ან­სამ­ბლ "რუს­თა­ვის“ დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი, ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის მო­ა­მა­გე, ფოლკ­ლო­რის­ტი ან­ზორ ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი 81 წლის ასაკ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა. ის კო­ვიდ 19-ის დი­აგ­ნო­ზით თბი­ლი­სის სა­უ­ნი­ვერ­სი­ტე­ტო კლი­ნი­კა­ში იყო მო­თავ­სე­ბუ­ლი, მარ­თვით სუნ­თქვა­ზე იმ­ყო­ფე­ბო­და. სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლის დიდი მცდე­ლო­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, მისი გა­დარ­ჩე­ნა ვერ მო­ხერ­ხდა.

სამ­წუ­ხა­როა, რომ ამ უხი­ლა­ვი მტრის, კო­რო­ნა­ვირუ­სის გამო, კი­დევ ერთი დიდი ადა­მი­ა­ნის ცხოვ­რე­ბა ასე ტრა­გი­კუ­ლად დას­რულ­და.

ambebi.ge ესა­უბ­რა ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის მოღ­ვა­წე­ებს, რომ­ლე­ბიც გულ­წრფელ მწუ­ხა­რე­ბას გა­მოთ­ქვა­მენ ან­ზორ ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის გამო.

გია ბა­ღაშ­ვი­ლი, მუ­სი­კის­მცოდ­ნე, ფოლკ­ლო­რის­ტი:

ასევე დაგაინტერესებთ

09:24 / 31-03-2021

ანზორ ერქომაიშვილი 81 წლის ასაკში გარდაიცვალა - ის კორონავირუსით იყო ინფიცირებული

10:34 / 31-03-2021

"ფოლკლორის ბოლო მოჰიკანი, საქართველოს სახე" - რას წერენ სოციალურ ქსელში ანზორ ერქომაიშვილის შესახებ?

- უდი­დე­სი ტკი­ვი­ლი და აუ­ნა­ზღა­უ­რე­ბე­ლი და­ნაკ­ლი­სია ბა­ტო­ნი ან­ზორ ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბა. ის ეპო­ქა­ლუ­რი პი­როვ­ნე­ბაა, სა­უ­კუ­ნე­ში ერთხელ რომ იბა­დე­ბა, ისე­თი. და­უ­ჯე­რე­ბე­ლიც კია, იმ­ხე­ლა ღვაწ­ლი მი­უ­ძღვის მას, რო­გორც მრა­ვალ­მხრივ მოღ­ვა­წეს, ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის წი­ნა­შე. ერ­თმა კაც­მა შეძ­ლო იმ­დე­ნი, რა­საც მთე­ლი ინ­სტი­ტუ­ტე­ბი ვერ ახერ­ხე­ბენ.

ქარ­თუ­ლი ფოლკ­ლო­რის მრა­ვალ­სა­უ­კუ­ნო­ვან ის­ტო­რი­ა­ში, იგი ერთ-ერთი უდი­დე­სი ფი­გუ­რაა. იყო სწო­რუ­პო­ვა­რი ლოტ­ბა­რი, ქარ­თუ­ლი ხალ­ხუ­რი სიმ­ღე­რა-გა­ლო­ბის სა­უ­კე­თე­სო მცოდ­ნე, სა­ერ­თა­შო­რი­სო მას­შტა­ბით აღი­ა­რე­ბუ­ლი ექ­სპერ­ტი მუ­სი­კა­ლურ ხე­ლოვ­ნე­ბა­ში, ჩვე­ნი სა­სი­ქა­დუ­ლო ან­სამ­ბლის, "რუს­თა­ვის“ და­მა­არ­სე­ბე­ლი და ხელ­მძღვა­ნე­ლი და ის ტრი­უმ­ფა­ლუ­რი გა­მარ­ჯვე­ბე­ბი, რო­მე­ლიც ან­სამ­ბლ "რუს­თავს“ აქვს მო­პო­ვე­ბუ­ლი მსოფ­ლი­ოს 70-ზე მეტ ქვე­ყა­ნა­ში, პირ­ველ რიგ­ში, ცხა­დია, ბა­ტო­ნი ან­ზო­რის დამ­სა­ხუ­რე­ბაა.

მან აღ­მო­ა­ჩი­ნა, მო­ი­პო­ვა და შეკ­რი­ბა, მსოფ­ლი­ოს სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის არ­ქი­ვებ­ში გაბ­ნე­უ­ლი, ქარ­თუ­ლი ხალ­ხუ­რი სიმ­ღე­რის არა­ერ­თი უნი­კა­ლუ­რი ჩა­ნა­წე­რი, აღ­ზარ­და მთე­ლი თა­ო­ბე­ბი ცნო­ბი­ლი ქარ­თვე­ლი მომ­ღერ­ლე­ბი­სა და ლოტ­ბა­რე­ბი­სა, შექ­მნა ან­სამ­ბლი "მარ­თვე“ და ათა­სო­ბით ბავ­შვი აზი­ა­რა ქარ­თუ­ლი სიმ­ღე­რა-გა­ლო­ბის მადლს. აღა­რა­ფერს ვამ­ბობ მის კვლე­ვებ­სა და სა­გა­მომ­ცემ­ლო საქ­მი­ა­ნო­ბა­ზე, რო­მელ­საც უზარ­მა­ზა­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს სა­მეც­ნი­ე­რო თუ შე­მეც­ნე­ბი­თი მი­მარ­თუ­ლე­ბით.

მინ­და უღ­რმე­სი მად­ლო­ბა ვუ­თხრა ბა­ტონ ან­ზორს იმ სი­ა­მა­ყით სავ­სე წლე­ბის­თვის, რაც მან მთე­ლი თა­ვი­სი ცხოვ­რე­ბის მან­ძილ­ზე გვა­ჩუ­ქა, გვა­ჩუ­ქა ჩვენ - ქარ­თველ ხალ­ხს. ღმერ­თმა და­უმ­კვიდ­როს ცათა სა­სუ­ფე­ვე­ლი. მის სა­ხელს და­ვი­წყე­ბა არა­სო­დეს უწე­რია!

თამ­რი­კო ჭო­ხო­ნე­ლი­ძე, მუ­სი­კო­სი:

- ძა­ლი­ან დიდი ტრა­გე­დი­აა... მისი წას­ვლით მო­ა­მა­გე­თა პლე­ა­დის ერთი დიდი ეტა­პი დას­რულ­და. ბა­ტო­ნი ან­ზო­რის გა­დაც­ვა­ლე­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის უდი­დე­სი და­ნაკ­ლი­სია. სა­ში­ნე­ლი ტკი­ვი­ლია, რად­გა­ნაც მარ­თლა დას­რულ­და ერთი დიდი ეტა­პი ქარ­თუ­ლი სა­გან­ძუ­რის უშურ­ვე­ლად მო­ა­მა­გე ადა­მი­ა­ნე­ბის და მათი მოღ­ვა­წე­ო­ბის.

მი­ჭირს მას­ზე ლა­პა­რა­კი, მა­მა­ჩემ­ზე მქონ­და ზუს­ტად ასე­თი ემო­ცი­ე­ბი, ბა­ტონ ან­ზორ­ში მა­მა­ჩემს ვხე­დავ­დი და ადა­მი­ა­ნუ­რად ეს ძა­ლი­ან დიდი შვე­ბა იყო. სა­ოც­რად თბი­ლი ადა­მი­ა­ნი გახ­ლდათ...

ჩვენ გვქონ­და ასე­თი ტრა­დი­ცია, 2 იან­ვარს მე და ჩემი შვი­ლე­ბი აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა მივ­სუ­ლი­ყა­ვით მას­თან ოჯახ­ში, თუ მაგ­ვი­ან­დე­ბო­და მის­ვლა, ღე­ლავ­და, მი­რე­კავ­და - რა­ტომ იგ­ვი­ა­ნე­ბო? ეს ტრა­დი­ცია წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში გრძელ­დე­ბო­და, მაგ­რამ ამ პან­დე­მი­ამ ისე შეძ­ლო, რომ წელს მას­თან ვერ მი­ვე­დი, ალ­ბათ, ამას ვე­რას­დროს მო­ვი­ნე­ლებ. მისი ასა­კის მი­უ­ხე­და­ვად, ენერ­გი­უ­ლი იყო და კარ­გად გრძნობ­და თავს...

ეს დღე­ე­ბი ლოც­ვებ­ში გა­ვა­ტა­რეთ, მისი ჯან­მრთე­ლო­ბით­ვის ვლო­ცუ­ლობ­დით... დღეს კი სა­ში­ნე­ლი ტრა­გე­დია მოხ­და... ბა­ტო­ნი ან­ზო­რის სული შე­უ­ერ­თდა ერის­თვის მო­ა­მა­გე ადა­მი­ა­ნე­ბის კოჰორ­ტას. ისიც მათ­თან ერ­თად, ახლა იქი­დან ილო­ცებს ქარ­თვე­ლე­ბის­თვის, ჩვე­ნი შვი­ლე­ბით­ვის და იმის­თვის, რომ ქარ­თუ­ლი სიმ­ღე­რა არ და­ი­კარ­გოს. ქედს ვიხ­რი მის წი­ნა­შე!

გი­ორ­გი უში­კიშ­ვი­ლი, ფოლკ­ლო­რის­ტი:

- ამ ბოლო პე­რი­ოდ­ში ორი ღვაწლ­მო­სი­ლი პი­როვ­ნე­ბა და­კარ­გა ქარ­თულ­მა ფოლკ­ლორ­მა - ან­ზორ ექო­მა­იშ­ვი­ლი და თე­მურ ქევ­ხიშ­ვი­ლი. ძა­ლი­ან სამ­წუ­ხა­რო ამ­ბა­ვია, რო­დე­საც ასე­თი ადა­მი­ა­ნე­ბი ამ ქვეყ­ნი­დან მი­დი­ან. ძა­ლი­ან ვწუხ­ვარ. მათი წას­ვლა სულ უფრო მძი­მეა ქვეყ­ნის­თვის და იმ კონ­კრე­ტუ­ლი დარ­გის­თვის, რა­საც ისი­ნი ემ­სა­ხუ­რე­ბოდ­ნენ.

ბავ­შვო­ბი­დან "მარ­თვე­ში“ ბა­ტონ ან­ზორ­თან ვმღე­რო­დი. ბუ­ნებ­რი­ვია, ვიც­ნობ­დი, მქონ­და მას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა, მრა­ვა­ლი შეხ­ვედ­რა, მათ შო­რის, არა­ერ­თი მოგ­ზა­უ­რო­ბა, გას­ტრო­ლი უცხო­ეთ­ში...

ძა­ლი­ან ვწუხ­ვარ და სა­ქარ­თვე­ლოს ვუ­სამ­ძიმ­რებ ამ ადა­მი­ა­ნის გარ­დაც­ვა­ლე­ბას!

გი­ორ­გი ბე­რი­ძე, ან­სამ­ბლ "რუს­თა­ვის“ პი­არ­სამ­სა­ხუ­რის ხელ­მძღვა­ნე­ლი:

- ბა­ტო­ნი ან­ზო­რი ჯერ კი­დევ ბავ­შვო­ბა­ში, სა­ტე­ლე­ვი­ზიო გა­და­ცე­მე­ბით შე­მო­ვი­და ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში, შემ­დეგ როცა ჟურ­ნა­ლის­ტი გავ­ხდი და ტე­ლე­ვი­ზი­ა­ში და­ვი­წყე საქ­მი­ა­ნო­ბა, მას თვალ­ყურს უკვე ახ­ლო­დან ვა­დევ­ნებ­დი, რად­გა­ნაც ხალ­ხუ­რი შე­მოქ­მე­დე­ბის რე­დაქ­ცი­ას ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და...

ან­სამ­ბლ "რუს­თავ­თან" ერ­თად გას­ტროლ­ზე, ნი­დერ­ლან­დე­ბის სა­მე­ფო­ში, რო­გორც ჟურ­ნა­ლისტს, ისე მო­მი­წია გამ­გზავ­რე­ბა, იქი­დან ambebi.ge-საც ვაწ­ვდი­დი ინ­ფორ­მა­ცი­ებს. იმ­ჟა­მად ბა­ტო­ნი ან­ზო­რი უფრო ახ­ლოს გა­ვი­ცა­ნი - ვხე­დავ­დი თი­თო­ე­ულ ბგე­რას რო­გორ უფრთხილ­დე­ბო­და და თა­ვად მომ­ღერ­ლებ­ზე რო­გორ ზრუ­ნავ­და, რომ არ გა­ცი­ე­ბუ­ლიყ­ვნენ, ყო­ფი­ლიყ­ვნენ ფორ­მა­ში, რათა უცხო­ე­ლი მსმე­ნე­ლის წი­ნა­შე სა­თა­ნა­დოდ წარმდგა­რიყ­ვნენ და ღირ­სე­უ­ლად წარ­მო­ე­ჩი­ნათ

ქარ­თუ­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბა.

გა­ვი­და წლე­ბი და მოვ­ხვდი ან­სამ­ბლ "რუს­თავ­ში“ პრეს­სამ­სა­ხუ­რის ხელ­მძღვა­ნე­ლად. რო­დე­საც მას­თან გა­სა­უბ­რე­ბა­ზე შე­ვე­დი, მა­შინ უკვე და­ი­ვი­წყა ჩვე­ნი ძვე­ლი ნაც­ნო­ბო­ბა და მი­თხრა, - თუ გინ­და, საქ­მე გა­მო­გი­ვი­დეს, უნდა გიყ­ვარ­დეს ქარ­თუ­ლი სიმ­ღე­რა და ფოლკ­ლო­რი! ეს იყო ჩემ­თვის მთა­ვა­რი სა­მოქ­მე­დო ფორ­მუ­ლა და დღემ­დე ესაა ან­სამ­ბლ "რუს­თავ­თან“ ურ­თი­ერ­თო­ბის ამო­სა­ვა­ლი წერ­ტი­ლი... იყო არა­ერ­თი გას­ტრო­ლი, კონ­ცერ­ტი და თავ­და­ვი­წყე­ბამ­დე, ენერ­გი­ის ბოლო წვე­თამ­დე რე­პე­ტი­ცი­ე­ბი, რათა კონ­ცერ­ტი ყო­ფი­ლი­ყო ისე­თი, რო­გო­რიც მას სურ­და, - უმაღ­ლეს დო­ნე­ზე გვეჩ­ვე­ნე­ბი­ნა ქარ­თუ­ლი სიმ­ღე­რა და კულ­ტუ­რა.

უცხო­ეთ­ში ყოფ­ნი­სას, არ გე­გო­ნოთ, რომ ქა­ლაქს და ღირ­სშე­სა­ნიშ­ნა­ო­ბებს ათ­ვა­ლი­ე­რებ­და, წი­ნას­წარ ჰქონ­და მოკ­ვლე­უ­ლი მუ­ზე­უ­მე­ბი ან მუ­სი­კა­ლუ­რი ფონ­დე­ბი, თუ სად უნდა მი­სუ­ლი­ყო და მე­ცხრა­მე­ტე - მე­ო­ცე სა­უ­კუ­ნის ჩა­ნა­წე­რე­ბის უნი­კა­ლუ­რი ნი­მუ­შე­ბი აღ­მო­ე­ჩი­ნა. ასე აქვს გა­დარ­ჩე­ნი­ლი და მიკ­ვლე­უ­ლი მსოფ­ლი­ოს მას­შტა­ბით ჩვე­ნი სა­გან­ძუ­რი, უძ­ვე­ლე­სი ჩა­ნა­წე­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც უცხო­ურ ფონ­დებ­ში ზოგ­ჯერ რუ­სუ­ლი, უკ­რა­ი­ნუ­ლი თუ ყა­ზა­ხუ­რი ფოლკ­ლო­რის ნი­მუ­შე­ბად იყო გა­სა­ღე­ბუ­ლი.

სწო­რედ ეს არა­ზუს­ტი ინ­ფორ­მა­ცი­ე­ბი ჩა­მო­ა­შო­რა მან იმ ჩა­ნა­წე­რებს და მსოფ­ლი­ოს შე­მო­უ­ნა­ხა შე­უ­ფა­სე­ბე­ლი გან­ძი, რა­საც ქარ­თუ­ლი სიმ­ღე­რა და ფოლკ­ლო­რი ჰქვია. ძა­ლი­ან დიდი გეგ­მე­ბი ჰქონ­და, რო­მე­ლიც ნა­წი­ლობ­რივ სის­რუ­ლე­ში მო­იყ­ვა­ნა და ბევ­რიც გა­ნუ­ხორ­ცი­ე­ლე­ბე­ლი დარ­ჩა. ეს უდი­დე­სი და­ნაკ­ლი­სია ქარ­თუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სა და ხე­ლოვ­ნე­ბის­თვის. მის მიერ გა­წე­უ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბა და ღვაწ­ლი ფას­და­უ­დე­ბე­ლია. რაც დრო გავა, ეს ყვე­ლა­ფე­რი მე­ტად გა­მოჩ­ნდე­ბა და შე­ფას­დე­ბა.

