8 მარტს, ქალთა საერთაშორისო დღეს მსოფლიოს მასშტაბით აქცია იმართება, რომლის სლოგანია - "ქალი პარლამენტში". თანამედროვე ქალბატონებს გააქტიურება, შრომა, ჯაფა და ღვაწლი არ აკლიათ, მაგრამ არსებობს სურვილი, მეტად ჩაერთონ ისინი პოლიტიკაში. ამ აქციას საქართველოშიც უერთდებიან, ამასთან, ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ერთიანდება სრულიად სამყარო...
Ambebi.ge ფსიქოლოგსა და ექსპერტს პოლიტიკის საკითხებში, რამაზ საყვარელიძეს დაუკავშირდა. ბატონ რამაზს ვესაუბრეთ ქართველი ქალის როლზე ქართულ პოლიტიკაში, და იმაზეც, თუ რამდენად ნაყოფიერია მათი შრომა ამ მიმართულებით. ასევე, უნდა გაიზარდოს თუ არა ქალბატონების რიცხვი პოლიტიკაში...
- რა თქმა უნდა, შეიძლება ქალებს პოლიტიკა ვანდოთ, მაგრამ ქართულ სინამდვილეში საკითხი ასე არ დგას. ზრდილობის გამო არავის დაუთმია ადგილი ქალებისთვის, პირიქით, ისინიც იყვნენ ამის წინააღმდეგნი. ერთ დროს მათ ქვოტაზე იყო ლაპარაკი და შეურაცხყოფად მიიღეს, ირინა სარიშვილმა გააპროტესტა, - ეს რა დისკრიმინაციული მიდგომაა, ვის უნდა თქვენი ქვოტა? ქალმა საკუთარი შესაძლებლობებით თავად უნდა მოიპოვოს, რაც ეკუთვნის და არა იმიტომ, რომ ქალიაო. ასე რომ, მიდგომა, "ლეკვი ლომისა სწორია..." ქართულ პოლიტიკაში ხორციელდება და ვერ ვიტყოდი, რომ ქალები დაჩაგრულები არიან.
- ქართულ პოლიტიკაში ქალები კი არიან, მაგრამ პროცენტულად ძალიან ცოტა... როგორ ფიქრობთ, ეს იმის გამო ხდება, რომ მათ მამაკაცები არ უშვებენ, თუ თავად არ ავლენენ ამ სფეროს მიმართ ინტერესს? ან იქნებ გამბედაობა აკლიათ?
- ამ სფეროს მიმართ ინტერესი აკლიათ. მაგალითად, შევიდა მილიარდერი ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკაში და ცოტა ხანში გამოვიდა იქიდან. არ აინტერესებს. დიახ, შეიძლება ასეც იყოს, - ადამიანს არ აინტერესებდეს ეს სფერო. სალაპარაკოდ კი, მაგრამ საცხოვრებლად, სამუშაოდ ის მძიმეა. ამიტომ კარგად მესმის ქართველი ქალების, ძირითადად მათზეა ოჯახი, პროფესიული საქმიანობა და კიდევ ამას პოლიტიკური მოღვაწეობაც რომ დავუმატოთ, ცოდოები იქნებიან. ის კი არა, ამხელა დატვირთვას "ქართლის დედის" ძეგლიც კი ვერ გაუძლებდა, ხელში ხმალი და თასი რომ უჭირავს.
- კი, მაგრამ ოჯახის ტვირთი ხომ მამაკაცსაც აქვს. თუ ტრადიციებს მივყვებით, ის ოჯახის უფროსია...
- კი, მამაკაცის "მანქანის" საჭეა, ქალის კი - "ბორბლები". მათი ტვირთი განსხვავებულია, მთელი ძალა ბორბლებს აწვება. ამიტომაც არ მიკვირს პოლიტიკაში ქალების სიმცირე. დასავლეთის სამყარო ამ ნიუანსებს ანგარიშს არ უწევს, იქ სხვა ცხოვრების წესია და არც ოჯახური ტვირთი არ არის მათთვის ისეთი მძიმე, როგორც საქართველოში, მაგრამ დღევანდელ პოლიტიკას რომ გადავავლოთ თვალი, არც დასაჩივლელია რამე.
საყურადღებო ისიც არის, რომ ქალები ხშირად მამაკაცებზე ვაჟკაცები არიან. ირინა სარიშვილი ვახსენე, ერთ-ერთი გაბედული პოლიტიკოსი იყო, როცა პოლიტიკაში მოისურვა ყოფნა და მერე თვითონვე თქვა უარი ამ ასპარეზზე. საინტერესო იყო თავისი გაბედულებით, ინტელექტით. ასეთივე პოლიტიკოსის იერი აქვს ნინო ბურჯანაძესაც. ბევრ სიტუაციაში გვინახავს, დაწყებული მიტინგებიდან, - უკან არ დაიხია და მსტვენარა ხალხს ბოლო ტაშით გააცილებინა თავი. დიახ, ესეც გაბედულებაა. მე თუ მკითხავთ, პუტინის გვერდით დადგომაც გაბედულება გახლდათ. ყველამ იცის, რას ნიშნავს ქართველი პოლიტიკოსისთვის ეს ნაბიჯი, მაგრამ გადადგა, რადგანაც მიაჩნდა, რომ რაღაც პოლიტიკურ შანსებს გახსნიდა და ახლაც არ ეპუება ლიდერებიდან არც ერთ მამაკაცს...
- "ქართული ოცნების" ქალბატონებზე რას იტყვით?
- ერთ-ერთი შემტევი და ძლიერი ფიგურაა თინა ხიდაშელი. თავისი ენერგეტიკით ბევრ მამაკაცს ჩამოიტოვებს. დანარჩენი ქალებიც ძლიერები არიან: იგივე ეკა ბესელია. გაბედულება უნდოდა იმ ნაბიჯს, რაც მან გადადგა, პატიმრები რომ შეიწყალა. მაშინ ეს "ქართული ოცნების" პირველი აქცია იყო. ასე რომ, ძალიან საინტერესო ფიგურები არიან, მამაკაცებისთვის შესაშური სივაჟკაცის მქონენი. ასეთი ადამიანები თუ პოლიტიკაში ყოფნას მოისურვებენ, ვერაფერი დაუდგებათ. დანარჩენი კი უკვე მათზეა.
- საქართველოს პარლამენტში ქალების რიცხვი რომ გაიზარდოს და იმდენი იყვნენ, რა რაოდენობის მამაკაცი პარლამენტარიც დღეს გვყავს, როგორ ფიქრობთ, რამდენად ნაყოფიერი იქნება ასეთ შემთხვევაში პარლამენტის საქმიანობა?
- ამ გენდერული ნიშნით ცოტა არასწორია შეფასება. რატომ გავუსვი ხაზი იმ ქალების სითამამეს, ვინც ჩამოვთვალე? იმიტომ, რომ ეგ ყველაფერი ქალის შემთხვევაში არის პრობლემა...
ასეთი მაგალითი რომ ავიღოთ, - ქუჩაში ადვილი საცნობია საჭესთან ქალი ზის თუ კაცი? დაახლოებით იმავე ტიპის პრობლემები ჩნდება პოლიტიკაში... თუმცა ისიც ცნობილი ფაქტია, - თუ ქალმა საჭეს ალღო აუღო, გაცილებით უკეთესი მძღოლია, ვიდრე კაცი. ასევეა ქვეყნის მართვაშიც. გავიხსენოთ თუნდაც ტეტჩერი. შესანიშნავად ასრულებდა ფუნქციას, რადგანაც ქალს ბევრი რამ აქვს ისეთი შესაშური და მაგაზე ვლაპარაკობთ. პოლიტიკოსი ქალების სიმრავლე მხოლოდ გასახარია. თუ ასეთი ალღოს არმქონეა, გინდ ქალი იყოს და გინდ კაცი, არც ერთია სასურველი პარლამენტში და არც - მეორე...
- ექსპრეზიდენტი სააკაშვილი საპასუხისმგებლო თანამდებობებზე არ ერიდებოდა და ახალგაზრდა, ლამაზ ქალბატონებს უფრო ხშირად ნიშნავდა, ვიდრე ეს სხვა დროს ყოფილა. გავიხსენოთ ის პერიოდიც...
- ეს შემთხვევა მთლად კარგი მაგალითი ვერ იქნება. კი, ლამაზ ქალბატონებს ნიშნავდა, ოღონდ, ისინი არ ტოვებდნენ პოლიტიკაში ალღოს მქონე პოლიტიკოსების შთაბეჭდილებას. იქ მართლა ლაპარაკი იყო იმაზე, რომ დაენიშნა ქალი, ძალიან ლამაზი, მომხიბვლელი, მიმზიდველი. დიახ, ქალები და მხოლოდ ეს იყო და ისინი ამით შერჩნენ მეხსიერებას. მათი პოლიტიკური აქტივობა არც მახსენდება.
- პოლიტიკის ექსპერტ ქალბატონებს როგორ შეაფასებდით?
- ამ სფეროშიც ძალიან საინტერესო ქალები არიან. დიდი ხანია, ვიცნობ და ჩემს ხელში დაიწყო ხათუნა ლაგაზიძემ პოლიტიკური ანალიზი. ყოველთვის საინტერესო აზროვნების პატრონი იყო, მაშინაც კი, როცა გაუბედავ, ჯერ კიდევ ერთ აბზაციან შეფასებებს აკეთებდა. ახლა მით უმეტეს, ერთმანეთისგან თითქოს დაშორებულ მოვლენებს ერთ სიბრტყეში ისე ხედავს და ალაგებს, რომ გაოცდები. ეს ანალიტიკოსის ერთ-ერთი ფუნქციაა და ამიტომ მიყვარს მისი ინტელექტი. ძალიან საინტერესოა ელენე ხოშტარია, გაბედულებითაც, მკაცრი პოზიციით და რაც მთავარია, შეუძლია ეს პოზიცია ისე დაიცვას, რომ ადვილად ვერ შეეკამათები. გინდაც, მაშინ, როცა გეთანხმება და გინაც მაშინ, როცა გეკამათება. ყოველთვის ელოდები მისგან რაღაც სიახლეს ამა თუ იმ მოვლენის ანალიზისას.
კიდევ ერთი საინტერესო სამხედრო ექსპერტი გამოჩნდა - თეონა აქუბარდიას სახით. სამხედრო საქმის მომხიბვლელი ექსპერტია. პირველად რომ გავიგე მისი სახელი, გვარი და სტატუსი, გამკვირდა, მაგრამ რომ მოვუსმინე, მივხვდი, რომ დამსახურებულად აქვს აღებული ამ სფეროს ანალიტიკოსის ფუნქცია.
- ია ანთაძეზე უფრო მედიაექსპერტი ითქმის, თუმცა პოლიტიკურ შეფასებებსაც აკეთებს... მე მისი მოსმენა მსიამოვნებს....
- იას შემთხვევაში ანალიტიკური უნარი და განათლება ერწყმის ერთმანეთს, რასაც ზნეობრიობა ემატება და საოცარ შედეგს იძლევა. საერთოდ, ანალიტიკოსებისთვის მთავრია არსებული მოთხოვნების ტარება და დაცვა. ეს განსაკუთრებით საჭიროა მედიაში და ეს ღირებულებები მნიშვნელოვანია...- რა უნდა გაკეთდეს საიმისოდ, რომ პოლიტიკით რაც შეიძლება ბევრი ქალბატონი დაკავდეს? ვინაიდან დღეს ეს მსოფლიოს მთავარი მესიჯი და პრიორიტეტია.
- ვერ ვიტყვი, რომ ჩვენი ქვეყნის მსოფლიოს ნაწილად ყოფნა ყოველთვის ნიშნავს მსოფლიოს ჭკუაზე სიარულს. რადგანაც მსოფლიო აქტიურია მაგ მიმართულებით, მისი ამ გამოცდილების გადმოტანით, შეიძლება ოდიოზური სურათი მივიღოთ. ევროპული ცხოვრება თანახმაა იმ ტიპის ნაბიჯებზეც, რომ რადგან ქალია, ამიტომ უნდა იყოს პოლიტიკაში. იქ, სადაც მხოლოდ ქალობა იქნება წამყვანი, ის შეიძლება სუსტი აღმოჩნდეს და ამ სტრატეგიის დისკრედიტაცია გამოიწვიოს. ამიტომ არა მგონია, ჩვენთან საჭირო იყოს ამ თემისთვის სათბურის პირობების შექმნა. საერთოდ, ქალის მიმართ ყველაზე დაუნდობელ აღმოსავლურ კულტურებშიც კი იყვნენ ძლიერი ფიგურები - ინდირა განდი და ბენაზირ ბჰუტო. ასე რომ, თუ მოინდომა, ქალს ცხრა უღელი ხარ-კამეჩი ვერ დააკავებს. მაგრამ დღეს ისეთი სიტუაციაა, ბევრისგან გამიგია, ტელევიზორის ყურება არ მინდაო. თუ საზოგადოებაში გვაქვს რეალური საფრთხე, შეიძლება საზოგადოება იმ ჭკუაზე იყოს, რომ არჩევნებზე ხმები არავის მისცეს ე.წ. პოლიტიკურმა ნიჰილიზმმა დაისადგუროს. ამ პირობებში რა გასაკვირია, რომ ქალს არ მოუნდეს პოლიტიკაში წასლა?! პოლიტიკა არ არის საიმისოდ მომხიბვლელი, რომ მიმზიდველი იყოს ბევრისთვის და მათ შორის ქალებისთვის საქართველოში. ამიტომ თუ ქართულ პოლიტიკაში ამ სქესის წარმომადგენლების სიმცირეა, ეს პოლიტიკის ხარვეზია და არა ქალების...ლალი ფაცია
AMBEBI.GE