი­თხვას, ახლა უნდა წა­ვი­დეო და სას­წრა­ფოდ და­მემ­შვი­დო­ბა. ეს იყო და ეს - თურ­მე, უკა­ნას­კნე­ლად ვხვდე­ბო­დი. არა­და, პან­დე­მი­უ­რი ჩა­ვარ­დნის შემ­დეგ მარ­თლაც ვა­პი­რებ­დი მას­თან და­რეკ­ვას და ინ­ტერ­ვი­უს ჩა­წე­რას...

რამ­დე­ნი რამ წა­მო­ტივ­ტივ­და მეხ­სი­ე­რე­ბა­ში, რამ­დე­ნი მო­გო­ნე­ბა, სა­უ­ბა­რი, რამ­დე­ნი­მე წლის წი­ნან­დე­ლი ზუგ­დი­დუ­რი მოგ­ზა­უ­რო­ბა, მარ­ჯა­ნიშ­ვი­ლელ­თა "ART ხე­ლოვ­ნე­ბა“, ლხი­ნი... ბა­ტო­ნი თე­მუ­რის და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი სა­რე­ჟი­სო­რო ცხოვ­რე­ბაც სწო­რედ ზუგ­დი­დით და­ი­წყო და 50 წლის შემ­დეგ ანუ, ფაქ­ტობ­რი­ვად, სა­ი­უ­ბი­ლე­ოდ სწო­რედ იქ მი­იწ­ვი­ეს - ლა­მა­ზი დღე­ე­ბი მო­უ­წყო ხე­ლოვ­ნე­ბათმცოდ­ნე ხა­ტია ჯა­ნა­ში­ამ. მახ­სოვს, მარ­ჯა­ნიშ­ვი­ლე­ლებ­თან ერ­თად ზუგ­დი­დი­დან თბი­ლის­ში რომ ვბრუნ­დე­ბო­დით, რი­კოთ­ზე წა­სა­ხემ­სებ­ლად გავ­ჩერ­დით. ვიდ­რე შეკ­ვე­თას მოგ­ვი­ტან­დნენ, დრო ვი­ხელ­თე და მა­ესტროს ინ­ტერ­ვიუ ვთხო­ვე, ჩამ­წე­რი უკვე მომ­ზა­დე­ბუ­ლი მქონ­და. გა­ე­ცი­ნა და, ჩვე­უ­ლე­ბი­სა­მებრ, მშვი­დი და ყვე­ლას­გან გა­მორ­ჩე­უ­ლი ხმის ტემ­ბრით მი­თხრა, - ირმა, რო­გორც მახ­სოვს, ჩემ­ზე ყვე­ლა­ფე­რი და­წე­რი­ლი გაქვს, ყვე­ლა­ფერ­ზე ვი­სა­უბ­რეთ, ნუთუ დამ­რჩა კი­დევ რამე მო­სა­ყო­ლიო? - მეც სი­ცი­ლით ვუ­პა­სუ­ხე, კი­თხვებს და მო­სა­ყოლს რა გა­მო­ლევს, ბა­ტო­ნო თე­მურ, მთა­ვა­რია, თქვენ დამ­თან­ხმდეთ-მეთ­ქი. მიხ­ვდა, არ მო­ვეშ­ვე­ბო­დი და ვერც ვერ­სად "და­მე­მა­ლე­ბო­და“... ფაქ­ტია, იქვე ჩემს არ­ქივს კი­დევ ერთი ინ­ტერ­ვიუ შე­ე­მა­ტა, მას 1-2 თბი­ლის­შიც მოჰ­ყვა და ასე, ნელ-ნელა კი­დევ უფრო გავ­მდიდ­რდი დიდ რე­ჟი­სორ­თან და შე­სა­ნიშ­ნავ ადა­მი­ან­თან ურ­თი­ერ­თო­ბით!

