3
მაისიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
რუბრიკას უძღვება ბიოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი, სწავლული აგრონომი, ფიტოთერაპევტი ნიკოლოზ იოსებიძე
ეს გახლავთ სამკურნალწამლო მცენარეთა სხვადასხვა ნაწილი, რომელსაც პირველყოფილი ადამიანები საკვებად იყენებდნენ. საკვების ძებნაში დაქანცულმა ადამიანმა შიმშილის მოსაკლავად შეჭამა რომელიღაც მცენარის ლამაზი ნაყოფი და კუჭი რომ აეშალა, იმ ნაყოფს აღარ მიეკარა. სამაგიეროდ, იმავე ტყეში აღმოაჩინა სხვა გვარისა და სახეობის მცენარე, რომელმაც შემაწუხებლად შეუკრა კუჭი. გაჭირვებამ გაახსენა ის ლამაზი, შავად გაპრიალებული (მაგალითად, ხეშავის) ნაყოფი და შეჭამა. პრობლემის მოხსნის მერე სამუდამოდ დაიმახსოვრა ორივე სახეობის მცენარეთა მოქმედების უნარი და ამით ცხოვრება გაიადვილა.
დედამიწის ზურგზე არსებული 500 ათასი სახეობის მცენარიდან 12 ათასზე მეტს სამკურნალწამლო თვისებები აქვს, რომელთაც ადამიანი ოდითგანვე იყენებდა და დღესაც იყენებს სამკურნალოდ თუ პროფილაქტიკური დანიშნულებით.
ქინაქინის ხის ისტორია XV საუკუნიდან მოდის, როცა ევროპელებმა შეაღწიეს სამხრეთ ამერიკის ტროპიკებში და მალარიით დაავადდნენ. ადგილობრივი მცხოვრებლები - პერუელები ჩუმ-ჩუმად, ისე, რომ ევროპელებს არ შეენიშნათ, სამკურნალოდ იყენებდნენ ქინაქინის ხის ქერქს. ძალიან ბევრი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა მათი საიდუმლოების ამოხსნას, ხოლო შემდეგ ქინაქინის ხის ნერგისა და თესლის გადატანას კუნძულ იავაზე, საიდანაც იგი მსოფლიოს ბევრ ქვეყანაში მოაშენეს.
ბუნებაში სამკურნალწამლო მცენარეთა შემგროვებელი, აუცილებლად უნდა იყოს ამ საქმეში დახელოვნებული პრაქტიკოსი, რომელმაც უნდა იცოდეს ყველაფერი მისთვის საინტერესო სახეობის შესახებ. პირველ რიგში, რა თქმა უნდა, კარგად ცნობდეს მას, როდის რომელი ნაწილი შეკრიბოს, როგორ შეკრიბოს და რა ძირითადი წესები დაიცვას.
რამდენჯერ შემხვედრია ბუნებაში ადამიანი, რომელიც, იმის ნაცვლად, რომ მცენარეს 20-25 სმ-იანი მოყვავილე ღერო წააჭრას, ფესვიანად გლეჯს, მერე ჩრდილში დაჯდება და "არჩევს". არადა, ძირიანად მოთხრა კი არა, ერთსა და იმავე ადგილას ყოველწლიურად მცენარის შეგროვებაც დაუშვებელია! ხელმეორედ იმავე მიდამოში მხოლოდ 3-4 წლის შემდეგ შეიძლება მცენარეთა დამზადება, რომ მცენარე ამასობაში მოღონიერდეს, თესლი "დაყაროს" და ადამიანის მიერ მიყენებული ზარალი აღიდგინოს.
დანაშაულია სამანქანო გზის პირებში ნებისმიერი მცენარის შეგროვება. ასეთი მცენარეები დაფარულია მტვრით, გაჟღენთილია გამონაბოლქვი აირებით და მათი გამოყენება, სარგებლობის ნაცვლად, გამოუსწორებელ ზიანს მოუტანს.
არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება თქვენ მიერ მოგროვებული მცენარეების გამოყენება ფიტოთერაპევტის კონსულტაციის გარეშე! მაგალითად, თითქმის ყველასთვის ცნობილი და საყვარელი კრაზანის დიდი დოზებით და ხანგრძლივად მიღება ავიწროებს სისხლძარღვებს და მაღლა სწევს წნევას. შხამიანი ჩიტისთვალა იწვევს თავის ტკივილს, გულისრევას, თავბრუსხვევას, შხამიანია ქრისტესისხლაც, განსაკუთრებით - ფესვები. დოზის გადაჭარბება, ხანგრძლივად მიღება იწვევს პირღებინებას, გულისრევას, ფაღარათს. ყველასათვის ცნობილი პიტნა (კულტურულიც და ველურიც) ცუდად მოქმედებს შვილოსნობაზე, თავშავა - სახიფათოა ფეხმძიმე ქალებისთვის - იწვევს მუცლის მოშლას. ჭინჭრის მიღება დაუშვებელია: ჰიპერტონიის, ათეროსკლეროზის, საშვილოსნოდან სისხლდენის დროს, იწვევს სისხლის სწრაფ შედედებას. ასეთივე ეფექტის მქონეა სიმინდის ულვაში. ძიძოს პრეპატების ხანგრძლივად მიღება იწვევს თავბრუსხვევას, თავის ტკივილს, პირღებინებას, გულისრევას, ზოგჯერ სისხლდენას, ცენტრალური ნერვული სისტემის დამბლას, ღვიძლის დაზიანებას. ახალგამოწურული წითელი ჭარხლის წვენი იწვევს სისხლძარღვების სპაზმს, თუ არ დავაცდით 2 საათს გამოწურვიდან და ამის შემდეგ არ მივიღებთ. ამრიგად, სამკურნალწამლო მცენარეები არც ისე უსაფრთხოა, მათ არასწორ გამოყენებას სავალალო შედეგიც შეიძლება მოჰყვეს.
