2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით, სა­ბი­უ­ჯე­ტო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბაც იზ­რდე­ბა და შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბაც. გა­ი­სად სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა 104 878 ადა­მი­ა­ნი, რაც ნაც­მოძ­რა­ო­ბის მმარ­თვე­ლო­ბის ბოლო წელ­თან შე­და­რე­ბით 1,8%-ით მე­ტია. რაც შე­ე­ხე­ბა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფილ თან­ხას, 2012 წლის ბი­უ­ჯეტ­თან შე­და­რე­ბით, ზრდა და­ახ­ლო­ე­ბით 25%-ია და 1,318 მლრდ ლარს შე­ად­გენს. აშ­კა­რაა, რომ "ოც­ნე­ბის" ბი­უ­ჯე­ტის სა­კი­თხი ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით, სა­ბი­უ­ჯე­ტო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლი 104,879 ადა­მი­ა­ნი იქ­ნე­ბა, რაც 2012 წელ­თან შე­და­რე­ბით 1 902-ით, და­ახ­ლო­ე­ბით 1,8%-ით მე­ტია. ნაც­მოძ­რა­ო­ბის მმარ­თვე­ლო­ბის ბოლო წლის ბი­უ­ჯე­ტის მი­ხედ­ვით და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა 102 978 ადა­მი­ანს შე­ად­გენ­და.

და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის ზრდას­თან ერ­თად, 2012 წელ­თან შე­და­რე­ბით, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტში გაზ­რდი­ლია შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი თან­ხის მო­ცუ­ლო­ბა, თუმ­ცა და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით ზრდა არა 18%-ს, არა­მედ ბევ­რად მეტს, და­ახ­ლო­ე­ბით, 25%-ს შე­ად­გენს.

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ხელ­მწი­ფო უწყე­ბებს, ზო­გი­ერთ სა­მი­ნის­ტრო­ში და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბაც იზ­რდე­ბა და შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბაც, ზო­გან კი ზრდა მხო­ლოდ ხელ­ფა­სებ­ზე მო­დის. კერ­ძოდ, პარ­ლა­მენ­ტსა და მას­თან არ­სე­ბულ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი­ა­ნო­ბა, 2012 წლის ბი­უ­ჯეტ­თან შე­და­რე­ბით, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით შემ­ცი­რე­ბუ­ლია. თუ აღ­ნიშ­ნულ უწყე­ბა­ში 2012 წელს 1 414 ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობ­და, 2014 წელს 1 331 ადა­მი­ა­ნი იმუ­შა­ვებს. სა­მა­გი­ე­როდ, თით­ქმის 10 მლნ ლა­რით იზ­რდე­ბა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი თან­ხა. თუ 2012 წელს პარ­ლა­მენ­ტსა და მას­თან არ­სე­ბულ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში მო­მუ­შა­ვე­თა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 24,868 მლნ ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით, ეს ციფ­რი 33,180 ლარს შე­ად­გენს.

2012 წელ­თან შე­და­რე­ბით, 2014 წელს მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი­ა­ნო­ბა 215-დან 200 ადა­მი­ა­ნამ­დე მცირ­დე­ბა მთავ­რო­ბის კან­ცე­ლა­რი­ა­ში, სა­მა­გი­ე­როდ, თით­ქმის 2 მლნ ლა­რით იზ­რდე­ბა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი და­ფი­ნან­სე­ბა. გა­ი­სად მთავ­რო­ბის კან­ცე­ლა­რი­ა­ში მო­მუ­შა­ვე­თა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლია 6,5 მლნ ლარი მა­შინ, რო­დე­საც 2012 წლის ბი­უ­ჯეტ­ში ეს ციფ­რი 4,794 მლნ ლარს შე­ად­გენ­და.

უმ­ნიშ­ვნე­ლოდ, მაგ­რამ იზ­რდე­ბა უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭო­ში და­საქ­მე­ბულ­თა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი და­ფი­ნან­სე­ბაც. თუ ნაც­მოძ­რა­ო­ბის მმარ­თვე­ლო­ბის დროს, აღ­ნიშ­ნულ უწყე­ბა­ში მო­მუ­შა­ვე­თა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 1,134 მლნ ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტით ეს თან­ხა 1,179 მლნ ლა­რამ­დე იზ­რდე­ბა. და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა კი ისევ 38 ადა­მი­ანს შე­ად­გენს.

2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტით და­ახ­ლო­ე­ბით 2,5 მლნ ლა­რით იზ­რდე­ბა აუ­დი­ტის სამ­სა­ხუ­რის­თვის შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის მო­ცუ­ლო­ბა. თუ 2012წლის ბი­უ­ჯეტ­ში გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 5,081 მლნ ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტით შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლია 8,645 მლნ ლარი. უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭოს ანა­ლო­გი­უ­რად მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი­ა­ნო­ბა არც აუ­დი­ტის სამ­სა­ხურ­ში იზ­რდე­ბა. რო­გორც 2012-ში, ასე­ვე 2014 წელ­საც ამ უწყე­ბა­ში 350 ადა­მი­ა­ნი იმუ­შა­ვებს.