• სა­ტან­ჯვე­ლი შე­კი­თხვა

ერთხელ ბა­ტონ თე­მურს ჩა­ვე­კი­თხე, უფრო ზუს­ტად, მის მიერ პე­ტერ­ბურ­გში დად­გმულ ინ­გლი­სურ პი­ე­სა­ში - "კო­პე­ნ­ჰა­გენ­ში“ დას­მუ­ლი მთა­ვა­რი სა­კი­თხი კი­თხვად შე­ვუბ­რუ­ნე - სად იწყე­ბა და სად მთავ­რდე­ბა ადა­მი­ა­ნის პი­რა­დი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა-მეთ­ქი? უც­ნა­უ­რად გა­მი­ღი­მა, - თუკი რამ სა­ტან­ჯვე­ლი შე­კი­თხვა არ­სე­ბობს, ერთ-ერთი სწო­რედ ეს შე­კი­თხვა­აო, - და გა­ნაგ­რძო:

"მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა ამ ზღვარს ვე­ძებთ. ერ­თია, პი­რა­დად მე რა მინ­და და მე­ო­რე - რაც მინ­და, თუ სჭირ­დე­ბა სხვას, სხვებს და, თუ პა­თე­ტი­კუ­რად არ ის­მის - ქვე­ყა­ნას. მუდ­მი­ვი კი­თხვაა, მუდ­მი­ვი სა­ფიქ­რა­ლი და საზ­რუ­ნა­ვი. სულ მე­ში­ნია, ღმერ­თმა ისე­თი შეც­დო­მა არ და­მაშ­ვე­ბი­ნოს ან ისე არ და­მე­ბინ­დოს გო­ნე­ბა, რომ გა­ვა­კე­თო რა­ღაც, რაც ჩემ­თვის კარ­გია და სხვის­თვის - სა­ზი­ა­ნოდ იქ­ცე­ვა...

მთე­ლი ჩვე­ნი ცხოვ­რე­ბა მა­ინც სუ­ბი­ექ­ტურ აღ­ქმა­თა ნაკ­რე­ბია - თი­თო­ე­ულს გვაქვს სა­კუ­თა­რი სუ­ბი­ექ­ტუ­რი თვალ­საზ­რი­სი ყვე­ლა­ფერ­ზე და ამით გან­ვსხვავ­დე­ბით კი­დეც. ამი­ტომ მი­ჭირს გან­ვმარ­ტო, რას ნიშ­ნავს ობი­ექ­ტუ­რი აზრი. თუ ობი­ექ­ტუ­რი აზრი მხო­ლოდ უმ­რავ­ლე­სო­ბის აზ­რია, მა­შინ ეს ჯერ კი­დევ არ არის გა­რან­ტია სწო­რი და მარ­თე­ბუ­ლი აზ­რის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბი­სა, რად­გან შე­იძ­ლე­ბა ცხელ გულ­ზე იყოს მი­ღე­ბუ­ლი. თუმ­ცა არც იმას ვამ­ბობ, რომ უმ­რავ­ლე­სო­ბის აზრი ყო­ველ­თვის მცდა­რია... მა­ინც ვფიქ­რობ, რომ ამა თუ იმ მოვ­ლე­ნას დრომ და დის­ტან­ცი­ამ უნდა მი­უ­ჩი­ნოს ად­გი­ლი. რო­დე­საც ძა­ლი­ან ახ­ლო­საა მოვ­ლე­ნა, ლა­მის ვა­ი­ძუ­ლებ თავს, შე­ფა­სე­ბის­გან თავი შე­ვი­კა­ვო, ეს შე­ფა­სე­ბა ვა­და­ზე ადრე არ მო­მი­ვი­დეს, რად­გან მცდა­რი იქ­ნე­ბა..."

ხანი გა­ვი­და და უკვე აგ­ვის­ტოს ომი­დან ოთხი წლის შემ­დეგ შევ­ხვდით, ძა­ლი­ან და­ღო­ნე­ბუ­ლი ჩან­და (კარ­გად გეხ­სო­მე­ბათ, რა უმ­ძი­მე­სი ვი­თა­რე­ბა იყო სა­ქარ­თვე­ლო­ში - დევ­ნი­ლე­ბი, უმუ­შევ­რო­ბა, ლა­პა­რა­კი გა­ჭირ­ვე­ბა­ზე, ხალ­ხის და­ში­ნე­ბა­სა და სა­კუ­თა­რი აზ­რის ხმა­მაღ­ლა გა­მოთ­ქმის გამო შიშ­ზე და ა.შ.) და დი­დად არც სა­უბ­რის გან­წყო­ბა­ზე იყო. ვერ მო­ვით­მი­ნე და მა­ინც ვკი­თხე, დღე­ვან­დელ ქარ­თველ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ზე რა აზ­რის ხართ-მეთ­ქი? მძი­მედ გა­მიგ­რძე­ლა სა­უ­ბა­რი:

"სა­ში­ნელ და­ღად და­აჩ­ნდა ჩვენს სულ­სა და გო­ნე­ბას ყვე­ლა­ფე­რი, რაც ბოლო წლებ­ში მოხ­და. ჩვენ მხო­ლოდ ტე­რი­ტო­რი­ე­ბი კი არ დავ­კარ­გეთ, სხე­უ­ლის ნა­წი­ლი მოგ­ვგლი­ჯეს. და­მარ­ცხე­ბუ­ლის, მო­ტყუ­ე­ბუ­ლის, ანა­ლიზ­სა და სი­ტუ­ა­ცი­ის აღ­ქმა­ში შემ­ცდა­რის, იმ­პულ­სუ­რის და ამის გამო - უდი­დე­სი შეც­დო­მე­ბის დამ­შვე­ბის კომ­პლექ­სი მაქვს. გა­სა­გე­ბია, ვინც წაგ­ვარ­თვა და მოგ­ვგლი­ჯა, მაგ­რამ მირ­ჩევ­ნია ვე­ძე­ბო, თვი­თონ სად და­ვუშ­ვი შეც­დო­მა, ჩემი ბრა­ლი სად არის. მეჩ­ვე­ნე­ბა, რომ ეს მარ­ტო ერთ დღეს დაშ­ვე­ბუ­ლი შეც­დო­მა არ არის, უფრო ხან­გრძლივ პე­რი­ოდს ით­ვლის. ცხა­დია, მარ­ტო ჩვე­ნი შეც­დო­მა არ არის, მაგ­რამ მე ჩემი მტკი­ვა და ჩემ­სას ვე­ძებ. რაც შე­ე­ხე­ბა ადა­მი­ა­ნე­ბის ფსი­ქო­ლო­გი­ურ მდგო­მა­რე­ო­ბას, არ გეჩ­ვე­ნე­ბათ, რომ ამას ერთი პა­სუ­ხი არ აქვს? ვინ - რო­გორ! ზოგს ეში­ნია, ზოგი ფიქ­რობს, რომ მას არ ეხე­ბა და თავს არ იტ­კი­ებს, ზოგი კი (მეც გა­მო­მიც­დია ასე­თი რამ) - იბ­ნე­ვა, მო­მენ­ტა­ლუ­რად ვერ რე­ა­გი­რებს.

ადა­მი­ა­ნის დაბ­ნე­ვის სი­ტუ­ა­ცი­ას შე­იძ­ლე­ბა ჩემი მო­ნა­თხრო­ბი არც მი­ე­სა­და­გე­ბა, მაგ­რამ მა­ინც გე­ტყვით: დიდი ბიჭი ვი­ყა­ვი, ერთხელ დე­დამ რომ მი­თხრა, რამ­დე­ნი წე­ლი­წა­დი გა­ვი­და და სა­კუ­თა­რი თა­ვის­თვის ვერ მი­პა­ტი­ე­ბია: წე­ლი­წად-ნა­ხევ­რი­სა ხელ­ჩა­კი­დე­ბუ­ლი მომ­ყავ­დი ქუ­ჩა­ში, უცებ ვი­ღაც გა­მო­მე­ლა­პა­რა­კა, ამ მო­მენ­ტში შენ ხელი გა­მომ­გლი­ჯე და მან­ქა­ნე­ბით სავ­სე ქუჩა სირ­ბი­ლით გა­და­ჭე­რი. ისე გა­ვოგნ­დი, იქვე ჩა­ვი­კე­ცე. კი­დევ კარ­გი, გა­დავ­რჩით, მაგ­რამ დღემ­დე ვი­ტან­ჯე­ბი, ინ­სტიქ­ტუ­რად მა­ინც რო­გორ არ გა­მო­გე­დევ­ნეო... ისეც ხომ ხდე­ბა, სა­ჭეს რომ უზი­ხარ და კრი­ტი­კულ სი­ტუ­ა­ცი­ა­ში აზ­როვ­ნე­ბამ კი არა, ინ­სტიქტმა უნდა გიშ­ვე­ლოს, რად­გან ფიქ­რი თუ და­ი­წყე, ავა­რია გარ­და­უ­ვა­ლია. ყვე­ლა­ფე­რი ხდე­ბა, მაგ­რამ რა­საც ვამ­ბობ, ეს გულ­გრი­ლო­ბის გა­მარ­თლე­ბა არ არის, ეს ახ­სნაა. ამის გა­მარ­თლე­ბა არ შე­იძ­ლე­ბა, შენ­მა ინ­სტიქტმა (სა­კუ­თარ თავ­საც ამას მო­ვუ­წო­დებ), ალ­ბათ, დრო­ზე უნდა მი­გიყ­ვა­ნოს იქამ­დე, რომ და­უშ­ვე­ბე­ლი არ და­უშ­ვა... მხო­ლოდ იმის იმე­დად ყოფ­ნა, რომ ამ­ჟა­მად მე არა­ფე­რი მე­მუქ­რე­ბა, არ შე­იძ­ლე­ბა იმი­ტომ, რომ ხვალ შენ და­გე­მუქ­რე­ბაო!"