მა­მუ­კა ღლონ­ტი, პრო­დი­უ­სე­რი:

- ან­ზორ ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი მა­მა­ჩე­მის მა­მი­დაშ­ვი­ლი და ჩემი ბიძა გახ­ლდათ. მა­მა­ჩე­მი და ან­ზო­რი უახ­ლო­ე­სი ადა­მი­ა­ნე­ბი იყ­ვნენ. მთე­ლი ახალ­გაზ­რდო­ბა ერ­თად აქვთ გა­ტა­რე­ბუ­ლი. ჩვენს ოჯახ­ში ხში­რად მო­დი­ო­და...

ჩვენ რუს­თავ­ში ვცხოვ­რობ­დით და მა­შინ ან­სამ­ბლ "რუს­თავს“ სა­რე­პე­ტი­ციო დარ­ბა­ზი რუს­თავ­ში ჰქონ­და. ესეც კი­დევ ერთი მი­ზე­ზი იყო ჩვე­ნი კი­დევ უფრო სი­ახ­ლო­ვის­თვის. ან­სამ­ბლში ჩემი მე­ო­რე ბი­ძაც ბად­რი თო­ი­ძე (ცოტა ადრე გარ­და­იც­ვა­ლა) მღე­რო­და, დიდი მომ­ღე­რა­ლი იყო და ამ ხალ­ხის ჩვენ­თან სტუმ­რო­ბა ნამ­დვი­ლი ზე­ი­მი იყო. ან­ზო­რი მა­მას და­უ­რე­კავ­და, შენ­თვის კარ­გი ადე­სა მაქვს, მა­მა­ჩემს ადე­სა უყ­ვარ­და და ვიდ­რე მო­ვი­დოდ­ნენ, უნდა გე­ნა­ხათ, რო­გო­რი მო­ლი­დი­ნი ჰქონ­და მა­მას. მო­ვი­დო­და, მო­ი­ტან­და ადე­სას, დას­ხდე­ბოდ­ნენ სხვა ნა­თე­სა­ვებ­თან ერ­თად და დიდი ქე­ი­ფი, ლხი­ნი გა­ჩაღ­დე­ბო­და, იყო სა­დღეგ­რძე­ლო­ე­ბი, სიმ­ღე­რა... ან­ზო­რი ძა­ლი­ან თბი­ლი კაცი იყო, ეგე­თი თავ­მდა­ბა­ლი ადა­მი­ა­ნი იშ­ვი­ა­თია...

ქვეყ­ნის­თვის რა საქ­მეც აქვს გა­კე­თე­ბუ­ლი, ეს ხომ ცალ­კე სა­კი­თხია...

- რო­დე­საც ას­პა­რეზ­ზე თქვენც გა­მოჩ­ნდით და შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი საქ­მი­ა­ნო­ბა და­ი­წყეთ, რო­გორ გა­ფა­სებ­დათ?

- უხერ­ხუ­ლად არ გა­მო­მი­ვი­დეს, მაგ­რამ მისი შე­ფა­სე­ბა იყო ასე­თი - მე­ტყო­და, ვა­მა­ყობ შე­ნით და გულ­ში თბი­ლად ჩა­მიკ­რავ­და! ხომ ვამ­ბობ, ისე­თი თავ­მდა­ბა­ლი იყო, გა­მო­რი­ცხუ­ლია, მის­გან რამე შე­ნიშ­ვნა მი­მე­ღო... უდი­დე­სი პი­როვ­ნე­ბა და­კარ­გა ქვე­ყა­ნამ. თუ დღეს ქარ­თუ­ლი სიმ­ღე­რა გვაქვს, ლო­მის წილი მის პო­პუ­ლა­რი­ზა­ცი­ა­სა და გა­დარ­ჩე­ნა­ში ან­ზორ ერ­ქო­მა­იშ­ვილს მი­უ­ძღვის. მან ქარ­თუ­ლი სიმ­ღე­რა გა­და­არ­ჩი­ნა!

• ambebi.ge მწუ­ხა­რე­ბას გა­მოთ­ქვამს დიდი ქარ­თვე­ლი მა­მუ­ლიშ­ვი­ლის, ან­ზორ ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის გამო და უსამ­ძიმ­რებს ოჯახ­სა და ახ­ლობ­ლებს