2012 წელ­თან შე­და­რე­ბით, 2014 წელს იუს­ტი­ცი­ის უმაღ­ლეს საბ­ჭო­ში მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი­ა­ნო­ბა სულ 12 ადა­მი­ა­ნით იზ­რდე­ბა. სა­მა­გი­ე­როდ, ორ­ჯერ მე­ტად იმა­ტებს შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი თან­ხა. თუ 2012 წლის ბი­უ­ჯე­ტით იუს­ტი­ცი­ის უმაღ­ლე­სი საბ­ჭოს შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი ჰქონ­და 838 ათა­სი ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით, ეს თან­ხა 1920 მლნ ლარს შე­ად­გენს.

ქვეყ­ნის მთა­ვა­რი ფი­ნან­სუ­რი დო­კუ­მენ­ტის შემ­დგენ უწყე­ბა­ში და­საქ­მე­ბულ­თა რი­ცხვიც იზ­რდე­ბა და სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დიც. კერ­ძოდ, თუ 2012 წელს ფი­ნანსთა სა­მი­ნის­ტრო­ში 4 475 ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობ­და, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის მი­ხედ­ვით ეს ციფ­რი 4 789-ს შე­ად­გენს. რაც შე­ე­ხე­ბა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფილ და­ფი­ნან­სე­ბას, "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის" ბოლო ბი­უ­ჯე­ტით დი­მიტ­რი გვინ­და­ძის უწყე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 66,293 მლნ ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით კი ხა­დუ­რის უწყე­ბა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის 70,193 მლნ ლა­რის და­ხარ­ჯვას აპი­რებს.

შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის და­ფი­ნან­სე­ბა ეზ­რდე­ბა ეკო­ნო­მი­კის სა­მი­ნის­ტრო­საც. ამ­ჯე­რად კვი­რი­კაშ­ვი­ლის უწყე­ბას გა­მო­ყო­ფი­ლი აქვს 13,024 მლნ ლარი, რაც 2012 წლის ბი­უ­ჯეტ­თან შე­და­რე­ბით 4,1 მლნ ლა­რით მე­ტია. მა­შინ ეკო­ნო­მი­კის სა­მი­ნის­ტროს შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი ჰქონ­და 8,8 მლნ ლარი. 2012 წელ­თან შე­და­რე­ბით გაზ­რდი­ლია და­საქ­მე­ბულ­თა რი­ცხოვ­ნო­ბაც, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით, ეკო­ნო­მი­კის სა­მი­ნის­ტრო­ში მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი­ა­ნო­ბა 723-ს შე­ად­გენს, როცა 2012 წელს ეს ციფ­რი 611 იყო.

2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტით იზ­რდე­ბა იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტრო­ში და­საქ­მე­ბულ­თა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი და­ფი­ნან­სე­ბაც. კერ­ძოდ, თუ 2012 წლის ბი­უ­ჯე­ტით ამ უწყე­ბის შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 23,998 მლნ ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტით ეს მო­ნა­ცე­მი 37,495 მლნ ლარს შე­ად­გენს. სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტით იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტრო­ში შემ­ცი­რე­ბუ­ლია მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი­ა­ნო­ბა. თუ 2012 წელს უწყე­ბა­ში 1875 ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობ­და, 2014 წელს ეს რი­ცხვი 1787-მდე მცირ­დე­ბა.

მცირ­დე­ბა მო­მუ­შა­ვე­თა რა­ო­დე­ნო­ბა თავ­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო­ში. სა­მა­გი­ე­როდ, იზ­რდე­ბა ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი და­ფი­ნან­სე­ბის მო­ცუ­ლო­ბა. 2012 წელს თავ­დაც­ვის უწყე­ბა­ში ხელ­ფა­სებ­ზე გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 307,865 მლნ ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით კი, ეს რი­ცხვი 427,994 მლნ ლა­რამ­დე იზ­რდე­ბა.

თით­ქმის სამ­ჯერ ეზ­რდე­ბა შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი და­ფი­ნან­სე­ბა გა­რე­მოს დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს. ასე­ვე ორ­ჯერ მეტ­ჯერ იზ­რდე­ბა უწყე­ბა­ში მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი. თუ 2012 წლის ბი­უ­ჯე­ტით ამ უწყე­ბა­ში მუ­შა­ობ­და 814 ადა­მი­ა­ნი, შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის კი ბი­უ­ჯე­ტი­დან გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 6,031 მლნ ლარი. 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით, გა­რე­მოს დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო­ში მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი 1 916 ადა­მი­ა­ნამ­დე იზ­რდე­ბა, ხელ­ფა­სე­ბის­თვის თან­ხა კი 16,460 მლნ-მდე.

გაზ­რდი­ლია რო­გორც და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა, ასე­ვე სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დი სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის სა­მი­ნის­ტრო­ში. თუ "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის" მმარ­თვე­ლო­ბის დროს, 2012 წელს სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის სა­მი­ნის­ტრო­ში 603 ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობ­და და შრო­მი­თი ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის გა­მო­ყო­ფი­ლი იყო 8,178 მლნ ლარი, 2014 წლის ბი­უ­ჯე­ტის მი­ხედ­ვით, მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხვი­ა­ნო­ბა 1 212-მდე იზ­რდე­ბა, სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დი კი 19,065 მლნ ლა­რამ­დე.