მერე ცოტა ხნით ჩა­ფიქ­რდა და, - შიშ­ზე ერთ ამ­ბავს მო­გიყ­ვე­ბიო, - მი­თხრა:

"სტუ­დენ­ტი ვი­ყა­ვი. იმ­ჟა­მინ­დელ თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტში მუ­შა­ობ­და ასა­კო­ვა­ნი პე­და­გო­გი კუ­კუ­რი პა­ტა­რი­ძე, რო­მე­ლიც 1930-იანი წლე­ბის ბო­ლოს სან­დრო ახ­მე­ტელ­თან და სხვა თე­ატ­რა­ლურ მოღ­ვა­წე­ებ­თან ერ­თად და­ა­პა­ტიმ­რეს და დიდ­ხანს იყო გა­და­სახ­ლე­ბა­ში. ერთხელ სი­ტყვამ მო­ი­ტა­ნა და მი­თხრა: თქვენ არ იცით, რა არის ნამ­დვი­ლი შიში და ამი­ტომ არა­ვინ გა­ნი­კი­თხოთ ამის­თვის. სა­ში­ნე­ლი ფი­ზი­კუ­რი წა­მე­ბა გა­მო­ვი­ა­რე და თუ გა­ი­კი­თხავთ, ყვე­ლა გე­ტყვით, რომ არა­ვინ და­მი­სა­ხე­ლე­ბია, არა­ვინ გა­მი­ცია და ხელი არა­ფერ­ზე მო­მი­წე­რი­აო. მარ­თლაც ასე იყო, მაგ­რამ ამ კაც­მა ჩემ­თვის თავ­ზარ­დამ­ცე­მი რამ თქვა მა­შინ: წა­მე­ბით ადა­მი­ა­ნი მი­დის იმ მდგო­მა­რე­ო­ბამ­დე, რა­საც გინ­და, იტყვის და ყვე­ლა­ფერ­ზე ხელს მო­ა­წერს, სიკ­ვდილ­ზეც კი თა­ნახ­მაა, მაგ­რამ ის უკვე ადა­მი­ა­ნი აღარ არის. მას­ზე ვერ იტყვი, ეს რო­გორ ქნაო. მე­ო­რე უკი­დუ­რე­სო­ბა­ცაა: კრი­ჭა შე­ეკ­ვრე­ბა და სი­ტყვას ვერ და­აც­დე­ნი­ნებ, მაგ­რამ ეს იმ ადა­მი­ან­ზე აღა­რაა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი. მე ღმერ­თმა მომ­ცა რა­ღაც ძალა და კრი­ჭა შე­მეკ­რა, მაგ­რამ ამის­თვის ქე­ბას არ ვიმ­სა­ხუ­რებ. "ის“ მე აღარ ვი­ყა­ვი, მე ადა­მი­ა­ნი აღარ ვი­ყა­ვი. ამი­ტომ ში­შის გამო ნუ­რა­ვის გა­ნი­კი­თხავთ, შვი­ლოო. ეს ამ­ბა­ვი მთე­ლი ცხოვ­რე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში და­მა­მახ­სოვ­რდაო", - ეს სი­ტყვე­ბი მი­თხრა და აშ­კა­რად შევ­ნიშ­ნე, ცრემ­ლით რომ აევ­სო თვა­ლე­ბი...

