"რთუ­ლია ერთი სი­ტყვით გად­მოვ­ცე, რას ნიშ­ნავს ჩემ­თვის მთა, - ეს ემო­ცი­აა, სუ­ლი­ე­რი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა და სა­ერ­თოდ, ბევ­რი რა­მის ერ­თობ­ლი­ო­ბა. მარ­თლია, მთის რთუ­ლი პი­რო­ბე­ბი, სიმ­კაც­რე, მო­უ­ლოდ­ნე­ლი ხა­სი­ა­თი იქ სა­სი­ა­რუ­ლოდ სიძ­ნე­ლე­ებს ქმნის, მაგ­რამ, ნე­ბის­მი­ერ შემ­თხვე­ვა­ში, დიდი ბედ­ნი­ე­რე­ბაა, როცა შე­გიძ­ლია, შენი თვა­ლით მიხ­ვი­დე, და­ი­ნა­ხო, აღიქ­ვა და გა­ნი­ცა­დო", - ამ­ბობს ჩემი რეს­პონ­დენ­ტი - მაგ­და ბე­ქა­უ­რი, ილი­ას სა­ხე­ლო­ბის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის ბიზ­ნე­სის ად­მი­ნის­ტრი­რე­ბის ფა­კულ­ტე­ტის მე­ო­რე­კურ­სე­ლი, რო­მე­ლიც სუ­ლი­ერ თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, რო­გორც ამ­ბობს, ყვე­ლა­ზე მძაფ­რად მთა­ში შე­იგ­რძნობს და იქ სი­ა­რუ­ლიც უკვე საყ­ვა­რელ საქ­მედ აქ­ცია.

მაგ­და ბე­ქა­უ­რი:

- ჩვე­ნი წარ­მო­შო­ბა გუ­და­მაყ­რი­დან არის, დუ­შე­თის რა­ი­ონ სო­ფელ გამ­სი­დან (შავი არაგ­ვის ხე­ო­ბა), რო­მე­ლიც ზღვის დო­ნი­დან 1440 მეტრზე მდე­ბა­რე­ობს. მარ­თა­ლია რუს­თავ­ში და­ვი­ბა­დე და გა­ვი­ზარ­დე, მაგ­რამ მთას­თან კავ­ში­რი ბავ­შვო­ბი­დან მქონ­და, ზა­ფხუ­ლო­ბით არაგ­ვის ხე­ო­ბა­ში და­სას­ვე­ნებ­ლად სულ ჩავ­დი­ო­დი. რაც წა­მო­ვი­ზარ­დე და ემო­ცი­ე­ბი გა­მიმ­ძაფ­რდა, მთა­ში სი­ა­რუ­ლი აქ­ტი­უ­რად და­ვი­წყე. მე-11 კლა­სი­დან კი პირ­ვე­ლად ლაშ­ქრო­ბა­ზე წა­ვე­დი, რი­თაც "მო­ვი­წამ­ლე" კი­დეც. ორ­დღი­ა­ნი გას­ვლა იყო და არ­მა­ზის ხე­ო­ბა მე­გობ­რებ­თან ერ­თად მო­ვი­ნა­ხუ­ლე. შემ­დეგ ტურ­ზე უცხო ხალ­ხთან ხევ­სუ­რეთ­ში წა­ვე­დი, სა­ი­და­ნაც და­ი­წყო და და­წყო... ყო­ველ წელს და წე­ლი­წად­ში რამ­დენ­ჯერ­მე ლაშ­ქრო­ბა­ზე აქ­ტი­უ­რად დავ­დი­ვარ.

- მხო­ლოდ მთა­ში და­დი­ხარ?

- კი, აღ­მო­სავ­ლეთ სა­ქარ­თვე­ლოს მთა­ში: მუცო, არ­დო­ტი, აბუ­დე­ლა­უ­რის (ფე­რა­დი) ტბე­ბი, ლო­მი­სა, ხა­დის ხე­ო­ბა, ყაზ­ბე­გი, და­რი­ა­ლი... ეს ყვე­ლა­ფე­რი ჩემ­თვის, პირ­ველ რიგ­ში, სირ­თუ­ლე­ე­ბის დაძ­ლე­ვის სიყ­ვა­რუ­ლია, როცა ხე­დავ, რამ­ხე­ლა ბა­რი­ე­რი დაძ­ლიე და ამ ფაქ­ტით ამა­ყი ხარ. არა­და, სა­ნამ ახ­ვალ, ხე­დავ, რომ რთუ­ლი მო­ნაკ­ვე­თია და ფიქ­რობ, ვერ შეძ­ლებ, მაგ­რამ ბო­ლოს იმ­ხე­ლა ემო­ცია გე­უფ­ლე­ბა, როცა სიძ­ნე­ლეს გა­დავ­ლა­ხავ, ამ­ბობ, რომ იმ ყვე­ლაფ­რად ღირ­და.