გარ­და აღ­ნიშ­ნუ­ლი სა­მი­ნის­ტრო­ე­ბი­სა, თით­ქმის ყვე­ლა უწყე­ბა­ში სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დიც და და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბაც გაზ­რდი­ლია.

იუ­რის­ტი ლე­ვან ალა­ფიშ­ვი­ლი ამ­ბობს, რომ 2014 წლის ბი­უ­ჯეტ­ში თა­ნამ­შრო­მელ­თა 1,8%-იანი ზრდა სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დის 25%-იანი ზრდის გა­მარ­თლე­ბის­თვი­საა ნაჩ­ვე­ნე­ბი. ამის გა­რე­შე კრი­ტი­კა, რომ მთავ­რო­ბა სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში ხელ­ფა­სებს ზრდის და გაზ­რდი­ლი მადა აქვს, უფრო სა­ფუძ­ვლი­ა­ნი იქ­ნე­ბო­და. ბი­უ­ჯე­ტის პრო­ექ­ტში სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დი­სა და მო­მუ­შა­ვე­თა რი­ცხოვ­ნო­ბის ზრდა გარ­კვე­უ­ლი მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ე­ბის ჩა­ტა­რე­ბის გამო ხდე­ბა.

"წლი­უ­რი ბი­უ­ჯე­ტის კა­ნო­ნით გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა სა­ჯა­რო სამ­სა­ხურ­ში თა­ნამ­დე­ბო­ბის რი­ცხოვ­ნო­ბა, რომ­ლი­თაც ხდე­ბა ბი­უ­ჯე­ტის გა­ან­გა­რი­შე­ბა. ეს ერ­თგვა­რი სა­წყი­სი წერ­ტი­ლია ათ­ვლე­ბის­თვის, მაგ­რამ არ არის და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის რე­ა­ლუ­რი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი. ეს არის ე.წ. ზედა ჭერი, რომ­ლის ფარ­გლებ­შიც ხდე­ბა თა­ნამ­შრომ­ლე­ბის მი­ღე­ბა-გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა, სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დის გა­ან­გა­რი­შე­ბა და ა.შ.

სწო­რედ აქ ხდე­ბა ტრა­დი­ცი­უ­ლად მა­ნი­პუ­ლი­რე­ბა: სა­მი­ნის­ტრო­სა თუ სხვა სა­ჯა­რო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლი მომ­დევ­ნო წლის და­გეგ­მვი­სას იღებს თა­ნამ­შრო­მელ­თა მაქ­სი­მა­ლურ რა­ო­დე­ნო­ბას, ბი­უ­ჯე­ტი და სა­ხელ­ფა­სო ფონ­დიც, შე­სა­ბა­მი­სად, მაქ­სი­მა­ლუ­რად მტკიც­დე­ბა. ბი­უ­ჯე­ტის დამ­ტკი­ცე­ბის შემ­დეგ ეს შტა­ტე­ბი არ ივ­სე­ბა (რჩე­ბა ვა­კან­სი­ე­ბი) ხარ­ჯვი­სას კი ეს ყვე­ლა­ფე­რი აძ­ლევს და­წე­სე­ბუ­ლე­ბის ხელ­მძღვა­ნელს სა­ხელ­ფა­სო ფონდში "აღ­მო­ჩე­ნი­ლი" რე­ზერ­ვის ხარ­ჯზე თა­ვი­სუფ­ლად მი­ი­ღოს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბი თა­ნამ­შრო­მელ­თა სა­ხელ­ფა­სო თუ პრე­მი­ა­ლუ­რი უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის თა­ო­ბა­ზე; ანუ სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში რამ­დე­ნი მო­ხე­ლეა სა­ჭი­რო არა­ვინ იცის. ეს მო­ნა­ცე­მე­ბი არ არის ობი­ექ­ტუ­რად გან­სა­ზღვრუ­ლი და პროგ­ნო­ზი­რე­ბუ­ლი.

თა­ვის მხრივ, ეს გა­ნა­პი­რო­ბებს სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბულ­თა რი­ცხოვ­ნო­ბი­სა თუ ფი­ნან­სურ-მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის სა­კი­თხებ­ზე სუ­ბი­ექ­ტუ­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბის მი­ღე­ბას, თა­ნაც ისე, რომ ამით კა­ნო­ნი არ ირ­ღვე­ვა", - აცხა­დებს "ბიზ­ნეს-რე­ზო­ნანსთან" სა­უბ­რი­სას ლე­ვან ალა­ფიშ­ვი­ლი.

ელზა წიკ­ლა­უ­რი

გა­ზე­თი "რე­ზო­ნან­სი"

იხი­ლეთ ასე­ვე: - უფსკრუ­ლი ხელ­ფა­სებს შო­რის სა­ქარ­თვე­ლო­ში