• ვინ არის თქვენ­თვის თე­მურ ჩხე­ი­ძე?

მახ­სოვს, ერთ ზა­ფხულს თბი­ლის­ში შევ­ხვდით, შინ ვეწ­ვიე, ჯერ კი­დევ სან­კტ-პე­ტერ­ბურ­გის ტოვსტო­ნო­გო­ვის სა­ხე­ლო­ბის დიდი დრა­მა­ტუ­ლი თე­ატ­რის სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლი იყო. სა­უბ­რი­სას მი­თხრა, ქარ­თუ­ლი თე­ატ­რის გა­რე­შე არ შე­მიძ­ლი­აო და და­ა­ყო­ლა, ერთ რა­მეს ვოც­ნე­ბობ: თუკი რამ ვიცი და შე­მიძ­ლია, მინ­და, სხვებ­საც ვას­წავ­ლო. სპექ­ტაკ­ლე­ბის დად­გმა­ზე ხე­ლის აღე­ბას კი არ ვა­პი­რებ, მაგ­რამ ამა­ზე მე­ტად პე­და­გო­გი­უ­რი მოღ­ვა­წე­ო­ბა მი­ზი­დავს - ახალ­გაზ­რდებ­თან მუ­შა­ო­ბა უფრო მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად მი­მაჩ­ნია. პე­და­გო­გო­ბა ოც­ნე­ბა­სა­ვით მქონ­და მუ­და­მო... და ეს ოც­ნე­ბა აუხ­და - რამ­დე­ნი­მე წელ­ში სა­ბო­ლო­ოდ რომ დაბ­რუნ­და სა­ქარ­თვე­ლო­ში, სა­კუ­თა­რი სა­ხე­ლოს­ნო ჰქონ­და და ახალ­გაზ­რდებს ას­წავ­ლი­და, გარ­და ამი­სა, გარ­დაც­ვა­ლე­ბამ­დე თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში სტუ­დენ­ტე­ბის ჯგუ­ფიც ჰყავ­და...

არ მა­ვი­წყდე­ბა ბა­ტონ თე­მურ­თან და მარ­ჯა­ნიშ­ვი­ლე­ლებ­თან ერ­თად ზუგ­დიდ­ში სტუმ­რო­ბა. მა­შინ მი­ამ­ბო, რომ შოთა რუს­თა­ვე­ლის სა­ხე­ლო­ბის თე­ატ­რა­ლუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტის (ასე ერ­ქვა თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს უნი­ვერ­სი­ტეტს) სა­რე­ჟი­სო­რო ფა­კულ­ტე­ტის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ, თურ­მე, სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლის ამ­პლუ­ა­ში პირ­ვე­ლად ზუგ­დი­დის შალ­ვა და­დი­ა­ნის სა­ხე­ლო­ბის დრა­მა­ტულ თე­ატ­რში გა­უშ­ვეს, რამ­დე­ნი­მე ახალ­გაზ­რდა მსა­ხი­ობ­თან ერ­თად და მისი და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი სა­რე­ჟი­სო­რო ცხოვ­რე­ბაც სწო­რედ იმ პე­რი­ო­დი­დან და­ი­წყო. - წარ­მო­გიდ­გე­ნია, 21 წლის ბიჭს, დამ­წყებ რე­ჟი­სორს, რა სა­პა­სუ­ხის­მგებ­ლო საქ­მე მან­დეს? - და­მო­უ­კი­დებ­ლად უნდა და­მედ­გა სპექ­ტაკ­ლე­ბი და დავ­დგი კი­დეც 5 სპექ­ტაკ­ლი 2 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