როგორ გავაშენოთ სამკურნალწამლო მცენარეები
იმისათვის, რომ სამკურნალწამლო მცენარე საძებნელი არ გვქონდეს, მით უმეტეს, როცა ბუნებაში მისი რაოდენობა უკიდურესად შემცირებულია, გირჩევთ, ზოგიერთი მათგანი თქვენს მამულში გააშენოთ. გთავაზობთ ერთ-ერთი პოპულარული სამკურნალწამლო მცენარის - სააფთიაქო გვირილის (ლათ. მატრიკარია) კულტივირების აგროწესებს, რომელიც საქართველოში ველურად არ იზრდება.
ყველასათვის ცნობილია, რომ გვირილის წყლიანი ნაყენი ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალებაა პირის ღრუსა და ყელში გამოსავლებად, ანგინის დროს. დასალევად, როგორც ნაღვლმდენი და კუჭ-ნაწლავური სეკრეციის გამაძლიერებელი, კოლიტის, ბუასილის, გინეკოლოგიური დაავადებებისა და ა.შ. სამკურნალოდ. გარდა ამისა, გვირილის ნახარში შესანიშნავად არბილებს და ბზინვარებას ანიჭებს ახალდაბანილ თმას (საამისოდ მინდვრის გვირილაც ვარგა).
თესლის მოპოვების მიზნით, აფთიაქში შეიძინეთ 1 კოლოფი გვირილა, ყვავილები ხელებშუა დაფშვენით, გაცერით წმინდა საცერში და თესლიც მზად გაქვთ. რაც დაგრჩებათ, შეგიძლიათ გამოიყენოთ სამკურნალო დანიშნულებით.
გვირილის თესლი ითესება გაზაფხულზე, ზაფხულსა და შემოდგომით.
ნიადაგი დაბარეთ, კარგად გააფხვიერეთ და გულდასმით გაწმინდეთ სარეველებისაგან და ერთხელ დათესილ კვალში, 2-3 წლის განმავლობაში გექნებათ გვირილის ყვავილების მოსავალი - თვითჩაბნევის წყალობით.
შემოდგომით დათესვა ჯობია, რადგან მცენარე ამოსვლასა და 6-10 ფოთლის განვითარებას ასწრებს, რაც იმის გარანტიაა, რომ ნათესი კარგად შეხვდება ზამთარს და მოსავალიც კარგი გექნებათ. საუკეთესო მოსავალს სასუქის შეტანაც სჭირდება, თუმცა, თუ ნიადაგი ნოყიერია, მოსავალს მაინც კარგს მიიღებთ. მოვლა-პატრონობაში იგულისხმება დროულად მარგვლა, რომ სარეველებმა არ აჯობოს ნათესს, აუცილებელი საჭიროების მიხედვით მორწყვა.
თესლი ითესება ზედაპირულად, არა უმეტეს 0,5 სმ სიღრმისა, რიგებად. რიგთშორისები უნდა იყოს 40-45 სმ.
მოსავლის აღებას იწყებთ, როგორც კი 5-10 თანაყვავილედი გაიშლება.
ყვავილები გასაშრობად გაშალეთ თხელ ფენად, წინასწარ დაფენილ ქაღალდზე, მშრალ სათავსში, რომელიც კარგად ნიავდება. ნედლეულს პირდაპირი მზის სხივები არ უნდა ხვდებოდეს.
როგორ გამოვიყენოთ გვირილის ყვავილები
20 გრამი ყვავილი ჩავყაროთ მომინანქრებულ ქვაბში, დავასხათ 0,5 ლ ცხელი, ანადუღარი წყალი, ამოვურიოთ ხის კოვზით, დავახუროთ ხუფი და ჩავდგათ მდუღარე წყლიან ქვაბში, რომელიც დგას ნელ ცეცხლზე (დაწეულ გაზზე) იშუშოს 30 წუთი, გავაგრილოთ ოთახის ტემპერატურაზე და გავწუროთ (კარგად გამოვწუროთ) ორმაგ მარლაში, თუ დააკლდეს, შევავსოთ 0,5 ლიტრამდე ანადუღარი წყლით. ნახარში მინის თავდახშული ჭურჭლით შევდგათ მაცივრის ქვედა თაროზე. შენახვის ვადა 2 დღე-ღამე.
მიიღეთ 1/2-1/3 ჭიქა, 2-3-ჯერ დღეში, ჭამის შემდეგ, როგორც სპაზმების, ანთებების, ანტისეპტიკური, ოფლმდენი, ნაწლავების სპაზმების, მეტეორიზმისა და ფაღარათის საწინააღმდეგო საშუალება. აგრეთვე, ყელში გამოსავლებად, საფენებად და ოყნისთვის.
(გამოდის ხუთშაბათობით)
