7
აპრილიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
"ისტორიული სინამდვილე არქიტექტურულ ძეგლებში იფილტრება, ამით ვიგებთ, რა არის ყალბი და რა მართალი", - აცხადებს არქიტექტორი გიგა ბათიაშვილი. რატომ არ აიღეს შუშის ხიდი? რისთვის გააჩერეს "გულივერის ბოტების" მშენებლობა, გამართლებულია თუ არა შემოვლითი რკინიგზის პროექტის დაკონსერვება? - ამ თემებზე გიგა ბათიაშვილს ვესაუბრეთ:
- ჩვენ ევროპული კულტურის მშენებლობის თანამონაწილენი ვართ. არსებობს ხმელთაშუაზღვისპირული კულტურა, რომელიც ევროპული ცივილიზაციის, კულტურის საფუძველია, სხვა ყველაფერი ეპოქების ზედნაშენია. ქართველები ამ ევროპული კულტურის მშენებლობის თანამონაწილეები ჯერ კიდევ XII საუკუნეში, რუსთაველის იდეოლოგიით გავხდით, რომლის უმთავრესი ასპექტია ჰუმანიზმი. გადავხედოთ კაცობრიობის ისტორიას და ხმელთაშუაზღვისპირა არეალში სხვა ქვეყნების კულტურული ღირებულებებიც განვიხილოთ. რუსთაველის იდეოლოგიამ თითქმის ორი საუკუნით გაუსწრო იტალიურ რენესანსს. "კვატროჩენტო" იტალიაში XIV საუკუნეში დაიწყო. სწორედ ამ პერიოდში რენესანსული ხედვით გავრცელდა და გაგრძელდა ისეთი სახელმწიფოების მშენებლობები, როგორიცაა ესპანეთი, საფრანგეთი, გერმანია.…
ეს რენესანსი კი, როგორც უკვე მოგახსენეთ, საქართველოდან სწორედ რუსთაველის ამღერებული იდეოლოგიით აღმოცენდა, რომლის პარალელურად ჩვენი სახელმწიფო განვითარდა - ეს კარგად ჩანს არქიტექტურაშიც. ისტორიკოსებმა რაც უნდა დაწერონ, ყველაფერი მაინც არქიტექტურული შედეგებით იფილტრება, კარგად ჩანს, რა არის ყალბი და რა - მართალი. არქიტექტურული ძეგლებით ისტორიული სინამდვილის გადამოწმება შეიძლება. შეხედავ ბაგრატის ტაძარს, ხახულს, სიონს, სვეტიცხოველს, ანჩისხატს და მიხვდები, რა ეპოქებიც გამოვიარეთ. თუმცა, როცა ჩვენთან მონღოლები გაბატონდნენ, საქართველოში დაკონსერვდა ეროვნული ღირებულებები. მაშინ ჩვენი ქვეყანა მხოლოდ იმ ფესვის ხარჯზე გადარჩა, რომელიც რუსთაველის ეპოქამდეც იყო. მონღოლები გაბატონდნენ რუსეთშიც, დუნაიმდე, ფინეთამდე მივიდნენ. მაშინ რუსეთი, ბულგარეთი, რუმინეთი და უნგრეთი მხოლოდ ფორმალურადღა არსებობდნენ. ჩვენ კი ეროვნული და ამავე დროს ევროპული ღირებულებები მაინც შევინარჩუნეთ. ეს გენეტიკისა და ნიჭიერების შედეგია. მაგალითად, XIX საუკუნის საქართველოში აღარ დასჭირდათ მათრახის ქვეშ კოსტიუმის ან ფრაკის ჩაცმა...