სა­ო­ცა­რია, ყვე­ლა მის­მენ­და და არა­ვინ მას­წავ­ლი­და ჭკუ­ა­სო, - მი­თხრა ბა­ტონ­მა თე­მურ­მა და და­ა­ყო­ლა, - დე­და­ჩე­მი მე­დეა ჩა­ხა­ვა მეგ­რე­ლი იყო და მარ­თა­ლია, ბე­ბია-ბა­ბუ­აც თბი­ლის­ში მყავ­და, ერ­თმა­ნეთ­თან სა­ლა­პა­რა­კო რომ ჰქონ­დათ, მეგ­რუ­ლად ლა­პა­რა­კობ­დნენ. თბი­ლის­ში მცხოვ­რე­ბი სა­ნა­თე­სა­ოც ერ­თმა­ნეთს მეგ­რუ­ლად ესა­უბ­რე­ბო­და. უფ­რო­სებს ეგო­ნათ, რომ ბავ­შვებ­მა არ ვი­ცო­დით მეგ­რუ­ლი, არა­და, ყვე­ლა­ფე­რი გვეს­მო­და. ზუგ­დიდ­შიც რომ ჩა­მო­ვე­დი სა­მუ­შა­ოდ, მა­ში­ნაც ყვე­ლა­ფერს ვი­გებ­დი. მო­მე­რი­და, იქ­ნებ ისე­თი რამ უთხრან ერ­თმა­ნეთს, მე რომ არ უნდა ვი­ცო­დეო და ერთ კვი­რა­ში ბი­ჭებს ვუ­თხა­რი: რაც გინ­დათ, თა­ვი­სუფ­ლად ილა­პა­რა­კეთ, მაგ­რამ იცო­დეთ, ყვე­ლა­ფე­რი მეს­მის-მეთ­ქი. ახ­ლაც ყვე­ლა­ფერს ვი­გებ, ოღონდ პრაქ­ტი­კა რომ არ მაქვს, ლა­პა­რა­კი მი­ჭირს - ვიდ­რე ვი­ტყვი, უნდა დავ­ფიქ­რდეო.

ზუგ­დიდ­ში ყოფ­ნი­სას ბევ­რის­თვის საყ­ვა­რელ და დიდ მსა­ხი­ო­ბებს - მი­ხე­ილ გო­მი­აშ­ვილ­სა და ზურა ყიფ­ში­ძეს ვკი­თხე, თქვენ­თვის ვინ არის თე­მურ ჩხე­ი­ძე-მეთ­ქი? აშ­კა­რად იგ­რძნო­ბო­და, რომ ბა­ტო­ნი თე­მუ­რი­სად­მი დიდი მო­წი­წე­ბა ჰქონ­დათ და ისიც ვი­ცო­დი, მათ ცხოვ­რე­ბა­ში ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვან როლს რომ ას­რუ­ლებ­და დიდი რე­ჟი­სო­რი.

- ჩემ­თვის ბა­ტო­ნი თე­მუ­რი ის კა­ცია, ვინც ცხოვ­რე­ბა "ამი­რია“ - ერთხანს, სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის მძი­მე წლებ­ში, მოს­კოვ­ში ვი­ყა­ვი წა­სუ­ლი, ჩემ­თვის წყნა­რად, მშვი­დად ვცხოვ­რობ­დი, არა­ფე­რი მაკ­ლდა და... "გა­და­მიტ­რი­ა­ლა“ ტვი­ნი ბა­ტონ­მა თე­მურ­მა და ჩა­მო­მიყ­ვა­ნა თბი­ლის­ში, თე­ატ­რში. დღეს სწო­რედ ამ ადა­მი­ა­ნის წყა­ლო­ბით ვა­კე­თებ იმას, რაც ძა­ლი­ან მიყ­ვარ­სო, მი­თხრა მი­შამ. ზუ­რამ კი გა­ნაგ­რძო, - ჩვენს პრო­ფე­სი­ა­ში ადა­მი­ა­ნე­ბი ამ­თავ­რე­ბენ თა­ვის საქ­მეს, მოღ­ვა­წე­ო­ბას და ჩა­მოყ­რი­ან ფრთებს, ყუ­რებს - ჰგო­ნი­ათ, რომ ყვე­ლა­ფე­რი მორ­ჩა. უც­ბად კი იწყე­ბა მე­ო­რე სი­ცო­ცხლე, რო­მე­ლიც შე­იძ­ლე­ბა პირ­ველ­ზე ტკბი­ლიც კი იყოს; უც­ბად აღ­მო­ა­ჩენ, რა კარ­გია ეს სი­ცო­ცხლე, რად­გან მსა­ხი­ო­ბის პრო­ფე­სია სწო­რედ სი­ცო­ცხლეს­თა­ნაა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი. თე­მურ ჩხე­ი­ძემ მე სი­ცო­ცხლე და­მიბ­რუ­ნა და ამის­თვის მას სა­ჯა­როდ ვუხ­დი მად­ლო­ბა­სო!

