1921 წლის თე­ბერ­ვალ­ში, მოს­კო­ვის ინ­სტრუქ­ცი­ე­ბის თა­ნახ­მად, რუ­სე­თის წი­თე­ლი არ­მია სა­ქარ­თვე­ლოს დე­მოკ­რა­ტი­ულ რეს­პუბ­ლი­კა­ში შე­მო­იჭ­რა. საბ­ჭო­თა სამ­ხედ­რო ძა­ლე­ბი, რუ­სე­თის მსრო­ლელ­თა ბრი­გა­დის პოლ­კე­ბი, სრუ­ლი­ად სა­ქარ­თვე­ლოს ალ­ყა­ში მოქ­ცე­ვას ისა­ხავ­დნენ მიზ­ნად. ახლა 2021 წლის თე­ბერ­ვლია, ამ ამ­ბი­დან ზუს­ტად ერთი სა­უ­კუ­ნის თავ­ზე სა­ო­ცა­რი სი­ზუს­ტი­თა და დამ­თხვე­ვით ერთი ტრა­გი­კუ­ლი ის­ტო­რია უნდა გი­ამ­ბოთ, ის­ტო­რია "ტიფ­ლი­სე­ლი" ოჯა­ხი­სა, რო­მე­ლიც სწო­რედ 1921 წლის სა­ქარ­თვე­ლო­ში შე­მოჭ­რილ­მა რუ­სე­თის არ­მი­ამ სა­მუ­და­მოდ და­ან­გრია. თბი­ლი­სელ­მა ახალ­გაზ­რდა ინ­ჟი­ნერ­მა კაც­მა, პა­რიზ­ში ცოლი და პა­ტა­რა შვი­ლე­ბი რუ­სის ჯა­რის­გან გა­და­სარ­ჩე­ნად გა­აქ­ცია, იმ იმე­დით, რომ მოგ­ვი­ა­ნე­ბით თა­ვა­დაც ჩა­ა­კი­თხავ­და, სამ­წუ­ხა­როდ, კაცს ისი­ნი აღა­რას­დროს უნა­ხავს, სა­კუ­თარ ფეს­ვებს კი დღეს საფ­რან­გე­თი­დან მისი შვილ­თაშ­ვი­ლი ეძებს და დიდი ბა­ბუ­ის საფ­ლავ­ზე ვარ­დე­ბის თა­ი­გუ­ლის მი­ტა­ნა­ზე ოც­ნე­ბობს...

ფრან­გი პატ­რიკ ჟა­ნი­ოს ქუ­თა­ის­ში ემიგ­რი­რე­ბუ­ლი ოჯა­ხის თა­ო­ბა­ზე ambebi.ge-ს მიერ, ამ ცოტა ხნის წინ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ სტა­ტი­ას, მა­რი­ან ტე­ნე­ზი სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში გა­და­ა­წყდა და გა­და­წყვი­ტა თბი­ლის­ში სა­კუ­თა­რი ოჯა­ხის წარ­სუ­ლის სა­ძი­ებ­ლად ჩემ­თვის მო­ე­მარ­თა. ეს ის­ტო­რია, თი­თო­ე­უ­ლი მისი მკი­თხვე­ლის მი­მართ გაგ­ზავ­ნი­ლი დახ­მა­რე­ბის გზავ­ნი­ლია, მა­რი­ა­ნი სა­კუ­თა­რი ოჯა­ხის, დიდი ბა­ბუ­ის კონ­სტან­ტი­ნე ახ­ვერ­დო­ფის (ქარ­თუ­ლად ახ­ვერ­დო­ვის) ნა­თე­სა­ვე­ბის სა­ძი­ებ­ლად დახ­მა­რე­ბის­თვის სა­ქარ­თვე­ლოს, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი თბი­ლი­სის მო­სახ­ლე­ო­ბას მი­მარ­თავს.

- მე მა­რი­ან ტე­ნე­ზი ვარ, საფ­რან­გეთ­ში, ბორ­დო­ში ვცხოვ­რობ და დე­პარ­ტა­მენ­ტა­ლურ არ­ქი­ვებ­ში ვმუ­შა­ობ. ჩემი საქ­მი­ა­ნო­ბა ძა­ლი­ან მეხ­მა­რე­ბა ვა­წარ­მოო საგ­ვა­რე­უ­ლო წარ­სუ­ლის ძი­ე­ბა, მაგ­რამ სა­ქარ­თვე­ლოს რო­დე­საც მივ­წე­რე, არა­ვინ მი­პა­სუ­ხა, დღემ­დე პა­სუხს ველი, ამი­ტო­მაც დახ­მა­რე­ბა თქვენ გთხო­ვეთ. უკვე ერთი წე­ლია, რაც ჩემი ბი­ძის­გან, მა­მა­ჩე­მის ძმის­გან ელექტრო­ნუ­ლი წე­რი­ლი მი­ვი­ღე. იგი მწერ­და, რომ სახ­ლში აუ­დი­ო­კა­სე­ტა აღ­მო­უ­ჩე­ნია, კა­სე­ტა რო­მელ­ზეც დე­და­მი­სის, ანუ ბე­ბი­ა­ჩე­მის ჟილ­ბერ­ტის ლა­პა­რა­კი იყო ჩა­წე­რი­ლი და რო­მე­ლიც 1983 წლით თა­რიღ­დე­ბა. ეს ჩა­ნა­წე­რი ბე­ბი­ა­ჩე­მის სა­ქარ­თვე­ლო­დან დაბ­რუ­ნე­ბის შემ­დეგ გახ­ლდათ გა­კე­თე­ბუ­ლი. ბე­ბი­ამ ერ­თა­დერ­თხელ იმოგ­ზა­უ­რა, რუ­სე­თის გავ­ლით, სა­ქარ­თვე­ლო­ში და რო­დე­საც უკან დაბ­რუ­ნე­ბუ­ლა, სახ­ლში ახ­ლად­შე­ძე­ნი­ლი მაგ­ნი­ტო­ფო­ნი დახ­ვედ­რია, რომ­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც ბე­ბი­ამ სრუ­ლად და თან­მიმ­დევ­რუ­ლად დაგ­ვი­ტო­ვა შვი­ლიშ­ვი­ლებს სა­კუ­თა­რი ცხოვ­რე­ბის დიდი ნა­წი­ლის შე­სა­ხებ მო­გო­ნე­ბე­ბი. რო­დე­საც შე­ვი­ტყვე ამის შე­სა­ხებ, სწო­რედ ამ დღი­დან და­ი­წყო ჩემი ამ ამ­ბით და­ინ­ტე­რე­სე­ბა და გა­მიჩ­ნდა სურ­ვი­ლი წი­ნაპ­რე­ბის კვალს გავ­ყო­ლო­დი.