- მთა­ში სი­ა­რუ­ლი, გა­ტყობ, სა­ო­ცარ ენერ­გი­ას გმა­ტებს.

- მთა თა­ვი­სი არაპ­როგ­ნო­ზი­რე­ბა­დი ამინ­დით მო­ლაშ­ქრე­ებს ხში­რად სირ­თუ­ლე­ებს უქ­მნის. ასე­თი "სი­ურპრი­ზე­ბის­თვის" ყო­ველ­თვის მზად ხარ?

- რა თქმა უნდა, ყვე­ლა­ფე­რი შე­იძ­ლე­ბა მოხ­დეს და წი­ნას­წარ ვე­რა­ფერს გათ­ვლი. ბევ­რი გა­უთ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლი რა­მაა მო­სა­ლოდ­ნე­ლი. შარ­შან ზა­ფხულს, მა­გა­ლი­თად, მყინ­ვარ­ზე წე­ლამ­დე წყალ­ში სი­ა­რულ­მა მოგ­ვი­წია მა­შინ, როცა ვი­ცო­დით, რომ მშრალ­ზე უნდა გვევ­ლო.

- რა­ტომ?

- მყინ­ვა­რის რა­ღაც ნა­წი­ლი დად­ნა და იმ ნად­ნობს ვე­რაფ­რით ავ­ცდით. პა­ტა­რა მო­ნაკ­ვე­თი კი იყო, მაგ­რამ ძა­ლი­ან რთუ­ლი. როცა ყი­ნავს, ბუ­ნებ­რი­ვია, წყა­ლი მე­ტად ცი­ვია, მით უმე­ტეს მთა­ში, ტემ­პე­რა­ტუ­რა მი­ნუ­სებ­ში გა­და­დის. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ იყო აგ­ვის­ტო და დღე წარ­მო­უდ­გენ­ლად ცხე­ლო­და, გა­ვი­ყი­ნეთ. ასე­თია მთა...

- შიში სა­ერ­თოდ არ გაქვს?

- რო­გორ არა, მაგ­რამ უნდა დაძ­ლიო, თუ აყე­ვი და ყუ­რა­დღე­ბა მი­აქ­ციე, მთა­ში სი­ა­რულს ვერ შეძ­ლებ. არის შემ­თხვე­ვა, როცა შე­იძ­ლე­ბა ნა­დირ­საც გა­და­ა­წყდე. პირ­ვე­ლად ლაშ­ქრო­ბა­ზე, ღამე კა­რავ­ში მყო­ფი მგლის ყმუ­ილ­მა გა­მაღ­ვი­ძა. თუმ­ცა იმის გამო, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი სა­ში­შია, ამის­გან თავს ვერ შე­ი­კა­ვებ. მგლის ყმულ­საც მშვი­დად შევ­ხვდი...

- ისე, ასეთ დროს თავი რო­გორ უნდა და­იც­ვა?

- ღამე კარ­ვის წინ ან­თე­ბულ ცე­ცხლს ტო­ვე­ბენ, მტა­ცე­ბე­ლი ცე­ცხლს გა­ურ­ბის, მაგ­რამ მთლად და­ზღვე­უ­ლიც არ ხარ. პირ­ვე­ლად ეს საფრ­თხე გა­აზ­რე­ბუ­ლი არ მქონ­და, რამ­დე­ნად სა­ში­ში იყო, ყო­ველ შემ­თხვე­ვა­ში, თუმ­ცა ყვე­ლა­ფე­რი მშვი­დად დას­რულ­და.

- დღეს, რო­გორც ვიცი, სა­ლაშ­ქრო ტუ­რებს თვი­თონ უძღვე­ბი, ჯგუ­ფე­ბი დაგ­ყავს ამა თუ იმ მარ­შრუტ­ზე.

- ჯგუ­ფე­ბი შარ­შან შე­მოდ­გო­მი­დან დამ­ყავს, მომ­წონს ეს საქ­მე და თა­ვი­სუ­ფალ დროს მთის­კენ მი­მი­წევს გული, ოღონდ, სხვას გა­ყო­ლას, მირ­ჩევ­ნია, ჯგუ­ფი თვი­თონ წა­ვიყ­ვა­ნო. მოკ­ლედ, და­ვი­წყე ეს საქ­მე, ხალ­ხი დამ­ყავს და ყვე­ლა­ფერს ორ­გა­ნი­ზე­ბას თვი­თონ ვუ­წევ.

- მსურ­ვე­ლე­ბი არი­ან?

- მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ზამ­თა­რი იყო და იმ დროს მთა­ში გზე­ბი იკე­ტე­ბა, სი­ა­რუ­ლი არ შეგ­ვი­წყვე­ტია.

მონ­დო­მე­ბა და დიდი სურ­ვი­ლი რომ არა, საკ­მა­ოდ რთუ­ლია, იარო მეტ­რამ­დე თოვლში, სა­დაც ბო­ლომ­დე იფ­ლო­ბი. შე­იძ­ლე­ბა გა­ყი­ნუ­ლიც არ იყოს, მაგ­რამ თოვ­ლი იმ­ხე­ლა აღ­მოჩ­ნდეს, რომ ბო­ლომ­დე იფა­რე­ბო­დე და ასეთ რთულ გზა­ზე მო­გი­წი­ოს სი­ა­რულ­მა. მა­გა­ლი­თად, ლო­მი­სა­ზე აღ­მარ­თი 7 კი­ლო­მეტ­რამ­დეა და თოვლში მისი ავლა ხომ წარ­მო­გიდ­გე­ნი­ათ, რა არის?!

- შენი ფოტო ვნა­ხე, და­თოვ­ლილ ლო­მი­სას ეკ­ლე­სიას ზე­მო­დან რომ გა­დაჰ­ყუ­რებ. მარ­თლაც, იქ რო­გორ ახ­ვე­დი?

- თქვენ გაკ­ვა­ლულ­ზე ახ­ვე­დით?

- კი, მაგ­რამ ეს იმას არ ნიშ­ნავს, რომ გზა გა­სუფ­თა­ვე­ბუ­ლი იყო, უბრლოდ, კვა­ლი ეტყო­ბო­და, საით უნდა წავ­სუ­ლი­ყა­ვით. ლო­მი­სა­ზე პირ­ვე­ლად 18 იან­ვარს, ჩემს და­ბა­დე­ბის დღე­ზე ავე­დით, 4-ნი ვი­ყა­ვით. ჩემ­თან ერ­თად სამი ბიჭი იყო, მათ­გან ერთ-ერთი ჩემი ძმა გახ­ლდათ, ურ­თუ­ლე­სი მო­ნაკ­ვე­თი გა­ვი­ა­რეთ. მო­ლაშ­ქრე­ებ­მა წელ­საც გა­მოთ­ქვეს იქ ას­ვლის სურ­ვი­ლი და 14 თე­ბერ­ვა­ლის­თვის ტური დავ­გეგ­მე. ისევ დიდი თოვ­ლი იყო, სა­დღაც მეტრ-ნა­ხე­ვა­რი სი­მაღ­ლის, რო­მელ­შიც სი­ა­რულ­მა მოგ­ვი­წია. ერთ-ერ­თმა მო­ლაშ­ქრემ, პირ­ვე­ლი­ვე მო­ნაკ­ვე­თი­დან, გა­ვე­დით თუ არა, დაგვტო­ვა, თქვა, რომ იქ სი­ა­რულს ვერ შეძ­ლებ­და და და­ნარ­ჩე­ნებ­საც ხელს შე­უშ­ლი­და. უკან გაბ­რუნ­და. ას­ვლას, და­ახ­ლო­ე­ბით, 4 სა­ა­თი მო­ვან­დო­მეთ. ლო­მი­სა რომ მო­ვი­ლო­ცეთ, კი­დევ უფრო ზე­მოთ ას­ვლის სურ­ვი­ლი გა­მიჩ­ნდა და მე­გო­ბარ­თან ერ­თად, სულ ბოლო წერ­ტილ­ზეც ავე­დით, სა­ი­და­ნაც ძა­ლი­ან ლა­მა­ზი ხე­დე­ბია, მე­ო­რე მხა­რეს ქსნი­სა და ხა­დის ხე­ო­ბაა, სა­პი­რის­პი­რო მხა­რეს, ზე­მოთ, გუ­და­უ­რის მთე­ბი და ძა­ლი­ან ლა­მა­ზია იქა­უ­რო­ბა. ისე­თი შეგ­რძნე­ბა მე­უფ­ლე­ბო­და, რომ ცას ხე­ლით მიწ­ვდე­ბო­დი, რაც ძა­ლი­ან დიდი ბედ­ნი­ე­რე­ბაა. ლო­მი­სა­დან კი უკვე სრი­ა­ლით ჩა­მო­ვე­დით, სხვა­ნა­ი­რად შე­უძ­ლე­ბე­ლი იყო, რად­გა­ნაც ერთ არას­წო­რი მა­ნევ­რიც და შე­იძ­ლე­ბა და­იმ­ტვრე.

ოღონდ, რომ ჩა­მოხ­ვალ, მან­ქა­ნა­ში გა­მო­საც­ვლე­ლი აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა გქონ­დეს... ხა­დის ხე­ო­ბა­ში, რო­გორც ლო­მი­სა­ზე, ისე­თი ძნე­ლი სა­სი­ა­რუ­ლო არ არის, იმა­საც ამ­ბო­ბენ, რომ ლო­მი­სა ასას­ვლე­ლად, ყაზ­ბეგ­ზეც კი რთუ­ლი­აო. მარ­თა­ლია, იქ გზა მე­ტია, მაგ­რამ აქ სა­ო­ცა­რი აღ­მარ­თია, რის გა­მოც გზა თან­და­თან მძიმ­დე­ბა.

- ბარ­ში ასე ინ­ტენ­სი­უ­რად რა­ტომ არ და­დი­ხარ?

- იქ ასე­თი სირ­თუ­ლე­ე­ბი ნაკ­ლე­ბად არის. ხომ ვამ­ბობ, მთა­ში სხვა გან­წყო­ბა და ემო­ცი­აა...

- ოჯა­ხის წევ­რე­ბი ამ საქ­მე­ში მხარ­ში გიდ­გა­ნან?

- ამ საქ­მე­ში ვინც მხარს მი­მაგ­რებს, ჩემი უფ­რო­სი ძმაა, მთა­ში სი­ა­რუ­ლი სა­ერ­თოდ მან და­მა­წყე­ბი­ნა და ხომ ვამ­ბობ, დღემ­დე ყვე­ლა­ნა­ი­რად გვერ­დში მიდ­გას. მშობ­ლე­ბის­გან ასე­თი მხარ­და­ჭე­რა არ მაქვს, რად­გან მათ­თვის ამის გა­გე­ბა წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია, მით უმე­ტეს, როცა სხვა ადა­მი­ა­ნებ­ზე ვი­ღებ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას. ურ­ჩევ­ნი­ათ, თავი და­ვა­ნე­ბო, სულ ამა­ზეა ლა­პა­რა­კი, მაგ­რამ ხელ­საც არ მიშ­ლი­ან.

- რო­გორც მი­თხა­რი, შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი არ გყავს. ვინ­მე რომ შე­გიყ­ვარ­დეს და მთა­ში სი­ა­რუ­ლი აგიკ­რძა­ლოს, მა­შინ რას იზამ?

- შეყ­ვა­რე­ბულ­მა, ვფიქ­რობ, რომ პა­ტი­ვი უნდა სცეს ჩემს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას, არ მგო­ნია, გვერ­დით ისე­თი ადა­მი­ა­ნი მყავ­დეს, მოგ­ზა­უ­რო­ბა და­მი­შა­ლოს და თან, არ გა­მომ­ყვეს. ვფიქ­რობ, რომ ერ­თად ვივ­ლით.

- რო­გორც ჯგუ­ფის ხელ­მძღვა­ნე­ლის­თვის, შენ­თვის რა არის მთა­ვა­რი?

- ლაშ­ქრო­ბა­ში ბევ­რი უცხო ადა­მი­ა­ნი იყ­რის თავს და თუ ურ­თი­ერ­თპა­ტი­ვის­ცე­მა არ გა­მო­ი­ჩი­ნეს, არ გა­მო­ვა. პირ­ველ რიგ­ში, ორ­გა­ნი­ზა­ტო­რის მი­თი­რე­ბე­ბი უნდა და­იც­ვან. ჯგუფ­ში სხვა­დას­ხვა ასა­კის ადა­მი­ა­ნია ხოლ­მე, რაც არ არის ცუდი. ასე­ვე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ მო­ლაშ­ქრე­ებს მოგ­ზა­უ­რო­ბი­დან და­დე­ბი­თი ემო­ცი­ე­ბი დარ­ჩეთ, შე­უყ­ვარ­დეთ ის ად­გი­ლე­ბი, რა­საც ნა­ხუ­ლო­ბენ, გა­იც­ნონ სა­ქარ­თვე­ლო იმ კუ­თხით, სა­ი­და­ნაც ის ქა­ლა­ქი­დან არ ჩანს.

- მო­ლაშ­ქრეს გზად რა სჭირ­დე­ბა?

- უპირ­ვე­ლე­სად, სურ­ვი­ლი, რაც შე­ხე­ბა ნივ­თებს, - შე­სა­ბა­მი­სი სამ­თო ფეხ­საც­მე­ლი, რომ სი­ა­რუ­ლი­სას ფეხი არ ატ­კი­ნოს, ჩან­თაც სწო­რად უნდა იყოს შერ­ჩე­უ­ლი, ანუ მხრებ­ზე ისე უნდა ჰქონ­დეს მორ­გე­ბუ­ლი, მოძ­რა­ო­ბა რომ შე­უმ­სუ­ბუ­ქოს, გა­უ­ად­ვი­ლოს. სა­ჭი­როა წყა­ლი, ელე­მენ­ტა­რუ­ლი საკ­ვე­ბი, საწ­ვი­მა­რი. სა­ერ­თოდ, სად რა არის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი, ამას ყო­ველ­თვის მი­ვუ­თი­თებ ხოლმ. ზოგი რჩე­ვას ით­ვა­ლის­წი­ნებს, ზოგი - არა, რად­გა­ნაც ხან­და­ხან ძნე­ლია, როცა ქა­ლა­ქი­დან მი­დი­ხარ, და­ი­ჯე­რო, რომ მთა­ში, აგ­ვის­ტო­ში დიდი ქურ­თუ­კი და თბი­ლი ტან­საც­მე­ლი დაგ­ჭირ­დე­ბა... 

- შენი საქ­მი­ა­ნო­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია, მო­მა­ვალ­ში ტუ­რო­პე­რა­ტო­რო­ბამ­დე მი­ვი­დეს?

- ვე­რა­ფერს გა­მოვ­რი­ცხავ. შე­საძ­ლე­ბე­ლია ასეც მოხ­დეს, მაგ­რამ ჯერ ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით არ მაქვს კონ­კრე­ტუ­ლი გეგ­მე­ბი. სტუ­დენ­ტი ვარ და სას­წავ­ლე­ბე­ლი უნდა და­ვას­რუ­ლო.

ამ პე­რი­ოდ­ში კი სა­ქარ­თვე­ლოს ბო­ლომ­დე შე­მოვ­ლა მინ­და. ყვე­ლა­ზე მა­ტად ის მი­ხა­რია, რომ ბევრ მე­გო­ბარს უთ­ქვამს, - შენი სუ­რა­თე­ბი­დან სა­ქარ­თვე­ლოს კუ­თხე­ე­ბი შე­ვი­ცა­ნიო, თუნ­დაც აბუ­დე­ლა­უ­რის ტბე­ბი (ფე­რა­დი ტბე­ბი, - თეთ­რი, ლურ­ჯი, მწვა­ნე), რო­მელ­ზეც არა­ფე­რი იცოდ­ნენ. ამ­ბო­ბენ, რომ მათი ნახ­ვის შემ­დეგ სა­ქარ­თვე­ლოს სხვა თვა­ლით შე­ხე­დეს, რაც ჩემ­თვის ყვე­ლა­ზე სა­სი­ხა­რუ­ლო რა­მაა.

კარ­გია, რომ ქარ­თვე­ლებ­მა სამ­შობ­ლო­დან გაქ­ცე­ვა­ზე არ იფიქ­რონ და სხვა კუ­თხით აღიქ­ვან თა­ვი­ან­თი ქვე­ყა­ნა.

ლალი ფა­ცია

AMBEBI.GE