სასიცოცხლო ანაკლია!

ამერიკის შეერთებული შტატებივით მძლავრი, ჩინეთივით მზარდი ან, თუნდაც, რუსეთის მსგავსად, თვალუწვდენელი რომ იყოს, საქართველოს,იქნებ ნაკლები სანერვიულოც ექნებოდა საკუთარ გეოსტრატეგიულ როლსა თუ ფუნქციაზე, მაგრამ საუკუნეების განმავლობაში ძლივსგადარჩენილი პატარა ქვეყანა ამგვარი ფუფუნებით ვერ სარგებლობს და 21-ე, ჰიბრიდული ომების საუკუნეში, მუდმივად უწევს საკუთარი როლისა და ფუნქციის გამოკვეთა...

საქართველომ, დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ პერიოდში, ამგვარ ფუნქციას სულ რამდენიმეჯერ მიაგნო - პირველად მაშინ, როცა 90-იანი წლების მიწურულს დასავლეთისთვის აქტუალური გახდა ახალი ენერგორესურსების მოძიების საკითხი და ლენინ-სტალინის შექმილი ყოფილი საბჭოეთი, ამ მხრივ, მეტად მომხიბვლელად გამოიყურებოდა.

დღევანდელი გადასახედიდან, ის, დაახლოებით 60 მილიონი დოლარი, რომელიც ნავთობის ტრანზიტში რჩებოდა საქართველოს, „სასაცილო თანხაა“, მაგრამ იმ დროს კორუფციაში ჩაძირული პოსტსაბჭოთა საქართველოსთვის, რომლის ბიუჯეტიც 400 მილიონ დოლარს არ სცდებოდა, ეს შემოსავლები გადაგდებულ მაშველ რგოლს წააგავდა, რომლის გარეშეც გეოპოლიტიკურ ნაოსნობაში შესული ქვეყანა ოკეანეში დასახრჩობად იყო განწირული.

ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანს მოჰყვა მეორე დიდი გაზსადენის პროექტი, ხოლო მანამდე, 2001 წელს, პრეზიდენტმა შევარდნაძემ თქვა, რომ საქართველო აკაკუნებს ჩრდილოატლანტიკური ორგანიზაციის კარზე და ამ კაკუნს, ანუ დასავლეთის შეწუხებას, არ დაასრულებს.

2001 წლის შემდეგ საერთაშორისო ასპარეზზე მნიშვნელოვნად გააქტიურდა რევიზიონისტული რუსეთიც და, გასაკვირი არაა, რომ მის მიერ „გასაკონტროლებელთა“ სიაში პირველი აღმოჩნდა სწორედ საქართველო - ამბიციური და ურჩი ქვეყანა, რომელიც დასავლეთისკენ, კერძოდ კი NATO-ევროკავშირისკენ, მწყობრი ნაბიჯებით მიისწრაფოდა.

საქართველოს შესაჩერებლად პუტინის რუსეთმა, 2008 წლის აგვისტოში, კონვენციური ომიც კი დაიწყო და შედეგად კიდევ ერთხელ დაიპყრო ქვეყნის ორი რეგიონი - აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი.

ამის მიუხედავად, საქართველოს არ შეუწყვეტია ალიანსისა და ევროკავშირისკენ მოძრაობა - ქვეყანა უკვე სარგებლობს ევროკავშირთან თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებით; შენგენის ქვეყნებთან უვიზოდ გადაადგილების უფლებით; არის ალიანსის ასპირანტი და მონაწილეობს საერთაშორისო უსაფრთხოების მისიებში.

წლების განმავლობაში საქართველო მნიშვნელოვნად დაუახლოვდა NATO-ევროკავშირს, თუმცა, მას ჯერაც არ აქვს უსაფრთხოების დიდი ქოლგა და ამით ოსტატურად სარგებლობს ხსენებული რუსეთი.

ამ პირობებში, უპირველესად, საკუთარი განვითარებისთვის, პრინციპულად მნიშვნელოვანია, საქართველომ დამატებით იპოვოს, გამოძერწოს თუ გამოჩორკნოს საკუთარი ადგილი მსოფლიო პოლიტიკურ და ეკონომიკურ რუკაზე.

ამ კუთხით თუ შევხედავთ, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პროექტი ერთ-ერთი და ნამდვილად მთავარია მათ შორის, რომლებიც „მაგიდაზე დევს“.

შეფასებებიც შესაბამისია:

„საქართველოს სჭირდება ღრმაწყლოვანი პორტი შავ ზღვაში. ანაკლია იქნება არა მარტო პორტი, არამედ სავაჭრო ლოგისტიკური ცენტრი“, - ამბობს ჰენრიკ ჰოლოლეი, ევროკომისიის ტრანსპორტისა და მობილობის გენერალური დირექტორი.