- და­სა­წყი­სის­თვის გვი­ამ­ბეთ თქვე­ნი წი­ნაპ­რე­ბის ის­ტო­რია...

- ჩემი დიდი ბე­ბია, ფრანგი ჟან ნური საფ­რან­გე­თი­დან რუ­სეთ­ში გა­ემ­გზავ­რა. ჩემი სა­არ­ქი­ვო ძი­ე­ბით და­ვად­გი­ნე, რომ მან 1908 წელს მო­ი­თხო­ვა ამის­თვის ვიზა, სა­ვა­რა­უ­დოდ, ვი­ზის მი­ღე­ბი­დან მალე გა­ემ­გზავ­რა სან­კტ-პე­ტერ­ბურ­გში. ვფიქ­რობთ, იგი სა­მუ­შა­ოდ, ფრან­გუ­ლის მას­წავ­ლებ­ლად უნდა წა­სუ­ლი­ყო და უკვე და­ნამ­დვი­ლე­ბით ვი­ცით, რომ სწო­რედ იქ გა­იც­ნო ჩემი დიდი ბა­ბუა - კონ­სტან­ტი­ნე არ­ტე­მო­ვიჩ ახ­ვერ­დო­ფი (ახ­ვერ­დო­ვი), რო­მე­ლიც 1884 წელს თბი­ლის­ში გახ­ლდათ და­ბა­დე­ბუ­ლი. ახალ­გაზ­რდა კონ­სტან­ტი­ნე რუ­სეთ­ში, სა­ინ­ჟინ­რო სა­არ­ქი­ტექ­ტო­რო სას­წავ­ლე­ბელ­ში სწავ­ლობ­და, წარ­მო­შო­ბით სო­მე­ხი, მაგ­რამ სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­ბა­დე­ბუ­ლი და გაზ­რდი­ლი "ტიფ­ლი­სე­ლი" ახალ­გაზ­რდა იყო.

კონ­სტან­ტი­ნეს და ჟანს, სან­კტ-პე­ტერ­ბურ­გში, წმინ­და ეკა­ტე­რი­ნეს გრე­გო­რი­ა­ნულ ეკ­ლე­სი­ა­ში და­უ­წე­რი­ათ ჯვა­რი. მათი სიყ­ვა­რუ­ლის ის­ტო­რი­ა­ზე მხო­ლოდ ის ვი­ცით, რომ 1911 წელს 5 ივ­ნისს და­ქორ­წინ­დნენ. სა­ვა­რა­უ­დოდ, რუ­სეთ­ში იქამ­დე დარ­ჩნენ, ვიდ­რე ჩემი დიდი ბა­ბუა სწავ­ლას არ და­ამ­თავ­რებ­და, შემ­დეგ კი 1914 წელს ისი­ნი თბი­ლის­ში დაბ­რუნ­დნენ. ჯერ ვა­ჟიშ­ვი­ლი არ­ტე­მი შე­ე­ძი­ნათ, შემ­დეგ ქა­ლიშ­ვი­ლი ელე­ნა 1915 წელს გა­უჩ­ნდათ (ბე­ბი­ა­ჩემ ელე­ნას, საფ­რან­გეთ­ში ჟილ­ბერტს ეძახ­დნენ).

ჟან ნუ­რის საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­სა­ხებ არა­ფე­რი ვიცი, მაგ­რამ რაც ვიცი მათ ოჯახ­ზე ისაა, რომ თბი­ლის­ში საკ­მა­ოდ მა­ღალ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში ტრი­ა­ლებ­დნენ, ჩემი დიდი ბა­ბუა ინ­ჟი­ნერ - არ­ქი­ტექ­ტო­რი გახ­ლდათ და თა­ვი­სი საქ­მი­ა­ნო­ბის გა­მო­ი­სო­ბით კავ­კა­სი­ის ცნო­ბილ ადა­მი­ან­თა ნუს­ხა­შიც კი შე­დი­ო­და. რო­გორც ჩანს, ამ ოჯახს საკ­მა­ოდ კარ­გად უნდა ეცხოვ­რა, ჩემს დიდ ბა­ბუ­ას ბევ­რი დედ­მა­მიშ­ვი­ლიც ჰყო­ლია და ალ­ბათ მჭიდ­რო კავ­ში­რი ჰქონ­და მათ­თა­ნაც, მაგ­რამ, სამ­წუ­ხა­როდ, სა­ქარ­თვე­ლო­ში დად­გა 1921 წელი, რო­დე­საც მათი ოჯა­ხუ­რი იდი­ლია დას­რულ­და.

1921 წელი ის­ტო­რი­ა­ში ცნო­ბი­ლია რო­გორც რუ­სე­თის წი­თე­ლი არ­მი­ის სა­ქარ­თვე­ლო­ში შე­მოჭ­რის წელი... ქვე­ყა­ნა­ში რუ­სე­თის ჯა­რე­ბის მა­სი­ურ­მა შე­მოს­ვლამ გა­მო­იწ­ვია ის, რომ რუ­სებ­მა სა­ქარ­თვე­ლო­ში მცხოვ­რე­ბი ფრან­გე­ბის დევ­ნა და და­პა­ტიმ­რე­ბა და­ი­წყეს.

