საზოგადოება
პოლიტიკა
კონფლიქტები

30

მარტი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

კვირა, მთვარის მეორე დღე დაიწყება 07:11-ზე, მთვარე ვერძშია კარგი დღეა ნებისმიერი საქმის დასაწყებად; ფინანსური საკითხების მოსაგვარებლად; ვაჭრობისთვის. არ იკამათოთ, გადადეთ სასამართლო საქმეები. კარგ დღეა შემოქმედებითი და სამეცნიერო საქმეებისთვის. სწავლისთვის და გამოცდების ჩასაბარებლად. უფროსთან შეხვედრა სიკეთეს არ მოგიტანთ. კარგი დღეა საქმიანობის, სამსახურის შესაცვლელად. თამამად გაემგზავრეთ სამოგზაუროდ, მივლინებაში. სხვა დღისთვის გადადეთ ნიშნობა და ქორწინება. შეამცირეთ ალკოჰოლისა და სასმლის დოზა. მოერიდეთ ყოველგვარ ოპერაციასა და პროცედურას: თვალებზე, პირის ღრუში, ყურებზე; აგრეთვე დიდხანს კითხვასა და ტელევიზორის ყურებას.
კულტურა/შოუბიზნესი
მსოფლიო
სამართალი
Faceამბები
მეცნიერება
სამხედრო
მოზაიკა
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
როგორ მოვამზადოთ ბავშვები სკოლისთვის
როგორ მოვამზადოთ ბავშვები სკოლისთვის

მშობ­ლე­ბი, ვისი შვი­ლიც პირ­ვე­ლად მი­დის სკო­ლა­ში, ფიქ­რო­ბენ, რო­გორ შე­აჩ­ვი­ონ ისი­ნი სკო­ლის რე­ჟიმს. რო­გორ შე­ე­გუ­ე­ბა ბავ­შვი პე­და­გო­გებს და თა­ნაკ­ლა­სე­ლებს. რა მო­ე­თხო­ვე­ბა მას თა­ვის ასაკ­ში, რისი ცოდ­ნაა სა­ჭი­რო, ან რო­გორ მო­ვამ­ზა­დოთ ცვლი­ლე­ბე­ბის­თვის, თქვენს კი­თხვებს ფსი­ქო­ლო­გი, სოფო მა­ი­სუ­რა­ზე პა­სუ­ხობს.

ლალი:

ბავ­შვს არ უვ­ლია სა­ბავ­შვო ბაღ­ში, მა­ინ­ტე­რე­სებს, რა კრი­ტე­რი­უ­მე­ბით უნდა შე­ფას­დეს ბავ­შვი ან რა ტეს­ტით შე­იძ­ლე­ბა შე­მოწ­მდეს მისი მზა­ო­ბა სკო­ლის­თვის?

-ბავ­შვის მზა­ო­ბა სკო­ლის­თვის რამ­დე­ნი­მე ას­პექ­ტით ფას­დე­ბა და ერ­თერ­თი არის ფი­ზი­კუ­რი მომ­წი­ფე­ბა. ბავ­შვი უნდა იყოს ისე გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი, რომ თა­ვი­სუფ­ლად და­ე­უფ­ლოს მო­ტო­რულ აპა­რატს. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ვიწ­რო კუნ­თე­ბის კო­ორ­დი­ნი­რე­ბუ­ლი უნა­რის გა­მო­მუ­შა­ვე­ბა, რაც აუ­ცი­ლე­ბე­ლია სას­წავ­ლო პრო­ცეს­ში, რად­გან ბავ­შვმა უნდა შეძ­ლოს წე­რის­თვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი უნა­რე­ბის და­უფ­ლე­ბა. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ასე­ვე ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი ას­პექ­ტის მომ­წი­ფე­ბა, რა­შიც იგუ­ლის­ხმე­ბა ყუ­რა­დღე­ბის, მეხ­სი­ე­რე­ბის, აზ­როვ­ნე­ბის წარ­მო­სახ­ვის პრო­ცე­სე­ბი. ბავ­შვს უნდა შე­ეძ­ლოს გა­მარ­თუ­ლად წარ­მოთ­ქვას სი­ტყვა. შეძ­ლოს წი­ნა­და­დე­ბის აწყო­ბა. უნდა შე­ეძ­ლოს სუ­რა­თის აღ­წე­რა, წა­კი­თხუ­ლის გად­მო­ცე­მა და სი­ტყვებს შო­რის გარ­კვე­უ­ლი მი­მარ­თე­ბე­ბის დამ­ყა­რე­ბა. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ასე­ვე სო­ცი­ა­ლუ­რი და ემო­ცი­უ­რი მომ­წი­ფე­ბა. სო­ცი­ა­ლურ­ში იგუ­ლის­ხმე­ბა უფრო ბავ­შვის მზა­ო­ბა. მას სურ­ვი­ლი უნდა ჰქონ­დეს მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­ღოს თა­ნა­ტო­ლებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში, შეძ­ლოს მათ­თან კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის დამ­ყა­რე­ბა. ასე­ვე უფ­რო­სებ­თანც. გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს მშობ­ლის და მას­წავ­ლებ­ლის მი­თი­თე­ბა და შე­ე­ცა­დოს მათ შეს­რუ­ლე­ბას. ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ემო­ცი­უ­რი მომ­წი­ფე­ბის თვალ­საზ­რი­სით მშო­ბელ­მა წი­ნას­წარ აუხ­სნას ბავ­შვს, თუ რის­თვის ემ­ზა­დე­ბა ის, ანუ წი­ნას­წარ აუღ­წე­როს მაქ­სი­მა­ლუ­რად ის გა­რე­მო სა­დაც ბავ­შვს მო­უ­წევს მო­მა­ვალ­ში მოღ­ვა­წე­ო­ბა. გა­აც­ნოს რა როლი აქვს მას­წავ­ლე­ბელს, სკო­ლის მოს­წავ­ლეს და ამას­თა­ნა­ვე ბავ­შვს უნდა შე­ეძ­ლოს თვით­სე­ფა­სე­ბის და თვით­კონ­ტრო­ლის ელე­მენ­ტა­რუ­ლი უნა­რე­ბის გა­მო­მუ­შა­ვე­ბა.