„ჩვენ ვართ ორ სტრატეგიულ რეგიონს შორის დამაკავშირებელი ქვეყანა და ჩვენი საბოლოო ხედვა და ამოცანაა, კონკურენცია გავუწიოთ ჩვენს კონკურენტ დერეფნებს“, - ასე აფასებს ანაკლიის მნიშვნელობას ლევან ახვლედიანი, ანაკლიის განვითარების კონსორციუმის გენერალური დირექტორი.

საქმე ისაა, რომ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტი, აშენება-გამართვის შემთხვევაში, რუსეთიდან სამხრეთისკენ გადმოქაჩავს დიდი ტვირთების მნიშვნელოვან ნაწილს და მისი ეს შესაძლებლობა სწორედაც რომ რუსულ კონცეფციასთან მოდის წინააღმდეგობაში, რომლის თანახმადაც, „ჩრდილოელ მონსტრს“ აქვს ამბიცია, გააკონტროლოს ყველაფერი... ყველაფერი, რისი გაკონტროლებაც ხელეწიფება.

ამას, სტრატეგიულ ჭრილში, ცხადია, საუკეთესოდ აფასებენ დასავლელი პარტნიორები, მაგალითად, გენერალი ბენ ჰოჯესი ამბობს: „ანაკლიას ძალიან დიდი პოტენციალი აქვს, გახდეს ევროპისა და ევრაზიისთვის რეგიონული ლოგისტიკური ცენტრი“.

ჰოჯესს არ ჩამორჩება აშშ-ის თავდაცვის მდივნის ყოფილი მოადგილე მაიკლ კარპენტერი: „აშშ დიდადაა დაინტერესებული ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის მშენებლობით“.

ანაკლიის განვითარების კონსორციუმის სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე მამუკა ხაზარაძის აზრით კი: „ანაკლია არის რეგიონალური პროექტი, რომელიც ცვლის თამაშის წესებს“.

რეალურადაც ასეა - ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის აშენება-გამართვის შემდეგ, საქართველოს ექნება შესაძლებლობა, მიიღოს, მინიმუმ, 10 ათასი კონტეინერით დატვირთულ გემები. შესაბამისად, რუსეთი (რომელიც განსაკუთრებით ყირიმის ოკუპაციის შემდეგ, შავ ზღვაზე დომინანტ სახელმწიფოდ არის წარმოდგენილი და ამ ზღვას შიდა ტბადაც კი მოიხსენიებს) ზღვაზე მიიღებს მძლავრ და სტაბილურად განვითარებულ კონკურენტს.

გარდა ზემოთქმულისა, პორტი და მთელი ინფრასტრუქტურა, სპეციალური ეკონომიკური ზონისა და მისი განუყოფელი ნაწილის - „ანაკლია სითის“ ჩათვლით, მნიშვნელოვანია სხვა ჭრილშიც - ანაკლიის პორტი, თუ საქართველოს რუკას ზემოდან დავხედავთ, მდებარეობს 4-5 კილომეტრში სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული აფხაზეთიდან.

ამ ფაქტორის გათვალისწინებითაც, ცუდი არ იქნება იმის გახსენებაც, რომ არაერთი ქვეყნის (მაგალითად, სამხრეთ კორეის) სიმძლავრისა და სიძლიერის კონცეპტუალური საფუძველი იყო სწორედ ის, რომ, თავის დროზე, ამ ქვეყნებმა არც გლობალური მნიშვნელობის ამბიციურ პროექტებთან შეჭიდებაზე თქვეს უარი და არც იმ სირთულეებს შეუშინდნენ, რომლებიც მათ წინაშე იყო სწორედ ამბიციური განაცხადების გაკეთების გათვალისწინებით.

თუ ამ კუთხით შევხედავთ, ანაკლიის პორტი, თავისი მასშტაბით და კონცეფციით, ერთდროულად არის „ბაქო-ჯეიჰანიც“, „ბაქო-ერზერუმიც“, ენგურჰესიც და ყველაფერი, რაც კი ოდესმე საბჭოთა თუ პოსტსაბჭოთა საქართველოში აშენებულა. ანუ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი საუკეთესოა საქართველოში დაბადებულ იდეა-პროექტთა შორის. საუკეთესო იმ თვალსაზრისითაც, რომ გრძელვადიანი და სტაბილური განვითარების გარანტიაა.

ჰიბრიდული ომისა და საფრთხეების პერიოდში კი გრძელვადიან და სტაბილურ განვითარებას სასიცოცხლო მნიშველობა აქვს.

NS

ავტორი: ირაკლი ტაბლიაშვილი

ფოტო: გიორგი ნიკოლავა