პეტრე I-მა კი რუსეთში ძალით გაკრიჭა მამაკაცები, ბოიარებს და ბოიარინებს დაბანა აიძულა... ფილმში "ქეთო და კოტე" ძალიან კარგად არის ილუსტრირებული ჩვენი ეროვნული ღირებულებები. ორი კაცი დგას: ერთს სმოკინგი აცვია, მეორეს - ჩოხა, ჩოხაჩაცმულ კაცს ბაფთა უკეთია, სმოკინგიანი კი ჯიხვის ყანწით ღვინოს სვამს; თბილისური ჰანგები ვერდისეულად არის აჟღერებული, მუხამბაზიც კლასიკის დონეზე ისმის. "სალამი მასპინძლებს" მრავალხმიანად ჟღერდება. ნახეთ, რა დიდებული სიმბიოზია! ის ჩვენს ღირებულებებს წარმოაჩენს და იმას, თუ რანი ვართ. ამიტომაც ვერ მოვწყდებით ევროპულ არჩევანს. მეტიც, დღეს ევროპასაც და რუსეთსაც ჩვენ ძალიან ვჭირდებით და უნდათ, იქითაც ვაგრძნობინოთ, რომ ისინი ჩვენც გვჭირდება. რა თქმა უნდა, რუსეთს თავისი საზღვრების გაფართოების სურვილი მუდმივად აქვს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მას არ შევეწინააღმდეგოთ. გამოსავალი ქვეყნის ჯანსაღ მართვასა და ეროვნული ღირებულებებით ყველა სიტუაციის შეფასებაშია.
- ევროპულ ღირებულებებზე საუბრობთ, ამავე დროს თქვენთვის მიუღებელია შუშის ხიდი და გამოჩენილი იტალიელი არქიტექტორის, ფუქსასის შემოქმედება. ეს როგორ ავხსნათ?
- მე თავხედობა გამოვიჩინე და პრესაში დავწერე, აუცილებლად შეიცვლება ხელისუფლება და თუ ცოცხალი ვიქნები, შუშის ხიდს ნამდვილად ავაღებინებ-მეთქი. ის შეურაცხმყოფელია ჩემი ისტორიული ღირებულებებისა, მან ძველი თბილისის პანორამა დაჩაგრა, მისი მხატვრულობა და მასშტაბი დააზარალა. ასევე, უადგილოდ მივიჩნიე ამ ხიდის მახლობლად ფუქსასის შემოქმდება (საკონცერტო და საგამოფენო დარბაზი), რომელსაც '"გულივერის ბოტები" შევარქვი. საპარლამენტო არჩევნების ჩატარების შემდეგ დედაქალაქის მერი გიგი უგულავა სადღაც გაქრა, თურმე იტალიაში იყო და ფუქსასს შესჩივლა, საქართველოში სიბნელეა, თქვენი შემოქმედების არაფერი გაეგებათ, იქნებ ჩამობრძანდეთ და ქართველ არქიტექტორებს აუხსნათ თანამედროვე ხელოვნების ფასეულობებიო. საპასუხოდ ფუქსასს გაზეთების მეშვეობით შევუთვალე (ვიცი, რომ საელჩოებმა გადასცეს ეს ინფორმაცია): "რანაირი დაკვეთაც უნდა მოგცენ, რამდენად სარფიანიც უნდა იყოს, მისცემდით თქვენს თავს რომში, კოლიზეუმთან, ვენეციაში ან ფლორენციაში ასეთი შენობის დადგმის უფლებას? დარწმუნებული ვარ, არ მისცემდით! და რატომ გგონიათ, რომ რაც იქ არ შეიძლება, ჩვენთან დასაშვებია?!" - ამის შემდეგ ფუქსასი საქართველოში არ ჩამოვიდა, ან თუ ჩამოვიდა, არ გამოჩნდა და ჭკუის დარიგება არ დაგვიწყო. მესიამოვნა, როცა ივანიშვილმა ბრძანა, შუშის ხიდს ავიღებთო. მართალია, არჩევნების შემდეგ სიტუაცია შეიცვალა, მაგრამ ხიდი კოაბიტაციის წყალობით დღემდე დგას. "გულივერის ბოტების" მშენებლობა კი შეჩერებულია.
