17 დე­კემ­ბერს ბრი­უ­სელ­ში გა­ი­მარ­თა აღ­მო­სავ­ლეთ პარტნი­ო­რო­ბის მო­რი­გი სა­მი­ტი, რო­მე­ლიც, ექ­სპერტთა შე­ფა­სე­ბით, საკ­მა­ოდ უინ­ტე­რე­სო გა­მოდ­გა. იმ ხუთი ქვეყ­ნის­თვის, რომ­ლე­ბიც მას­ში მო­ნა­წი­ლე­ობ­დნენ (ბე­ლა­რუ­სის პრე­ზი­დენ­ტი ალექ­სან­დრე ლუ­კა­შენ­კო სა­მიტს არ და­ეს­წრო), ევ­რო­კავ­შირს გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი არა­ფე­რი შე­უ­თა­ვა­ზე­ბია. თუ დღეს ევ­რო­პა­სა თუ მსოფ­ლი­ო­ში შექ­მნილ ვი­თა­რე­ბას გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნებთ, ეს იქ­ნებ არც იყოს გა­საკ­ვი­რი - პან­დე­მია, ენერ­გო­მა­ტა­რებ­ლებ­ზე მზარ­დი ფა­სე­ბი, რუ­სე­თის მიერ ია­რა­ღის ჟღა­რუ­ნი ისე­დაც მე­ტის­მე­ტად პრაგ­მა­ტულ ევ­რო­პას, სა­ვა­რა­უ­დოდ, უფრო ფრთხი­ლი მოქ­მე­დე­ბის­კენ უბიძ­გებს. არის თუ არა ნამ­დვი­ლად ასე, მით უფრო იმ ფონ­ზე, რო­დე­საც სა­ქარ­თვე­ლოს რუ­სე­თი ექა­ჩე­ბა ფორ­მატ­ში "3+3“, რო­მე­ლიც კრემლს ყველ­ზე მე­ტად რე­გი­ო­ნი­დან და­სავ­ლე­თის­თვის ფე­ხის ამო­საკ­ვე­თად სჭირ­დე­ბა.

"მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, აღ­მო­სავ­ლეთ პარტნი­ო­რო­ბის პროგ­რა­მა­ში 6 სა­ხელ­მწი­ფოა ჩარ­თუ­ლი, თუმ­ცა მას­ში აქ­ტი­უ­რი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის სურ­ვი­ლი ყვე­ლას თა­ნაბ­რად არ გა­აჩ­ნია. ამას სხვა­დას­ხვა მი­ზე­ზი გა­ნა­პი­რო­ბებს - თუკი აზერ­ბა­ი­ჯანს ნაკ­ლე­ბი ნდო­ბა აქვს, სომ­ხეთ­ზე რუ­სე­თის მხრი­დან დიდი ზე­წო­ლა მიმ­დი­ნა­რე­ობს. რაც შე­ე­ხე­ბა ბე­ლა­რუსს - ის არა­თუ მშვი­დო­ბის ხელ­შემ­წყო­ბი, მიგ­რა­ცი­ის კრი­ზი­სის ერთ-ერთი ავ­ტო­რია. ვგუ­ლის­ხმობ, ლატ­ვი­ის, ლი­ე­ტუ­ვის და პო­ლო­ნე­თის სა­ზღვრებ­ზე მიგ­რან­ტთა უკა­ნო­ნო შე­დი­ნე­ბა­ზე. შე­სა­ბა­მი­სად, დარ­ჩა 3 ქვე­ყა­ნა, რომ­ლის­თვი­საც ევ­რო­პას­თან ახლო ურ­თი­ერ­თო­ბა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია - სა­ქარ­თვე­ლო, უკ­რა­ი­ნა და მოლ­დო­ვა“, - ამ­ბობს სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­კი­თხთა ექ­სპერ­ტი გი­ორ­გი გობ­რო­ნი­ძე, რომ­ლის შე­ფა­სე­ბი­თაც, სა­ქარ­თვე­ლოს ევ­რო­პულ პარტნი­ო­რებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მე­ბი აქვს.