• ხე­ლოვ­ნე­ბის აღ­ქმა, ხომ, ჰგავს სიყ­ვა­რულს?

- უდი­დე­სი ბედ­ნი­ე­რე­ბაა, რო­დე­საც ძა­ლი­ან დიდ­ხანს გყავს შენ­ზე წინ მა­ვა­ლი, შენ­ზე უფ­რო­სი ადა­მი­ა­ნი, შენს დად­გმულ სპექ­ტაკლს რომ აჩ­ვე­ნებ, მერე მიხ­ვალ მას­თან შინ და შე­უძ­ლია, პირ­და­პირ გი­თხრას: რა არის ახლა, ეს, არ გრცხვე­ნია, რა გა­გი­კე­თე­ბია? მე მყავ­და ასე­თი - დიდი მიშა თუ­მა­ნიშ­ვი­ლიო, - მი­თხრა ერთხელ ბა­ტონ­მა თე­მურ­მა და გა­ნაგ­რძო, - მი­შას­თან გა­ტა­რე­ბუ­ლი ორი წე­ლი­წა­დი ჩემ­თვის ძა­ლი­ან ნა­ყო­ფი­ე­რი პე­რი­ო­დი იყო, რე­ჟი­სო­რის პრო­ფე­სი­ა­ში რაც ვიცი, იმ ორმა წე­ლი­წად­მა გა­და­წყვი­ტა და მერე მთელ­მა ცხოვ­რე­ბამ. სულ გვე­უბ­ნე­ბო­და, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა, შენ დგამ­დე ისე, რო­გორც მე და წინ ერთი ნა­ბი­ჯიც არ გა­დად­გა. ჩემ­გან კა­ნო­ნე­ბი წა­ი­ღეთ, თქვენ კი სხვაგ­ვა­რად უნდა დად­გათ, თქვე­ნი თა­ო­ბა სხვა­ნა­ი­რად უნდა ფიქ­რობ­დე­სო. ძა­ლი­ან ვცდი­ლობ, ეგე­თი ვიყო, ძა­ლი­ან ვცდი­ლობ, ჩემს სტუ­დენ­ტებს ვუ­თხრა, რომ ჩემს მი­ბაძ­ვას არა­ვი­თა­რი აზრი არ აქვს. დღეს უკვე სხვა დროა, სხვა ქვე­ყა­ნა­ში ვართ და მხო­ლოდ მა­შინ ვიქ­ნე­ბით სა­ინ­ტე­რე­სო­ნი, თი­თო­ე­უ­ლი სა­კუ­თარს თუ გა­ვა­კე­თებთ.

გარ­წმუ­ნებთ, ყვე­ლა ქვე­ყა­ნა­სა და ყვე­ლა თე­ატ­რში, რამ­დე­ნი­მეს, მაგ­რამ მა­ინც იპო­ვით კარგ მსა­ხი­ობს, არ ვიცი, რა­ტომ, მაგ­რამ რე­ჟი­სო­რებს - ნაკ­ლე­ბად. ეტყო­ბა, ბუ­ნებ­რი­ვი ნი­ჭის გა­მო­ხატ­ვა აქ­ტი­ო­რო­ბით უფრო ხდე­ბა, ვიდ­რე - რე­ჟი­სო­რო­ბით. ამი­ტომ, როცა ვხე­დავ, რომ რე­ჟი­სო­რე­ბი კარ­გად აკე­თე­ბენ თუნ­დაც ამა თუ ეპი­ზოდს, ეს მყოფ­ნის აღ­ტა­ცე­ბის­თვის. აბა, თუ ჩა­ვუ­საფრთდე­ბით და ვი­ტყვით, რომ, ვთქვათ, სპექ­ტაკ­ლი კი არის კარ­გი, მაგ­რამ იქ, კუ­თხე­ში კაცი რომ იდგა და ხმას არ იღებ­და, რა­ტომ ეცვა მას ლურ­ჯი ფე­რის რა­ღაც, ეს ჯო­ბია? კარ­გით, რა? რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ყვე­ლა­ფერს გა­მო­ე­დევ­ნო კაცი! არ მოგ­წონთ? - ნუ მოგ­წონთ! არა­ვის ვე­და­ვე­ბი.

