გოგონა, რომელიც სულიერ თავისუფლებას მთაში პოულობს – მაგდა ბექაურის სახიფათო ბილიკები

"რთულია ერთი სიტყვით გადმოვცე, რას ნიშნავს ჩემთვის მთა, - ეს ემოციაა, სულიერი თავისუფლება და საერთოდ, ბევრი რამის ერთობლიობა. მართლია, მთის რთული პირობები, სიმკაცრე, მოულოდნელი ხასიათი იქ სასიარულოდ სიძნელეებს ქმნის, მაგრამ, ნებისმიერ შემთხვევაში, დიდი ბედნიერებაა, როცა შეგიძლია, შენი თვალით მიხვიდე, დაინახო, აღიქვა და განიცადო", - ამბობს ჩემი რესპონდენტი - მაგდა ბექაური, ილიას სახელობის უნივერსიტეტის ბიზნესის ადმინისტრირების ფაკულტეტის მეორეკურსელი, რომელიც სულიერ თავისუფლებას, როგორც ამბობს, ყველაზე მძაფრად მთაში შეიგრძნობს და იქ სიარულიც უკვე საყვარელ საქმედ აქცია.

მაგდა ბექაური:

- ჩვენი წარმოშობა გუდამაყრიდან არის, დუშეთის რაიონ სოფელ გამსიდან (შავი არაგვის ხეობა), რომელიც ზღვის დონიდან 1440 მეტრზე მდებარეობს. მართალია რუსთავში დავიბადე და გავიზარდე, მაგრამ მთასთან კავშირი ბავშვობიდან მქონდა, ზაფხულობით არაგვის ხეობაში დასასვენებლად სულ ჩავდიოდი. რაც წამოვიზარდე და ემოციები გამიმძაფრდა, მთაში სიარული აქტიურად დავიწყე. მე-11 კლასიდან კი პირველად ლაშქრობაზე წავედი, რითაც ''მოვიწამლე'' კიდეც. ორდღიანი გასვლა იყო და არმაზის ხეობა მეგობრებთან ერთად მოვინახულე. შემდეგ ტურზე უცხო ხალხთან ხევსურეთში წავედი, საიდანაც დაიწყო და დაწყო... ყოველ წელს და წელიწადში რამდენჯერმე ლაშქრობაზე აქტიურად დავდივარ.

- მხოლოდ მთაში დადიხარ?

- კი, აღმოსავლეთ საქართველოს მთაში: მუცო, არდოტი, აბუდელაურის (ფერადი) ტბები, ლომისა, ხადის ხეობა, ყაზბეგი, დარიალი... ეს ყველაფერი ჩემთვის, პირველ რიგში, სირთულეების დაძლევის სიყვარულია, როცა ხედავ, რამხელა ბარიერი დაძლიე და ამ ფაქტით ამაყი ხარ. არადა, სანამ ახვალ, ხედავ, რომ რთული მონაკვეთია და ფიქრობ, ვერ შეძლებ, მაგრამ ბოლოს იმხელა ემოცია გეუფლება, როცა სიძნელეს გადავლახავ, ამბობ, რომ იმ ყველაფრად ღირდა.

- მთაში სიარული, გატყობ, საოცარ ენერგიას გმატებს.

- ჩემი ყველაზე მაღალი წერტილი, რაც დავიპყარი, ზღვის დონიდან 4.000 მეტრი იყო, ანუ მსოფლიოში ყელაზე მაღლა, მყინვარწვერზე არსებული მართლმადიდებლური ტაძარი.

- მთა თავისი არაპროგნოზირებადი ამინდით მოლაშქრეებს ხშირად სირთულეებს უქმნის. ასეთი "სიურპრიზებისთვის" ყოველთვის მზად ხარ?

- რა თქმა უნდა, ყველაფერი შეიძლება მოხდეს და წინასწარ ვერაფერს გათვლი. ბევრი გაუთვალისწინებელი რამაა მოსალოდნელი. შარშან ზაფხულს, მაგალითად, მყინვარზე წელამდე წყალში სიარულმა მოგვიწია მაშინ, როცა ვიცოდით, რომ მშრალზე უნდა გვევლო.

- რატომ?

- მყინვარის რაღაც ნაწილი დადნა და იმ ნადნობს ვერაფრით ავცდით. პატარა მონაკვეთი კი იყო, მაგრამ ძალიან რთული. როცა ყინავს, ბუნებრივია, წყალი მეტად ცივია, მით უმეტეს მთაში, ტემპერატურა მინუსებში გადადის. მიუხედავად იმისა, რომ იყო აგვისტო და დღე წარმოუდგენლად ცხელოდა, გავიყინეთ. ასეთია მთა...

- შიში საერთოდ არ გაქვს?

- როგორ არა, მაგრამ უნდა დაძლიო, თუ აყევი და ყურადღება მიაქციე, მთაში სიარულს ვერ შეძლებ. არის შემთხვევა, როცა შეიძლება ნადირსაც გადააწყდე. პირველად ლაშქრობაზე, ღამე კარავში მყოფი მგლის ყმუილმა გამაღვიძა. თუმცა იმის გამო, რომ ეს ყველაფერი საშიშია, ამისგან თავს ვერ შეიკავებ. მგლის ყმულსაც მშვიდად შევხვდი...

- ისე, ასეთ დროს თავი როგორ უნდა დაიცვა?

- ღამე კარვის წინ ანთებულ ცეცხლს ტოვებენ, მტაცებელი ცეცხლს გაურბის, მაგრამ მთლად დაზღვეულიც არ ხარ. პირველად ეს საფრთხე გააზრებული არ მქონდა, რამდენად საშიში იყო, ყოველ შემთხვევაში, თუმცა ყველაფერი მშვიდად დასრულდა.

- დღეს, როგორც ვიცი, სალაშქრო ტურებს თვითონ უძღვები, ჯგუფები დაგყავს ამა თუ იმ მარშრუტზე.

- ჯგუფები შარშან შემოდგომიდან დამყავს, მომწონს ეს საქმე და თავისუფალ დროს მთისკენ მიმიწევს გული, ოღონდ, სხვას გაყოლას, მირჩევნია, ჯგუფი თვითონ წავიყვანო. მოკლედ, დავიწყე ეს საქმე, ხალხი დამყავს და ყველაფერს ორგანიზებას თვითონ ვუწევ.

- მსურველები არიან?

- მიუხედავად იმისა, რომ ზამთარი იყო და იმ დროს მთაში გზები იკეტება, სიარული არ შეგვიწყვეტია.

მონდომება და დიდი სურვილი რომ არა, საკმაოდ რთულია, იარო მეტრამდე თოვლში, სადაც ბოლომდე იფლობი. შეიძლება გაყინულიც არ იყოს, მაგრამ თოვლი იმხელა აღმოჩნდეს, რომ ბოლომდე იფარებოდე და ასეთ რთულ გზაზე მოგიწიოს სიარულმა. მაგალითად, ლომისაზე აღმართი 7 კილომეტრამდეა და თოვლში მისი ავლა ხომ წარმოგიდგენიათ, რა არის?!

- შენი ფოტო ვნახე, დათოვლილ ლომისას ეკლესიას ზემოდან რომ გადაჰყურებ. მართლაც, იქ როგორ ახვედი?

- ზამთარში იქ ასასვლელად, გზა იკეტება და მოძღვრები მსურველებს მთაზე ასვლას უკრძალავენ, კურთხევას არ აძლევენ, რადგანაც ზედმეტად სახიფათოა. მოკლედ, თუ გზა გაკვალული არ არის, მოლაშქრეებს არ ენდობიან.  

- თქვენ გაკვალულზე ახვედით?

- კი, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ გზა გასუფთავებული იყო, უბრლოდ, კვალი ეტყობოდა, საით უნდა წავსულიყავით. ლომისაზე პირველად 18 იანვარს, ჩემს დაბადების დღეზე ავედით, 4-ნი ვიყავით. ჩემთან ერთად სამი ბიჭი იყო, მათგან ერთ-ერთი ჩემი ძმა გახლდათ, ურთულესი მონაკვეთი გავიარეთ. მოლაშქრეებმა წელსაც გამოთქვეს იქ ასვლის სურვილი და 14 თებერვალისთვის ტური დავგეგმე. ისევ დიდი თოვლი იყო, სადღაც მეტრ-ნახევარი სიმაღლის, რომელშიც სიარულმა მოგვიწია. ერთ-ერთმა მოლაშქრემ, პირველივე მონაკვეთიდან, გავედით თუ არა, დაგვტოვა, თქვა, რომ იქ სიარულს ვერ შეძლებდა და დანარჩენებსაც ხელს შეუშლიდა. უკან გაბრუნდა. ასვლას, დაახლოებით, 4 საათი მოვანდომეთ. ლომისა რომ მოვილოცეთ, კიდევ უფრო ზემოთ ასვლის სურვილი გამიჩნდა და მეგობართან ერთად, სულ ბოლო წერტილზეც ავედით, საიდანაც ძალიან ლამაზი ხედებია, მეორე მხარეს ქსნისა და ხადის ხეობაა, საპირისპირო მხარეს, ზემოთ, გუდაურის მთები და ძალიან ლამაზია იქაურობა. ისეთი შეგრძნება მეუფლებოდა, რომ ცას ხელით მიწვდებოდი, რაც ძალიან დიდი ბედნიერებაა. ლომისადან კი უკვე სრიალით ჩამოვედით, სხვანაირად შეუძლებელი იყო, რადგანაც ერთ არასწორი მანევრიც და შეიძლება დაიმტვრე.

ოღონდ, რომ ჩამოხვალ, მანქანაში გამოსაცვლელი აუცილებლად უნდა გქონდეს... ხადის ხეობაში, როგორც ლომისაზე, ისეთი ძნელი სასიარულო არ არის, იმასაც ამბობენ, რომ ლომისა ასასვლელად, ყაზბეგზეც კი რთულიაო. მართალია, იქ გზა მეტია, მაგრამ აქ საოცარი აღმართია, რის გამოც გზა თანდათან მძიმდება.

- ბარში ასე ინტენსიურად რატომ არ დადიხარ?

- იქ ასეთი სირთულეები ნაკლებად არის. ხომ ვამბობ, მთაში სხვა განწყობა და ემოციაა...

- ოჯახის წევრები ამ საქმეში მხარში გიდგანან?

- ამ საქმეში ვინც მხარს მიმაგრებს, ჩემი უფროსი ძმაა, მთაში სიარული საერთოდ მან დამაწყებინა და ხომ ვამბობ, დღემდე ყველანაირად გვერდში მიდგას. მშობლებისგან ასეთი მხარდაჭერა არ მაქვს, რადგან მათთვის ამის გაგება წარმოუდგენელია, მით უმეტეს, როცა სხვა ადამიანებზე ვიღებ პასუხისმგებლობას. ურჩევნიათ, თავი დავანებო, სულ ამაზეა ლაპარაკი, მაგრამ ხელსაც არ მიშლიან.

- როგორც მითხარი, შეყვარებული არ გყავს. ვინმე რომ შეგიყვარდეს და მთაში სიარული აგიკრძალოს, მაშინ რას იზამ?

- შეყვარებულმა, ვფიქრობ, რომ პატივი უნდა სცეს ჩემს გადაწყვეტილებას, არ მგონია, გვერდით ისეთი ადამიანი მყავდეს, მოგზაურობა დამიშალოს და თან, არ გამომყვეს. ვფიქრობ, რომ ერთად ვივლით.

- როგორც ჯგუფის ხელმძღვანელისთვის, შენთვის რა არის მთავარი?

- ლაშქრობაში ბევრი უცხო ადამიანი იყრის თავს და თუ ურთიერთპატივისცემა არ გამოიჩინეს, არ გამოვა. პირველ რიგში, ორგანიზატორის მითირებები უნდა დაიცვან. ჯგუფში სხვადასხვა ასაკის ადამიანია ხოლმე, რაც არ არის ცუდი. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ მოლაშქრეებს მოგზაურობიდან დადებითი ემოციები დარჩეთ, შეუყვარდეთ ის ადგილები, რასაც ნახულობენ, გაიცნონ საქართველო იმ კუთხით, საიდანაც ის ქალაქიდან არ ჩანს.

- მოლაშქრეს გზად რა სჭირდება?

- უპირველესად, სურვილი, რაც შეხება ნივთებს, - შესაბამისი სამთო ფეხსაცმელი, რომ სიარულისას ფეხი არ ატკინოს, ჩანთაც სწორად უნდა იყოს შერჩეული, ანუ მხრებზე ისე უნდა ჰქონდეს მორგებული, მოძრაობა რომ შეუმსუბუქოს, გაუადვილოს. საჭიროა წყალი, ელემენტარული საკვები, საწვიმარი. საერთოდ, სად რა არის აუცილებელი, ამას ყოველთვის მივუთითებ ხოლმ. ზოგი რჩევას ითვალისწინებს, ზოგი - არა, რადგანაც ხანდახან ძნელია, როცა ქალაქიდან მიდიხარ, დაიჯერო, რომ მთაში, აგვისტოში დიდი ქურთუკი და თბილი ტანსაცმელი დაგჭირდება... 

- შენი საქმიანობა შესაძლებელია, მომავალში ტუროპერატორობამდე მივიდეს?

- ვერაფერს გამოვრიცხავ. შესაძლებელია ასეც მოხდეს, მაგრამ ჯერ ამ მიმართულებით არ მაქვს კონკრეტული გეგმები. სტუდენტი ვარ და სასწავლებელი უნდა დავასრულო.

ამ პერიოდში კი საქართველოს ბოლომდე შემოვლა მინდა. ყველაზე მატად ის მიხარია, რომ ბევრ მეგობარს უთქვამს, - შენი სურათებიდან საქართველოს კუთხეები შევიცანიო, თუნდაც აბუდელაურის ტბები (ფერადი ტბები, - თეთრი, ლურჯი, მწვანე), რომელზეც არაფერი იცოდნენ. ამბობენ, რომ მათი ნახვის შემდეგ საქართველოს სხვა თვალით შეხედეს, რაც ჩემთვის ყველაზე სასიხარულო რამაა.

კარგია, რომ ქართველებმა სამშობლოდან გაქცევაზე არ იფიქრონ და სხვა კუთხით აღიქვან თავიანთი ქვეყანა.

ლალი ფაცია

AMBEBI.GE