"ამა­ზე მი­უ­თი­თებს და­ნი­ელ­სო­ნი­სა და მი­შე­ლის ხში­რი ვი­ზი­ტე­ბი, მათი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი და მი­ღე­ბუ­ლი შე­დე­გე­ბი - ჩვენ­მა პო­ლი­ტი­კურ­მა ელი­ტამ ზარ-ზე­ი­მით მი­ღე­ბუ­ლი შე­თან­ხმე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა­ზე უარი თქვა. რაც შე­ე­ხე­ბა სა­მიტ­ზე პრე­მი­ერ ირაკ­ლი ღა­რი­ბაშ­ვი­ლის სი­ტყვს, ეს საკ­მა­ოდ სტან­დარ­ტუ­ლი გა­მოს­ვლა იყო. ამას­თა­ნა­ვე, ერ­თია იცო­დე თუ რა გჭირ­დე­ბა პარტნი­ო­რე­ბის­გან და მე­ო­რე, თუ რა ძა­ლის­ხმე­ვას იჩენ მის გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლებ­ლად.

სა­გუ­ლის­ხმოა, რამ­დე­ნად გვაქვს გა­აზ­რე­ბუ­ლი ჩვე­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი. სხვა­თა შო­რის, ნდო­ბის პრობ­ლე­მა არის არა მხო­ლოდ ევ­როს­ტრუქ­ტუ­რებ­თან, არა­მედ მთა­ვარ სტრა­ტე­გი­ულ პარტნი­ორ აშშ-თა­ნაც. შარლ მი­შე­ლის უამ­რა­ვი მცდე­ლო­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, ხელ­შე­სა­ხე­ბი შე­დე­გე­ბი მა­ინც ვერ მი­ვი­ღეთ და მათ უჩ­ნდე­ბათ შე­კი­თხვა - აქვს კი აზრი მათ ქმე­დე­ბებს? როცა რა­ღაც ფუ­ჭად ჩა­ივ­ლის, შემ­დეგ გაქვს გან­ცდა, რომ მო­მა­ვალ­ში აქ­ტი­უ­რო­ბა მნიშ­ვნე­ლო­ბას კარ­გავს.

ჩვენ თუ აქამ­დე მი­ვე­დით, რომ გვი­ხა­რია და კარ­გია ის, რომ სან­ქცი­ებს ავ­ცდით, მა­შინ მარ­თლა კარ­გად ყო­ფი­ლა საქ­მე. გა­ვიხ­სე­ნოთ, ვის უწე­სე­ბენ სან­ქცი­ებს? - ბე­ლა­რუსს, რუ­სეთს, ირანს. ჩვე­ნი სურ­ვი­ლე­ბი და მის­წრა­ფე­ბე­ბი გა­ცი­ლე­ბით დიდი და მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი უნდა იყოს“, - ამ­ბობს გობ­რო­ნი­ძე.

ექ­სპერტ თენ­გიზ ფხა­ლა­ძის თქმით, სა­მი­ტის შედ­გებ­ზე სუბ­რი­სას ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია კონ­ტექ­სტია.

"ვგუ­ლის­ხმობ არა მხო­ლოდ ქვე­ყა­ნა­ში არ­სე­ბულ ვი­თა­რე­ბას, ზო­გა­დად, შავი ზღვის რე­გი­ონ­სა თუ თვი­თონ ევ­რო­კავ­შირ­სა და მსოფ­ლი­ო­ში მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სებს, რო­მელ­თაც, ძი­რი­თა­დად, რუ­სე­თი ქმნის. შე­სა­ბა­მი­სად, ეს სა­მი­ტი ვერ იქ­ნე­ბო­და რი­გი­თი მოვ­ლე­ნა. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ ნათ­ლად წარ­მოჩ­ნდა ევ­რო­კავ­შირ­თან ასო­ცი­რე­ბუ­ლი ქვეყ­ნე­ბის ფორ­მა­ტი, რაც ჩვენ­თვის ნამ­დვი­ლად კარ­გია. მკა­ფი­ოდ ით­ქვა, რომ ამ ქვეყ­ნებს აქვთ სხვა მის­წრა­ფე­ბე­ბი, რო­მელ­თაც აღი­ა­რებს ევ­რო­კავ­ში­რი და არა მხო­ლოდ აღი­ა­რებს, მზად არის, ხელი შე­უ­წყოს მათ გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ში. მა­გა­ლი­თად, სა­ქარ­თვე­ლოს გა­ნათ­ლე­ბის სის­ტე­მა გახ­და Horizon Europe-ის ნა­წი­ლი, რაც ნიშ­ნავს სა­ქარ­თვე­ლოს უმაღ­ლე­სი სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ბი­სა და კვლე­ვი­თი ინ­სტი­ტუ­ტე­ბის ევ­რო­კავ­ში­რის შე­სა­ბა­მის ორ­გა­ნო­ებ­თან მე­დი­ა­ცი­ა­სა და კო­ორ­დი­ნი­რე­ბულ მუ­შა­ო­ბას. გარ­და ამი­სა, სა­მი­ტის დეკ­ლა­რა­ცი­ა­ში გა­მო­იკ­ვე­თა ჩვე­ნი ქვეყ­ნის ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბი­სა და სუ­ვე­რე­ნი­ტე­ტის სა­კი­თხი; ასე­ვე არის ჩა­ნა­წე­რი იმ პრო­ექ­ტე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბის შე­სა­ხებ, რომ­ლებ­მაც ხელი უნდა შე­უ­წყოს პარტნი­ო­რო­ბის ქვეყ­ნე­ბის მეტ და­ახ­ლო­ე­ბას და ევ­რო­კავ­შირ­ში ინ­ტეგ­რა­ცი­ას. ცხა­დია, ვი­სურ­ვებ­დი, რომ დეკ­ლა­რა­ცი­ას მა­ლე­ვე მოჰ­ყვეს რე­ა­ლუ­რი პრო­ექ­ტე­ბი და კონ­კრე­ტუ­ლი ნა­ბი­ჯე­ბი, რომ­ლე­ბიც სექ­ტო­რულ ინ­ტეგ­რა­ცი­ა­ში დაგ­ვეხ­მა­რე­ბა. დეკ­ლა­რა­ცი­ა­ში ლა­პა­რა­კია ფი­ნან­სურ დახ­მა­რე­ბა­ზეც, რო­მელ­საც მი­ი­ღე­ბენ პარტნი­ო­რო­ბის წევ­რე­ბი, მათ შო­რის - სა­ქარ­თვე­ლოც”, - ამ­ბობს ფხა­ლა­ძე.

ფაქ­ტია, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­სა და და­სავ­ლეთს შო­რის არ­სე­ბობს პრობ­ლე­მე­ბი, რაც დიდ­წი­ლად სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის არას­წო­რი პო­ლი­ტი­კის შე­დე­გია.

"რთუ­ლია, ამის მი­ზე­ზე­ბი ზუს­ტად ამ­ტკი­ცო. შე­საძ­ლოა ათ­ვლის წერ­ტი­ლი თა­ვის დრო­ზე, პრო­პორ­ცი­ულ არ­ჩევ­ნებ­ზე უა­რის თქმა იყო. არ გა­მოვ­რი­ცხავ, მთა­ვა­რი გან­მსა­ზღვრე­ლი სა­სა­მარ­თლოს სა­ში­ნე­ლი რე­ფორ­მაც ყო­ფი­ლი­ყო. კი­დევ ერთი სირ­თუ­ლე ანაკ­ლი­ის პორ­ტის შე­ჩე­რე­ბაა. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, ერთ დღეს პრე­მი­ე­რი ბახ­ტა­ძე ამ­ბობს, რომ პრო­ცე­სი გაგ­რძელ­დე­ბა, რამ­დე­ნი­მე დღე­ში კი პორ­ტის მშე­ნებ­ლო­ბა ჩერ­დე­ბა. რო­გორ აღიქ­მე­ბო­და ეს სა­ერ­თა­შო­რი­სო მე­გობ­რე­ბის თვალ­ში?