ჩემი დიდი ბე­ბია ჟან ნური, რო­მე­ლიც თბი­ლის­ში ცხოვ­რობ­და, თა­ვის­თა­ვად საფრ­თხის წი­ნა­შე აღ­მოჩ­ნდა და გა­და­წყვი­ტა რუ­სე­ბის ხელ­ში ჩა­ვარ­დნას, თა­ვი­სი შვი­ლე­ბით, საფ­რან­გეთ­ში გა­მოქ­ცე­უ­ლი­ყო. მისი მე­უღ­ლე კონ­სტან­ტი­ნე ახ­ვერ­დო­ფი, რო­მე­ლიც ქარ­თვე­ლი გახ­ლდათ, რო­გორც ჩანს, ასე ად­ვი­ლად და სწრა­ფად ოჯახს ვერ გა­მოჰ­ყვე­ბო­და პა­რიზ­ში, ამი­ტომ ბა­თუ­მი­დან გე­მით გა­ა­ცი­ლა ცოლ-შვი­ლი იმ­ჟა­მინ­დელ კონ­სტან­ტი­ნე­პოლ­ში, ანუ ის­ტამ­ბულ­ში. ის­ტამ­ბუ­ლის არ­ქი­ვებ­ში ჟან ნუ­რის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცია მხო­ლოდ იმი­ტომ აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ ბე­ბი­ა­ჩე­მი სპე­ცი­ა­ლუ­რი დაზ­ვერ­ვის ქვეშ იმ­ყო­ფე­ბო­და. ამის შე­სა­ხებ მას არა­ფე­რი არ უნდა სცოდ­ნო­და და რომ არა ჩემი სა­არ­ქი­ვო საქ­მი­ა­ნო­ბა, ვერც ვე­რა­ვინ გა­ი­გებ­და ამას, მაგ­რამ მე ხელი მი­მიწ­ვდე­ბა მსგავს დო­კუ­მენ­ტა­ცი­ა­ზე, სა­დაც ვნა­ხე რომ საფ­რან­გეთ­ში წა­სას­ვლე­ლი ვიზა ჩემს დიდ ბე­ბი­ას კონ­სტან­ტი­ნე­პოლ­ში, 1921 წლის ოქ­ტომ­ბრის თვე­ში მი­უ­ღია. რაც იმა­ზე მი­უ­თი­თებს, რომ სა­ქარ­თვე­ლო მან აპ­რი­ლის თვი­დან ოქ­ტომ­ბრის თვემ­დე შუ­ა­ლედ­ში და­ტო­ვა თა­ვი­სი მცი­რე­წლო­ვა­ნი შვი­ლე­ბით.

ამ პე­რი­ოდ­ში საფ­რან­გე­თის მთავ­რო­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში მცხოვ­რებ ფრან­გებ­ზე, ე.წ ფრან­გულ კო­ლო­ნი­ა­ზე, მათი რუ­სე­თის ჯა­რის მარ­წუ­ხე­ბი­სა­გან გა­დარ­ჩე­ნის და დახ­სნის მიზ­ნით თა­ვის­თა­ვად მო­ნა­ცე­მებს აგ­რო­ვებ­და და სწო­რედ ამ­გვარ სა­არ­ქი­ვო ჩა­ნა­წე­რებ­ში მო­ვი­ძიე ჩემი დიდი ბე­ბი­ის ჟან ნუ­რის გა­და­ად­გი­ლე­ბე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცია.

რო­გორც ვიცი, კონ­სტან­ტი­ნეს და ჟანს ჰქონ­დათ გეგ­მა­ში ის, რომ ჯერ ჟანი და ბავ­შვე­ბი გა­მო­იქ­ცე­ოდ­ნენ პა­რიზ­ში, მოგ­ვი­ა­ნე­ბით კი მათ კონ­სტან­ტი­ნე შე­მო­უ­ერ­თდე­ბო­და, რაც სამ­წუ­ხა­როდ აღარ მოხ­და, რო­გორც ჩანს, მან თავი ვე­ღარ და­აღ­წია რუ­სის მმარ­თვე­ლო­ბას. საფ­რან­გეთ­ში დაბ­რუ­ნე­ბულ­მა ჟან ნუ­რიმ ორი პა­ტა­რა შვი­ლით თა­ვის­თა­ვად თა­ვის ოჯახს მი­ა­შუ­რა. ჩემ­თვის ცნო­ბი­ლი ისაა, რომ ბავ­შვე­ბი ფრან­გუ­ლად არ ლა­პა­რა­კობ­დნენ, ბე­ბი­ა­ჩე­მი 6 წლის იყო, რო­დე­საც საფ­რან­გეთ­ში ჩა­მო­ვი­და, ხოლო მისი ძმა ცოტა უფ­რო­სი, მათ ძა­ლი­ან გა­ჭირ­ვე­ბი­ათ სკო­ლა­ში მის­ვლა, ცნო­ბი­ლია, მა­გა­ლი­თად ის ფაქ­ტი, რომ ბე­ბი­ა­ჩე­მის ძმას კლა­სე­ლე­ბი დას­ცი­ნოდ­ნენ კი­დეც აქ­ცენ­ტის გამო. ჟან­მა შვი­ლე­ბით ცოტა ხანს თა­ვის ძმას­თა­ნაც იცხოვ­რა, ვი­ცით, რომ მას სა­ქარ­თვე­ლო­დან ჩა­მო­ტა­ნი­ლი სამ­კა­უ­ლე­ბი და ნა­ხა­ტე­ბი გა­უ­ყი­დია და ამით გაჰ­ქონ­და ერთხანს თავი. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით კი პა­რიზ­ში გა­და­ვი­და სა­ცხოვ­რებ­ლად თა­ვის შვი­ლებ­თან ერ­თად. რო­გორც ჩვენ­თვის ცნო­ბი­ლია, ჟანი ლა­მა­ზი ქალი იყო და ბევ­რი თაყ­ვა­ნის­მცე­მე­ლიც ჰყავ­და, ის ძა­ლი­ან შეჰ­ყვა­რე­ბია ერთ პა­რი­ზელ ექიმს, მაგ­რამ ცო­ლად არაფ­რით არ გაჰ­ყვა, ვი­ნა­ი­დან ის თა­ვი­სი ქმრის გვარს, ახ­ვერ­დოფს ძა­ლი­ან უფრთხილ­დე­ბო­და და არ სურ­და და­ო­ჯა­ხე­ბა იმ მი­ზე­ზი­თაც, რომ გვარს შე­აც­ვლე­ვი­ნებ­დნენ.

- რა იცით ჟა­ნის მე­უღ­ლის კონ­სტან­ტი­ნეს შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც თბი­ლის­ში დარ­ჩა?

