თბილისში კერძო ტაქსები სოკოებივით მომრავლდნენ. მათი რაოდენობის შესახებ ოფიციალური მონაცემები არ მოიპოვება. დაუზუსტებელი მონაცემებით კი, ყვითელნიშნიანი მანქანების რიცხვი 25 000-ს აჭარბებს. როგორც ამბობენ, ყოველი 10 ავტომანქანიდან 2 ტაქსია.
რაც შეეხება ტაქსის მძღოლის დღიურ შემოსავალს, საშუალოდ, 20-40 ლარის ფარგლებშია. ტრანსპორტის ეს სფერო ერთადერთი საქმიანობაა იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც უჭირთ და სხვა შემოსავალი არ გააჩნიათ, მათ შორის, უმეტესობა ყოფილი პროფესორია, ექიმი, ჟურნალისტი, პედაგოგი, ინჟინერი და ეკონომისტი... მოკლედ, თითქოს ყველა პროფესიამ ამ ერთ საქმიანობაში მოიყარა თავი.
ყველაზე მეტად ამ ფაქტორმა ტაქსის კომპანიები შეაშფოთა. ისინი ითხოვენ, შემოიღონ რეგულაციები და მოქალაქეებს ტაქსისტებად მუშაობის პირობები გაურთულონ.
დღეს საკუთარი მნაქანის ტაქსად გადაკეთება, სურვილის შემთხვევაში, ნებისმიერ პირს შეუძლია და სახელმწიფოს მხრიდან მასზე არანაირი შეზღუდვები არ წესდება.
ტაქსებით მომსახურების კომპანია "ომეგას" წარმომადგენლის განცხადებით, პრობლემებს კლიენტები, ძირითადად, "3-ლარიანი" და ინდივიდუალური ტაქსების შემთხვევაში აწყდებიან. მისი თქმით, სახელმწიფო კონტროლის ან რეგულაციების არსებობის შემთხვევაში, თბილისში ამდენი ტაქსი არ ივლიდა.
კომპანიაში იმასაც ამბობენ, რომ იაფი ტაქსების უმეტესობა მოუწესრიგებელია, არ უტარდება მონიტორინგი და მგზავრების უსაფრთხო გადაადგილებას პრობლემებს უქმნის.
"ჩვენთან ხშირად რეკავენ და კითხულობენ, 3-ლარიანი ტაქსები ვართ თუ არა, რადგან იაფია, თუმცა მისით სარგებლობის შემთხვევაში ან ქუჩაში რჩებით და ან კიდევ შეიძლება დანიშნულების ადგილამდე დროულად ვერ მიხვიდეთ", - აცხადებენ "ომეგაში".
რაც არ უნდა გაგიკვირდეს, რეგულაციების შემოღებაზე უარს არც კერძო ტაქსისტები ამბობენ. მათი თქმით, თბილისში, ტაქსების მოზღვავების გამო, პროფესიონალ მძღოლებს კლიენტი აკლდება. ლიცენზიის დაკისრება კი ბაზარს შემთხვევით ტაქსისტებისგან დაიცავს.
"ვისაც არ ეზარება, ყველა "ტაქსაობს". არაფერს ვამბობ იმ ადამიანებზე, რომლებმაც შემოსავალი დაკარგეს და არსებობის სხვა საშუალება არ აქვთ. ჩემ გვერდით რამდენიმე ისეთი "ტაქსისტი" მეგულება, რომელსაც აქვს კარგი სამსახური, მაგრამ სამსახურის დაწყებამდე, თუნდაც 2 საათით, დღიურ ფულს ტაქსაობით იძენს. ასეთები არიან მიკროავტობუსის მძღოლებიც, რომლებიც დღეგამოშვებით მუშაობენ და დასვენების დღეებში "ტაქსისტობას" ითავსებენ. ამით კი ჩვენ ვზარალდებით.