გა­უ­გე­ბა­რი იყო სხვა სა­კი­თხე­ბიც - მა­გა­ლი­თად, ევ­რო­პუ­ლი პო­ლი­ტი­კის მი­მართ ტო­ნა­ლო­ბა. ხში­რად ფაქ­ტებს უც­ნა­უ­რი ახ­სნას ვუ­ძებ­ნი­დით.. ის, რომ თურ­მე მხო­ლოდ რამ­დე­ნი­მე ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტა­რი თუ სე­ნა­ტის წევ­რი გვაკ­რი­ტი­კებს, არა­სე­რი­ო­ზუ­ლი ნათ­ქვა­მის. სწო­რედ ისი­ნი მუ­შა­ო­ბენ სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კი­თხზე, შე­სა­ბა­მი­სად დას­კვნებ­საც ისი­ნი აკე­თე­ბენ, თუმ­ცა ეს ყვე­ლას აზრს გა­მო­ხა­ტავს. აბ­სო­ლუ­ტუ­რად არა­მეც­ნი­ე­რუ­ლი, არა­ე­თი­კუ­რი და არა­სე­რი­ო­ზუ­ლი იქ­ნე­ბა, ვინ­მეს რუ­სუ­ლი ინ­ტე­რე­სე­ბის გა­ტა­რე­ბა და­ვაბ­რა­ლო. შე­საძ­ლოა, კურ­სი დეკ­ლა­რი­რე­ბუ­ლად რუ­სე­თის სა­სარ­გებ­ლო არ იყოს, თუმ­ცა დაშ­ვე­ბუ­ლი შეც­დო­მე­ბი რომ რუ­სე­თის ინ­ტე­რე­სებს აძ­ლი­ე­რებს, ამ ფაქტს ვერ­სად გა­ვექ­ცე­ვით.

2008 წლი­დან დღემ­დე, რუ­სეთ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში ქარ­თუ­ლი დიპ­ლო­მა­ტია უფრო ბი­პო­ლა­რულ აშ­ლი­ლო­ბას ჰგავს. გა­დავ­ხე­დო­ოთ, რა ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი გვაქვს პო­ლი­ტი­კურ, სა­მარ­თლებ­რივ და ეკო­ნო­მი­კუ­რი კუ­თხით.

მა­გა­ლი­თად, რუსი აქ­ტო­რე­ბი წარ­მა­ტე­ბით ოპე­რი­რე­ბენ და ეს მხო­ლოდ "ბი­ლა­ინს“ ან "იან­დექსს“ არ შე­ე­ხე­ბა, აქ იგუ­ლის­ხმე­ბა ენერ­გო­კომ­პა­ნი­ე­ბი. ამავდრო­უ­ლად, სატ­რან­სპორ­ტო შე­ზღუდ­ვებს რუსი ტუ­რის­ტე­ბის აქ­ტი­ურ შე­მოს­ვლა­ში ხელი არ შე­უშ­ლია. ამავდრო­უ­ლად, ქარ­თუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფოს წარ­მო­მად­გენ­ლის თი­თო­ე­ულ გან­ცხა­დე­ბას მეტი დე­ლი­კა­ტუ­რო­ბა მო­ე­თხო­ვე­ბა. მა­გა­ლი­თად, ყო­ფილ პრე­ზი­დენტ სა­ა­კაშ­ვილ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში პრე­მი­ერ ღა­რი­ბაშ­ვი­ლის მხრი­დან რე­ვან­შზე ღია სა­უ­ბა­რი გვეს­მის - ის, რომ შე­საძ­ლოა, ყო­ფილ პრე­ზი­დენტს მუხ­ლე­ბი და­ე­მა­ტოს. ისე­დაც არამ­ყა­რი სა­სა­მარ­თლოს და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბა­სა და ნდო­ბას უფრო მეტი დარ­ტყმის ქვეშ აყე­ნებს“, - აცხა­დებს გი­ორ­გი გობ­რო­ნი­ძე.

მი­სი­ვე თქმით, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მხრი­დან გარე საფრ­თხე­ებ­ზე მოქ­ნი­ლი რე­ა­გი­რე­ბა არ ხდე­ბა.

"რე­გი­ონ­ში ტურ­ბუ­ლენ­ტო­ბაა. სა­ჭი­როა უფრო მეტი პროგ­ნო­ზი­რე­ბა­დი ნა­ბი­ჯე­ბი - გარ­კვე­ულ პე­რი­ოდ­ში ესა თუ ის ქმე­დე­ბა რა შე­დე­გებს მოგ­ვცემს. გა­სა­გე­ბია არა­ღი­ა­რე­ბი­სა და დე­ო­კუ­პა­ცი­ის პო­ლი­ტი­კა. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რა ქმე­დით ნა­ბი­ჯებს ვდგამთ და რო­გო­რია გა­წე­რი­ლი გეგ­მა. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მხრი­დან საფრ­თხე­ებ­ზე მოქ­ნილ რე­ა­გი­რე­ბას ვერ ვამ­ჩნევთ. რე­გი­ონ­ში რუ­სუ­ლი, თურ­ქუ­ლი და ირა­ნის გავ­ლე­ნე­ბი იზ­რდე­ბა, ამ თე­მას კი ქარ­თუ­ლი სა­ინ­ფორ­მა­ციო სივ­რცე სა­ერ­თოდ არ ეთ­მო­ბა. თუნ­დაც სა­მე­ზობ­ლო პო­ლი­ტი­კა და პო­ზი­ტი­უ­რი როლი ავი­ღოთ - ის ერთჯე­რა­დი აქტი არ უნდა იყოს. სა­გუ­ლის­ხმო რა­მეს გე­ტყვით - ჩვე­ნი უსაფრ­თხო­ე­ბის კონ­ცეფ­ცია 2011 წლის შემ­დეგ არ შეც­ვლი­ლა - არა­და, ამ წლებ­ში იმ­დე­ნი რამ შე­იც­ვა­ლა. ამი­ტომ, სა­ერ­თოდ რაზე ვსა­უბ­რობთ?

სა­ქარ­თვე­ლოს აქვს შან­სი, რე­გი­ონ­ში გავ­ლე­ნე­ბი გა­ზარ­დოს და უფრო დიდი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი მი­ი­ღოს. მი­უ­ხე­და­ვად ჩვენ­თან არ­სე­ბუ­ლი არას­ტა­ბი­ლუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბი­სა, აქ მა­ინც ყვე­ლა­ზე დიდი ავ­ტო­რი­ტე­ტი და ფუნ­ქცია გვაქვს, რა­საც შე­სა­ბა­მი­სი გა­მო­ყე­ნე­ბა სჭირ­დე­ბა.

პირ­ველ რიგ­ში, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია პროგ­ნო­ზი­რე­ბა­დი გა­რე­მო შე­იქ­მნას. ამის­თვის ინ­სტი­ტუ­ტე­ბი ბო­ლომ­დე ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი უნდა იყოს. "ა“ პუნ­ქტი­დან "ბ“ პუნ­ქტამ­დე გეგ­მა­ზო­მი­ე­რად უნდა მი­ვი­დე. არ­ჩევ­ნე­ბი ძა­ლა­უფ­ლე­ბის გა­და­ცე­მის მე­ქა­ნიზ­მი უნდა იყოს და არა აპო­კა­ლიფ­სის ნი­შა­ნი“, - ამ­ბობს ექ­სპერ­ტი.

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ "აღ­მო­სავ­ლეთ პარტნი­ორ­ბის“ სა­მი­ტამ­დე მოს­კოვ­ში გა­ი­მარ­თა შეხ­ვედ­რა ე.წ. 3+3-ის ფორ­მა­ტის ფარ­გლებ­ში. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ სა­ქარ­თვე­ლო ამ შეხ­ვედ­რა­ში არ მო­ნა­წი­ლე­ობ­და და არც ამ პლატ­ფორ­მა­ში გა­წევ­რე­ბას აპი­რებს, ამ თავ­ყრი­ლო­ბა­ზე პრო­ვო­კა­ცი­უ­ლად გა­მო­ფი­ნეს ქარ­თუ­ლი დრო­ში. ის­მის კი­თხვა, ეს ხომ არ არის გავ­ლე­ნის სფე­რო­ე­ბის მო­ნიშ­ვნის მცდე­ლო­ბა, ანუ გზავ­ნი­ლი და­სავ­ლე­თის­თვის, სა­ქარ­თვე­ლოს ად­გი­ლი აქ არი­სო…

თენ­გიზ ფხა­ლა­ძის თქმით, რუ­სე­თი ჯი­უ­ტად ეძა­ხის ამ ფორ­მატს "3+3"-ს რო­დე­საც რე­ა­ლუ­რად ეს არის "3+2". მი­სი­ვე გან­ცხა­დე­ბით, ჩვენ სწო­რედ ეს უკა­ნას­კნე­ლი ტერ­მი­ნი უნდა და­ვამ­კვიდ­როთ.

"დრო­შის გა­მო­ფე­ნა კი მარ­თლაც პრო­ვო­კა­ცია იყო. რუ­სე­თის­თვის ეს იყო რო­გორც რე­გი­ო­ნუ­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბის გზავ­ნი­ლი, ასე­ვე გზავ­ნი­ლი და­სავ­ლე­თის­თვი­საც. რუ­სე­თი ცდი­ლობს ვი­თა­რე­ბა ისე წარ­მო­ა­ჩი­ნოს, თით­ქოს ამ რე­გი­ონ­ში მისი შე­ფა­სე­ბით უცხოს არა­ფე­რი ესაქ­მე­ბა, რომ ეს არის მისი გავ­ლე­ნის სფე­რო, რო­მელ­საც, მი­სი­ვე წარ­მოდ­გე­ნით, იყოფს ირან­სა და თურ­ქეთ­თან. კრემ­ლი ცდი­ლობს ისე წარ­მო­ა­ჩი­ნოს, რომ ეს რე­გი­ო­ნი და­სავ­ლე­თის­თვის ჩა­კე­ტი­ლია და ის აქ არ უნდა შე­მო­ვი­დეს. ასე­ვე ცდი­ლობს შე­ა­მოწ­მოს ჩვე­ნი რე­აქ­ცია - რო­გორ გა­მო­ეხ­მა­უ­რე­ბა ამ­გვარ პრო­ვო­კა­ცი­ას ჩვე­ნი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა თუ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა. რაც შე­ე­ხე­ბა ამ ფორ­მატს, იქ სა­ქარ­თვე­ლოს ად­გი­ლი ნამ­დვი­ლად არ არის, მაგ­რამ გარ­და ამი­სა, ამ ქვეყ­ნე­ბის თა­ნამ­შრომ­ლო­ბაც წარ­მო­უდ­გენ­ლად რთუ­ლი მგო­ნია. ეს არის იმ სა­ხელ­მწი­ფო­ე­ბის თავ­ყრი­ლო­ბა, რო­მელ­თაც ძა­ლი­ან რთუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა აქვთ. სომ­ხეთ-აზერ­ბა­ი­ჯა­ნი, ფაქ­ტობ­რი­ვად, ისევ სა­ო­მარ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში არი­ან და, ვფიქ­რობ, ვიდ­რე სამ­შვი­დო­ბო ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბას არ მო­ე­წე­რე­ბა ხელი, არა­ვის უნდა ჰქონ­დეს ილუ­ზია, რომ მათ შო­რის ომი დას­რულ­და. რთუ­ლია სომ­ხეთ­სა და თურ­ქეთს შო­რის და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბაც, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ბოლო ხანს ნორ­მა­ლი­ზე­ბის მცდე­ლო­ბებს ვხე­დავთ. ის­ტო­რი­უ­ლად ძა­ლი­ან რთუ­ლი, ცვა­ლე­ბა­დი და ჩახ­ლარ­თუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა ჩა­მო­ყა­ლიბ­და ირან­სა და თურ­ქეთს შო­რის, ისე­ვე, რო­გორ თურ­ქეთ­სა და რუ­სეთს შო­რის... მოკ­ლედ, ისე­თი პრობ­ლე­მე­ბის გორ­გა­ლია ამ ვი­თომ ერ­თი­ა­ნო­ბა­ში, რომ ამ ფორ­მა­ტის პერ­სპექ­ტი­ვის და­ნახ­ვა, ფაქ­ტობ­რი­ვად, შე­უძ­ლე­ბე­ლია...