ხე­ლოვ­ნე­ბის აღ­ქმა ხომ ჰგავს სიყ­ვა­რულს? შე­იძ­ლე­ბა, რომ სე­რი­ო­ზუ­ლად მე­და­ვოთ, რა­ტომ შე­ვირ­თე ცო­ლად ის, ვინც მყავს, როცა მე­ო­რე ქალი უფრო ლა­მა­ზია? იყოს ის ლა­მა­ზი, მაგ­რამ მე ეს შე­ვირ­თე და... აღ­ქმა არის სუ-ბიექ-ტუ-რი! ობი­ექ­ტუ­რად კარ­გია თუ არა კონ­კრე­ტუ­ლი სპექ­ტაკ­ლი? - მი­მაჩ­ნია, რომ ეს შე­კი­თხვა სრუ­ლი­ად მოკ­ლე­ბუ­ლია ყო­ველ­გვარ სი­მარ­თლეს. იმი­ტომ, რომ ხე­ლოვ­ნე­ბის აღ­ქმა ემო­ცი­უ­რი აღ­ქმაა, ემო­ცი­უ­რი აღ­ქმა კი, თა­ვის­თა­ვად - სუ­ბი­ექ­ტუ­რი. სხვა­თა შო­რის, და­ნახ­ვის პრობ­ლე­მაც არის და - არა მარ­ტო თე­ატ­რში. ვთქვათ, სამ­ხატ­ვრო გა­ლე­რე­ა­ში - აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა შე­მო­ვი­დეს ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­საც ამის აღ­ქმის უნა­რი აქვს და სა­ვალ­დე­ბუ­ლო არ არის, აღ­ფრთო­ვან­დეს, მთა­ვა­რია, მო­მარ­თუ­ლი იყოს, რომ კონ­კრე­ტუ­ლი ტი­ლოს მიღ­მა რა­ღაც და­ი­ნა­ხოს. ან პო­ე­ზი­ას რომ ვკი­თხუ­ლობთ, სტრი­ქონს მიღ­მა ჩვენ­ში რა ხდე­ბა, ის არის მხო­ლოდ ჭეშ­მა­რი­ტად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი. "იმას“ მე სა­ხელს ვერ ვარ­ქმევ. "რო­გორც ნის­ლის ნამ­ქე­რი, ჩა­მა­ვალ მზით ნა­ფე­რი,/ ელ­ვა­რებ­და ნა­პი­რი/ სა­მუ­და­მო მხა­რე­ში...“ - არა­ვინ მი­თხრას, რომ ნე­ბის­მი­ერს პირ­და­პირ შე­უძ­ლია თქვას, ეს რა არის! არა­და, რა­ღაც სა­წა­უ­ლი რომ არის, ტანი გიგ­რძნობს".

ავ­ტო­რი: ირმა ხარ­ში­ლა­ძე

• P.S.

ambebi.ge-ის რე­დაქ­ცია და ამ სტა­ტი­ის ავ­ტო­რი ძა­ლი­ან ვწუხ­ვართ ბა­ტო­ნი თე­მურ ჩხე­ი­ძის გარ­დაც­ვა­ლე­ბას და ვუ­სამ­ძიმ­რებთ ოჯახს, მე­გობ­რებს, კო­ლე­გებს, სრუ­ლი­ად სა­ქარ­თვე­ლოს და მსოფ­ლი­ოს თე­ატ­რა­ლურ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას!