სერიალზე "ჩემი ცოლის დაქალები" მუშაობა ჯერ არ დაუწყია. არ იცის, როგორ განვითარდება ამბები მირიან ბარათეონის გმირის გარშემო, მაგრამ აქტიურადაა დაკავებული თეატრში. მსახიობ დათო დარჩიასთან ინტერვიუს სწორედ ამ ახალ სპექტაკლზე საუბრით ვიწყებ.
პრეამბულის მაგიერ
- დათო საყვარელიძე დგამს სპექტაკლს - "მალე მოვალ წვიმად", რომელიც ნიკო გომელაურის ლექსების მიხედვითაა. ეს სპექტაკლი ნიკოს ეძღვნება. რეპეტიციები უკვე დავიწყეთ და მალე მაყურებელს ჩვენს ნამუშევარს ექსპერიმენტულ სცენაზე შევთავაზებთ.
- მხოლოდ ნიკოს ლექსების მიხედვითაა?
- დიახ და ლამაზადაა გაკეთებული. სპექტაკლში 10 მსახიობი ვართ დაკავებული.
- რამდენიმე დღის წინ, ბათუმში იყავი გადაღებაზე. იქ რომელ ფილმზე იმუშავე?
- ეს ქართულ-ამერიკული პროექტია, რომელიც ქრისტოფერ კოპოლამ გადაიღო. ქართული ნაწილი უკვე გადაღებულია, დანარჩენ კადრებზე ამერიკაში უნდა იმუშაონ. ამ ფილმში ანა გურჯი თამაშობს, საინტერესო სიუჟეტია, რომელზეც ბუნებრივია. ჯერ ვერ ვილაპარაკებ.
- პრემიერაზე ამერიკაში მიგიწვევენ?
- ეგ შენზე მეტად მე მაინტერესებს (იცინის). როგორც ვიცი, პრემიერა მომავალ წელს იქნება.
- წიგნების კითხვას, ახალი გამოცემების გაცნობას ახერხებ?
- ნაკლებად, სულ სცენარებს ვკითხულობ, ვსწავლობ.
- კარგი მეხსიერება გაქვს?
- რატომღაც ლექსების დამახსოვრება მიჭირს. არადა, პოეზია ძალიან მიყვარს. ახლა ნიკოს ლექსებს ვარ მიჯაჭვული.
- ნიკოსთან მეგობრობდი, ჯგუფელები იყავით. ახლა, ამ წუთში, მასზე რა გახსენდება?
- საიმედო მეგობარი იყო, მხარში ამოდგომა იცოდა. სხარტი ენა და იუმორი ჰქონდა. მახსოვს, ოჯახი რომ შევქმენი, ძალიან რთულ პერიოდს დაემთხვა. სიცივე, სიბნელე, შიმშილი... ნიკო 10, 20 დოლარს იშოვიდა და პროდუქტით დატვირთული მოგვადგებოდა ხოლმე. ჩემი მეუღლე სადილს ამზადებდა და ის ნაცრისფერი დღეები ერთად გადაგვქონდა. იმაზე, რომ ძალიან კარგი პოეტი და მსახიობი იყო, აღარაფერს ვიტყვი.
- წიგნი მოგიპარავს?
- ბიბლიოთეკიდან წიგნი ჩემს წინაპარ, სისონა დარჩიაზე მოვიპარე და ცოცხალი თავით უკან აღარ მივიტანე. სახლში ეგ გამოცემა არ გვქონდა და ძალიან მინდოდა.
- ერთხელ ინტერვიუში მითხარი, სისონაზე ფილმის გადაღება მინდა, მისი როლი თავად უნდა ვითამაშო, თორემ მერე ასაკი ხელს აღარ შემიწყობს და ვეღარ შევძლებო.
- ფილმის სცენარი ჯერ მზად არ არის. ჩამოყალიბებული ვარ, ვიცი, რა და როგორ უნდა გადავიღო, მაგრამ ეს პროცესი სამწუხაროდ, გაიწელა. ბოლომდე გულახდილი რომ ვიყო, გეტყვი, - ცოტათი ვიზარმაცე. იმედია, ამ ფილმის გადაღებას შევძლებ.
- რომელ პერსონაჟთან იმეგობრებდი?
- ყველას გავიცნობდი. არ არსებობს ადამიანი და პერსონაჟი, დადებითი თვისებები არ ჰქონდეს. ჩვენ უნდა გვქონდეს იმის ნიჭი, რომ ნოდარ დუმბაძის თქმისა არ იყოს, ადამიანს ერთი მხრიდან არ ვუყუროთ. ქანდაკებასავით შემოვუაროთ და საიდანაც ლამაზია, იმ მხრიდან შევხედოთ. რეალურ ცხოვრებაში მშვიდი ადამიანები მიზიდავს. მათთან თავს კარგად ვგრძნობ.