- კონ­სტან­ტი­ნემ ჩა­მოს­ვლა ვე­ღარ მო­ა­ხერ­ხა, ზუს­ტად ხუთი წლის შე­დეგ კი ის და­ო­ჯა­ხე­ბუ­ლა ერთ ქვრივ­ზე, რო­მელ­საც ორი შვი­ლი ჰყავ­და - ირი­ნა და მი­ხე­ი­ლი. ბავ­შვე­ბი კონ­სტან­ტი­ნეს შვი­ლე­ბის ასა­კი­სა ყო­ფი­ლან იმ დროს და ჩემს დიდ ბა­ბუ­ას მარ­თლაც სა­კუ­თა­რი შვი­ლე­ბი­ვით გა­უზ­რდია ისი­ნი. ეს ამ­ბა­ვი მისი გე­რის­გან მი­ხე­ილ იურ­ლო­ვის­გან გა­ი­გო ბე­ბი­ა­ჩემ­მა 1983 წელს თბი­ლის­ში მოგ­ზა­უ­რო­ბი­სას. კონ­სტან­ტი­ნე ახ­ვერ­დო­ფის შე­სა­ხებ ვი­ცით ის, რომ იგი 1939 წლი­დან თბი­ლი­სის არ­ქი­ტექ­ტორ­თა გა­ერ­თი­ა­ნე­ბა­ში შე­დი­ო­და და რო­გორც ჩანს, თა­ვის საქ­მი­ა­ნო­ბას წარ­მა­ტე­ბით გა­ნაგ­რძობ­და. ბე­ბი­ა­ჩე­მის ჩა­ნა­წე­რე­ბი­დან ირ­კვე­ვა ისიც, რომ იგი 1957 წელს გარ­და­იც­ვა­ლა.

ასე­ვე ბე­ბია ასა­ხე­ლებს მა­მა­მი­სის ბოლო მი­სა­მართს, თბი­ლი­სი, ენ­გელ­სის ქუ­ჩას და მის სა­მუ­და­მო გან­სას­ვე­ნე­ბელს ვა­კის სა­საფ­ლა­ოს. რო­გორც ჩანს, ბე­ბი­ა­ჩემს მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა არ ას­ვე­ნებ­და თა­ვი­სი ქვეყ­ნის თუ ოჯა­ხის უნა­ხა­ო­ბა და რო­გორც კი იქ წას­ვლის სა­შუ­ა­ლე­ბა მი­ე­ცა, მა­შინ­ვე გა­ემ­გზავ­რა. ვერ ვა­დას­ტუ­რებთ, მაგ­რამ ჩვე­ნი სა­ო­ჯა­ხო ლე­გენ­და ამ­ბობს, რომ ჩვე­ნი დიდი ბა­ბუ­ის - კონ­სტან­ტი­ნეს დე­დას 17 შვი­ლი ჰყავ­და, ჩვენ მხო­ლოდ ორ მათ­გან­ზე გვაქვს ბე­ბი­ის­გან ინ­ფორ­მა­ცია. ეს გახ­ლავთ კონ­სტან­ტი­ნეს ძმა გრი­გო­რი, რო­მე­ლიც თბი­ლი­სის სა­მე­დი­ცი­ნო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის პრო­ფე­სო­რი იყო და ქა­ლიშ­ვი­ლი იდა ჰყავ­და. ისევ ბე­ბი­ა­ჩე­მის აუ­დიო ჩა­ნა­წე­რე­ბი­დან ვი­გებთ, რომ თბი­ლის­ში მოგ­ზა­უ­რო­ბი­სას მან თა­ვი­სი ბი­ძაშ­ვი­ლი იდაც მო­ი­ნა­ხუ­ლა.

კონ­სტან­ტი­ნეს მე­ო­რე ძმას ევა­ნე­ვი ერ­ქვა და ის ად­ვო­კა­ტი ყო­ფი­ლა. სულ ესაა, რაც კონ­სტან­ტი­ნეს ოჯა­ხის შე­სა­ხებ ვი­ცით, მაგ­რამ იმე­დი გვაქვს, რომ თბი­ლის­ში მათი შთა­მო­მავ­ლე­ბი კვლავ ცხოვ­რო­ბენ და ჩვენ მათ ვი­პო­ვით. რო­გორც გი­თხა­რით, ბე­ბი­ა­ჩე­მი თბი­ლის­ში თა­ვის ბი­ძაშ­ვილ იდას შეხ­ვდა, თუმ­ცა, არ ვი­ცით, რაზე ისა­უბ­რეს მათ. გა­ვი­გეთ მხო­ლოდ ის, რომ იდა ცხოვ­რე­ბის ის­ტო­რი­აც ძა­ლი­ან მძი­მედ წარ­მარ­თუ­ლა, მისი მე­უღ­ლე ტროც­კის­ტად გა­მო­უ­ცხა­დე­ბი­ათ და ამის გამო და­ა­პა­ტიმ­რეს, ხოლო თა­ვად იდა "გა­ა­გუ­ლა­გეს". მთე­ლი ტრა­გე­დია იმა­შია, რომ ამ დროს იდას შვი­ლი სულ ახა­ლი შე­ძე­ნი­ლი ჰყო­ლია, რო­მე­ლიც ერთ ქარ­თველ ოჯახს მის­ცეს თურ­მე გა­საზ­რდე­ლად. იდა რო­დე­საც გუ­ლა­გი­დან დაბ­რუნ­და, ის გერ­მა­ნუ­ლის მას­წავ­ლე­ბე­ლი გახ­ლდათ, ამი­ტო­მაც მუ­შა­ო­ბა კერ­ძოდ გა­უგ­რძე­ლე­ბია ოჯა­ხებ­ში. ერთ ოჯახ­ში კი რო­დე­საც გერ­მა­ნუ­ლის სას­წავ­ლებ­ლად აიყ­ვა­ნეს, თა­ვი­სი შვი­ლი აღ­მო­უ­ჩე­ნია. აი, მთე­ლი ინ­ფორ­მა­ცია, რაც ჩვენ ჩემი დიდი ბა­ბუ­ის კონ­სტან­ტი­ნეს ოჯა­ხის წევ­რებ­ზე ვი­ცით.

ჟილ­ბერტ (ელე­ნა ახ­ვერ­დო­ვა) ახ­ვერ­დო­ფის აუ­დიო ჩა­ნა­წე­რე­ბი­დან, სტი­ლი და­ცუ­ლია:

• "გამ­გზავ­რე­ბა

ვიზა რომ ამე­ღო და­ვუ­კავ­შირ­დი საფ­რან­გეთ-სსრ კავ­ში­რის სა­ა­გენ­ტოს და წა­ვე­დით სა­ქარ­თვე­ლო­ში, 13 - კა­ცი­ა­ნი ჯგუ­ფი, რო­მელ­თა ერთ-ერთი წევ­რი იყო ბა­ტო­ნი შალ­ვა იაშ­ვი­ლი, ჩემ­სა­ვით და­ბა­დე­ბუ­ლი სა­ქარ­თვე­ლო­ში, რო­მე­ლიც ყო­ველ­წლი­უ­რად მი­დი­ო­და იქ თა­ვის ოჯახ­თან ერ­თად. იაშ­ვი­ლებ­თან ერ­თად მოგ­ზა­უ­რო­ბა ცო­ტა­თი უფრო მარ­ტი­ვი და სა­სი­ა­მოვ­ნო გახ­და ჩემ­თვის.

რო­დე­საც მოს­კოვ­ში ჩა­ვე­დით, რუ­სე­თის მხრი­დან კი­დევ ერთი უსი­ა­მოვ­ნო ფაქ­ტი მოხ­და. პო­ლი­ცი­ამ გვა­ი­ძუ­ლა ფორ­მა­ლო­ბე­ბის გავ­ლა მი­ნი­მუმ 4 სა­ა­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ანუ უნდა ით­ქვას, რომ მოგ­ზა­უ­რო­ბა, რო­მე­ლიც სულ სამ­ნა­ხე­ვარ სა­ათს გაგ­რძელ­და, უფრო მოკ­ლეა, ვიდ­რე აე­რო­პორ­ტი­დან გას­ვლა, რო­მე­ლიც გან­სა­კუთ­რე­ბით გა­ჭი­ა­ნურ­და, რად­გან ჩვენ ფრან­გე­ბი ვი­ყა­ვით.

სსრკ: მოს­კო­ვი:

დიდი სი­ურპრი­ზი ის იყო, რომ სექ­ტემ­ბერ­ში მოს­კოვ­ში შე­იძ­ლე­ბა გე­გო­ნოთ, რომ ცივა, ამი­ტომ თბი­ლად ჩაც­მუ­ლი წა­ვე­დი, მაგ­რამ ძა­ლი­ან ცხე­ლო­და.

სა­ქარ­თვე­ლო: ტფი­ლი­სი / თბი­ლი­სი

მოს­კო­ვი­დან ჩვენ გა­ვემ­გზავ­რეთ სა­ქარ­თვე­ლო­ში, რაც ჩემი მოგ­ზა­უ­რო­ბის ერ­თა­დერ­თი მი­ზა­ნი იყო. მას შემ­დეგ, რაც იქ და­ვი­ბა­დე, პირ­ვე­ლად დავ­ბრუნ­დი. მინ­დო­და მე­ცა­და ჩემი ოჯა­ხის კვა­ლის­თვის მი­მეკვლია. მამა 1957 წელს აქ გარ­და­იც­ვა­ლა და მე მქონ­და მისი ძვე­ლი მი­სა­მარ­თი. თბი­ლი­სის აე­რო­პორ­ტში მი­სულს ქა­რიშ­ხა­ლი და საკ­მა­ოდ ძლი­ე­რი წვი­მა დაგ­ვხვდა, სა­ღა­მო იყო. სას­ტუმ­რო­ში ჩას­ვლის­თა­ნა­ვე, ქარ­თველ­მა მეგ­ზურ­მა (რო­მელ­საც ლილი ჰქვია და რო­მელ­ზეც საკ­მა­ოდ ხში­რად ვი­სა­უბ­რებ), რო­დე­საც პას­პორ­ტი მი­ვე­ცით და მან ჩემი ქა­ლიშ­ვი­ლო­ბის სა­ხე­ლი და­ი­ნა­ხა, მა­შინ­ვე თქვა: "ოჰ, შენ ახ­ვერ­დო­ვა ხარ! თქვენ იცით, თქვე­ნი ოჯა­ხი აქ თბი­ლის­ში ძა­ლი­ან კარ­გად არის ცნო­ბი­ლი, ისი­ნი არი­ან არის­ტოკ­რა­ტი თბი­ლი­სე­ლე­ბი, ღმერ­თო ჩემო, ღმერ­თო ჩემო ... ”. მა­შინ­ვე ის ჩემ­თვის ძა­ლი­ან პა­ტივ­სა­ცე­მი ადა­მი­ა­ნი გახ­და. ავუხ­სე­ნი, რა­ტომ ვი­ყა­ვი თბი­ლის­ში, რა­ტომ ჩა­მო­ვე­დი აქ, რომ მინ­დო­და მე­პოვ­ნა ჩე­მი­ა­ნე­ბი და ა.შ. რო­გორც შე­მეძ­ლო.

მე­ო­რე დი­ლით, რად­გან ქა­ლა­ქის დათ­ვა­ლი­ე­რე­ბა მოგ­ვიხ­და, ჩვენ მთაწ­მინ­დი­დან და­ვი­წყეთ, ეს არის მთა, რო­მე­ლიც დო­მი­ნი­რებს ტიფ­ლის­ში და რომ­ლი­და­ნაც ვხე­დავთ მთელ ქა­ლაქს. სა­ბა­გი­რო­თი იქ ავე­დით და სა­ბა­გი­რო­ში კი ჩვე­ნი მეგ­ზუ­რი ლილი რამ­დე­ნი­მე მე­გო­ბარს შეხ­ვდა და მა­შინ­ვე უთხრა: "ხომ იცით, ეს ახ­ვერ­დო­ვაა!" .

რო­დე­საც ჩა­მოვ­ბრუნ­დით, მთე­ლი ქა­ლა­ქი ავ­ტო­ბუ­სით მო­ვი­ა­რეთ. ლილი ძა­ლი­ან კე­თი­ლი ადა­მი­ა­ნია, მან მი­თხრა: "მო­მე­ცი მა­მა­შე­ნის ბოლო მი­სა­მარ­თი". ჩვენ იქ წა­ვე­დით, მან იპო­ვა, მა­მა­ჩე­მის სახ­ლი, ჩვენ შე­ვე­დით მა­მა­ჩე­მის სახ­ლში, ლი­ლიმ მი­თხრა , "ხე­დავ, ამ სახ­ლში მა­მა­შე­ნის სა­მე­მო­რი­ა­ლო დაფა ისევ რჩე­ბა". მან იპო­ვა მა­მა­ჩე­მის ახ­ლო­ბე­ლი ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­ზეც მოგ­ვი­ა­ნე­ბით გე­სა­უბ­რე­ბით და რო­მელ­მაც სა­დი­ლად დაგვპა­ტი­ჟა.

ჩვენ და­ვათ­ვა­ლი­ე­რეთ ტფი­ლი­სი, რო­მე­ლიც არის ქა­ლა­ქი, რო­მელ­საც ერთ დროს 250 000 მცხოვ­რე­ბი ჰყავ­და, ახლა კი 1,300,000 ადა­მი­ა­ნი, რაც იმას ნიშ­ნავს, რომ ის ძა­ლი­ან სწრა­ფად გა­ი­ზარ­და. იგი ძი­რი­თა­დად ქარ­თვე­ლე­ბის­გან შედ­გე­ბა, საგ­ზაო ნიშ­ნე­ბად ყვე­ლა ქარ­თუ­ლი სიმ­ბო­ლოა და მცი­რე რა­მაც გა­მაკ­ვირ­ვა, ისაა, რომ აქ ძა­ლი­ან გულ­გრილ­ნი იყ­ვნენ რე­ლი­გი­ას­თან, დღეს კი მოს­კოვ­თან შე­და­რე­ბით ეკ­ლე­სი­ის ზა­რე­ბი რე­კენ და ქარ­თვე­ლე­ბი სან­თლებს ან­თე­ბენ.

სა­დილ­ზე მიგ­ვიწ­ვი­ეს იაშ­ვი­ლებ­მა თა­ვის ოჯახ­ში, რო­მელ­ზეც თა­ვი­დან­ვე გი­თხა­რით, რომ ჩვე­ნი ჯგუ­ფის წევ­რე­ბი იყ­ვნენ და საფ­რან­გე­თი­დან ერ­თად გავფრინ­დით. ძა­ლი­ან მი­სა­სალ­მე­ბე­ლი იყო ეს ფან­ტას­ტი­კუ­რი წვე­უ­ლე­ბა, მით უფრო, რომ მო­იწ­ვი­ეს მთე­ლი ჩვე­ნი ჯგუ­ფი და ჩვე­ნი მეგ­ზუ­რი ლილი. გრძე­ლი სუფ­რა იყო, სავ­სე კერ­ძე­ბით, სა­ქარ­თვე­ლოს ყვე­ლა სპე­ცი­ა­ლო­ბით: ქა­თა­მი კაკ­ლის სო­უს­ში, დაფ­ქვი­ლი ლო­ბიო თხი­ლით, ხა­ჭა­პუ­რი, რო­მე­ლიც ერ­თგვა­რი სა­კონ­დიტ­რო ბლი­ნია, რო­მელ­შიც ყვე­ლია. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩვე­უ­ლებ­რი­ვია, რომ ყო­ველ­თვის უპი­რა­ტე­სო­ბა აქვთ მა­მა­კა­ცებს. ყო­ველ­თვის არის მა­მა­კა­ცი, რო­მელ­საც თა­მა­და ეწო­დე­ბა და ამ თა­მა­დას რამ­დე­ნი­მე თვი­სე­ბა უნდა ჰქონ­დეს: მჭერ­მე­ტყვე­ლე­ბის ხა­რის­ხი, რად­გან მან სა­დღეგ­რძე­ლო უნდა თქვას და ასე­ვე და­ლე­ვის უნა­რი. სა­ქარ­თვე­ლო არის ქვე­ყა­ნა, სა­დაც ყვე­ლა­ფე­რი იზ­რდე­ბა, სა­ო­ცა­რია ეს ყუ­რძე­ნი, სა­ი­და­ნაც ჩვენ ვამ­ზა­დებთ ღვი­ნოს, აქ არის ყვე­ლა­ნა­ი­რი ხილი, ჩაი, ბამ­ბა, აბ­რე­შუ­მის ჭი­ე­ბი. ეს ასე­ვე არის მან­გა­ნუ­მის რე­სურ­სი და, შე­სა­ბა­მი­სად, ეს უნდა გი­თხრათ, რომ ქვე­ყა­ნა საკ­მა­ოდ მდი­და­რია და ავ­ტო­მო­ბი­ლე­ბის სი­ჭარ­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, ხალ­ხი უფრო ად­ვი­ლად და ლა­ღად და­ი­ა­რე­ბა ქუ­ჩა­ში, უფრო მხი­ა­რუ­ლი, უკეთ ჩაც­მულ­ნი არი­ან, ვიდ­რე ეს მოს­კოვ­შია და მი­სა­სალ­მე­ბე­ლია, ქარ­თვე­ლე­ბის სტუ­მარ­თმოყ­ვა­რე­ო­ბა, ეს ხომ არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი და ლე­გენ­და­რუ­ლია.

ჩვენ ასე­ვე ვნა­ხეთ ქარ­თუ­ლი ცეკ­ვე­ბის კონ­ცერ­ტი, რო­მე­ლიც მშვე­ნი­ე­რია, რად­გან ქა­ლებს აქვთ საკ­მა­ოდ ლა­მა­ზი კოს­ტი­უ­მე­ბი, ძა­ლი­ან ლა­მა­ზე­ბი არი­ან და რო­გორც ჩანს, ჰა­ერ­ში სრი­ა­ლე­ბენ, სი­ა­რუ­ლის ნაც­ვლად. რაც შე­ე­ხე­ბა მა­მა­კა­ცებს, მათ აც­ვი­ათ ტყა­ვის ჩექ­მე­ბი, მაგ­რამ ძა­ლი­ან რბი­ლი ტყა­ვია.

• ვერა ... აი ეს ამ­ბა­ვი

დე­და­ჩე­მი ჩვენ­თან ერ­თად საფ­რან­გეთ­ში წა­ვი­და 1921 წელს რუ­სე­ბის­გან ტფი­ლი­სის ალ­ყის შემ­დეგ, მამა კი იმ დროს და­ახ­ლო­ე­ბით 34 წლის იყო, ანუ ამ ასა­კის კაცი დარ­ჩა სრუ­ლი­ად მარ­ტო უჩ­ვე­ნოდ, მან იცო­და, რომ ეს სა­ბო­ლოო გან­შო­რე­ბა იყო, რომ ვე­ღარ გვნა­ხავ­და. ალ­ბათ უი­მე­დო­ბით და მარ­ტო­ო­ბის ში­შით, ხე­ლახ­ლა იქორ­წი­ნა ქალ­ზე, რო­მე­ლიც გა­ნა­თხო­ვა­რი იყო და ორი შვი­ლი ჰყავ­და. მისი სა­ხე­ლი, ზუს­ტად არ მახ­სოვს, ის წარ­მო­შო­ბით გერ­მა­ნე­ლი იყო. მა­მა­ჩემ­მა გა­ზარ­და მისი ბავ­შვე­ბი, რომ­ლე­ბიც ჩემი და ჩემი ძმის ასაკ­ში იყ­ვნენ. მა­მა­ჩე­მის გერს, ქა­ლიშ­ვილს, შე­ე­ძი­ნა თა­ვის მხრივ ქა­ლიშ­ვი­ლი და ვაჟი. ეს ვაჟი, სა­ხე­ლად გივი ხა­ში­ბა­ძეა, (რაც ძა­ლი­ან ქარ­თუ­ლი სა­ხე­ლია), მან იქორ­წი­ნა როს­ტო­ვი­დან ახალ­გაზ­რდა გო­გო­ნა­ზე, სწო­რედ ესაა ვერა, რო­მელ­მაც მიგ­ვი­ღო თა­ვის სახ­ლში. იგი ან­თრო­პო­ლო­გია, ის ნამ­დვი­ლად დახ­ვე­წი­ლი და კარ­გი ქა­ლია, ძა­ლი­ან თბი­ლად მი­მი­ღო. მან საჭ­მე­ლი გაგ­ვიმ­ზა­და, სა­დაც კვლავ აღ­მო­ვა­ჩი­ნეთ კერ­ძი - ქა­თა­მი უკვე თხი­ლით, ხა­ჭა­პუ­რი და ა.შ. ჩვენ ვსა­უბ­რობ­დით ნა­ხევ­რად რუ­სუ­ლად, სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლოს თარ­გმნით, ნა­ხე­ვა­რად ფრან­გუ­ლად, სა­ი­და­ნაც მან რამ­დე­ნი­მე რამ იცო­და. ჩვენ მშვე­ნი­ე­რი სა­ღა­მო გა­ვა­ტა­რეთ და გა­მიკ­ვირ­და, რომ და­ნის იგი­ვე სად­გა­მე­ბი აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რაც სახ­ლში მაქვს საფ­რან­გეთ­ში. ვე­რამ მი­თხრა დამ­შვი­დო­ბე­ბი­სას, - ხვალ შე­ვეც­დე­ბი ვი­პო­ვო შენი ნამ­დვი­ლი ოჯა­ხი და ვნა­ხავთ რისი გა­კე­თე­ბა შეგ­ვიძ­ლი­აო...

მე­ო­რე დი­ლას სა­უზ­მის შემ­დეგ მო­მა­კი­თხეს სას­ტუმ­რო­ში, ეს იყო ვერა ყვა­ვი­ლე­ბით და მის გვერ­დით იყო ჩემი სის­ხლით ბი­ძაშ­ვი­ლი, რო­მელ­საც იდა ჰქვია. იდა 71 წლის იყო, იდა მა­მა­ჩე­მის ძმის ქა­ლიშ­ვი­ლია. მათ ასე­ვე თან ახ­ლდათ 70 წლის მა­მა­კა­ცი, მი­ხე­ი­ლი რო­მე­ლიც მა­მა­ჩე­მის გე­რია, მა­მა­ჩე­მის გაზ­რდი­ლია... გარ­წმუ­ნებთ, ეს შეხ­ვედ­რა იყო ძა­ლი­ან ემო­ცი­უ­რი მო­მენ­ტი, ყვე­ლას ეს­მო­და მთე­ლი ეს ჩვე­ნი გა­ერ­თი­ა­ნე­ბა, ეს ჩა­ხუ­ტე­ბა, მძაფ­რი ემო­ცი­ე­ბის მო­მენ­ტი, ყვე­ლა ტი­რო­და. ყვე­ლა­ნი ჩავ­სხე­დით ტაქსში ვა­კის სა­საფ­ლა­ო­ზე გა­სას­ვლე­ლად. ვაკე არის თბი­ლი­სის ახა­ლი უბა­ნი. ამ სა­საფ­ლა­ო­ზე მხო­ლოდ დიდი კა­ცე­ბია დაკ­რძა­ლუ­ლი. და­სა­წყის­ში­ვე გაკ­ვირ­ვე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი იქ არ­სე­ბუ­ლი შე­სა­ნიშ­ნა­ვი სა­მარ­ხე­ბით. ეს არა მხო­ლოდ ერ­თგვა­რი მუქი გრა­ნი­ტი იყო, ძა­ლი­ან დიდი, ძა­ლი­ან დიდი სა­მარ­ხე­ბი, არა­მედ თი­თო­ე­უ­ლი საფ­ლა­ვის თავ­ზე გა­მო­სა­ხუ­ლი იყო დიდი კა­ცის მთლი­ა­ნი სიგ­რძის ქან­და­კე­ბა. მე არ ვიცი, მაგ­რამ მგო­ნია და მინ­და გი­თხრათ, რომ ეს დიდი ხალ­ხი რო­მე­ლიც აქაა დაკ­რძა­ლუ­ლი და ამ­ხე­ლა ქან­და­კე­ბე­ბი ად­გათ, ალ­ბათ მა­ღა­ლი რან­გის კო­მუ­ნის­ტე­ბი იყ­ვნენ ... სა­საფ­ლა­ოს სულ ბო­ლოს მა­მა­ჩე­მის საფ­ლა­ვი იყო და იქ მე დავ­დე ყვა­ვი­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც მე მო­მარ­თვეს იდამ და ვე­რამ. აღარ შე­მიძ­ლია ავღ­წე­რო ჩემი გრძნო­ბე­ბი...

ჩემი ოჯა­ხის წარ­სუ­ლი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რო­დე­საც საფ­რან­გეთ­ში დავ­ბრუნ­დი ამ მოგ­ზა­უ­რო­ბი­დან, რა­ტომ­ღაც ვიგ­რძე­ნი, რომ არას­დროს ვყო­ფილ­ვარ ასე მშვი­დად. თით­ქოს ტვირ­თი მო­მეხ­სნა დაბ­რუ­ნე­ბი­სას, წას­ვლი­სას ისე ძა­ლი­ან ვნერ­ვი­უ­ლობ­დი, მაგ­რამ ყვე­ლა­ფე­რი ძა­ლი­ან კარ­გად წა­ვი­და. ისე­თი დიდი სურ­ვი­ლი მაქვს ისევ უკან და­საბ­რუ­ნე­ბი­სა. იქ ყვე­ლა დამ­პირ­და, რომ დამ­ხვდე­ბოდ­ნენ, ვერა და მი­ხე­ილ­მა კი მი­თხრეს: ”თუ მო­მა­ვალ წელს დაბ­რუნ­დე­ბი, მა­გი­დას­თან 30 ადა­მი­ა­ნი მა­ინც შე­ვიკ­რი­ბე­ბით”. ღმერ­თმა ინე­ბოს, თუ ცო­ცხა­ლი ვი­ქე­ნი, იქ­ნებ ჩემს შვი­ლებ­საც მო­ე­სურ­ვოთ ჩემ­თან ერ­თად სა­ქარ­თვე­ლო­ში წას­ვლა. ვი­მე­დოვ­ნოთ..."