ბავ­შვი, რო­მე­ლიც და­დის ბაღ­ში, არის უფრო გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი ამ ას­პექ­ტე­ბის თვალ­საზ­რი­სით. შე­უძ­ლია თა­ნა­ტო­ლებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა, ჩარ­თვა, ჯგუ­ფურ თა­მა­შებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის მი­ღე­ბა. მას­წავ­ლებ­ლის მოს­მე­ნა, სკამ­ზე მშვი­დად ჯდო­მა. ბავ­შვი ას­რის უფრო და­მო­უ­კიდ­ბე­ლი და შე­უძ­ლია სა­კუ­თა­რი აზ­რის დაც­ვა, სხვი­სი აზ­რის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა და თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის მეტი უნა­რი აქვს, ვიდ­რე იმ ბავ­შვს, რო­მე­ლიც იზ­რდე­ბა სახ­ლში. ამი­ტომ სა­სურ­ვე­ლია, რომ სკო­ლის ასა­კამ­დე ბავ­ში ვა­ტა­როთ ბაღ­ში თუნ­დაც ერთი წელი.

მა­რი­ა­მი:

ჩემ­მა შვილ­მა ან­ბა­ნის ყვე­ლა ასობ­გე­რა იცის, მაგ­რამ ვე­რა­ნა­ი­რად ვერ ვას­წავ­ლე გა­დაბ­მუ­ლად კი­თხვა, 6 წლის არის უკვე და ძა­ლი­ან ვნერ­ვი­უ­ლობ.

-სა­ინ­ტე­რე­სოა რა ასაკ­ში და­ი­წყო ბავ­შვმა წიგ­ნის კი­თხვის ათ­ვი­სე­ბა და რა სა­ხის პრობ­ლე­მას­თან გვაქვს საქ­მე. თავ­და­პირ­ვე­ლად რო­დე­საც მშობ­ლებს მიჰ­ყავთ ბავ­შვი სკო­ლა­ში, აქვთ მო­ლო­დი­ნი, რომ მარ­ტი­ვად შეძ­ლე­ბენ წერა-კი­თხვის და­უფ­ლე­ბას, გარ­კვე­უ­ლი პრობ­ლე­მე­ბის გა­რე­შე. მაგ­რამ თუ გა­დავ­ხე­დავთ ჩვენს ბავ­შვო­ბას, ვნა­ხავთ რომ გარ­კვე­ულ­წი­ლად პრობ­ლე­მე­ბი ყვე­ლა ბავ­შვს აქვს და ამის­თვის მშობ­ლებ­მა გარ­კვე­უ­ლი მოთ­მი­ნე­ბა უნდა გა­მო­ი­ჩი­ნონ. ამ ას­პექ­ტში ძა­ლი­ან მი­ჭირს კონ­კრე­ტუ­ლი რჩე­ვის მი­ცე­მა მშობ­ლის­თვის. ამი­ტომ სა­სურ­ვე­ლი იქ­ნე­ბა თუ მშო­ბე­ლი მი­მარ­თავს პრო­ფე­სი­ო­ნალს, ფსი­ქო­ლოგს, ან მე­ტყვე­ლე­ბის თე­რა­პევტს.

ნა­თია:

რა შემ­თხვე­ვა­ში მივ­ცეთ ბავ­შვს თა­ვი­სუფ­ლე­ბა სწავ­ლა­ში, რა მე­თო­დი უფრო ამარ­თლებს, რომ წიგ­ნის კი­თხვა შე­ვაყ­ვა­როთ?

-ძა­ლი­ან ფა­ქი­ზად უნდა მი­ვუდ­გეთ ბავ­შვს. სა­სურ­ვე­ლია მშო­ბელ­მა გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს, რომ როცა ბავ­შვი სწავ­ლო­ბას, ამ პრო­ცეს­ში სა­კუ­თა­რი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის ვარ­ჯიშს ახ­დენს. ასე­ვე იძენს გარ­კვე­ულ ცოდ­ნას. ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ემო­ცი­უ­რი კვა­ლი მე­ცა­დი­ნე­ო­ბის შემ­დეგ. ამი­ტომ თუ მშო­ბე­ლი ამ პრო­ცეს­ში არის ძა­ლი­ან და­ძა­ბუ­ლი და ცდი­ლობს ბავ­შვს და­ძა­ლე­ბით და მი­თი­თე­ბით ას­წავ­ლოს უფრო სწრა­ფად, ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ბავ­შვი უფრო იძა­ბე­ბა, იმი­ტომ, რომ მას უჭირს ძა­ლი­ან. სა­სურ­ვე­ლია მშო­ბე­ლი პო­ზი­ტი­უ­რად აფა­სებ­დეს ბავ­შვის თი­თო­ე­ულ წარ­მა­ტე­ბას. შე­საძ­ლე­ბე­ლია არ მოგ­წონ­დეთ რო­გორც წერ­დეს, მაგ­რამ წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია ერთი ასოც არ იყოს იმ ნა­წერ­ში ისე და­წე­რი­ლი, რომ ის პო­ზი­ტი­უ­რად შე­ვა­ფა­სოთ. ბავ­შვი, რო­მე­ლიც იღებს პო­ზი­ტი­ურ შე­ფა­სე­ბებს, მას უფრო მეტი მო­ტი­ვა­ცია აქვს, რომ უფრო კარ­გად ის­წავ­ლოს. ვიდ­რე მა­შინ, როცა იღებს შე­ნიშ­ვნას. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ხდე­ბა ბავ­შვის და­ძაბ­ვა და ამ უნა­რე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის ნაკ­ლე­ბი გა­მო­ყე­ნე­ბა.

ლალი:

რო­გორ ვუშ­ვე­ლოთ ბავ­შვის გო­ნე­ბა­გა­ფან­ტუ­ლო­ბას?

-გო­ნე­ბა­გა­ფან­ტუ­ლო­ბა არის ზო­გა­დი მდგო­მა­რე­ო­ბა. გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია რა სა­ხის გო­ნე­ბა­გა­ფან­ტუ­ლო­ბა­ზე აქვს მშო­ბელს სა­უ­ბა­რი. ასე­ვე რამ­დე­ნად უშ­ლის ბავ­შვს ეს სწავ­ლის პრო­ცეს­ში ხელს. ვურ­ჩევ მშო­ბელს, რომ მი­მარ­თოს სპე­ცი­ა­ლისტს და უფრო დე­ტა­ლუ­რად მოხ­დეს ამის გა­ა­ნა­ლი­ზე­ბა და შემ­დგომ და­გეგ­მოს რო­გორ მოხ­დეს ამ პრობ­ლე­მის მოგ­ვა­რე­ბა. რჩე­ვის სა­ხით გე­ტყვით, რომ მშო­ბელს შე­უძ­ლია შე­არ­ჩი­ოს ისე­თი გა­რე­მო, სა­დაც ბავ­შვი არის უფრო მშვი­დად. მო­ა­რი­დოს ფან­ჯა­რას, სა­თა­მა­შო ნივ­თებს, რომ ყუ­რა­დღე­ბა არ გა­ე­ფან­ტოს. ძა­ლი­ან ხში­რად მშობ­ლე­ბი თა­ვად სვა­მენ ბავ­შვს გარ­კვე­ულ როლ­ში. თუ მშო­ბე­ლი ხში­რად აღ­ნიშ­ნავს ბავ­შვის თან­დას­წრე­ბით, რომ ის არის გო­ნე­ბა­გა­ფან­ტუ­ლი და უყუ­რა­დღე­ბო, (შე­საძ­ლე­ბე­ლია რა­ღაც მო­მენ­ტში ბავ­შვმა ეს გა­მო­ავ­ლი­ნა), მაგ­რამ ხში­რად ამის თქმა ბავ­შვს აყე­ნებს ამ როლ­ში და ძა­ლა­უ­ნე­ბუ­რად მოქ­მე­დებს ამ რო­ლი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე. ამი­ტომ უმ­ჯო­ბე­სია მშო­ბელ­მა აღ­ნიშ­ნოს ის მო­მენ­ტი და პრო­ცე­სი როცა ბავ­შვი უფრო ყუ­რა­დღე­ბით იყო სწავ­ლის პრო­ცეს­ში ჩარ­თუ­ლი.

ლალი:

რა სი­ტყვით ბავ­შვის სკო­ლა­ში გა­ხან­გრძლი­ვე­ბულ ჯგუფ­ში სწავ­ლა­ზე. რამ­დე­ნად სა­სარ­გებ­ლო და ეფექ­ტუ­რია.

-თუ ბავ­შვი კარ­გად ჩა­ერ­თო სკო­ლის პრო­ცეს­ში, არ უჭის ურ­თი­ერ­თო­ბა თა­ნა­ტო­ლე­ბტან და მას­წავ­ლე­ბელ­თან, ასეთ შემ­თახ­ვე­ვა­ში რა თქმა უნდა შე­საძ­ლე­ბე­ლია, იმი­ტომ, რომ დრეს­დღე­ო­ბით მშობ­ლე­ბის­თვის ძა­ლი­ან კომ­ფორ­ტუ­ლია, ბავ­შვი იყოს და­კა­ვე­ბუ­ლი მა­შინ, როცა მშო­ბე­ლი სამ­სა­ხურ­შია. თუკი ბავ­შვს თავ­და­პირ­ვე­ლად ექ­ნე­ბა ურ­თი­ერ­თო­ბის პრობ­ლე­მა, შე­გუ­ე­ბის პრობ­ლე­მა სკო­ლა­ში, ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში უმ­ჯო­ბე­სია მშო­ბელ­მა გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს, რომ ბავ­შვი ჯერ შე­ე­გუ­ოს სკო­ლის სი­ტუ­ა­ცი­ას და შემ­დგომ მოხ­დეს გა­ხან­გრძლი­ვე­ბუ­ლის ჩარ­თვა. მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს რამ­დე­ნად კვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი იქ­ნე­ბა მას­წავ­ლე­ბე­ლი.

ლალი:

რო­გორ შე­ვაჩ­ვიო ბავ­შვი სკო­ლის რე­ჟიმს, რომ სწავ­ლის პრო­ცე­სი შე­ვაყ­ვა­რო?

-თავ­და­პირ­ვე­ლად ბავ­შვებს ძა­ლი­ან უჭირთრე­ჟი­მის შედ­გე­ნა, თვით­კონ­ტრო­ლის უნა­რი ნაკ­ლე­ბად აქვთ გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი, ამი­ტომ სა­სურ­ვე­ლია მშო­ბე­ლი თა­ვად იყოს ჩარ­თუ­ლი აქ­ტი­უ­რად ბავ­შვის სწავ­ლის პრო­ცეს­ში და შემ­დგომ უკვე, როცა ბავ­შვი წარ­მა­ტე­ბუ­ლად გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლებს სწავ­ლის პრო­ცესს ნელ-ნელა მშო­ბელ­მა შეძ­ლოს და გა­და­ა­ბა­როს ბავ­შვს პა­სუ­ხიმ­გებ­ლო­ბა. როცა მშო­ბე­ლი ამ­ჩნევს, რომ ბავ­შვს შე­უძ­ლია და­მო­უ­კი­დებ­ლად მე­ცა­დი­ნე­ო­ბა ის აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა იყოს წა­ხა­ლი­სე­ბუ­ლი. არის შემ­თხვევ­ბი რო­დე­საც მშობ­ლე­ბი ზე­დე­მე­ტად ერ­თვე­ბი­ან ამ პრო­ცე­ში და ხელს უშ­ლი­ან ბავ­შვს პა­სუ­ხიმ­გებ­ლო­ბის გრძნო­ბა გა­ნუ­ვი­თარ­დეს.

ნანა:

რო­გორ შე­ვუ­წყოთ ბავ­შვს სწავ­ლა­ში ხელი. რო­გორ მო­ვა­ხერ­ხოთ დრო­ის გა­და­ნა­წი­ლე­ბა.

-სწავ­ლა არის შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი პრო­ცე­სი და სა­სურ­ვე­ლია მშო­ბე­ლი პო­ზი­ტი­უ­რი ემო­ცი­ით იყოს ჩარ­თუ­ლი. სა­სურ­ვე­ლია არ­ნიშ­ნოს ბავ­შვის თი­თო­ე­უ­ლი წარ­მა­ტე­ბა და იმე­დი გა­მოთ­ქვას, რომ ის მო­მა­ვალ­ში უკე­თე­სად შეძ­ლებს რა­ღა­ცის გა­კე­თე­ბას. რაც შე­ე­ხე­ბა დრო­ის რე­ჟიმს აქ შე­საძ­ლე­ბე­ლია ბავ­შვს შე­ვუდ­გი­ნოთ დღის გან­რი­გი, სა­დაც თა­ვად ავარ­ჩე­ვი­ნებთ დროს, თუ რო­დის ურ­ჩევ­ნია მას დას­ვე­ნე­ბა და მე­ცა­დი­ნე­ო­ბა. ასეთ შემ­თხვე­ვა­სი ბავ­შვს უჩ­ნდე­ბა გან­ცდა, რომ მის აზრს პა­ტივს სცე­მენ და უფრო მეტი სი­ხა­რუ­ლით და სი­ა­მოვ­ნე­ბით ერ­თვე­ბა სწავ­ლის პრო­ცეს­ში.

ნანა:

რო­გორ ვას­წავ­ლოთ ბავ­შვს და­ძა­ლე­ბის და დას­ჯის გა­რე­შე?

-და­ძა­ლე­ბა და დას­ჯა იმ­დე­ნად ნე­გა­ტი­უ­რი და­მო­კიდსე­ბუ­ლე­ბაა მშობ­ლის მხრი­დან ბავ­შვი­სად­მი, რომ რამ­დე­ნა­დაც სა­სურ­ვე­ლი არ უნდა იყოს ბავ­შვის­თვის მე­ცა­დი­ნე­ო­ბა, ასე­თი ურ­თი­ერ­თო­ბის ფონ­ზე ყა­ლიბ­დე­ბა ნე­გა­ტი­უ­რი გან­ცდა. ამი­ტომ კი­დევ ერტხელ ავღ­ნიშ­ნასვ, რომ აუ­ცი­ლე­ბე­ლია მშო­ბელ­მა დიდი ნე­ბის­ყო­ფით და სიმ­შვი­დით შე­ე­ცა­დოს ბავ­შვს შე­აყ­ვა­როს სწავ­ლა. აღ­ნიშ­ნოს უფრო მე­ტად მისი პო­ზი­ტი­უ­რი ნიშ­ნე­ბი, ქცე­ვე­ბი და არა­ვი­თარ შემ­თხვე­ვა­ში არ გა­მო­ი­ყე­ნოს და­ძა­ლე­ბის და დას­ჯის მე­თო­დი. თუ შე­ეც­დე­ბით რომ და­ძა­ლე­ბით რამე ას­წავ­ლოთ, ეს იმ­დე­ნად ხან­მოკ­ლე იქ­ნე­ბა და მალე და­ი­ვი­წყებს ბავ­შვფი, რომ არა­ნა­ი­რი ეფექ­ტი არ ექ­ნე­ბა.

მარი:

უნდა ვას­წავ­ლოთ თუ არა ბავ­შვს პირ­ვე­ლი კლა­სი­დან უცხო ენა?, ასე­ვე მა­ინ­ტე­რე­სებს რამ­დე­ნად მი­ზან­შე­წო­ნია ბავ­შვე­ბის სპორ­ტის სა­ხე­ო­ბა­ზე შეყ­ვა­ნა პირ­ვე­ლი­ვე კლა­სი­დან.

-ექვს წლამ­დე არ არის სა­სურ­ვე­ლი, რომ ბავ­შვს ვას­წავ­ლოთ მე­ო­რე ენა. ექ­ვსი წლის ასა­კი­დან შე­საძ­ლე­ბე­ლია შე­ვიყ­ვა­ნოთ და­მა­ტე­ბით წრე­ებ­ზე. სა­სურ­ვე­ლია ერ­თმა­ნეთს არ და­ემ­თხვეს ქარ­თუ­ლი და უცხო­უ­რი ან­ბა­ნის დას­წავ­ლა ერ­თდრო­უ­ლად.

რაც შე­ე­ხე­ბა სპორ­ტს, ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­კი­თხია და კარ­გად აი­სა­ხე­ბა ბავ­შვის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე, იმი­ტომ, რომ სპორ­ტში ხდე­ბა სხვი­სი აზ­რის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა, მას­წავ­ლებ­ლის მი­თი­თე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა, ჯგუ­ფუ­რი მუ­შა­ო­ბა და ბავ­შვი ეჩ­ვე­ვა და­მო­უ­კი­დებ­ლად გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბას. არის უფრო მე­ტად ჩარ­თუ­ლი თა­ნა­ტო­ლებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში. გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია ის, რომ პირ­ველ კლას­ში ბავ­შვს ბევ­რი სი­ახ­ლის ათ­ვი­სე­ბა უწევს, სა­სურ­ვე­ლია არ იყოს ზედ­მე­ტად გა­დატ­ვირ­თუ­ლი და დარ­ჩეს თა­ვი­სუ­ფა­ლი დრო იმის­თვის, რომ გა­ა­კე­თოს მას რაც უნდა. ცურ­ვა არის ყვე­ლა კარ­გი ბავ­შვის ფი­ზი­კუ­რი გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის.

ნია:

რა რე­კო­მენ­და­ცი­ას მოგ­ვცემთ მშობ­ლებს, არის თუ არა ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი თა­მა­შე­ბი, რო­მე­ლიც ბავ­შვს სწავ­ლას უფრო მე­ტად შე­აყ­ვა­რებს?

-ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი თა­მა­შე­ბი არის, მაგ­რამ ეს არის ფსი­ქო­ლო­გის კომ­პე­ტენ­ცია. ასეტ შემ­თხვე­ვა­სი, თუ ბავ­შვს სწავ­ლის პრობ­ლე­მა აქვს, სა­სურ­ვე­ლია თა­ვად სპე­ცი­ა­ლისტს მი­მარ­თონ და ია­რონ გარ­კვე­ულ კურ­სზე. შე­საძ­ლე­ბე­ლია რო­ლუ­რი თა­მა­შე­ბი. არის წიგ­ნე­ბი, რო­მელ­შიც ძა­ლი­ან მხი­ა­რუ­ლად არის მი­წო­დე­ბუ­ლი ესა თუ ის სა­კი­თხე­ბი ბავ­შვის­თვის და შეს­ძლე­ბე­ლია მშო­ბელ­მა ეს თა­მა­შე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნოს იმის­თვის, რომ ბავ­შვს შე­აყ­ვა­როს სწავ­ლა. თუმ­ცა კი­დევ ერთხელ ავღ­ნიშ­ნავს, რომ ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი არის ემო­ცი­უ­რი ფონი, რო­მე­ლიც რჩე­ბა მშო­ბელ­სა და ბავ­შვს შო­რის ურ­თი­ერ­თო­ბის დროს. თუ ეს ემო­ცი­უ­რი ფონი არის პო­ზი­ტი­უ­რი და მშო­ბე­ლი არ აღ­ნიშ­ნავს ბავ­შვის შეც­დო­მებს, ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ბავ­შვი უფრო სი­ა­მოვ­ნე­ბით ერთცე­ბა სწავ­ლის პრო­ცეს­ში. აქ ჩნდე­ბა მშობ­ლის­გან კი­თხვა: "თუ არ მი­ვე­ცით შე­ნიშ­ვნა, მა­შინ რო­გორ ის­წავ­ლის?" - მაგ­რამ ბევ­რი შე­ნიშ­ვნით ჩვენ ვამ­ტკი­ცებთ მხო­ლოდ ნე­გა­ტი­ურ ქცე­ვას. რაც ბავ­შვის გან­ვი­თა­რე­ბას აფერ­ხებს.

თი­ნი­კო:

რა ასა­კი­დან უნდა მოვ­თხო­ვოთ ბავ­შვებს წიგ­ნე­ბის კი­თხვა და რო­გორ და­ვა­მე­გობ­როთ წიგ­ნებ­თან?

-წიგ­ნის შეყ­ვა­რე­ბა და წიგ­ნებ­თან და­მე­გობ­რე­ბა და­ბა­დე­ბი­დან რამ­დე­ნი­მე თვე­ში იწყე­ბა. სა­სურ­ვე­ლია მშო­ბელ­მა ბავ­შვი ჩა­ის­ვას კალ­თა­ში, და­ათ­ვა­ლი­ე­როს მას­თან ერ­თად წიგ­ნე­ბი. წა­უ­კი­თხოს რაც შე­იძ­ლე­ბა ბევ­რი. შე­საძ­ლე­ბე­ლია ამის­ტვის გა­მო­ყო­ფი­ლი იყოს დრო დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში, როცა მშო­ბე­ლი ყო­ველ­დღი­უ­რად ერთი და იგი­ვე დროს შეძ­ლებს ბავ­შვს წა­უ­კი­თხოს ესა თუ ის ზღა­პა­რი, ან რა­ი­მე სხვა ინ­ფორ­მა­ცია მი­ა­წო­დოს. წა­კი­თხვის შემ­დეგ ბავ­შვს ვკი­თხოთ მისი მო­საზ­რე­ბა წიგ­ნის შე­სა­ხებ, რა მო­ე­წო­ნა ან არ მო­ე­წო­ნა. ან რას შეც­ვლი­და თვი­თონ რომ ყო­ფი­ლი­ყო მწე­რა­ლი. ბავ­შვს უნდა შე­ვუქ­მნათ ყვე­ლა­ნა­ი­რად პო­ზი­ტი­უ­რი გა­რე­მო იმის­თვის, რომ შე­იყ­ვა­როს წიგ­ნი. თუმ­ცა ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ოჯა­ხუ­რი გა­რე­მო, როცა მშო­ბე­ლი თა­ვად არის მა­გა­ლი­თი ბავ­შვის­თვის. თუ მშო­ბე­ლი მთე­ლი დღის გან­მავ­ლო­ბა­სი არის კომ­პი­უ­ტერ­თან, ან ტე­ლე­ფონ­ში ჩარ­თუ­ლი და მას წიგ­ნი სა­ერ­თოდ არ უჭი­რავს ხელ­ში და მო­ი­თხოვს მხო­ლოდ ბავ­შვის­გან, რომ მან წა­ი­კი­თხოს, ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ძა­ლი­ან უჭირთ ბავ­შვებს ამის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა. ისი­ნი ვერ ხე­და­ვენ სა­ჭი­რო­ე­ბას. თუ უფ­როსს არ სჭირ­დე­ბა, მა­შინ რა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია მან ეს გა­ა­კე­თოს.

ნა­ხეთ ვი­დეო

როგორ მოვამზადოთ ბავშვები სკოლისთვის

როგორ მოვამზადოთ ბავშვები სკოლისთვის

მშობლები, ვისი შვილიც პირველად მიდის სკოლაში, ფიქრობენ, როგორ შეაჩვიონ ისინი სკოლის რეჟიმს. როგორ შეეგუება ბავშვი პედაგოგებს და თანაკლასელებს. რა მოეთხოვება მას თავის ასაკში, რისი ცოდნაა საჭირო, ან როგორ მოვამზადოთ ცვლილებებისთვის, თქვენს კითხვებს ფსიქოლოგი, სოფო მაისურაზე პასუხობს.

ლალი:

ბავშვს არ უვლია საბავშვო ბაღში, მაინტერესებს, რა კრიტერიუმებით უნდა შეფასდეს ბავშვი ან რა ტესტით შეიძლება შემოწმდეს მისი მზაობა სკოლისთვის?

-ბავშვის მზაობა სკოლისთვის რამდენიმე ასპექტით ფასდება და ერთერთი არის ფიზიკური მომწიფება. ბავშვი უნდა იყოს ისე განვითარებული,  რომ თავისუფლად დაეუფლოს მოტორულ აპარატს. მნიშვნელოვანია ვიწრო კუნთების კოორდინირებული უნარის გამომუშავება, რაც აუცილებელია სასწავლო პროცესში, რადგან ბავშვმა უნდა შეძლოს წერისთვის აუცილებელი უნარების დაუფლება. მნიშვნელოვანია ასევე ინტელექტუალური ასპექტის მომწიფება, რაშიც იგულისხმება ყურადღების, მეხსიერების, აზროვნების წარმოსახვის პროცესები. ბავშვს უნდა შეეძლოს გამართულად წარმოთქვას სიტყვა. შეძლოს წინადადების აწყობა. უნდა შეეძლოს სურათის აღწერა, წაკითხულის გადმოცემა და სიტყვებს შორის გარკვეული მიმართებების  დამყარება. მნიშვნელოვანია ასევე სოციალური და ემოციური მომწიფება. სოციალურში იგულისხმება უფრო ბავშვის მზაობა. მას სურვილი უნდა ჰქონდეს მონაწილეობა მიიღოს თანატოლებთან ურთიერთობაში, შეძლოს მათთან კომუნიკაციის დამყარება. ასევე უფროსებთანც.  გაითვალისწინოს მშობლის და მასწავლებლის მითითება და შეეცადოს მათ შესრულებას. ძალიან მნიშვნელოვანია ემოციური მომწიფების თვალსაზრისით მშობელმა წინასწარ აუხსნას ბავშვს, თუ რისთვის ემზადება ის, ანუ წინასწარ აუღწეროს მაქსიმალურად ის გარემო სადაც ბავშვს მოუწევს მომავალში მოღვაწეობა. გააცნოს რა როლი აქვს მასწავლებელს, სკოლის მოსწავლეს და ამასთანავე ბავშვს უნდა შეეძლოს თვითსეფასების და თვითკონტროლის ელემენტარული უნარების გამომუშავება.

ბავშვი, რომელიც დადის ბაღში, არის უფრო განვითარებული ამ ასპექტების თვალსაზრისით. შეუძლია თანატოლებთან ურთიერთობა, ჩართვა, ჯგუფურ თამაშებში მონაწილეობის მიღება. მასწავლებლის მოსმენა, სკამზე მშვიდად ჯდომა. ბავშვი ასრის უფრო დამოუკიდბელი და შეუძლია საკუთარი აზრის დაცვა, სხვისი აზრის გათვალისწინება და თანამშრომლობის მეტი უნარი აქვს, ვიდრე იმ ბავშვს, რომელიც იზრდება სახლში. ამიტომ სასურველია, რომ სკოლის ასაკამდე ბავში ვატაროთ ბაღში თუნდაც ერთი წელი.

მარიამი:

ჩემმა შვილმა ანბანის ყველა ასობგერა იცის, მაგრამ ვერანაირად ვერ ვასწავლე გადაბმულად კითხვა, 6 წლის არის უკვე და ძალიან ვნერვიულობ.

-საინტერესოა რა ასაკში დაიწყო ბავშვმა წიგნის კითხვის ათვისება და რა სახის პრობლემასთან გვაქვს საქმე. თავდაპირველად როდესაც მშობლებს მიჰყავთ ბავშვი სკოლაში, აქვთ მოლოდინი, რომ მარტივად შეძლებენ წერა-კითხვის დაუფლებას, გარკვეული პრობლემების გარეშე. მაგრამ თუ გადავხედავთ ჩვენს ბავშვობას, ვნახავთ რომ გარკვეულწილად პრობლემები ყველა ბავშვს აქვს და ამისთვის მშობლებმა გარკვეული მოთმინება უნდა გამოიჩინონ.  ამ ასპექტში ძალიან მიჭირს კონკრეტული რჩევის მიცემა მშობლისთვის. ამიტომ სასურველი იქნება თუ მშობელი მიმართავს პროფესიონალს, ფსიქოლოგს, ან მეტყველების თერაპევტს.

ნათია:

რა შემთხვევაში მივცეთ ბავშვს თავისუფლება სწავლაში, რა მეთოდი უფრო ამართლებს, რომ წიგნის კითხვა შევაყვაროთ?

-ძალიან ფაქიზად უნდა მივუდგეთ ბავშვს. სასურველია მშობელმა გაითვალისწინოს, რომ როცა ბავშვი სწავლობას, ამ პროცესში საკუთარი შესაძლებლობების ვარჯიშს ახდენს. ასევე იძენს გარკვეულ ცოდნას. ყველაზე მნიშვნელოვანია ემოციური კვალი მეცადინეობის შემდეგ. ამიტომ თუ მშობელი ამ პროცესში არის ძალიან დაძაბული და ცდილობს ბავშვს დაძალებით და მითითებით ასწავლოს უფრო სწრაფად, ასეთ შემთხვევაში ბავშვი უფრო იძაბება, იმიტომ, რომ მას უჭირს ძალიან. სასურველია მშობელი პოზიტიურად აფასებდეს ბავშვის თითოეულ წარმატებას. შესაძლებელია არ მოგწონდეთ როგორც წერდეს, მაგრამ წარმოუდგენელია ერთი ასოც არ იყოს იმ ნაწერში ისე დაწერილი, რომ ის პოზიტიურად შევაფასოთ. ბავშვი, რომელიც იღებს პოზიტიურ შეფასებებს, მას უფრო მეტი მოტივაცია აქვს, რომ უფრო კარგად ისწავლოს. ვიდრე მაშინ, როცა იღებს შენიშვნას. ასეთ შემთხვევაში ხდება ბავშვის დაძაბვა და ამ უნარების შესაძლებლობების ნაკლები გამოყენება.

ლალი:

როგორ ვუშველოთ ბავშვის გონებაგაფანტულობას?

-გონებაგაფანტულობა არის ზოგადი მდგომარეობა. გასათვალისწინებელია რა სახის გონებაგაფანტულობაზე აქვს მშობელს საუბარი. ასევე რამდენად უშლის ბავშვს ეს სწავლის პროცესში ხელს. ვურჩევ მშობელს, რომ მიმართოს სპეციალისტს და უფრო დეტალურად მოხდეს ამის გაანალიზება და შემდგომ დაგეგმოს როგორ მოხდეს ამ პრობლემის მოგვარება. რჩევის სახით გეტყვით, რომ მშობელს შეუძლია შეარჩიოს ისეთი გარემო, სადაც ბავშვი არის უფრო მშვიდად. მოარიდოს ფანჯარას, სათამაშო ნივთებს, რომ ყურადღება არ გაეფანტოს. ძალიან ხშირად მშობლები თავად სვამენ ბავშვს გარკვეულ როლში. თუ მშობელი ხშირად აღნიშნავს ბავშვის თანდასწრებით, რომ ის არის გონებაგაფანტული და უყურადღებო, (შესაძლებელია რაღაც მომენტში ბავშვმა ეს გამოავლინა), მაგრამ ხშირად ამის თქმა ბავშვს აყენებს ამ როლში და ძალაუნებურად მოქმედებს ამ როლიდან გამომდინარე. ამიტომ უმჯობესია მშობელმა აღნიშნოს ის მომენტი და პროცესი როცა ბავშვი უფრო ყურადღებით იყო სწავლის პროცესში ჩართული.

ლალი:

რა სიტყვით ბავშვის სკოლაში გახანგრძლივებულ ჯგუფში სწავლაზე. რამდენად სასარგებლო და ეფექტურია.

-თუ ბავშვი კარგად ჩაერთო სკოლის პროცესში, არ უჭის ურთიერთობა თანატოლებტან და მასწავლებელთან, ასეთ შემთახვევაში რა თქმა უნდა შესაძლებელია, იმიტომ, რომ დრესდღეობით მშობლებისთვის ძალიან კომფორტულია, ბავშვი იყოს დაკავებული მაშინ, როცა მშობელი სამსახურშია. თუკი ბავშვს თავდაპირველად ექნება ურთიერთობის პრობლემა, შეგუების პრობლემა სკოლაში, ასეთ შემთხვევაში უმჯობესია მშობელმა გაითვალისწინოს, რომ ბავშვი ჯერ შეეგუოს სკოლის სიტუაციას და შემდგომ მოხდეს გახანგრძლივებულის ჩართვა. მნიშვნელობა აქვს რამდენად კვალიფიციური იქნება მასწავლებელი.

ლალი:

როგორ შევაჩვიო ბავშვი სკოლის რეჟიმს, რომ სწავლის პროცესი შევაყვარო?

-თავდაპირველად ბავშვებს ძალიან უჭირთ რეჟიმის შედგენა, თვითკონტროლის უნარი ნაკლებად აქვთ განვითარებული, ამიტომ სასურველია მშობელი თავად იყოს ჩართული აქტიურად ბავშვის სწავლის პროცესში და შემდგომ უკვე, როცა ბავშვი წარმატებულად განახორციელებს სწავლის პროცესს ნელ-ნელა მშობელმა შეძლოს და გადააბაროს ბავშვს პასუხიმგებლობა. როცა მშობელი ამჩნევს, რომ ბავშვს შეუძლია დამოუკიდებლად მეცადინეობა ის აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული. არის შემთხვევბი როდესაც მშობლები ზედემეტად ერთვებიან ამ პროცეში და ხელს უშლიან ბავშვს პასუხიმგებლობის გრძნობა განუვითარდეს.

ნანა:

როგორ შევუწყოთ ბავშვს სწავლაში ხელი. როგორ მოვახერხოთ დროის გადანაწილება.

-სწავლა არის შემოქმედებითი პროცესი და სასურველია მშობელი პოზიტიური ემოციით იყოს ჩართული. სასურველია არნიშნოს ბავშვის თითოეული წარმატება და იმედი გამოთქვას, რომ ის მომავალში უკეთესად შეძლებს რაღაცის გაკეთებას. რაც შეეხება დროის რეჟიმს აქ შესაძლებელია ბავშვს შევუდგინოთ დღის განრიგი, სადაც თავად ავარჩევინებთ დროს, თუ როდის ურჩევნია მას დასვენება და მეცადინეობა. ასეთ შემთხვევასი ბავშვს უჩნდება განცდა, რომ მის აზრს პატივს სცემენ და უფრო მეტი სიხარულით და სიამოვნებით ერთვება სწავლის პროცესში.

ნანა:

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს დაძალების და დასჯის გარეშე?

-დაძალება და დასჯა იმდენად ნეგატიური დამოკიდსებულებაა მშობლის მხრიდან ბავშვისადმი, რომ რამდენადაც სასურველი არ უნდა იყოს ბავშვისთვის მეცადინეობა, ასეთი ურთიერთობის ფონზე ყალიბდება ნეგატიური განცდა. ამიტომ კიდევ ერტხელ ავღნიშნასვ, რომ აუცილებელია მშობელმა დიდი ნებისყოფით და სიმშვიდით შეეცადოს ბავშვს შეაყვაროს სწავლა. აღნიშნოს უფრო მეტად მისი პოზიტიური ნიშნები, ქცევები და არავითარ შემთხვევაში არ გამოიყენოს დაძალების და დასჯის მეთოდი. თუ შეეცდებით რომ დაძალებით რამე ასწავლოთ, ეს იმდენად ხანმოკლე იქნება და მალე დაივიწყებს ბავშვფი, რომ არანაირი ეფექტი არ ექნება.