- რომელი წლიდან ტარდება "ოსკარებით" დაჯილდოების ცერემონია?
- ჩემო კარგო, ეს პატივი ჯერ არ მქონია, მაგრამ ვიცი, რომ 1929 წლიდან ტარდება.
- დაჯილდოების ცერემონიაზე გამარჯვებულ მსახიობებს ნანატრ სტატუეტებს ართმევენ და რამდენიმე დღის შემდეგ უბრუნებენ, რატომ?
- არ ვიცი.
- მასზე მფლობელის სახელსა და გვარს ტვიფრავენ.
- ა! ეს ვიცოდი, მეგონა, კიდევ სხვა რამე ხდებოდა.
- რამდენიმე წლის წინ, ლონდონში "კრისტის" აუქციონზე 1912 წელს გამოშვებული პლაკატი 12 ათას დოლარად გაიყიდა. ამ პლაკატით ყველას სასიამოვნო და უსაფრთხო მოგზაურობისთვის ეპატიჟებოდნენ. სად?
- 1912 წელს, სად უნდა წასულიყვნენ?
- მინიშნებად მხოლოდ ერთ სიტყვას გეტყვი - "ხომალდი".
- ვერ გიპასუხებ.
- "ტიტანიკზეა" ლაპარაკი. 1919 წელს კიევში სოლოვცევის თეატრში კოტე მარჯანიშვილის მიერ დადგმული ლოპე დე ვეგას დრამა - "ცხვრის წყარო" საბჭოთა თეატრის ისტორიაში შევიდა და განსაკუთრებული ადგილი დაიკავა. რატომ?
- "ცხვრის წყარო" პირველი საბჭოთა სპექტაკლი იყო. სხვა მიზეზიც არსებობდა?
- სწორად მიპასუხე. სად მდებარეობს ბასიანი, სადაც თამარის მეფობის დროს ბრძოლა მოხდა?
- ახლანდელი თურქეთის ტერიტორიაზეა.
- X საუკუნეში ბიზანტიის იმპერატორმა დახმარებისთვის დავით კურაპალატს მიმართა. ვინ მეთაურობდა ბიზანტიაში გაგზავნილ ჯარს?
- თორნიკე ერისთავი.
- რომელ ქვეყანაში მოღვაწეობდა ანთიმოზ ივერიელი?
- რუმინეთში.
- სპარსული ანდაზა გვარწმუნებს, რომ თუ ადამიანი სიბრძნეს ეძებს, ის ჭკვიანია. ამ ანდაზის მიხედვით, როდის არის ადამიანი სულელი?
- როცა იტყვის, ბრძენი ვარო. არა?
- როცა ჰგონია, რომ სიბრძნე იპოვა. რომელი მწერლის სახლ-მუზეუმის დათვალიერებაა შესაძლებელი კახეთშიც, ქართლშიც და დედაქალაქშიც?
- ილია ჭავჭავაძის.
- ვინ თამაშობს მთავარ როლს "რომაულ არდადეგებში"?
- ოდრი ჰეპბერნი.
- "ხევისბერი გოჩა", "ნინო", "დათა თუთაშხია", "განგაში" - ამ ფილმებიდან, რომლისთვის არ დაუწერია მუსიკა რევაზ ლაღიძეს?
- "დათა თუთაშხია".
- რომელ ქვეყანაში გარდაიცვალა ბაირონი?
- საბერძნეთში.
- 1931 წელს, მწერალთა ფედერაციამ ეს მწერალი თავისი ორგანიზაციის რიგებიდან ერთხმად გარიცხა. "ცნობილია, როგორც რეაქციონერი და ანტისაბჭოთა მწერალი, რომელიც ამ 10 წლის განმავლობაში განუწყვეტლივ იბრძვის მხატვრული პროდუქციით და ზეპირი გამოსვლებით თავადაზნაურული იდეოლოგიის, შოვინიზმის და "შავი ჩოხის" ტრადიციის დასაცავად". დაასახელე ეს მწერალი.
- კონსტანტინე გამსახურდია.
- წლების წინ, ბოთლის რა ნაწილზე იყო დატანილი ღვინის სახელი, დაკრეფის, ჩამოსხმის წელი და სხვა ინფორმაცია?
- (ფიქრობს) ვერ ვიხსენებ.
- საცობზე. ამ ქალაქის ერთ-ერთი მთავარი მოედანი თბილისის მოედანია, ჩვენს ქალაქშიც არსებობს იმ ქალაქის სახელობის მოედანი.
- (ფიქრობს) რომელია?
- ზაარბრიუკენი. როგორც ლეგენდა გადმოგვცემს, ის პირველად თხებმა აღმოაჩინეს. მწყემსმა შენიშნა, რომ მას შემდეგ, რაც თხები ამ მცენარის ფოთლებს შეჭამდნენ, უფრო ენერგიულად დახტოდნენ. დაასახელე, რაზეა ლაპარაკი?
