მას შემ­დეგ, რაც სა­ქარ­თვე­ლოს ექ­სპრე­ზი­დენტს, მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს, მთა­ვარ­მა პრო­კუ­რა­ტუ­რამ 2007 წლის ნო­ემ­ბრის მოვ­ლე­ნებ­თან და­კაშ­ვი­რე­ბით ბრალ­დე­ბა წა­უ­ყე­ნეს და სის­ხლის სა­მარ­თლის საქ­მე აღ­ძრა, ბუ­ნებ­რი­ვად იბა­დე­ბა კი­თხვა: რო­მე­ლი ქვეყ­ნე­ბი მის­ცე­მენ სა­ა­კაშ­ვილს თავ­შე­სა­ფარს, რათა მან თავი გა­და­ირ­ჩი­ნოს? ფაქ­ტია, სა­ქარ­თვე­ლოს პრო­კუ­რა­ტუ­რამ უკვე მე­ო­რე წე­ლია უცხო­ეთ­ში გაქ­ცე­უ­ლი დამ­ნა­შა­ვე "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი­დან" ვერც ერ­თის და­კა­ვე­ბა და ჩა­მოყ­ვა­ნა ვერ შეძ­ლო. სა­ერ­თა­შო­რი­სო კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის მი­ხედ­ვით, სი­ტუ­ა­ცია ჯერ­ჯე­რო­ბით ასე ლაგ­დე­ბა: თუკი მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს პო­ლი­ტი­კურ თავ­შე­სა­ფარს ერთი ქვე­ყა­ნა მა­ინც მის­ცეს, ამის შემ­დეგ გინ­და წი­თელ ცირ­კუ­ლარ­ში ჩას­ვი, გინ­და - ყვი­თელ­ში, ძა­ლა­ში რჩე­ბა მხო­ლოდ და­უს­წრებ­ლად გა­სა­მარ­თლე­ბა, პა­ტიმ­რო­ბის შე­ფარ­დე­ბა და ის სა­ქარ­თვე­ლო­ში ვე­ღარ ჩა­მო­ვა სას­ჯე­ლის ხან­დაზ­მუ­ლო­ბის გას­ვლამ­დე, ანუ სას­ჯე­ლის ვა­დის ამო­წურ­ვი­დან კი­დევ 15 წლის მან­ძილ­ზე. მო­დით, და­ვი­წყოთ იქი­დან, რო­მელ­მა ქვე­ყა­ნამ შე­იძ­ლე­ბა მის­ცეს მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს პო­ლი­ტი­კუ­რი თავ­შე­სა­ფა­რი? შე­იძ­ლე­ბა თუ არა, ეს იყოს ჰო­ლან­დია (რო­მელ­თა სი­ძეც სა­ა­კაშ­ვი­ლი გახ­ლავთ), პო­ლო­ნე­თი, ამე­რი­კის შე­ერ­თე­ბუ­ლი შტა­ტე­ბი, სა­უ­დის არა­ბე­თი, უკ­რა­ი­ნა? ამ შემ­თხვვა­ში მე ჩა­მოვ­თვა­ლე ის ქვეყ­ნე­ბი, სა­დაც სა­ქარ­თვე­ლოს ექ­სპრე­ზი­დენტს, ასე თუ ისე, ნაც­ნობ-მე­გობ­რე­ბი ჯერ კი­დევ ჰყავს. რო­გორც პო­ლი­ტო­ლო­გი სოსო ცინ­ცა­ძე ამ­ბობს "ალი­ას­თან" სა­უ­ბარ­ში, წი­თელ ცირ­კუ­ლარ­ში სა­ა­კაშ­ვი­ლის ჩას­მა მხო­ლოდ სა­ქარ­თვე­ლო­ზე არ არის და­მო­კი­დე­ბუ­ლი - "ინ­ტერ­პოლ­მა" უნდა გა­ნი­ხი­ლოს წარ­დგე­ნი­ლი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი და შემ­დეგ გა­მო­ი­ტა­ნოს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა, შე­იძ­ლე­ბა თუ არა, პი­როვ­ნე­ბა­ზე და­ი­წყოს სა­ერ­თა­შო­რი­სო ძებ­ნა:

"და­ვუშ­ვათ, და­ი­წყო ძებ­ნა და მი­შამ მო­ი­თხო­ვა პო­ლი­ტი­კუ­რი თავ­შე­სა­ფა­რი. სა­ერ­თა­შო­რი­სო კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის მი­ხედ­ვით, მას არ ექ­ნე­ბა სხვა ქვეყ­ნებ­ში გას­ვლის უფ­ლე­ბა, ყველ­გან იქ­ნე­ბა პერ­სო­ნა "ნონ გრა­ტად" გა­მო­ცხა­დე­ბუ­ლი. არ არის გა­მო­რი­ცხუ­ლი, ჰო­ლან­დი­ამ მის­ცეს თავ­შე­სა­ფა­რი, მა­ინც სი­ძეა. მი­შას­თვის ეს იგი­ვე ციხე იქ­ნე­ბა, მა­გან თუ არ ირ­ბი­ნა აღმა-დაღ­მა და ვი­ღა­ცებს არ შეხ­ვდა, მოკ­ვდე­ბა".

კაი, ბა­ტო­ნო, და­ვუშ­ვათ, თე­ო­რი­უ­ლად ჰო­ლან­დია უკვე და­ბე­ვე­ბუ­ლი აქვს სა­ა­კაშ­ვილს, არის პო­ლო­ნე­თი, რო­მელ­საც ტე­რი­ტო­რი­უ­ლად მეტი მას­შტა­ბე­ბი კი აქვს, მაგ­რამ იქ მის­თვის მა­ინც სი­ვიწ­რო­ვე იქ­ნე­ბა. თან პო­ლო­ნე­თი პოსტსაბ­ჭო­თა ქვე­ყა­ნაა, რუ­სებს ძლი­ე­რი აგენ­ტუ­რა ჰყავთ და არც თუ უსაფრ­თხოდ იქ­ნე­ბა. ასე­თი­ვე საფრ­თხე არ­სე­ბობს მი­შას­თვის უკ­რა­ი­ნა­შიც, ალ­ბათ, უკ­რა­ი­ნის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა მას პო­ლი­ტი­კურ თავ­შე­სა­ფარს მის­ცემს. სოსო ცინ­ცა­ძის თქმით, სა­ნამ ამე­რი­კა­ში მაკ კე­ი­ნი და სა­ა­კაშ­ვი­ლის სხვა "მა­მე­ბი" ჯერ კი­დევ "ცვეტ­ში" არი­ან, არ­სე­ბობს შან­სი, იქაც მის­ცენ თავ­შე­სა­ფა­რი. წე­სით, მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს არ უნდა გა­უ­ჭირ­დეს პო­ლი­ტი­კუ­რი თავ­შე­საფ­რის მო­პო­ვე­ბა, მაგ­რამ არ­სე­ბობს სა­ხელ­მწი­ფო ინ­ტე­რე­სე­ბი - ამე­რი­კის შე­ერ­თე­ბუ­ლი შტა­ტე­ბი ჩვე­ნი სტრა­ტე­გი­უ­ლი პარტნი­ო­რია, ევ­რო­კავ­შირ­თან ასო­ცი­რე­ბის ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა­ზე უკვე ხელი გვაქვს მო­წე­რი­ლი და ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­საც აქვთ ჩვენს წი­ნა­შე რა­ღაც ვლა­დე­ბუ­ლე­ბა, ბო­ლოს და ბო­ლოს, ერთი კა­ცის შე­ფა­რე­ბა ღირს კი სა­ხელ­მწი­ფო­ებს შო­რის ურ­თი­ერ­თო­ბის გა­ფუ­ჭე­ბად? ყვე­ლა­ფერს რომ თავი და­ვა­ნე­ბოთ, ჯერ კი­დევ სა­ა­კაშ­ვი­ლის მმარ­თვე­ლო­ბის პე­რი­ოდ­ში გა­ვა­ფორ­მეთ ამე­რი­კას­თან სტრა­ტე­გი­უ­ლი პარტნი­ო­რო­ბის ქარ­ტია. სოსო ცინ­ცა­ძის თქმით, ეს ქარ­ტია დიდი არა­ფე­რია, მაგ­რამ სა­ა­კაშ­ვი­ლის წის­ქვილ­ზე ას­ხამს წყალს ის მო­მენ­ტი, რომ დღეს ამე­რი­კა­შიც და ევ­რო­პა­ში ან­ტი­რუ­სუ­ლი ფო­ნია: "მსოფ­ლი­ო­ში ჯერ კი­დევ მი­აჩ­ნი­ათ, რომ სა­ა­კაშ­ვი­ლი არის რუ­სეთ­თან ბრძო­ლის სიმ­ბო­ლო. ეს პი­ა­რია თუ პრო­პა­გან­და, არა აქვს მნიშ­ვნე­ლო­ბა, დღეს ბევ­რს აწყობს, რომ მიშა გა­მო­ი­ყე­ნოს. 9 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში მან ძა­ლი­ან ძლი­ე­რი კონ­ტაქ­ტე­ბი და­ამ­ყა­რა, რო­მელ­ზეც შე­იძ­ლე­ბა ჩვენ წარ­მოდ­გე­ნაც არ გვაქვს. აქ ფუ­ლია ჩა­რე­უ­ლი თუ სხვა ინ­ტე­რე­სე­ბი, ეს სხვა თე­მაა".

და­ვუშ­ვათ, სა­ა­კავ­შილს ევ­რო­პის რამ­დე­ნი­მე ქვე­ყა­ნა და ამე­რი­კაც და­ბე­ვე­ბუ­ლი აქვს, არ­სე­ბობს კი­დევ ორი ისე­თი ქვე­ყა­ნა, სა­დაც შენი "ინ­ტერ­პო­ლიც" და მო­თხოვ­ნე­ბიც შე­იძ­ლე­ბა ფე­ხებ­ზე და­ი­კი­დონ - სა­უ­დის არა­ბე­თი და ის­რა­ე­ლი. ალ­ბათ, გახ­სოვთ მიშა ერთი პე­რი­ო­დი ხში­რად და­ი­ა­რე­ბო­და დუ­ბა­ი­ში და არაბ შე­ი­ხებ­თა­ნაც გა­და­ა­ბა კუდი კუდ­ზე, მა­შინ ამ­ბობ­დნენ, მათი სა­შუ­ა­ლე­ბით დიდ ფულს აბან­დებს არა­ბულ ქვეყ­ნებ­შიო. რაც შე­ე­ხე­ბა ის­რა­ელს, აქ შე­საძ­ლე­ბე­ლია, თე­ო­რი­უ­ლად, კე­ზე­რაშ­ვი­ლის კავ­ში­რე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნოს, მაგ­რამ ბოლო დროს ის­რა­ე­ლის სა­ხელ­მწი­ფომ ჩვენს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას­თან საკ­მა­ოდ თბი­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი და­ამ­ყა­რა და ალ­ბათ, ამ ურ­თი­ერ­თო­ბებს სა­ა­კაშ­ვილს არ გა­და­ა­ყო­ლებს.

ძა­ლი­ან დიდი ალ­ბა­თო­ბით, მიშა სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ ჩა­მო­ვა, მაგ­რამ ვთქვათ პრინ­ცი­პუ­ლად დად­გა სა­კი­თხი, რომ სა­ა­კაშ­ვილ­მა სას­ჯე­ლი სა­ქარ­თვე­ლო­ში მო­ი­ხა­დოს. მსოფ­ლი­ო­ში არ­სე­ბობს ყო­ფი­ლი მა­ღალ­ჩი­ნოს­ნე­ბის სხვა ქვეყ­ნი­დან გა­ტა­ცე­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბა. ნაკ­ლე­ბად სა­ვა­რა­უ­დოა, სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ამა­ზე წა­ვი­დეს, რად­გან ამას მოჰ­ყვე­ბა ჩვე­ნი ევ­რო­პე­ლი და ამე­რი­კე­ლი მე­გობ­რე­ბის აღ­შფო­თე­ბა, ასე­ვე იმ ქვე­ყა­ნას­თან შეგ­ვექ­მნე­ბა პრობ­ლე­მე­ბი, სა­დაც თავ­შე­სა­ფარს მის­ცე­მენ და გა­ტა­ცე­ბა მოხ­დე­ბა. მაგ­რამ და­ვუშ­ვათ, მა­ინც გაჩ­ნდა სურ­ვი­ლი, ამ შემ­თხვე­ვა­ში ეს საქ­მე უნდა შე­ას­რუ­ლოს ისეთ­მა ძლი­ერ­მა სპეც­სამ­სა­ხურ­მა, რო­გო­რიც არის ის­რა­ელ­ში "მო­სა­დი". ჩვენ მსგავ­სი დო­ნის "სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი" არ გვყავს. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ალ­ბათ, ძირ­ში­ვე უნდა გა­მოვ­რი­ცხოთ ამის ალ­ბა­თო­ბა.

რო­გორც სოსო ცინ­ცა­ძე ამ­ბობს, მთა­ვარ­მა პრო­კუ­რა­ტუ­რამ ცოტა იჩ­ქა­რა, თუ ჩვენ გეგ­მა­ში გვაქვს, რომ მე­ო­რე ნი­ურნ­ბერ­გის პრო­ცე­სი ჩა­ვა­ტა­როთ, მა­შინ გა­მო­ძი­ე­ბა უნდა წა­სუ­ლი­ყო ქვე­მო­დან ზე­მოთ, ანუ გა­სა­მარ­თლე­ბუ­ლი­ყო ყვე­ლა "ნა­ცი­ო­ნა­ლი" დამ­ნა­შა­ვე და ამის შემ­დეგ მის­დგო­მოდ­ნენ მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს. ნი­ურნ­ბერ­გის პრო­ცე­სი იყო დამ­ნა­შა­ვე­ე­ბის გა­სა­მარ­თლე­ბის სა­ბო­ლოო "გვირ­გვი­ნი", რო­დე­საც ყვე­ლა გა­ა­სა­მარ­თლეს და უტყუ­ა­რი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი მო­ი­პო­ვეს, ამის შემ­დეგ მი­ად­გნენ პირ­ველ პი­რებს:

"სხვა­თა შო­რის, ამ მხრივ ყვე­ლა­ზე კარ­გი გა­მოც­დი­ლე­ბა აქვს სა­უ­დის არა­ბეთს, რო­მელ­მაც თა­ვის დრო­ზე თავ­შე­სა­ფა­რი მის­ცა უგან­დის პრე­ზი­დენტს, კა­ცი­ჭა­მია ადა­მი­ანს. მის ცოლს ჰქონ­და სამ­კერ­ვა­ლო ფაბ­რი­კა, სა­დაც კე­რავ­დნენ სკო­ლის მო­წა­ფე­ე­ბის ტან­საც­მელს. ერთ დღე­საც რო­მე­ლი­ღაც სკო­ლის მოს­წავ­ლე­ებ­მა სხვა ფაბ­რი­კის მიერ შე­კე­რი­ლი ფორ­მე­ბი ჩა­იც­ვეს და იდი­ა­მინ­მა ყვე­ლა და­ა­ხოც­ვი­ნა. მერე მა­ცი­ვარ­ში უნა­ხეს ბავ­შვე­ბის სხე­უ­ლე­ბი, ჭამ­და, კა­ნი­ბა­ლი იყო. მთე­ლი გა­ე­რო, მთე­ლი სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ჰა­ა­გის ტრი­ბუ­ნალს მო­ი­თხოვ­და, მაგ­რამ უცებ მუს­ლი­მა­ნო­ბა მი­ი­ღო, წა­ვი­და სა­უ­დის არა­ბეთ­ში და იმის მერე 15 წელი იცხოვ­რა, მშვი­დად მოკ­ვდა, თა­ვი­სით. მი­შას კონ­ტაქ­ტე­ბი აქვს იგი­ვე დუ­ბა­ი­ში, სინ­გა­პურ­ში. ეს ქვეყ­ნე­ბი მა­ინ­ცდა­მა­ინც ყუ­რა­დღე­ბას არ აქ­ცე­ვენ "ინ­ტერ­პოლს", ეს რომ ეხე­ბო­დეს სა­ერ­თა­შო­რი­სო ტე­რო­რიზმს, მა­შინ სხვა სა­კი­თხი იქ­ნე­ბო­და".

სოსო ცინ­ცა­ძე ცი­ხე­ში მიშა სა­ა­კაშ­ვი­ლის ნახ­ვის პერ­სპექ­ტი­ვას ცოტა სკეპ­ტი­კუ­რად უყუ­რებს. მისი აზ­რით, დღეს ამ მხრივ მსოფ­ლი­ო­ში იმ­დე­ნი ბა­რი­ე­რი არ­სე­ბობს, ჩვე­ნი პრო­კუ­რო­რე­ბი ამ დო­ნე­ზე ვერ გა­ქა­ჩა­ვენ. "არა­და, წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში და­ნა­შა­უ­ლი ხდე­ბო­და პირ­და­პირ ეთერ­ში, დარ­ბე­ვე­ბი გა­და­ი­ცე­მო­და ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბით. სამ­ხი­ლე­ბი და მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი ხე­ლის გულ­ზე დევს, მაგ­რამ "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი" და­ი­წყე­ბენ სა­პი­რის­პი­რო ვერ­სი­ე­ბის გავ­რცე­ლე­ბას, ანუ და­ი­წყე­ბენ მტკი­ცე­ბას, რომ 2007-შიც და 2011-შიც ად­გი­ლი ჰქონ­და სა­ხელ­მწი­ფო გა­დატ­რი­ა­ლე­ბის მცდე­ლო­ბას. ამ ვერ­სი­ას გა­ი­ტა­ნენ "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი" ქვეყ­ნის გა­რეთ და მერე და­ი­წყე­ბა მარ­ჩი­ე­ლო­ბა იმა­ზე, რა მოხ­და და რო­გორ იყო. ვი­მე­ო­რებ, ამათ არ უნდა და­ე­წყოთ ზე­მო­დან, სა­ნამ გერ­მა­ნე­ლე­ბი გე­რინ­გამ­დე და ჰიმ­ლე­რამ­დე მი­ვი­დოდ­ნენ, და­ი­წყეს შემ­სრუ­ლებ­ლე­ბის დას­ჯა, და­სა­წყის­ში არ­კვევ­დნენ, ისი­ნი ბრძა­ნე­ბებს ას­რუ­ლებ­დნენ თუ თა­ვი­ან­თი ინი­ცი­ა­ტი­ვით მოქ­მე­დებ­დნენ. ჩვენ ყვე­ლა­ფე­რი ვი­ცით, ვინ რას აკე­თებ­და, ვინ ვის ბრძა­ნე­ბას ას­რუ­ლებ­და, მაგ­რამ აქ უკვე სა­ჭი­როა უამ­რა­ვი ფორ­მა­ლო­ბის დაც­ვა და ჩვე­ნე­ბის მო­პო­ვე­ბა".

ჩვენ­თვის უკვე ცნო­ბი­ლია, რომ ყო­ფილ­მა და ახ­ლან­დელ­მა მა­ღალ­ჩი­ნოს­ნებ­მა გა­მო­ძი­ე­ბას­თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა და­ი­წყეს და ჩვე­ნე­ბე­ბიც მის­ცეს. თუმ­ცა "სა­ერ­თა­შო­რი­სო­ე­ბის­თვის" საკ­მა­რი­სი იქ­ნე­ბა თუ არა, გა­ურ­კვე­ვე­ლია. ერთი სი­ტყვით, თუ სა­ა­კაშ­ვი­ლი მო­ინ­დო­ებს, ბავ­შვე­ბის ჭა­მის ბრალ­დე­ბაც რომ წა­უ­ყე­ნონ, თა­ვის გა­დარ­ჩე­ნას მა­ინც შეძ­ლებს. ერთი ეგაა, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ვე­ღარ ჩა­მო­ვა კა­ი­ხანს.

გელა ზე­დე­ლაშ­ვი­ლი

გა­ზე­თი "ალია"