- ბე­ბი­ათ­ქვე­ნი მას შემ­დეგ სა­ქარ­თვე­ლო­ში აღარ წა­სუ­ლა?

- სამ­წუ­ხა­როდ, ეს მისი ერ­თა­დერ­თი მოგ­ზა­უ­რო­ბა იყო. მე ხუთი წლი­სა ვი­ყა­ვი, რო­დე­საც ბე­ბია გარ­და­იც­ვა­ლა, ვი­ცო­დი, რომ სა­დღაც რუ­სე­თის მხრი­დან ვი­ყა­ვი, მაგ­რამ ზუს­ტად არ ვი­ცო­დი ეს ჩვე­ნი ოჯა­ხის მთე­ლი ის­ტო­რია. ახლა რო­დე­საც გა­ვი­ზარ­დე, ოჯა­ხი მყავს, ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი გახ­და ჩემ­თვის მთე­ლი წარ­სუ­ლის, დიდი ბა­ბუ­ის ოჯა­ხის მო­ძებ­ნა და მათი გაც­ნო­ბა.

მინ­და, დე­ტა­ლებს გა­ვეც­ნო ჩემი საგ­ვა­რე­უ­ლო ცხოვ­რე­ბი­დან, მინ­და, ძვე­ლი ფო­ტო­ე­ბი ვი­ხი­ლო, მინ­და, თბი­ლი­სის იმ ქუ­ჩებ­ში ვი­ა­რო, სა­დაც ჩემი დიდი ბა­ბუა და­დი­ო­და, ის სახ­ლი მინ­და ვნა­ხო, რო­მელ­შიც ის ცხოვ­რობ­და და მო­ვი­ნა­ხუ­ლო მისი საფ­ლა­ვი ვა­კის სა­საფ­ლა­ო­ზე. სა­ქარ­თვე­ლო­ში წას­ვლამ­დე კი მინ­და ახ­ვერ­დო­ვე­ბის პოვ­ნა, მათი გაც­ნო­ბა, მე შე­მიძ­ლია ინ­ტერ­ნე­ტით ვე­ძიო ისი­ნი, მაგ­რამ არა ვარ დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი, რომ ჩემი ოჯა­ხის წევ­რე­ბი იქ­ნე­ბი­ან და მე­რი­დე­ბა ხალ­ხზე მი­წე­რა, ამი­ტომ დიდ იმე­დებს ვამ­ყა­რებ ამ სტა­ტი­ა­ზე, იმე­დი მაქვს წა­ი­კი­თხა­ვენ და გა­მო­მეხ­მა­უ­რე­ბი­ან.

სა­ვა­რა­უ­დოდ, ის ხალ­ხი ვინც ბე­ბი­ა­ჩემს შეხ­ვდა, ვერა, მი­ხე­ილ იურ­ლო­ვი, იდა, ყვე­ლა ჩემი დიდი ოჯა­ხის წევ­რი ან ჩემი დიდი ბა­ბუ­ის ახ­ლო­ბე­ლია, ეგე­ბა ვინ­მეს მათი ოჯა­ხი­დან ახ­სოვ­დეს 1983 წელს თბი­ლის­ში ჩა­სუ­ლი ბე­ბი­ა­ჩე­მის ჟილ­ბერტ, ელე­ნა ახ­ვერ­დო­ფის ამ­ბა­ვი. რო­დე­საც ამ კა­სე­ტის ჩა­ნა­წე­რე­ბი მო­ვის­მი­ნე და ბე­ბი­ის თბი­ლის­ში მოგ­ზა­უ­რო­ბის ფო­ტო­ე­ბი ვნა­ხე, და­ვუ­კავ­შირ­დი საფ­რან­გეთ­ში ცნო­ბილ ქარ­თველ რაგ­ბისტს დი­მიტ­რი იაშ­ვილს. მა­ინ­ტე­რე­სებ­და იაშ­ვი­ლე­ბის ოჯა­ხი, რო­მელ­ზეც ბე­ბია ამ­დენს სა­უბ­რობს ჩა­ნა­წე­რებ­ში, მისი ოჯა­ხი ხომ არ იყო და გა­ვუგ­ზავ­ნე ფო­ტო­ე­ბი, რო­მე­ლიც, სა­ვა­რა­უ­დოდ, მათ სახ­ლშია გა­და­ღე­ბუ­ლი. დი­მიტ­რიმ თა­ვი­სი ბა­ბუა შალ­ვა იაშ­ვი­ლი მა­შინ­ვე იცნო და ძა­ლი­ან თბი­ლად და თა­ვა­ზი­ა­ნად მი­პა­სუ­ხა. მან და­მი­დას­ტუ­რა, რომ სწო­რედ მისი ოჯა­ხი გა­უც­ნია ბე­ბი­ას თბი­ლის­ში მოგ­ზა­უ­რო­ბი­სას. უკვე ერთი წე­ლია, რაც სა­ქარ­თვე­ლო­ში, კერ­ძოდ თბი­ლის­ში ჩას­ვლა ჩემი ყვე­ლა­ზე დიდი ოც­ნე­ბა გახ­და, პან­დე­მია გა­და­ივ­ლის თუ არა, უნდა გა­ვემ­გზავ­რო, იქამ­დე კი ძა­ლი­ან, ძა­ლი­ან მინ­და ამ სტა­ტი­ის წყა­ლო­ბით ჩე­მი­ა­ნე­ბი ვი­პო­ვო ტიფ­ლის­ში, რო­გორც ამ ქა­ლაქს ბე­ბია ეძახ­და.

დი­ა­ნა ჭან­კო­ტა­ძე

სპე­ცი­ა­ლუ­რად ambebi.ge-სთვის საფ­რან­გე­თი­დან