- ვერ ვხვდები.
- მიგანიშნებ, სასმლის სახეობაა, ცივიც შეიძლება მივირთვათ და ცხელიც.
- მაბნევ.
- ყავაზეა ლაპარაკი. "ღამის ოსტატი", "ჩემი ცხოვრება", "მულენ რუჟი", "ოქროს კომპასი": დაასახელე, რომელი მსახიობი მონაწილეობს ამ ფილმებში?
- ნიკოლ კიდმანი.
- ეს ცნობილი მწერალი შოტლანდიელი ფერმერის ოჯახში დაიბადა, საშუალო სკოლა ვერ დაამთავრა, რადგან იძულებული იყო, მამასთან დამხმარედ ემუშავა. ლექსების პირველი კრებული 1786 წელს გამოსცა და დიდი წარმატება ხვდა. მისი ლექსები თარგმნილია ქართულადაც. ვისზეა ლაპარაკი?
- რობერტ ბერნსზე.
- მხატვრობაში კარგად ერკვევი?
- მოყვარულის დონეზე.
- "ძიძა ბავშვით", "მეთევზე", "ჟირაფი", "მეეზოვე" - ვინ არის ამ ცნობილი ტილოების ავტორი?
- ფიროსმანი.
- "იმდენად მარტოსული გახლდათ, იმდენად თავისებური და განსხვავებული, მასთან დაახლოება და გაშინაურება, მისი გაცნობა და შეცნობა შეუძლებელი იყო. ჩაუწერია კიდეც, - თქვენ რომ გგონიათ, ის არ ვარო", - ვკითხულობთ ვახტანგ ჯავახაძის ერთ-ერთ წიგნში. რომელ პოეტს ეძღვნება იგი?
- ჯავახაძის "უცნობს" გულისხმობ?
- დიახ.
- გალაკტიონ ტაბიძეს ეძღვნება.
- 1966 წელს ფეხბურთის მსოფლიო ჩემპიონატზე ინგლისისა და არგენტინის ნაკრები გუნდების შეხვედრისას ინციდენტი მოხდა. გერმანელმა მსაჯმა ერთ-ერთ ფეხბურთელს მოედნის დატოვება უბრძანა. მოთამაშემ გერმანული ენა არ იცოდა და მოედანზე თამაში გააგრძელა. ამის შემდეგ ფეხბურთში ახალი წესები შემოიღეს. რა სიახლეზეა ლაპარაკი?
- წითელი და ყვითელი ბარათების გამოყენებაზე, სხვა რა უნდა იყოს?
- "სულ უბრალო სოფელს მაშინ გაუვარდება სახელი, თუ იქ დიდი ვაჟკაცი დაიბადა", - რომელი ნაწარმოების ეპილოგში წერს ამ სიტყვებს მიხეილ ჯავახიშვილი?
- "არსენა მარაბდელი".
- რატომ უწოდებენ შავ ზღვას ორსართულიანს?
- იმიტომ, რომ გარკვეული მანძილის ქვემოთ, გოგირდის დიდი რაოდენობის გამო, სიცოცხლე არ არის.
- რომელ ქართულ ფილმშია გამოყენებული გრიგოლ ორბელიანის მუხამბაზი - "გინდ მეძინოს, მაინც სულში მიზიხარ"?
- "ქეთო და კოტეში".
- "ქალი? მიყვარს, მიყვარს ქალი/ ღვინოც, ოღონდ არა ქარხნის,/ პურიც, ოღონდ არა ფურნის,/ პური - თონის,/ ღვინო - ჭურის,/ ქალი - მსგავსი გაზაფხულის". ამ ლექსის ავტორი ვინ არის?
- მუხრან მაჭავარიანი.
- მას მარხილის ძაღლს უწოდებენ. უძლებს დატვირთვას და ყინვას შეჩვეულია. მას ერთ-ერთ ყველაზე უშიშარ, სწრაფ და ძლიერ ძაღლად მიიჩნევენ. უმეტესობას ცისფერი თვალები აქვს და ჩრდილოეთ რეგიონებში გვხვდება. ძაღლის რომელ ჯიშზეა ლაპარაკი?
- ლაიკაზე.
- სად მოკლეს ლინკოლნი?
- თეატრში.
- დაბოლოს, დაასრულე მარკუს ავრელიუსის ცნობილი გამონათქვამი: "ყველაზე საზიზღარი სახეობა სიმხდალისა - ეს არის საკუთარი..."
- ვერ დავასრულებ.
- "...საკუთარი თავის შებრალება".
მოამზადა თამუნა კვინიკაძემ
(გამოდის ხუთშაბათობით)