საქართველოს ეკონომიკის "გამქრალი" დარგები
სულ რაღაც 30 წლის წინ საქართველო ერთიანი საბჭოთა სივრცის განუყოფელი ნაწილი იყო, მისი ეკონომიკაც საბჭოთა ეკონომიკაზე იყო დამოკიდებული, ამიტომ, საბჭოთა კავშირის დანგრევას არაერთი დარგის დასუსტება და „გაქრობა“ მოჰყვა.
ასეთ დარგებზე ეკონომიკის დოქტორი - ირაკლი მაკალათია გვესაუბრება:
მეაბრეშუმეობა
საქართველოში აბრეშუმს ოდითგანვე აწარმოებდნენ, რადგან ეს სოფლის მეურნეობის უძველესი დარგია. აბრეშუმის პარკის წარმოება და გადამუშავება ჩვენს ქვეყანაში ერთ-ერთ წარმატებულ საქმედ იყო მიჩნეული. სამწუხაროდ, ჩვენში გავრცელებულმა თუთის დაავადებამ 15 მილიონზე მეტი ჯიშიანი მცენარე გაანადგურა. ამან, და სხვა სუბიექტურმა თუ ობიექტურმა ფაქტორებმა, ერთ დროს აყვავებული დარგის დეგრადირება გამოიწვია. ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობა და ბუნებრივი პირობები აბრეშუმის წარმოებისთვის საუკეთესო პირობებს ქმნის, ამიტომ, დარგის წარმომადგენლები მეაბრეშუმეობის აღდგენის იმედს დღემდე არ კარგავენ.
მეჩაიეობა
ჩაის წარმოება საქართველოში ერთ-ერთი წამყვანი დარგი იყო. ის განსაკუთრებით იყო განვითარებული დასავლეთ საქართველოში. ამ დარგში მილიონამდე ადამიანი იყო დასაქმებული. მემცენარეობიდან მიღებული შემოსავლის 49.3% და სოფლის მეურნეობის მთლიანი პროდუქციის 10%, სწორედ ჩაიზე მოდიოდა. მისი მოცულობა მრეწველობის ხვედრით წილში 10%-ს აღემატებოდა. დღეს ეს დარგი მიზერულ შემოსავალს იძლევა და მისი პოტენციალის შესაბამისად არ არის განვითარებული.
მანქანათმშენებლობა
მანქანათმშენებლობა ჩვენში ერთ-ერთი მოწინავე დარგი იყო, მაგრამ ის მთლიანად იყო მორგებული საბჭოთა კავშირის საწარმოო მოთხოვნებს. ამ დარგის ხსენებისას პირველ რიგში, ყველას ქუთაისის სააავტომობილო ქარხანა აგონდება, რომელიც სატვირთო ავტომობილებს აწარმოებდა. ამ ავტომობილების ხარისხის კრიტიკა მისი წარმოებისთანავე დაიწყო, თუმცა, საწარმოში ძალიან ბევრი ადამიანი იყო დასაქმებული ისევე, როგორც თბილისის ელმავალმშენებელი ქარხანაში, რომელიც მუდმივ ძაბვაზე მომუშავე ელმავლებს უშვებდა. ეს კომპანია მეტ-ნაკლებად დღესაც მუშაობს, მაგალითად: 2008 წელს შპს „ბელონის“ დაკვეთით სს „ელმავალმშენებელმა“ დააპროექტა და გამოუშვა ახალი ოთხღერძიანი ელმავალი 4E10I. ასევე, უკრაინის რკინიგზის შეკვეთით დაიწყო ახალი ВЛ11М/6 ელმავლების გამოშვება. არ შეიძლება არ ვახსენოთ ფოთის გემთმშენებელი ქარხანა, რომელიც წყალქვეშა ფრთიან კატერებს აწარმოებდა, ასევე ცნობილი საწარმო იყო კიროვის სახელობის თბილისის ჩარხმშენებელი ქარხანაც.
მეტალურგია
ეს საბჭოთა პერიოდში ერთ-ერთი წარმატებული დარგი იყო. მეტალურგიულ საწარმოებს შორის ყველაზე მსხვილი და გამორჩეული რუსთავის მეტალურგიული ქარხანა გახლდათ, რომელიც ფოლადს, თუჯს, უნაკერო მილებს, ალუმინს, რკინის კონსტრუქციებს და სხვა მასალებს ამზადებდა. რუსთავის მეტალურგიული ქარხანა დღესაც განაგრძობს მუშაობს, მაგრამ არა იმ მასშტაბებით, რომელიც ამ საწარმოს საბჭოთა პერიოდში ჰქონდა.