ლიცენზიის შემოღება, ცხადია, ბევრს ამ საქმიანობაზე ხელს ააღებინებს, ზედმეტი გადასახადის გაღება არავის ენდომება, მით უმეტეს, რომ ისინი მხოლოდ დროის მცირე მონაკვეთში "ტაქსაობენ". სხვა გამოსავალს ვერ ვხედავ. იმდენად ბევრი ტაქსია, რომ მგზავრების პრობლემა გაჩნდა. მოგეხსენებათ, რომ ამ სერვისს მოსახლეობა, სიძვირის გამო აქტიურად ვერ მიმართავს. ჩემი დაკვირვებით, თითო მგზავრზე სამი ტაქსი მოდის, ასე მუშაობა წარმოუდგენელია", - ამბობს გრიშა ძაძამია, ტაქსის მძღოლი.
თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტსაც, რომ "ტაქსაობას" სულ უფრო მეტი ადამიანი მისდევს, გამოდის, რომ ამდენი ტაქსი დედაქალაქის მასშტაბით, საიჭროც კია. მით უმეტეს, მძღოლები იმასაც ამბობენ, რომ მომხმარებლის დეფიციტი ე.წ. ტაქსების ბიზნესში არ იგრძნობა. პირიქით, რამდენიმე მათგანი მგზავრთა რაოდენობის ზრდაზეც საუბრობს.
"ჟურნალისტი ვარ, მაგრამ ამ საქმიანობიდან იმდენად მიზერული შემოსავალი მაქვს, რომ დამატებით საქმიანობაზეც ვიფიქრე. ამ მხრივ ტაქსს ალტერნატივა არ აქვს. 40 წელს გადავცდი და ჩემთვის სხვა სამსახურის შოვნა, გამოცდილების მიუხედავადაც კი, წარმოუდგენელია.
რამდენიმე თვეა, რაც ამ საქმიანობით დავკავდი. დღეში 4-5 საათის მუშაობით 20 ლარამდე გამომდის. ჯერჯერობით მგზავრთა სიმცირეს არ ვუჩივი. ამ მხრივ განებივრებული არ ვარ, მაგრამ არც მათი დეფიციტი მაწუხებს", - ამბობს კახა ბიბილაშვილი, ტაქსის მძღოლი.
ტაქსის მძღოლების ნაწილის ინფორმაციით, მოთხოვნა გაზრდილია ცენტრალური უბნების ხარჯზე.
"რამდენიმე კილომეტრს ისე გავივლი, რომ მგზავრის აყვანას ვერ ვახერხებ. თოვს თუ წვიმს, მოქალაქეები ტაქსის გაჩერებას არ ცდილობენ და მკაცრ ამინდშიც საზოგადოებრივი ტრანსპორტის მოლოდინში არიან. თუმცა, მოთხოვნა თბილისის ცენტრალური უბნების ხარჯზე მომატებულია, მაგრამ გარეუბნებზე ეს არ აისახება. პერიფერიებში მცხოვრებ მოსახლეობას, როგორც ჩანს, უფრო უჭირს, თან ტარიფიც მეტია და ჯიბეს უფრთხილდებიან. ხალხს ისედაც მცირე შემოსავალი აქვს ან საერთოდ არ აქვს და ტაქსის მომსახურებისგან თავს იკავებს.
ნამდვილად შემიძლია ვთქვა, რომ დღეს მგზავრი არ იქნება იმდენი, რამდენიც ტაქსისტია, მაგრამ სხვა საქმეს ვერაფერს მოვკიდე ხელი, ამიტომ ისევ ტაქსაობით ვირჩენ თავს. სხვა საკითხია, რამდენად შეიძლება ამას თავის, მით უმეტეს, ოჯახის რჩენა უწოდო. ჩემი საქმიანობით ოჯახში მატერიალური მდგომარეობა არ შეცვლილა, ხარჯი კი დღითი დღე იზრდება. მხოლოდ იმას მივაღწიე, რომ არ გვშია და პურის ფული მაინც გვაქვს", - ამბობს მძღოლი გიო წულუკიძე.
მარი ჩიტაია