ქართული ავიაბაზარი უცხოელებმა "დაიპყრეს"

სექტემბერი საქართველოს ავიაბაზრისათვის საინტერესო სიახლეებით დატვირთული აღმოჩნდა: ქართული ავიაბაზრით ერთიმეორის მიყოლებით დაინტერესდნენ არაბული, ირანული, რუსული კომპანიები - სულ მალე ირანული ავიაკომპანია "მაჰან ეარი" საქართველოს მიმართულებით ფრენას დაიწყებს. ხუთწლიანი პაუზის შემდეგ საქართველოში ბრუნდება რუსული "აეროფლოტი", რომელიც რეისებს 28 ოქტომბრიდან განახორციელებს. "აეროფლოტს" კვალდაკვალ მოჰყვა რუსული ავიაკომპანია "გლობუსი", რომელიც მოსკოვის მიმართულებით ფრენების დაწყებას 2 ნოემბრიდან აპირებს. არანაკლებ აქტიურობს არაბული დაბალბიუჯეტიანი ავიაკომპანია "ეარ არაბიაც", რომელიც ავიარეისებს ოქტომბრის ბოლოს, თბილისის საერთაშორისო აეროპორტიდან დაიწყებს. ამასთან ერთად გავრცელდა ინფორმაცია, რომ შესაძლოა საქართველოსა და ჩინეთს შორის პირდაპირი რეისები დაინიშნოს, რასაც აუცილებლად მოჰყვება რომელიმე ჩინური ავიაკომპანიის შემოსვლა.

ბოლო წლებში ქართულ ავიასივრცეში უცხოური კომპანიები ყოველთვის აქტიურობდნენ, ახლა კი მათ ჩვენი ავიაბაზრის დიდი წილი აქვთ "დაპყრობილი": "თურქეთის ავიახაზები", "პეგასუსი", "ატლასჯეტი", "ალიტალია", "ფლაიდუბაი", "ალმა-ატა" -საქართველოში ოპერირებენ ჩეხური, ესტონური, ყაზახური კომპანიები... რაც შეეხება ქართულ ავიაკომპანიებს, მათი წილი მშობლიური ცის ქვეშ საკმაოზე მეტად მოკრძალებულია. საქართველოში დღეს ძირითადად ორი ქართული კომპანია ოპერირებს - "ჯორჯიან ეარვეისი" და "ფლაილისტა". სწორედ ისინი დაფრინავენ როგორც საერთაშორისო, ასევე შიდა ბაზარზე. მართალია, ქვეყანაში რამდენიმე მცირე ავიაკომპანიაც საქმიანობს, მაგრამ ისინი შიდა რეისებს ახორციელებენ და ამ სფეროში ფონს ვერ ქმნიან. "ჯორჯიან ეარვეისი" ანუ ავიაკომპანია "აირზენა" 1993 წლის სექტემბერში დაარსდა, ერთი წლის შემდეგ კომპანიას სახელი შეეცვალა და "ჯორჯიან ეარვეისი" დაერქვა, თუმცა ძველი სახელწოდება ჯერ კიდევ ფართოდ გამოიყენება. აშკარაა, რომ ბოლო წლების განმავლობაში ქართულ ავიაბაზარზე "აირზენა" ლიდერის პოზიციას არ თმობდა.

,,ერთიანი საჰაერო ცის შეთანხმების" შესაბამისად, რომელიც სამოქალაქო ავიაციის დარგში წარმოადგენს "ასოცირების ხელშეკრულების" შემადგენელ ნაწილს, საქართველოს საავიაციო კანონმდებლობაში მთელი რიგი ცვლილებები მიმდინარეობს. ცვლილებები გულისხმობს ევრორეგულაციებისა და სხვადასხვა დირექტივების დანერგვას, ასევე ფრენის უსაფრთხოების სტანდარტების სრულ შესაბამისობაში მოყვანას თანამედროვე საერთაშორისო და ევროპულ მოთხოვნებთან. აუცილებელი გახდა ქართული ექსპლუატანტის სერტიფიკატის მფლობელი 11 ავიაკომპანიის რესერტიფიცირება და ამ პროცესის დასრულებამდე სამოქალაქო ავიაციის სააგენტომ დროებით შეაჩერა ახლად დაფუძნებული ქართული ავიაკომპანიებისგან ექსპლუატანტის სერტიფიკატის მიღებისთვის განაცხადების მიღება. სამოქალაქო ავიაციის სააგენტომ ორ ქართულ ავიაკომპანიას - "ეარ კავკასუსსა" და "ეი ჯი აის"-ს, ასევე ნატახტარის საავიაციო სკოლას ლიცენზია უკვე შეუჩერა, რადგან ისინი კანონით დადგენილ სტანდარტებს ვერ აკმაყოფილებდნენ.

საქართველოს სამოქალაქო ავიაციის პროფესიონალთა გაერთიანების თავმჯდომარე გიორგი კოდუა ქართული ავიაკომპანიების სიმცირეს არაჯანსაღი კონკურენციით ხსნის: "20 წელია ავიაბაზარზე ვარ და კარგად ვიცი რაც ხდებოდა და ხდება. ედუარდ შევარდნაძისა და კახა თარგამაძის დროს, როცა კორუფცია ყვაოდა, ქართული ავიაკომპანიები ჩვენი ავიაბაზრის 60 %-ს ფლობდნენ, მართალია მათ სახელმწიფო აკონტროლებდა, მაგრამ უცხოური კომპანიები აქ ფეხს ვერ იკიდებდნენ, მარტო "თურქიშ ეარლაინი" დაფრინავდა. "ვარდების რევოლუციის" შემდეგ მოხდა კარგიც და ცუდიც: კარგი იყო ის, რომ ბაზარი გაიხსნა და ავიაკომპანიებს შეეძლოთ ემოქმედათ. ავიასივრცეში შემოვიდა "კავკასიის ავიახაზები", ჩვენც დავიწყეთ ოპერირება და ქართული ავიაბაზარი უფრო ღია გახდა. ბაზარზე იყო "თბილავიამშენი" და სხვა კომპანიები, რომლებსაც მართალია უმნიშვნელო წილი ჰქონდათ, მაგრამ ჩვენი ავიაკომპანიების წილი მთლიანობაში იყო 50 პროცენტი, მეორე 50 პროცენტი კი -უცხოურ კომპანიებს ეკავა. თუმცა, ფარული გარიგებები მაშინაც ხდებოდა, ასევე ხდებოდა "აირზენას" ლობირებაც.

გაგრძელება