მარი:

უნდა ვასწავლოთ თუ არა ბავშვს პირველი კლასიდან უცხო ენა?, ასევე მაინტერესებს რამდენად მიზანშეწონია ბავშვების სპორტის სახეობაზე შეყვანა პირველივე კლასიდან.

-ექვს წლამდე არ არის სასურველი, რომ ბავშვს ვასწავლოთ მეორე ენა. ექვსი წლის ასაკიდან შესაძლებელია შევიყვანოთ დამატებით წრეებზე. სასურველია ერთმანეთს არ დაემთხვეს ქართული და უცხოური ანბანის დასწავლა ერთდროულად.

რაც შეეხება სპორტს, ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხია და კარგად აისახება ბავშვის განვითარებაზე, იმიტომ, რომ სპორტში ხდება სხვისი აზრის გათვალისწინება, მასწავლებლის მითითების გათვალისწინება, ჯგუფური მუშაობა და ბავშვი ეჩვევა დამოუკიდებლად გადაწყვეტილების მიღებას. არის უფრო მეტად ჩართული თანატოლებთან ურთიერთობაში. გასათვალისწინებელია ის, რომ პირველ კლასში ბავშვს ბევრი სიახლის ათვისება უწევს, სასურველია არ იყოს ზედმეტად გადატვირთული და დარჩეს თავისუფალი დრო იმისთვის, რომ გააკეთოს მას რაც უნდა. ცურვა არის ყველა კარგი ბავშვის ფიზიკური განვითარებისთვის.

ნია:

რა რეკომენდაციას მოგვცემთ  მშობლებს, არის თუ არა ფსიქოლოგიური თამაშები, რომელიც ბავშვს სწავლას უფრო მეტად შეაყვარებს?

-ფსიქოლოგიური თამაშები არის, მაგრამ ეს არის ფსიქოლოგის კომპეტენცია. ასეტ შემთხვევასი, თუ ბავშვს სწავლის პრობლემა აქვს, სასურველია თავად სპეციალისტს მიმართონ და იარონ გარკვეულ კურსზე. შესაძლებელია როლური თამაშები. არის წიგნები, რომელშიც ძალიან მხიარულად არის მიწოდებული ესა თუ ის საკითხები ბავშვისთვის და შესძლებელია მშობელმა ეს თამაშები გამოიყენოს იმისთვის, რომ ბავშვს შეაყვაროს სწავლა. თუმცა კიდევ ერთხელ ავღნიშნავს, რომ ყველაზე მნიშვნელოვანი არის ემოციური ფონი, რომელიც რჩება მშობელსა და ბავშვს შორის ურთიერთობის დროს. თუ ეს ემოციური ფონი არის პოზიტიური და მშობელი არ აღნიშნავს ბავშვის შეცდომებს, ასეთ შემთხვევაში ბავშვი უფრო სიამოვნებით ერთცება სწავლის პროცესში. აქ ჩნდება მშობლისგან კითხვა: "თუ არ მივეცით შენიშვნა, მაშინ როგორ ისწავლის?" - მაგრამ ბევრი შენიშვნით ჩვენ ვამტკიცებთ მხოლოდ ნეგატიურ ქცევას. რაც ბავშვის განვითარებას აფერხებს.

თინიკო:

რა ასაკიდან უნდა მოვთხოვოთ ბავშვებს წიგნების კითხვა და როგორ დავამეგობროთ წიგნებთან?

-წიგნის შეყვარება და წიგნებთან დამეგობრება დაბადებიდან რამდენიმე თვეში იწყება. სასურველია მშობელმა ბავშვი ჩაისვას კალთაში, დაათვალიეროს მასთან ერთად წიგნები. წაუკითხოს რაც შეიძლება ბევრი. შესაძლებელია ამისტვის გამოყოფილი იყოს დრო დღის განმავლობაში, როცა მშობელი ყოველდღიურად ერთი და იგივე დროს შეძლებს ბავშვს წაუკითხოს ესა თუ ის ზღაპარი, ან რაიმე სხვა ინფორმაცია მიაწოდოს. წაკითხვის შემდეგ ბავშვს ვკითხოთ მისი მოსაზრება წიგნის შესახებ, რა მოეწონა ან არ მოეწონა. ან რას შეცვლიდა თვითონ რომ ყოფილიყო მწერალი. ბავშვს უნდა შევუქმნათ ყველანაირად პოზიტიური გარემო იმისთვის, რომ შეიყვაროს წიგნი. თუმცა ძალიან მნიშვნელოვანია ოჯახური გარემო, როცა მშობელი თავად არის მაგალითი ბავშვისთვის. თუ მშობელი მთელი დღის განმავლობასი არის კომპიუტერთან, ან ტელეფონში ჩართული და მას წიგნი საერთოდ არ უჭირავს ხელში და მოითხოვს მხოლოდ ბავშვისგან, რომ მან წაიკითხოს, ასეთ შემთხვევაში ძალიან უჭირთ ბავშვებს ამის განხორციელება. ისინი ვერ ხედავენ საჭიროებას. თუ უფროსს არ სჭირდება, მაშინ რა აუცილებელია მან ეს გააკეთოს.

ნახეთ ვიდეო

ალკოჰოლის მიღება და უზიარებლობა მარხვის დროს - რა უნდა იცოდეს მართლმადიდებელმა მარხვის შესახებ

რა არის აზიური ფაროსანა და უქმნის თუ არა ჯანმრთელობას საფრთხეს?

რა არის დეჰიდრატაცია და როგორ ვუმკურნალოთ მას