აქვე ვი­ტყვი, რომ ამ ფორ­მა­ტის და, ზო­გა­დად, რუ­სე­თის მი­მართ გულ­ხელ­დაკ­რე­ფი­ლი არ უნდა ვი­ყოთ, პი­რი­ქით, რუ­სე­თის ყვე­ლა მცდე­ლო­ბა, რე­გი­ო­ნი ჩა­კე­ტოს, ძა­ლი­ან და­მა­ფიქ­რე­ბე­ლია და ამის სა­პირ­წო­ნედ უნდა გა­ვაძ­ლი­ე­როთ თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა სტრა­ტე­გი­ულ პარტნი­ო­რებ­თან - ვგუ­ლის­ხმობ ევ­რო­კავ­შირს, ნა­ტოს, აშშ-ს, რათა უფრო მას­შტა­ბუ­რად იყ­ვნენ წარ­მოდ­გე­ნილ­ნი შავ ზღვა­ზე და, ზო­გა­დად, რე­გი­ონ­ში”, - გა­ნა­ცხა­და ფხა­ლა­ძემ. წყა­რო

მოკ­ლედ, რე­გი­ონ­ში შექ­მნი­ლი ვი­თა­რე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, აშ­კა­რაა, რომ მთა­ვა­რი მო­თა­მა­შე­ე­ბი გავ­ლე­ნის სფე­რო­ე­ბის ახ­ლე­ბუ­რი გა­ნა­წი­ლე­ბას ცდი­ლო­ბენ, შე­სა­ბა­მი­სად, ჩვენს და­სავ­ლურ დეკ­ლა­რი­რე­ბულ არ­ჩე­ვანს სჭირ­დე­ბა საქ­მეც - მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი რე­ფორ­მე­ბის გა­ტა­რე­ბა ქვეყ­ნის შიგ­ნით და ასე­ვე აქ­ტი­უ­რო­ბა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ას­პა­რეზ­ზე. ამას­თა­ნა­ვე და­სავ­ლეთ­მაც ბო­ლოს და ბო­ლოს უნდა და­ი­ნა­ხოს კრემ­ლის მავ­ნე პო­ლი­ტი­კის შე­დე­გე­ბი და ის, რომ რუ­სეთს რაც მე­ტად პრაგ­მა­ტუ­ლი სიფრ­თხი­ლით მო­ექ­ცე­ვი და და­უთ­მობ, უფრო მე­ტის წა­ღე­ბას და მი­ტა­ცე­ბას შე­ეც­დე­ბა...

ავ­ტო­რი: ღვთი­სა­ვარ ან­თა­ძე